Yéhôva a nye’e bôte bese ba “bo mbane ya wume bibuma!”

1, 2. (a) Aval avé bobejañe ba ke ôsu a kañete mebôta me nkañete me ne ayet, ba ve bia ngule nyul? (Fombô’ô fôtô ya atata’a.) (b) Jé Yésus a nga jô a lat a môt a kañete “si jé a nda jé”? (Fombô’ô ayemé.)

SERGIO ba minga wé Olinda, be ne bekpwa’a mefane ya États-Unis, be bili jôm ane mimbu 80. Mbôle ba kone mebo, nde dulu da kate be. Ve den a nto mimbu mewôm, be bili fulu na, mame tyé, mewolo zangbwal, ba ke tebe fefele njoñ, vôm abui bôte da lôt. Ba tabe vôme bebus ba tebe, be va’a bôte bekalate. Abui bôt da bisi ke be, ve ba te’e ki, ba muñ a môt ase a fombô be. Mame ngô’é, ba bulane nda jap, be kele’e ba tet. Tyé kpwa, mewolo zangbwal, be beta té dulu. Ba bo nalé mbu ôse, biyoñ bisamane sondô.

² Aval ane Sergio ba Olinda, den a nto mimbu mewôm, abui bobejañ a besita ya si ése, ba kañete mbamba foé mebôta me nkañete me ne ayet. Nge wo fe ô tele aval été éte, bia se’e wo, amu fulu mbane jôé.a Ayôñe dôé ya nsisim, da ve abui bobejañe ngule nyul, to’o ba be jaéya zu ba kañe Yéhôva. Tame vô’ôlô mam bejome mekônda béziñ ba jô: “Éyoñ me ne nkañete a avale bobejañ a besita ete, ma bi ngule nyul.” “Mbane wop, wo bo na ma fe, me bo mban a ayo’ ésaé nkañete.” “Mbamba éve’ela wop, a nambe ma nlem.”

3. Bia zu yene biyalane ya minsili mivé, amu jé?

³ Asu ya na bi yemete ntyi’ane wongane ya bo ésaé nkañete Yésus a nga ve bia, bi tame yene biyalane ya minsili milal mi: Amu jé é ne kui na, bi bili atek? Aval avé bi ne wume bibuma? Jé ja ye volô bia na bi bo mbane ya wume bibuma?

AMU JÉ É NE KUI NA BI BILI ATEK?

4. (a) Paul a nga wô’ô aya éyoñ Bejuif be nga ben benya mejôô? (b) Amu jé?

⁴ Nge da kui na, wo bili ate’e nlem, amu na wo kañete vôm bôte be nji dañe nye’e be wô’ô Mejô me Zambe, simesa’ane nlômane Paul. Nté ôse a nga bo ésaé nkañete jé tañe bebé mimbu 30, a nga volô abui bôte na é bo Bekristen. (Mam. 14:21; 2 Bec. 3:2, 3) Ve a nji kui na a volô abui Bejuif na be bo beyé’é be Yésus. Abui ya be be e nji bisi nye, bevo’o be nga tibili tibili nye. (Mam. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Nde Paul a nga bo aya? A nga meme na: “Me akobô benya mejôô be Krist . . . na, me awô’ô beta ôlun a mintaé, bi ne te amané nleme wom été.” (Bero. 9:1-3) Amu jé Paul a nga wô’ô abim mintaé ete? A mbe a nye’e ésaé nkañete. A nga kañete Bejuif amu a mbe a mvama’ane be. Nde a nga wô’ô mintaé nlem éyoñ a nga yene na, ba bene mvame Zambe.

5. (a) Jé ja tindi bia na bi kañete bôt? (b) Amu jé bi nji yiane si’ane nge da kui na bi bili ate’e biyoñ biziñ?

