Yene’e meva’a ésaé jôé

1-3. (a) Aval avé abui bôt da yen ésaé ba bo? (b) Bible a liti na bia yiane yen ésaé aya, a bia zu bi biyalane ya minsili mivé?

ABUI bôte ya éyoñe ji e nji yen ésaé ane jam da soo mevak. Ba ke ésaé môs ôse ane be tii nkol. Nde ñhe môt a ne bi meva’a ésaé aya nge a vini ésaé a bo?

² Bible a liti na bia yiane yen ésaé avale Zambe a yene je. A jô na ésaé a ma’ane ya ésaé bi ne das. Salomon a nga tili na: “Mveane Zambe ô ne na, môt ase a ye di a nyu, a yen mvaé mfa’a ya ésaé jé ése.” (Ecclésiaste 3:13) Yéhôva a yi na bi yene mvaé ya ésaé bia bo, a na, bi bi bibuma ya ésaé éte, amu a nye’e bia, a amu a mvamane bia. Nge bia kômbô ba’ale biabebien nye’ane Zambe été, bia yiane bi ôsimesane wé a lat a ésaé.​—Lañe’ Ecclésiaste 2:24; 5:18.

³ Kabetôlô nyi a zu ve bia biyalane ya minsili minyin: Aval avé bi ne yene mevak ésaé jangan? Aval asu ésaé évé benya Bekristen be vo’o kañese? Aval avé bi ne bo na ésaé jangan é bo te ndeñele mame ya nsisim? Ésaé évé é ne mfi a lôt bisaé bise bivok? Bi tame tate zu yen bive’ela bibaé bia dañ mfa’a ôte: Ji Yéhôva a ji Yésus Krist.

MBO ÉSAÉ A DAÑ, A MIE MBO ÉSAÉ

4, 5. Aval avé Kalate Zambe a liti na ésaé Yéhôva ja wume bibuma?

⁴ Yéhôva a ne Mbo ésaé a Dañ. Metata’a 1:1 a jô na: “Atata’a Zambe a nga té yôp a si.” Éyoñe Yéhôva a nga mane kôme si, émien a nga jô na a boya angôndô ya abeñ ésaé. (Metata’a 1:31) Nalé a tinane na, ésaé éte é nga soo nye abui mevak. Mbôle Yéhôva a ne “Zambe ya mevak,” bi vo’o sôane na a nga wô’ô mvaé ya yene nsôle ya ésaé jé.​—1 Timothée 1:11, MN.

⁵ Ve Zambe wongan a ke ôsu a saé. Valé a maneya té si ayap, Yésus a nga jô na: “Ésaa wom a bo ésaé a za’a kui éyoñe ji.” (Jean 5:17, Mfefé Nkôñelan.) Jé Ésa wé a mbe a bo’o bo’o? A nga ke ôsu a liti bôte ya si mezene mé, a nyoñe fe be ngap. A nga té fe mfefé ayoñ, Bekristen be ne miñwo’an, asu na be ke jôé a Krist e yôp. (2 Becorinthien 5:17) A nga saé fe na a tôé nsôñane wé ô ne na, bôte be bi ényiñe ya melu mese mfefé émo. (Beromain 6:23) Yéhôva a wô’ô abui mevak éyoñ a yen nsôle ya ésaé éte. Mbamba foé ya Éjôé a volôya abui bôte na, be subu Zambe bebé, a na, be kôme binyiñe biap, mfa’a ya ba’ale bebien nye’ane wé été.​—Jean 6:44.

6, 7. Jé ja liti na Yésus a mbe éwôlô mbo ésaé?

