Japta 8
?From Wanem God i Letem Ol Man Blong Oli Harem Nogud?
1, 2. ?Plante man oli mekem wanem, taem oli kasem hadtaem?
TAEM hariken i kilim wan ples, mo i spolem ol haos mo i tekem laef blong sam man, plante man oli no kasem save from wanem ol nogud samting olsem oli hapen. Sam narafala, oli wari from ol fasin blong brekem loa mo kilim man we oli stap kam antap tumas, mo we oli raf mo oli nogud bitim mak. Maet yu tu yu bin askem long yu wan se, ‘?From wanem God i letem ol trabol i kamaot, we i mekem ol man oli harem nogud?’
2 Plante man oli no moa bilif long God, from we oli no faenem wan stret ansa long kwestin ya. Oli harem se God i no kea nating long ol man. Sam narafala, oli talem se fasin blong harem nogud long ol trabol i wan haf blong laef. Ale, oli kam kros long tingting blong olgeta, mo oli talem se ol nogud samting we i hapen oli fol blong God. Sipos yu bin gat ol filing olsem samtaem, ating bambae yu intres tumas long ol tok blong Baebol long saed ya.
I NO GOD WE I MEKEM MAN I HAREM NOGUD
3, 4. ?Olsem wanem yumi save se Jeova i no stampa blong ol trabol mo fasin blong safa?
3 Baebol i talem se, i no Jeova God we i mekem ol man oli harem nogud long ol trabol, olsem yumi luk raonabaot long yumi. Kristin disaepol Jemes i raetem se: “Taem ol samting oli kam blong traem yufala, bambae yufala i no talem se ‘Ol samting ya blong traem mi oli kamaot long God.’ From we i no gat samting nogud we i save kam traem God. Mo i no fasin blong God blong traem man.” (Jemes 1:13) Sipos i olsem, God i no stampa blong ol hadtaem we oli kasem ol man. Hem i no mekem trabol long ol man, olsem we hem i stap traem olgeta, blong luk sipos oli stret blong kasem laef long heven. Mo hem i no mekem ol man oli harem nogud from ol rabis samting we oli bin mekem long wan narafala laef we oli stap long hem bifo, olsem samfala oli talem.—Rom 6:7.
4 Mo tu, i no gat wan tok nating long Baebol, we i talem se God mo Kraes tufala i agri long ol nogud fasin we ol man oli mekem, nating se plante man oli mekem ol fasin ya long nem blong tufala. God mo Kraes, tufala i no agri nating wetem ol man we oli talem se oli mekem wok blong tufala, be oli trikim narafala mo stilim mane blong hem, oli kilim man i ded mo stilim olting blong hem, mo oli mekem plante narafala samting we ol man oli harem nogud from. Yes, “rod blong ol rabis man, Jeova i no laekem nating.” God “i stap farawe long ol rabis man.”—Proveb 15:9, 29.
5. ?Wanem sam long ol fasin blong Jeova, mo hem i gat wanem filing long ol man we hem i wokem?
5 Baebol i talem se, Jeova i “kaen tumas, mo hem i gat sore long man.” (Jemes 5:11) Hem i talem se ‘Jeova i laekem stret fasin.’ (Ol Sam 37:28; Aesea 61:8) Jeova i no stap givimbak ol nogud samting we ol man oli mekem long hem. Wetem fasin sore, hem i lukaotgud long ol laef samting we hem i wokem, mo hem i givim ol samting we oli gud nomo, long evriwan long olgeta. (Ol Wok 14:16, 17) Jeova i mekem olsem, taem laef i jes stat long wol, kam kasem naoia.
EVRI SAMTING I STRETGUD FASTAEM
6. ?Sam kastom store oli talem wanem long saed blong wol ya taem faswan man nomo i stap?
6 Yumi evriwan i lan finis blong luk mo harem ol filing blong soa mo fasin blong safa. From samting ya, maet i hadwok blong tingbaot wan taem we i no gat fasin blong safa. Be hemia nao fasin we i stap taem God i wokem faswan man. Ol kastom store long sam kantri, olgeta tu oli tokbaot wan hapi laef bifo. Long kastom store blong ol man Gris, faswan long “Faef Haf Blong Histri Blong Man,” oli kolem “Golden Taem.” Long taem ya, ol man oli hapi, oli no wok strong, oli no harem i soa, mo oli no harem nogud blong kam olfala. Ol man Jaena oli talem se, long rul blong wan man long kastom store blong olgeta, Yala Hed Gavman (Huang-Ti), ol man oli gat pis, mo oli joengud wetem san, win, ren mo ol wael anamol tu. Ol man Pesia, Ijip, Tibet, Peru, mo Meksiko, oli gat kastom store long saed blong wan hapi taem we ol samting oli stretgud olgeta, taem faswan man i stap.