⁵ Ane Paul, bia fe bia kañete bôt Mejô me Zambe, amu bia mvamane be. (Mt. 22:39; 1 Bec. 11:1) Bia mvamane be amu jé? Amu bia kôme yem bibotane bise bia yange bôte ba tyi’i na, ba kañe Yéhôva. Éyoñ bia simesane bôte ya abôta nkañete dangan, bia jô nlem été na: ‘É! Me tame ke kui na, me volô be na, be yem mam ba sup!’ Jôm ete nje bia ke ôsu a ye’ele be Mejô me Zambe, a nsôñane wé asu môta binam. A ne ane bia jô bôte bia kañete na: ‘Bia te naane mia beta das. Bia ye’elane mia na mi kañese de.’ Jôm ete nje bi wô’ô wô’ô ‘mintaé nlem’ éyoñe bôte ba bene kañese das ete. Aval mintaé ete da liti na, bia nye’e nkañete, sa ke na bi nji bi mbunan. Nde ñhe, bi bo mban, ja’a da kui biyoñ biziñe na bi bili atek. Éléna a ne nkpwa’a mefane den a nto mimbu 25 a mvuk, a kobô señ abui ya be bia a jô’ô na: “Ésaé nkañete é nji bo tyi’ibi. Ve ésaé ma dañe nye’e me bo’o le.”

AVAL AVÉ BI NE WUME BIBUMA?

6. Bia zu bi éyalane ya nsili ôvé, jé ja zu volô bia na bi yalane wô?

⁶ Amu jé bia yeme na ésaé nkañete jangan é ne wume bibuma, ja’a bia saé abôta nkañete é ne ayet? Ôsusua na bia yalane nsili ôte, bi tame zu yene bive’ela bibaé bia liti mfi ya “wume bibuma.” (Mt. 13:23) Bia zu taté a éve’ela ndi’i woon.

7. (a) Za nnye a bo ésaé ya afube mindik, za a ne nya di’i, a beza be ne mintyaé? (b) Bia jeñ éyalane ya nsili ôvé?

⁷ Lañe’e Jean 15:1-5, 8, Mfefé Nkôñelan. Yésus a jô minlômane mié na: “Ésaa wom a nyoñe duma amu na mia wum bibuma abui; a nalé ate mia ye bo beyé’é bam.” Yésus a jô na Yéhôva ‘nnye a bo ésaé ya afube mindik,’ a na, émien nnye a ne “nyia ndik,” beyé’é bé ki bifa’alé.b Nde ñhe, bibuma bivé beyé’é be Yésus ba yiane wum? Éve’ela Yésus éte é nji liti ne sañesañ jé bibuma bite bi né, ve mam méziñe Yésus a jô, ma bo na, bi bo ngule ya yalane nsili ôte.

8. (a) Amu jé bi vo’o jô na, bibuma ya éve’ane Yésus bi ne mimfefé beyé’é? (b) Fulu fé é ne mbôka’a ya metiñe me Yéhôva?

⁸ Yésus a nga jô a lat a Ésa na: “éfa’alé ése é tii be ma te wume bibuma, a tyi’i je.” Nalé a tinane na, Yéhôva a nyoñe bia ane bebo bisaé bé, vengevenge ve bia wume bibuma. (Mt. 13:23; 21:43) Bibuma éve’ane ji ja jô na Bekristene ba yiane wum, bi nji bo mimfefé Bekristene ba nyiin akônda a zene ya ésaé nkañete bia bo. (Mt. 28:19) Nge bibuma bite bi ne mimfefé bekristene ba nyiine akônda, wôna Bekristene bese ba kate kui na, be volô môt na a bo Ngaa Yéhôva, ba ye bo ane bifa’alé bia wume ki bibuma. Nne bi ne yeme jô aval ajô ete aya? Ye be ne bi môt a ngule na a bo Ngaa Yéhôva? Mbôle Yéhôva a ne nye’an, a vo’o bene mbo ésaé wé, fo’o ve amu na, bôt a ye’ele, ba bene bo bebo bisaé be Yéhôva. Yéhôva a vo’o sili bia na bi bo jame da lôte bia nkôñ.​—Dt. 30:11-14.

9. (a) Bia wume bibuma éyoñ bia bo ésaé évé? (b) Bia zu yen éve’an évé éyoñe ji, a amu jé?

⁹ Nde, bibuma bia yiane wum, bi ne ñhe bivé? Da yené ne ngeññ na, bibuma bite bi ne ésaé môt ase ya be bia, a ne ngule ya bo. Ésaé évé ja bo na, bi “wume bibuma”? Ésaé ya kañete mbamba foé ya Éjôé.c (Mt. 24:14) Éve’an éfe Yésus a nga ve a lat a môt a miase fes, ja yemete jam ete. Bi tame zu kobô ajô éve’an éte.

10. (a) Fes a si ya éve’ane bi ne jé? (b) Jé atine blé da wum?