⁶ Yésus fe a ne éwôlô mbo ésaé aso koa. Éyoñ a mbe yôp, Yéhôva a nga belane nye ane “mie mbo ésaé,” asu na a té biôm bise “ya yôp été a bi ya si nyô.” (Minkana 8:22-31; Becolossien 1:15-17) Ja’a éyoñ a nga to si va, Yésus a nga liti na a ne beta mbo ésaé. Éyoñ a mbe mongô, a nga yé’é ésaé melôñ, jôm ete nje be mbe be loone nye na “kafinda.”a (Marc 6: 3, Mfefé Nkôñelan.) Ésaé éte é nji be tyi’ibi, amu kafinda a mbe a yiane yeme bo abui mam afe. Melu mete, menda ba sale mebam, bôte ba kuane biôme melôñ, a biôme bia volô na ésaé kafinda é bo tyi’ibi, bi mbe momo. Yésus émien a mbe a kele’e jeñe bilé afan, a ba’é bie a mo mé, a taté na a be’e bie a kele’e bie vôm a ke bo ésaé. Tame ve’ele bo ane wo yene nye a lôñe menda. Yenek aval a ke a ta’a mebam, asu na a bete andil, yenek ane a kôme mimbé a bito, betebele a binoñ, bekobot. . . Teke bisô na Yésus fe a nga wô’ô mvaé ya yen nsôle ya ésaé jé.

⁷ Yésus a mbe fe éwôlô nkañete mbamba foé. A nga lôte mimbu milal a étun a bo’o ésaé éte. Mbôl a mbe a kômbô’ô volô abui bôt, a mbe a lôte’e ngume môs e nkañete, ataté ndibe tyé akekui alu. (Luc 21:37, 38; Jean 3:2) A mbe a kele’e “minlam minlam, mi mi ne anen a mi mi ne tyôtyoé, a kate bôt mbamba foé ya [Éjôé] Zambe.” (Luc 8:1) Yésus a nga wulu mintete bekilimita a mebo asu na a kañete bôte mbamba foé.

8, 9. Aval avé Yésus a nga yene meva’a ya ésaé jé?

⁸ Ye Yésus a nga yene fo’o mevak ya ésaé nkañete jé? Ôwé! A nga miase fese ya benya mejô; éyoñ a wo’ok, a nga li’i fes éte é nto étôtôlô afup. Ésaé nkañete é mbe é va’a nye ngul aval é ne na, a mbe a jibi’i tabe zaé. (Jean 4:31-38) Tame simesan abime meva’a a mbe a wô’ô, éyoñ a nga jô ésa wé, valé a mbeme wu, na: “Me nga wumu wo si nyô, me maneya bo ésaé ô nga ve ma me bo.”​—Jean 17:4.

⁹ Teke vaa nge beté, Yéhôva ba Yésus be ne fo’o beta bive’ela mfa’a ya yen meva’a ya ésaé. Nye’ane bia nye’e Yéhôva wo tindi bia na bi bo “bevu [bé].” (Beéphesien 5:1) Nye’ane bia nye’e Yésus wo tindi bia na bi “tôñe bibô’a mebo bié.” (1 Pierre 2:21) Éyoñe ji, bi tame zu yen aval avé bia fe bi ne yene meva’a ya ésaé jangan.

AVAL AVÉ Ô NE YENE MEVAK ÉSAÉ JÔÉ

10, 11. Jé é ne volô bia na bi bi mbamba ôsimesane mfa’a ya ésaé?

¹⁰ Bekristen ba yiane jeñe na be bi asu ésaé. Bia jeñe na bi yene mevak, a na, bi yene mvaé ya ésaé bia bo; ve jam ete e ne bo ayaé, e dañe dañe nge ésaé bia bo ja vindane bia nlem. Ve aval avé bi ne yene mevak ésaé jangan ja’a bia nye’e ki je?

¹¹ Bia yiane bi mbamba ôsimesan mfa’a ya ésaé. E ne bo ayaé na môt a tyendé été jé, ve bi ne ngule ya tyendé ôsimesane wongan. Asu na bi bi mbamba ôsimesan mfa’a ya ésaé, bia yiane simesan avale Yéhôva a yen ésaé. Nge ô ne nlô ya nda bôt, simesa’ane na ésaé jôé ja volô wo na ô toñe nda bôte jôé. Jam ete ki e nji bo mone jam e mis me Yéhôva. Kalate Zambe a jô na, môt a bene toñe nda bôte jé a ne “abé adañe nyô a ne te buni.” (1 Timothée 5:8) Nge wo yen ésaé jôé ane mbamba zene ya tôé nsôñan ôte, nalé a ye volô wo na o bi meva’a ya ésaé jôé, ja’a bôt mia be be mia saé be nji nye’e ésaé éte.

