Emwa Nagbọn Gha Sẹtin Ru Ẹre Ne Ọfunmwegbe Gha Rre Uhunmwu Otagbọn Na Vbe Etẹbitẹ Ra?
Te okuo ghi wa vẹwae khian vbe ehe hia vbe uhunmwu otagbọn na vbe ẹdẹnẹrẹ. Rhunmwuda ọni, United Nations kevbe avbe otu ọvbehe keghi hia ne iran ru emwi ne iran gha sẹtin ru, ne ọfunmwegbea mieke na gha rre ehe hia, katekate vbe avbe ẹvbo ne emwa na khọn okuo. Emwi nọ ya iran ru ọna, ọre ne ọfunmwegbe mieke na gha rre avbe ẹvbo ne emwa na khọn okuo. António Guterres nọ re UN Secretary-General ghi guan kaẹn “United Nations peacekeepers,” ọna wẹẹ: “Iwinna ne iran ru ẹre ọ ghi ru ekpataki sẹ, iran keghi hia ne ọfunmwegbe gha rre uhunmwu otagbọn na.”
Ke ọwara ukpo ni bun gha dee nian, iwinna ne emwa ru ne ọfunmwegbe mieke na gha rre ehe hia keghi biẹ ọmọ esi vbe ugbẹnso. Vbe igiemwi, iran keghi gbogba ga emwa nẹi re ivbiyokuo ni rre ẹvbo, iran vbe ru iyobọ ne emwa ni lẹẹ hin ẹvbo iran rre, ya dọlegbe gha rrie ẹvbo iran, iran vbe kpemehe evbare, amẹ, ehe na gha dia kevbe avbe emwi na ya yin agbọn ne emwa. Agharhemiẹn wẹẹ, emwa nagbọn te hia ne ọfunmwegbe gha rre ehe hia, iran wa werriẹ aro daa ọlọghọmwa eso, nọ yae lọghọ ne ọfunmwegbe gha rrọọ. Emwi rhọkpa rrọọ nọ gha sẹtin ya ọfunmwegbe gha rre uhunmwu otagbọn na vbe etẹbitẹ ra? Ewanniẹn ọghe inọta na rre Baibol.
Avbe ọlọghọmwa eso nọ yae lọghọ ne ọfunmwegbe gha rrọọ kevbe emwi ne Baibol khare
Ọlọghọmwa nọ rrọọ: akugbe i rrọọ. Ọ wa lọghọ na miẹn ebu emwa ni re ivbiyokuo kevbe nẹi re ivbiyokuo ni ke ẹvbo ughughan rre, ne iran do gha ru emwi kugbe. Ugbẹnso, emwi nọ yae lọghọ ne iran sẹtin gha winna kugbe ọre wẹẹ, iran ma gu obọ egbe kevbe wẹẹ, iwinna ughughan ẹre ọ mu iran.
Emwi ne Baibol khare: “Osanobua ẹrinmwi gha mu arriọba nẹi khian fo vbe otọ gbọọ. A i khian vbe sẹtin khọn rẹn ẹdẹ, sokpan, irẹn gha fuẹn avbe arriọba [nagbọn] nii fẹẹrẹ, irẹn ghi gha rrọọ ẹdẹdẹmwẹdẹ.”—Daniẹl 2:44.
Vbe nẹi khian ghi kpẹẹ gbe, Osanobua gha mu ufomwẹ ye okuo, irẹn ghi vbe ru ẹre ne ọfunmwegbe gha rre ehe hia vbe uhunmwu otagbọn na. (Psalm 46:8, 9) Ọ gha ya arriọba ọghẹe rhie ihe arriọba hia ni rre uhunmwu otagbọn na. Ne arriọba na khian na gha kha ke ẹrinmwi rre, okuo i khian ghi gha rre agbọn na, ẹghẹ nii esa i khian ghi gha rrọọ ne emwa nagbọn gha hia ne iran ru emwamwa ne ọfunmwegbe mieke na gha rre agbọn na.
Ọlọghọmwa nọ rrọọ: iran i miẹn emwi nọ khẹke loo somwa, iran i vbe miẹn emwa ni rhiegbe ladian. Avbe otu ni hia ne ọfunmwegbe gha rrọọ i mobọ miẹn emwa ni gha deba iran winna, iran i miẹn igho kevbe emwi ni bun ọvbehe loo somwa, ena hia keghi si iran obọ ghi iyeke. Rhunmwuda vbene emwi ye hẹ vbe ẹvbo eso ne iran na vbe winna, ẹ i khuẹrhẹ ne iran ya sẹtin ru iwinna iran ẹse.
Emwi ne Baibol khare: ‘Osanobua ọghe Enọyaẹnmwa e Jesu Kristi . . . muẹn [Jesu] tota ye obọ erha ọmwa ọghẹe vbe orere ẹrinmwi, ukpo nọ ghi ye na nian, sẹ ọghe avbe arriọba, asẹ kevbe ẹtin.’—Ẹfisos 1:17, 20, 21.