¹⁰ Lañe’e Luc 8:5-8, 11-15. Mvoñe mmiase fes a bé é ne “mejô me Zambe,” nge ke mbamba foé ya Éjôé. Si é ne nleme môt. Fes é nga ku mbamba si, é nga lôme minkañe si, a taté na ja yaé, akekui é nga bo atin, éko éziñ atine blé. É taté ñhe na ja wume “fese jia ntet.” Ve jé atine blé da wum? Ye da wume bone metine me blé mefe? Momo, da wume mfefé mvoñ, mvoñ éte é ne su’ulane yaé a bo fe atine blé. Fese jia ya éve’an ete ja wume mefese mefe ntet. Aval avé jam ete é tii a ésaé nkañete bia bo?

11. (a) Aval avé éve’ane ya mmiase fes é tii a ésaé nkañete bia bo? (b) Aval avé bia wume mfefé fese ya Éjôé?

¹¹ Bengaa béziñ, nge ke bebiaé bangan, be’efe be nga kañete bia mbamba foé ya Éjôé den a nto ôbe mimbu. Be nga wô’ô mvaé ya yen ane fese ya mbamba foé ya Éjôé ja faa bia minlem. Fo’o ve ane mbamba si ya éve’ane Yésus é nga bo na fes é lôme minkañe si, bia fe bi nga kañese mbamba foé a jô’é na a nyiine bia nlem été. Éyoñ ete fese ya Éjôé ja yaé nlem môt été, a su’ulane bo ane atine blé é ne nkômesane ya wume fes. Fo’o ve ane atine blé da wum mefes, sa ke metine mefe, aval ete da da, ésaé nkañete bia bo, ja wume mfefé fese ya Éjôé, sa ke mimfefé beyé’é.d Aval avé bia wume mfefé fese ya Éjôé? Éyoñ ése bia kañete mbamba foé, a ne ane bia beta miase fes é nga béban nleme wongan été. (Luc 6:45; 8:1) Éve’an éte ja ye’ele bia na, nté ôse bia ke ôsu a kañete mbamba foé ya Éjôé, bia “bo mbane ya wume bibuma.”

12. (a) Bive’ane bi Yésus a lat a ndik a mmiase fes bia ye’ele bia jé? (b) Aval avé wo yen ñye’elan ôte?

¹² Bive’ane bi Yésus a lat a ndik a mmiase fes bia ye’ele bia jé? Bive’ela bite bia ye’ele bia na, bi nji wume bibuma amu na bôte ba vô’ôlô bia nge momo. Ve bia wum bibuma éyoñ biabebien bia ba’ale élat a Yéhôva. Paul a nga yemete fe jam ete éyoñ a nga jô na: “Môt ase a ye nyoñe ma’ane mé émien aval ane ésaé jé émien.” (1 Bec. 3:8) Bia ye bi ma’an amu bia te bo ésaé, sa ke amu bibuma ésaé te ja wum. Matilda a ne nkpwa’a mefan den a nto mimbu 20, a jô na: “Ma wô’ô meva’a ya yeme na Yéhôva a ya’ane ngul bia ve.”

AVAL AVÉ BI NE BO MBANE YA WUME BIBUMA?

13, 14. Avale Beromain 10:1, 2 a jô, amu jé Paul a nji tyili éyoñe Bejuif béziñe be nga bene wô’ô foé ya Éjôé?

¹³ Jé ja ye volô bia na bi ke ôsu a bo mbane ya wume bibuma? Avale bia te yen, Paul a nga bili atek éyoñe Bejuif be nga bene vô’ôlô foé ya Éjôé. To’o nalé a nji tyili. Tame yene kalate a nga tili Bekristene ya Rome a kobô’ô ajô Bejuif a jô’ô na: “Nkômbane ya nleme wom a meye’elane mam mfa’a Zambe ajô dap, bi ne na, be nyiñ. Amu me akañese mfa’a wope na, be adañe ve ngul mfa’a Zambe, ve sa aval ane [nya ñyemane.]” (Bero. 10:1, 2) Beamu bevé ya kee ésaé nkañete jé ôsu, Paul a ngôné va?