12. Bibotan bivé bi ne bi éyoñ bi ne zôsôô, a éyoñ bia bo ésaé jangan aval da yian?

¹² Bo’o mban ésaé a zôsôô. E ve ngule ya saé aval da yian a ne soo wo abui bibotan. Aval bebo bisaé ete nde bemasa ba nye’e. (Minkana 12:24; 22:29) Benya Bekristen ba yiane bo zôsô nda bisaé jap, be nji yiane wube moné, nge biôme ya nda bisaé, nge ke éyoñ ba yiane lôt ésaé. (Beéphésien 4:28) Aval bi nga yen e kabetôlô ya mvus, fulu zôsôô ja soo bia bibotan. Éyoñe mbo ésaé a ne zôsôô, ba tabe nye ndi. Ja’a da kui na masa wongan a bo te yen ngul bia ve na bi bo ésaé aval da yian, bi ne bi mevak amu bi bili “mbamba mone môte ya nlem,” a amu bia yeme na, bia ve Zambe wongan nlem mvaé.​—Behébreu 13:18; Becolossien 3:22-24.

13. Mbamba ntabane wongan a ne soo bia jé?

¹³ Yeme’e na mbamba ntabane wôé a ne ve Zambe duma. Nge bi bili mbamba ntaban nda bisaé, bôt bevok ba ye yene de. Nalé a ye volô na bi “wumulu ñye’elane Zambe Nyii wongan.” (Tite 2:9, 10, Mfefé Nkôñelan.) Nde fe, mbamba ntaban a ne bo na bôt bevok be bi nkômbane ya kañe Zambe wongan. Tame simesan aval o ne wô’ôtan nge môt éziñ ya nda bisaé jôé a kañese benya mejôô amu mbamba ntabane wôé! Jam da dañe dañ é ne na, mbamba ntabane wôé a ve Yéhôva nlem avak. Ye ébotan éfe ja dañe jili?​—Lañe’e Minkana 27:11; 1 Pierre 2:12.

BELA’AN ATYEÑE MEYEN ÉYOÑE WO TOP ASU ÉSAÉ

14-16. Ôsusua na bia nyoñe ntyi’ane wo fombô asu ésaé, bia yiane sili biabebien beta minsili mivé?

¹⁴ Bible a nji kate bia bone be mam bese bia yiane fas osusua na bia kañese asu ésaé éziñ nge momo. Ve nalé a nji tinane na bi ne yebe aval asu ésaé ése. Kalate Zambe a ne vôlô bia na bi yeme top asu ésaé é ne bo mfi asu dangan, a di é ne mvo’é mis me Zambe; a na, bi sa’ale asu ésaé a vini. (Minkana 2:6) Ôsusua na bia nyoñe ntyi’ane wo fombô asu ésaé, bia yiane sili biabebien beta minsili mibaé.

¹⁵ Ye ma ye tyam atiñe ya Bible nge ma yebe ésaé éte? Kalate Zambe a liti ne sañesañ na, wup, minsos, a nkômane bengulemelan bi ne abé e mis me Zambe. (Nkôlan 20:4; Mam minlôman 15:29; Beéphésien 4:28; Nlitan 21:8) Bi nji yiane kañese ésaé ése é tii a mimboone mite. Nge bia nye’e Yéhôva, bia ye ben ésaé ése ja tyam metiñe mé.​—Lañe’e 1 Jean 5:3.

¹⁶ Ye ma ye su’u mbia mboon éziñ nge ma yebe ésaé éte? Tame yen éve’ane ji. Ésaé nsañe minkôs é nji bo abé e mis me Zambe. Ve ye da yiane na Kristen é ke bo aval ésaé ete e wofis ba do abia? E ne été na, e sañe minkôs a nji bo ane wo kuane beticket be loterie. Ve ye ô too ndi na ésaé éte ja su’u ki bivôé bia tindi bôte na be bo ôzañe moné nga? Bible ke a liti na ôzañe moné ô ne abé e mise me Zambe. (Beéphésien 5:3-5)

17. (a) Mam méziñe mevé bia yiane fe fas ôsusua na bia nyoñe ntyi’an a lat a asu ésaé? (Lañe’e fe nka’ale ô ne nlô ajô na, “Ye ma yiane yebe ésaé éte?”) (b) Aval avé mone môte ya nlem a ne volô bia na bi nyoñe mbamba mintyi’an?