Jesu ọre Ọba ọghe Arriọba Osanobua, rhunmwuda ọni, e Jehovahb ne Osa ne Udazi mu emwi hia ye ọre obọ nẹẹn, nọ mieke na sẹtin gha re Ọba nọ rẹn enegbe vbe Arriọba ọghe irẹn. (Daniẹl 7:13, 14c) Osanobua rhie ẹtin, irẹnmwi kevbe ẹwaẹn nọ sẹ ọghe arriọba emwa nagbọn hia ne Jesu nẹ. (Aizaia 11:2) Jesu vbe mwẹ avbe odibosa ni mwẹ ẹtin vbe ẹrinmwi. (Arhie Maan 19:14) Emwi rhọkpa i rrọọ nọ lọghọ Jesu na ru.
Vbọ gberra okuo, e Jesu gha loo ẹtin ẹnrẹn ya dolo emwi ni bun yi vbe uhunmwu otagbọn na. Ọ gha ru ẹre ne emwa ni khian gha rre Arriọba Osanobua gha mwẹ ọfunmwegbe kevbe ne ẹkun vbe sẹ iran otọ.—Aizaia 32:17, 18.
Ọlọghọmwa nọ rrọọ: uhi arriọba. Ugbẹnso, uhi arriọba eso i gi iran ru emwi ne iran te hoo ne iran ru. Egbe avbe uhi vbenian i gi iran gbogba ga emwa vbene ọ te rre iran ekhọe.
Emwi ne Baibol khare: “A rhie asẹ hia ni rre ẹrinmwi kevbe agbọn na [ne Jesu] nẹ.”—Matiu 28:18.
Osanobua tama Jesu nẹ nọ ru ẹre, ne ọfunmwegbe gha rre ehe hia vbe uhunmwu otagbọn, ọ wa vbe rhie asẹ hia nẹẹn nọ ya ru ẹre. (Jọn 5:22) Jesu i khian bu ohiẹn eku, ohiẹn ẹmwata ẹre ọ khian gha bu. (Aizaia 11:3-5) Ọna ẹre ọ si ẹre ne Baibol na tie Jesu “Okoro Ọfunmwegbe,” ọna vbe wẹẹ, “ẹmwata kevbe uhunmwu ẹmwẹ” ẹre ọ khian ya gha khaevbisẹ.—Aizaia 9:6, 7.
Arriọba Osanobua gha ru ẹre ne ọfunmwegbe gha rre agbọn na vbe etẹbitẹ
Otu ne emwa nagbọn mu gbọọ sẹtin ru ẹre ne ọfunmwegbe gha rre ihe eso vbe ovbi ẹghẹ kherhe, iran sẹtin vbe ru ẹre ne emwa ni khọn okuo vbe ihe eso vbe dobọ yi. Sokpan, iran i khian sẹtin wabọ emwi nọ si ẹre ne emwa na khọn rua, ọni ọre, ne emwa na khuiwu egbe.
“Ẹmwata nọ rrọọ ọre wẹẹ, ọfunmwegbe i rre agbọn na.”—Dennis Jett, former U.S. ambassador.
Sokpan, Arriọba Osanobua ọkpa ẹre ọ khian sẹtin ru ẹre ne ọfunmwegbe gha rre agbọn na, rhunmwuda, ọ ru iyobọ ne emwa ya hoẹmwẹ egbe. Vbe igiemwi, vbe Jesu rre agbọn na, ọ keghi tama erhuanegbe ẹre wẹẹ, te ọ khẹke ne iran gha re emwa ni gualọ ọfunmwegbe kevbe ne iran vbe gha hoẹmwẹ emwa ọvbehe, ọ wa vbe rhie igiemwi esi ye otọ ne iran:
Jesu vbe kha wẹẹ, ahoẹmwọmwa ẹre a khian ya rẹn emwa ne Arriọba Osanobua kha yan. E Baibol gi ima rẹn wẹẹ, emwa ni khuiwu emwa ọvbehe i khian la Arriọba Osanobua:
E Jehova ọkpa nọ re Ayi ọghomwa ẹre ọ rẹn odẹ nọ ghi maan sẹ ne ọfunmwegbe khian ya sẹtin gha rre agbọn na. Emwi ne arriọba emwa nagbọn kevbe otu ughughan ne iran mu gbọọ ma sẹtin ru, Arriọba Osanobua gha ru ẹre.
a United Nations kevbe avbe otu ughughan keghi loo avbe ẹmwẹ na: “peacebuilding,” “peacemaking,” “peace support,” kevbe “peace operations.”
b E Jehova ọre eni Osanobua. (Psalm 83:18) Ya ghee uhunmwuta nọ khare wẹẹ, “Who Is Jehovah?”
c Jesu Kristi ọre ọmwa ne ebe Daniẹl 7:13, 14 tiẹre ‘ovbi ọmwa.’—Matiu 25:31; 26:63, 64.