¹⁴ Jam ôsu, Paul a liti amu jé a nga ke ôsu a kañete Bejuif. A nga bo de amu mbamba “nkômbane ya nleme [wé.]” A mbe a yi a nleme wé ôse na Bejuif béziñ be bi ényiñ. (Bero. 11:13, 14) Jame baa, Paul a mbe a ‘ye’elane Zambe ajô dap.’ A mbe a ye’ela’ane Zambe na Bejuif béziñ be kañese foé Zambe a mbe a kate’ be. Jame lale Paul a nga kô’ôlan é mbe na “be adañe ve ngul mfa’a Zambe.” A mbe a yeme’e yen mbamba mefulu me bôt. A mbe a yeme’e na, éyoñe môt a bo Zambe ésaé a ngule jé ése, a ne su’ulane bo ñyé’é Krist.

15. Aval avé bi ne vu Paul? Va’a bive’an.

¹⁵ Aval avé bi ne vu Paul? Bia yiane taté jeñe na bi ba’ale mbamba nkômbane ya kañete môt ase a liti na a ‘bili nkômbane ya nyiñe nnôm éto.’ Bi ne fe ye’elane Yéhôva a nlem ôse na a volô ba bese ba kômbô yeme nye. (Mam. 13:48; 16:14) Silvana a ne nkpwa’a mefan den a mbeme kui mimbu 30, a jô na: “Ôsusua na ma kui nkañete, ma ye’elane Yéhôva a volô ma na, me yene mam ane nye.” Bi wô’ô fe ye’elane Zambe a bo na, beéngele bé be wulu bia asu ya na, bi yene bôte ba kômbô wô’ô mejô mé. (Mt. 10:11-13; Nli. 14:6) Robert a ne nkpwa’a mefan den a ntoo mimbu 30 a mvuk, a jô na: “Ane mbamba jame ya saé fufulu a beéngele amu ba kôme yem ényiñe bôte bia be be bia laan.” Bia jeñe fe na, bi yen mbamba mefulu bôte be bili. Carl a ne mvendé é nga dubane den a ntoo mimbu 50 a mvuk, a jô na: “Ma jeñe mone jam ase a liti na môt a nye’e benya mejôô: ye ate muñ a ma, ye ate fombô ma a mbamba be mis, ye ate sili nsili wo so nye nlem?” Ane Paul, bia fe bi ne bo mbane ya wume bibuma.

“TE VE WO WÔÉ AWO’ON”

16, 17. (a) Ñye’elan ôvé mejô me ne kalate Ecclésiaste 11:6 ma ye’ele bia? (b) Liti’i aval avé ésaé nkañete jangan é ne nambe bôte be lôô bia.

¹⁶ To’o da yené ane mbamba foé bia kañete a nji nambe minleme mi bôt, bi nji yiane biasé ésaé bia bo. (Lañe’ Ecclésiaste 11:6.) Ja’a na abui bôt é nji vô’ôlô bia, ve bôte bete ba fombô bia. Ba yene mbamba mbote wongan, ba yene na bi ne ésemé, a ôsesa. Mbamba ntabane wongan a ne bo na bôte béziñ be tyendé ôsimesane be mbe be bili a lat a bia. Sergio ba Olinda be’efe be nga yene nalé.

¹⁷ Sergio a jô na: “ôkon ô nga bo na, ayap éyoñ e lôt bi teke ke vôme bi mbe bi kele’ kañete fefele njoñ. Éyone bi nga beta bulane, nde bôte ba wulu njoñ ôte be nga sili bia na: ‘mia too vé nté ôsese’e wu? Mi nga jembane bia mis.’” Olinda a muñ a jô’ô na: “Bedutu bus béziñ be mbe be febe’ bia, ba bevo’o be mbe be yôta’ane be too metua été be jô’ô na: ‘mbamba ésaé!’ Be nga sili fe bia bekalate mefoé.” Olinda ba Sergio be nga teme na môt éziñ a nga tebe vôm be mbe be kañete’e, a ve be mbome mesam, a ve fe be akéva amu mbamba ésaé ba bo.

18. Amu jé wo tyi’i na wo “bo mbane ya wume bibuma”?

¹⁸ É ne fo’o été na, nté ôse bia bo ‘te ve wo wongan awo’on’ mfa’a ya ke ôsu a miase fese ya Éjôé, bia nyoñe ngap e beta ésaé ya “bo meyoñ mese ndem.” (Mt. 24:14) Jame da dañe dañ e ne na, meva’a bi bili ma so, amu, bia yeme na Yéhôva a wô’ô bia mvaé, amu a nye’e bôte bese ba “bo mbane ya wume bibuma!”