¹⁷ Bi ne nyoñe mbamba mintyi’an a lat a asu ésaé nge bia nyoñ éyoñe ya fas biyalane ya minsili mi ne abeñe 15 a di 16. Ve bia yiane fe fase mam méziñ mefe.b Bi vo’o yange na, ôlo ô ne mewôk a fek, ô jô bia na bia yiane bo anôsi anôka asu bone be mam bese ya ényiñ. Da sili na biabebien bi bi atyeñe meyen. Avale bi nga yen e kabetôlô 2, bia yiane ye’ele mone môte ya nleme wongan na, a yeme nyoñe mintyi’an mia lu’an a mam me ne Kalate Zambe été. Nge bia ‘mane yembane’ na bia yé’é “yemelan mvaé a abé,” mone môte ya nleme wongan a ye volô bia na bi nyoñe mintyi’ane mia ve Zambe nlem avak, a nalé a ye bo na bi ke ôsu a ba’ale biabebien nye’ane Zambe été.​—Behébreu 5:14.

TELÉ’É ASU ÉSAÉ DÔÉ ÉTÉ JA YIAN

18. Amu jé e nji bo tyi’ibi na bi ba’ale mbunane wongan?

¹⁸ E nji bo tyi’ibi na bi ba’ale mbunane wongan amu bia nyiñ “mbia biyoñ” ya “melu me asu’ulan.” (2 Timothée 3:1) E yen asu ésaé a ba’ale de a ne jam e ne ôbe ayaé. Mbôle bi ne benya Bekristen, bia yeme na e ne mfi na bi saé, asu na bi toñe nda bôte jangan. Ve nge bi teke tabe ntyel, bôte bia be be bia saé, a nsisim ôzañ akum y’émo, bi ne ndeñele ésaé bia bo Yéhôva. (1 Timothée 6:9, 10) Bi tame zu yen aval avé bi ne ba’ale mbunane wongan, a telé “mam me adañ [mfi]” ôsu.​—Bephilippien 1:10.

19. Amu jé Yéhôva a yiane na bi futi ndi nleme jangan ése be nye, a avale ndi nlem ete da volô bia na bi sa’ale jé?

¹⁹ Futi’i ndi nleme jôé ése be Yéhôva. (Lañe’e Minkana 3:5, 6.) Zambe a yiane na bi futi ndi nleme jangane be nye, amu a nyoñe bia ngap. (1 Pierre 5:7) A yem mam ma sili bia a dañe biabebien, a wo wé ô se ke étun. (Besam 37:25) Ajô te, bi nji yiane vuane melebe ya Kalate Zambe ma: “Ôzañe moné ô bo’o te jôô mia. Va’an [a] abime mi bili, amu Nti émien a nga kobô na, Teke me ye’e suu mia étam, teke me ye’e li’i mia!” (Behébreu 13:5, Mfefé Nkôñelan.) Abui bekpwa’a mefan e ne me’ete na Yéhôva a ve bebo bisaé bé mam ma sili be ényiñ. Nge bia buni a nlem ôse na, Yéhôva a ye nyoñe bia ngap, bia ye ke dañe tyele minleme yôp asu mam ma sili nda bôte jangan. (Matthieu 6:25-32) Bia ye ke jô’é na asu ésaé dangan e bo na bi telé mame ya nsisim mvus, ane ésaé nkañete a ntabane bisulan.​—Matthieu 24:14; Behébreu 10:24, 25.