7. ?From wanem God i wokem wol ya wetem ol man?
7 Ol kastom store blong ol kantri, oli talem bakegen samting we i stap finis long wan buk blong histri we i olfala moa long ol narafala buk, hemia Baebol. Baebol i talem se God i putum faswan man mo woman, Adam mo Iv, long wan paradaes, nem blong hem garen blong Iden. Mo God i talem long tufala se: “I gud yutufala i gat plante pikinini blong yutufala, blong olgeta we bambae oli kamaot biaen long yutufala, bambae oli save go stap long olgeta ples long wol. Nao bambae yufala i save mekem evri samting long wol ya oli stap aninit long han blong yufala.” (Jenesis 1:28) Faswan papa mama blong yumi, tufala i stretgud olgeta mo tufala i save laef longtaem, blong luk we fulwol i kam wan paradaes, we i fulap long wan famle blong ol stret man we oli gat pis mo glad olwe. Hemia nao stampa tingting blong God, taem hem i wokem wol mo ol man.—Aesea 45:18.
GYAMAN TOK WE SETAN I SAKEM
8. ?Adam mo Iv tufala i mas obei long wanem loa, be wanem i hapen?
8 Sipos Adam mo Iv tufala i wantem se God i stap glad long tufala, tufala i no mas kakae long ‘tri ya we frut blong hem i save mekem tufala i save ol fasin we i gud mo ol fasin we i nogud.’ (Jenesis 2:16, 17) Sipos tufala i bin obei long loa ya blong Jeova, i no save gat fasin blong safa we i mekem laef blong ol man i kam nogud. Sipos tufala i bin obei long loa blong God, tufala i soemaot se tufala i laekem Jeova tumas, mo se tufala i stap tru long hem nomo. (1 Jon 5:3) Be olsem yumi tokbaot long Japta 6, ol samting oli no kamaot olsem. Setan i pulum Iv, ale Iv i kakae frut blong tri ya. Biaen, Adam tu i kakae frut ya we God i putum tabu long hem.
9. ?Wanem kwestin we Setan i stanemap long saed blong Jeova?
9 ?Yu yu luksave from wanem samting ya we i hapen i nogud tumas? Setan i agensem haenem blong Jeova olsem God ya we i Antap Olgeta. Taem Setan i talem long Iv se, “Yutufala i no save ded,” hem i talem samting we i agensem tok blong God se, “Bambae yu ded.” Ol narafala tok blong Setan, oli givim tingting se Jeova i stap blokem Adam mo Iv, blong tufala i no gat ol save we i save mekem tufala i kam olsem God. Olsemia nao, bambae tufala i no nidim God blong talem long tufala wanem samting i gud mo wanem samting i nogud. Taswe, taem Setan i sakem tok ya, hem i stanemap wan kwestin long saed blong raet mo fasin blong Jeova blong rul olsem King long Heven mo Wol.—Jenesis 2:17; 3:1-6.
10. ?Setan i talem wanem long saed blong ol man?
10 Mo tu, i olsem we Devel Setan i talem se, ol man we oli obei long Jeova, oli mekem olsem blong kasem ol gudfala samting we hem i givim nomo. I min se, Setan i stanemap kwestin long saed blong stret fasin blong ol man. Setan i talem se, bambae i no gat wan man we hem nomo i jusum blong stap tru long God. Gyaman tok ya blong Setan, i kamaot klia long store blong Job long Baebol. Job i wan man we i holemstrong long Jeova. Hem i kasem wan bigfala traem samtaem bifo 1600 B.K.T. Sipos yu ridim japta wan mo tu long buk blong Job, bambae yu kasem save from wanem ol man oli stap safa, mo from wanem God i letem ol trabol i kamaot we i mekem ol man oli harem nogud.
11. ?Job i gat wanem kaen fasin, mo Setan i sakem wanem tok long God?