20. E ba’ale dis e ne mvo’é a tinan aya, a aval avé bi ne ba’ale dis e ne mvo’é?

²⁰ Ba’ale’e dis e ne mvo’é. (Lañe’e Matthieu 6:22, 23.) E bi dis e ne mvo’é a tinane na, bi sa’ale mam me ne bo na ényiñ é bo bia adite zezé. Dise Kristen da sôñe ngume jam: e bo nkômbane Zambe. Nge dise dangan é ne nalé, wônaa, bia ye ke ve ngule jangan ése na bia jeñe beta bisaé, nge ke na bia nyiñe beta binyiñ. Bia ye ke jô’é na, mam bia yene bingeñgeñ, me bo na bi buni na, bi vo’o nyiñe meva’a été nge bi nji bi mimfefé mi biôm ba kuli émo. Aval avé ô ne ba’ale dis e ne mvo’é? Sa’ale’e bikôla. Sa’ale’e fe biôm bi mo bia nyoñe wo abui éyoñ e zezé. Tôñe melebe ya Bible ma jô na, bi vak éyoñ bi bili “bidi a ngômesan.” (1 Timothée 6:8) Va’a ngul ése na ô bo te jeñe beta be mam ényiñ.

21. Amu jé bia yiane telé mingum mi mam ôsu, a jé bia yiane dañe telé ôsu ényiñe jangan?

²¹ Yemela’ane mam wo yiane telé ôsu ényiñe jôé, a telé’é me ôsu. Mbôle bi se ngule ya bo mam mese éyoñe jia, bia yiane telé mingum mi mam ôsu. Nge sa nalé, mam me nji dañe bo mfi, me ne di bia mbamba éyoñe bi mbe ve bo nye benya be mame. Jé bia yiane ñhe telé ôsu ényiñe jangan? Abui bôt da buni na bia yiane jeñe na bi bo beta besikôlô, asu na bi bi nya asu ésaé émo ji. Ve Yésus nye a nga jô beyé’é bé na, be taté ke ôsu a jeñ “Éjôé a zôsôô Zambe.” (Matthieu 6:33) Yaa, Éjôé Zambe nje benya Bekristen ba tele ôsu ényiñe jap. Fatan ényiñe jangan ése, mintyi’ane miangan, minsôñane miangan, a mam mese bia bo, ma yiane liti na, mame ya Éjôé me ne mfi mise mangan a dañe biôme bi mo, a mesu mésaé mese ya émo.

BO’O AYÔÑ ÉSAÉ NKAÑETE

22, 23. (a) Ésaé évé ja dañe mfi asu Bekristen, a aval avé bi ne liti na ésaé éte é ne mfi asu dangan? (Lañe’e nka’ale ô ne nlô ajô na, “Ntyi’an me nga nyoñ ô nga volô ma na me bi ényiñ ja dañe mvaé.”) (b) Ntyi’an ôvé bia nyoñ a lat a asu ésaé?

²² Mbôl asu’ulane ya émo e nto bebé, bia futi nlô asu ésaé da dañe mfi asu benya Bekristen: e kañete a bo beyé’é. (Matthieu 24:14; 28:19, 20) Ane Yésus, bia lôt abui éyoñ ésaé éte, amu ja volô bôte na be bi ényiñ. Aval avé bi ne liti na ésaé éte é ne mfi asu dangan? Abui bebo bisaé be Yéhôva ya mekônda be ne bekañete mbamba foé, a ba bo ésaé éte a nlem ôse. Bevo’o ki be nga ta’a ényiñe jap asu na be bo bekpwa’a mefan nge ke bemissionaire. Abui bebiaé e nga volô bone bap na be ve bebien ngumba asu ésaé Yéhôva. Ye bi ne jô na Bekristen be ne ayôñ ésaé nkañete ba bi mevak ésaé éte? Ôwé! E bo Yéhôva ésaé a nlem ôse a ne mbamba zene ya bi benya meva’a ényiñ, a bibotan a lôte nné.​—Lañe’e Minkana 10:22.

²³ Abui Bekristen da yiane lôt abui éyoñ ésaé asu na be toñe menda me bôte map. Te bia vuane na Yéhôva a yi na ésaé jangan é soo bia mevak. Nge mimboone miangan mia lu’an a ôsimesane ya Kalate Zambe, bia ye bi mevak ésaé jangan. Ve bi nji yiane kañese na asu ésaé dangan é ndeñele nya ésaé bi bili na bia bo: e kañete mbamba foé ya Éjôé Zambe. Bia liti na bia nye’e Yéhôva, a na bia kômbô ba’ale biabebien nye’ane wé été, éyoñe bia telé ésaé nkañete ôsu ényiñe jangan.