11 Setan i agensem Job, wan man we i “no gat rong long hem mo hem i stret nomo.” Fastaem, i olsem we Setan i talem se Job i gat wan nogud tingting i pusum hem. Hem i stanemap kwestin ya: “?Yu ting se i blong nating nomo we Job i fraetgud long God?” Biaen, Setan i yusum ol gyaman tok blong spolem gudnem blong God mo Job tu. Hem i talem se Jeova i pem Job blong stap tru long Hem, taem Hem i lukaotgud long Job mo i blesem hem. “Be naoia, i gud yu no moa mekem olsem,” Setan i talem long Jeova. “Plis, yu pusum han blong yu, yu tajem ol samting we hem i gat, nao yu luk sipos hem i no tok nogud long nem blong yu, stret long fes blong yu.”—Job 1:8-11.
12. (a) ?Wanem ol kwestin we oli save kasem ansa nomo sipos God i letem Setan i traem Job? (b) ?Wanem samting i kamaot from traem we Job i kasem?
12 ?Job i stap mekem wok blong Jeova blong kasem ol gudfala samting long God nomo? ?Job i save holemstrong long God taem i kasem traem? ?Mo tu, Jeova i trastem man blong hem inaf blong letem Setan i traem hem? Ol kwestin ya oli save kasem ansa sipos Jeova i letem Setan i traem Job wetem wan bigfala trabol. Olsem buk blong Job i talem, fasin blong Job blong holemtaet bilif blong hem taem God i letem Setan i traem hem, i pruvum stret fasin blong Jeova fulwan, mo i pruvum se man i save holemstrong long God.—Job 42:1, 2, 12.
13. ?Olsem wanem samting we i kamaot long Iden mo long Job i joen wetem yumi?
13 Samting we i hapen long garen blong Iden mo long man ya Job, i gat wan narafala mining we i dip moa. Ol kwestin we Setan i stanemap, oli long saed blong ol man, mo yumi tede tu. Setan i spolem nem blong God, mo i tok agens long hae rul blong hem. Hem i stanemap kwestin long saed blong stret fasin blong ol man we God i wokem olgeta. I mas gat wan rod blong stretem bisnes ya.
ROD BLONG STRETEM BISNES YA
14. ?Taem wan man i mekem gyaman toktok agens long narafala man, man we i no gat fol i save mekem wanem?
14 Tingbaot pijatok ya: Yu yu wan papa no mama we yu laekem tumas ol pikinini blong yu, ale yufala i wan hapi famle. Nao wan man we i stap kolosap long yufala, i mekem ol gyaman tok i goraon, se yu yu nogud long ol pikinini blong yu. Hem i talem tu se ol pikinini blong yu oli no laekem yu, oli stap wetem yu nomo from we oli no save wan narafala rod we i moa gud, mo se bambae oli ronwe long yu sipos wan man i soemaot rod long olgeta. Maet yu talem se: ‘!Man ya i gyaman we i gyaman!’ Yes, ?be olsem wanem bambae yu pruvum samting ya? Maet sam papa mo mama oli go kilim man ya from oli kros tumas. Be raf fasin olsem, bambae i mekem moa trabol i kamaot. Mo bambae i mekem se ol man raonabaot oli bilivim gyaman tok blong hem. Wan gudfala rod blong stretem problem ya, i blong givim jans long man ya we i talem ol gyaman tok agens long yu, blong pruvum ol samting we hem i talem, mo blong letem ol pikinini blong yu oli soem long hem se oli rili laekem yu.
15. ?Jeova i jusum wanem rod blong ansa long ol tok we Setan i sakem?
15 Jeova i olsem papa no mama long pijatok ya, we i laekem ol pikinini blong hem tumas. Adam mo Iv, tufala i olsem ol pikinini ya. Mo Setan i stret long man ya we i mekem ol gyaman toktok. God i waes blong no kilim i ded Setan, Adam mo Iv kwiktaem. Hem i letem olgeta ya we oli mekem rong, oli stap laef blong sam yia biaen. From samting ya, faswan papa mama blong yumi, tufala i stap laef inaf yia blong gat pikinini. Mo tu, Setan i gat jans blong soem sipos tok blong hem i tru, no no gat. Olsemia nao, i save gat wan ansa long ol kwestin we Setan i stanemap. Be long stat blong bisnes ya, God i save se sam man bambae oli stap tru long hem, mo long rod ya bambae oli pruvum se Setan i gyaman. !Yumi talem tangkyu tumas long Jeova we hem i gohed blong blesem mo halpem olgeta we oli laekem hem tumas!—2 Kronikel 16:9; Proveb 15:3.
?BISNES YA I PRUVUM WANEM?
16. ?Olsem wanem wol i kam aninit long paoa blong Setan?
16 Kolosap olgeta yia we man i stap long wol, Setan i stap wokem ol plan blong hem, blong rul antap long ol man. Wan long ol samting we hem i mekem se, hem i gat paoa long ol bisnes blong politik, mo hem i leftemap ol skul we, long fasin haed, oli givim wosip long hem bitim Jeova. Taswe, Setan i kam “rabis god blong wol ya,” mo Baebol i kolem hem se “masta blong wol ya.” (2 Korin 4:4; Jon 12:31) Tru ya, “olgeta man blong wol oli stap long paoa blong Setan.” (1 Jon 5:19) ?Samting ya i min se, Setan i pruvum finis ol tok blong hem se hem i save pulum olgeta man blong oli seraot long Jeova God? !No gat! Jeova i letem Setan i stap laef, be long semtaem, Jeova i stap gohed blong mekem ol stampa tingting blong hem oli kamtru. ?Oraet nao, Baebol i talem wanem blong ansa long kwestin ya: ‘From wanem God i letem nogud fasin i stap’?
17. ?Yumi no mas fogetem wanem samting long saed blong nogud fasin mo fasin blong safa?
17 Jeova i no stampa blong ol nogud fasin mo fasin blong safa. Setan i rula mo rabis god blong wol ya. Taswe, hem nao wetem ol man we oli sapotem hem, oli stampa blong ol trabol we ol man oli kasem, we i mekem se oli harem nogud mo oli safa. Sipos wan man i talem se God i mekem ol hadtaem oli kamaot long ol man, man ya i no gat stret tingting.—Rom 9:14.
18. ?Fasin blong Jeova blong letem nogud fasin mo fasin blong safa i stap, i pruvum wanem long saed blong fasin blong seraot long God?
18 Jeova i letem ol nogud fasin mo fasin blong safa i stap, blong pruvum se fasin blong seraot long God i no mekem wol i kam moa gud. I tru se, long ol yia we oli pas, i gat plante bigfala trabol oli kamaot oltaem. Hemia from we ol man oli jusum blong folem tingting blong olgeta nomo, mo oli no rili kea long Tok blong God mo ol samting we hem i wantem. Taem ol man blong Jeova bifo mo ol lida blong olgeta, oli no stap tru long God, mo oli sakem tok blong Hem blong folem “rod we bighaf blong ol man oli folem,” ol bigfala trabol oli kamaot. God i talem long olgeta tru long profet blong hem, Jeremaea, se: “Ol waes man oli sem. Oli fraet tumas mo bambae oli foldaon long trap. !Yufala i luk! Oli sakem stret tok blong Jeova, ?nao oli gat wanem waes i stap?” (Jeremaea 8:5, 6, 9) From we ol man oli no obei long ol loa blong Jeova, oli kam olsem wan bot we i no gat stia blong hem, we bigsi i stap saksakem hem i go olbaot.
19. ?I gat wanem pruf blong soem se Setan i no save mekem we olgeta man oli agensem God?
19 God i letem rabis fasin mo fasin blong safa i stap tu, blong pruvum se Setan i no save mekem olgeta man oli seraot long Jeova. Long ol yia we oli pas, oltaem i gat sam man we oli holemstrong long God, nating se oli kasem wanem traem mo trabol. Long ol taosen yia we oli pas, Jeova i soemaot paoa blong hem taem i givhan long ol man blong hem. Mo nyus blong haenem blong hem i kavremap olgeta ples long wol. (Eksodas 9:16; 1 Samuel 12:22) Hibrus japta 11 i talem nem blong plante man we oli holemstrong long God, olsem Ebel, Inok, Noa, Ebraham, mo Moses. Hibrus 12:1 i singaot olgeta se ‘wan bigfala kampani blong ol wetnes.’ Olgeta ya oli givim eksampel long saed blong fasin blong stanap strong wetem ful bilif long Jeova. Long taem blong yumi tu, plante man oli ded from we oli no wantem lego fasin ya blong stap tru long God. Bilif mo lav blong ol man olsem, i pruvum fulwan se Setan i no save mekem olgeta man oli agensem God.
20. ?Fasin blong Jeova blong letem nogud fasin mo fasin blong safa i stap, i pruvum wanem long saed blong God mo ol man?
20 Laswan samting, Jeova i letem rabis fasin mo fasin blong safa i stap, blong pruvum se Jeova nomo, we Hem i Wokem olgeta samting, i gat naf save mo i gat raet blong rul long ol man, mo givim blesing mo glad long olgeta blong olwe. Long plante handred yia finis, ol man oli traem plante defren kaen gavman. ?Be wanem frut i kamaot from? Ol bigfala problem mo hadtaem we ol nesen oli fesem tede, oli naf blong pruvum se Baebol i tru, taem i talem se, “man i rulum ol man blong spolem olgeta nomo.” (Eklesiastis 8:9) Jeova nomo i save sevem yumi mo mekem stampa tingting blong hem i kamtru. ?Olsem wanem bambae i mekem samting ya, mo wetaem?
21. ?Wanem bambae i hapen long Setan, mo God bambae i yusum hu blong mekem wok ya?
21 Jes afta we Adam mo Iv tufala i foldaon long trik blong Setan, God i talemaot stampa tingting blong Hem long saed blong rod blong sevem ol man. Jeova i talem long saed blong Setan se: ‘Bambae mi mi mekem we yu mo woman ya, yutufala i enemi blong yutufala, mo laen blong yu mo laen blong hem, tufala i enemi blong tufala. Hem bambae i kilim hed blong yu, mo yu bambae yu kilim bak blong leg blong hem.’ (Jenesis 3:15) Tok ya i olsem wan promes se God bambae i no letem Setan i gohed blong mekem ol rabis wok blong hem blong olwe. Jisas Kraes, we i King blong Kingdom blong Mesaea, mo Laen we God i promes blong sanem, bambae i ‘kilim hed blong Setan.’ !Yes, “i no longtaem,” bambae Jisas i smasem stronghed ya Setan!—Rom 16:20.
?BAMBAE YU YU MEKEM WANEM?
22. (a) ?Wanem ol kwestin we yu mas fesem? (b) ?Ol man we oli holemstrong long God oli save sua long wanem samting, nating se Setan i kros tumas long olgeta?
22 Naoia we yu save ol kwestin insaed long bisnes ya, ?bambae yu yu stap long wanem saed? ?Bambae yu pruvum long ol wok blong yu se yu sapotem Jeova fulwan? Setan i save se taem blong hem i sot. Taswe, hem i mekem evri samting we hem i save mekem, blong soemaot kros blong hem long ol man we oli stap traehad blong holemstrong long God. (Revelesen 12:12) Be yu save lukluk i go long God blong givhan long yu, from we ‘Jeova i save sevem ol man we oli bilif long hem, oli aot long ol samting blong traem olgeta.’ (2 Pita 2:9) Bambae hem i no letem wan samting i traem yu we i strong tumas long yu. Bambae hem i mekem rod, blong yu save winim ol samting ya. Olsemia nao, yu save stanap strong tru long ol samting blong traem yu.—1 Korin 10:13.
23. ?Yumi save lukluk i go long wanem taem wetem strong tingting?
23 Wetem strong tingting, yumi save lukluk i go long fyuja, long taem we King ya Jisas Kraes bambae i faetem Setan mo ol man we oli folem hem. (Revelesen 20:1-3) Bambae Jisas i finisim olgeta we oli mekem ol trabol mo hadtaem we ol man oli safa from. Gogo kasem taem ya, wan fasin blong safa we i rili mekem yumi harem nogud tumas, hemia ded blong wan famle no fren we yumi laekem tumas. Ridim japta we i kam biaen blong faenemaot wanem i hapen long olgeta ya.
JEKEM SAVE BLONG YU
?Olsem wanem yumi save se Jeova i no stampa blong ol trabol we i mekem ol man oli harem nogud tumas?
?Wanem ol kwestin we Setan i stanemap long Iden, mo we oli kamaot klia long taem blong Job?
?Fasin blong God blong letem man i harem nogud, i pruvum wanem?