ASU AYÉ’É 17
Kañese’e mvolane Yéhôva a wosane mimbia minsisim
“[Bia] wosane bizu’u minsisime ya abé, mmie mite mi ne mefôla ya yôp.”—BEÉP. 6:12.
JIA 55 Te koo be woñ!
ÔBALEBASa
1. Avale Beéphésien 6:10-13 a liti, Yéhôva a nyoñe bia ngab a zene fé? Timi’in.
YÉHÔVA a volô bia na bi wosane besiñe bangan; a zen éte, a liti na a nyoñe ngab a bia. Besiñ bangan bia yiane dañe tabe be ntyel be ne Satan ba mimbia minsisim. Yéhôva a kate bia amu jé bia yiane tabe be ntyel, a ve fe bia bikpwelé bia sili na bi wosane be. (Lañe’e Beéphésien 6:10-13.) Bi ne kui na bi wosane Satan vengevenge ve bia kañese mvolane Yéhôva, a futi ndi jangan ése be nye. Ane Paul, bia fe bi ne tabe Yéhôva mebun. A nga tili na: “Nge Zambe a ne bia ngam, za a ye tebe bia ngame yat?”—Bero. 8:31.
2. Jé bia zu yen ayé’é di?
2 Mam mese Satan a mimbia minsisime mié ba bo mia jô ke Bekristene jôm. Jame da dañe mfi asu dangan é ne ve na, bi yé’é yeme Yéhôva a kañe nye. (Bs. 25:5) Ve bia yiane fe yemelane mefe’e me Satan. Amu jé? Amu nalé a ye volô bia na bi yeme wosane nye. (2 Bec. 2:11) Ayé’é di, bia zu yene beta zene wua Satan a mimbia minsisim ba belane nye asu na be du’u bôt. Bia zu fe yen aval avé bi ne wosane be a dañe be.
AVALE MIMBIA MINSISIM MIA DU’U BÔT
3-4. (a) Jé ba loone na e yeñ a mimbia minsisim? (b) Bôte tañ aya ba buni ngule ya mimbia minsisim?
3 Satan a mimbia minsisim ba ve ngul ése na bôte be yeñ a be. Bôte ba yeñ a mimbia minsisim ba kute tôé na be ne ngule ya yem mam me ne ndimba amu be be’e “mise menyin.” Bevo’o ba tamtane na be ne ngule ya yeme mam ma ye bobane melu ma zu a zene ya bemvi’i a astrologie. Bôte béziñe ki ba jô na ba laan a bewu. Bôte bevo’o ba bo évu, ba kui ngbwel, ba bo mengañ (magie), ba jeñe fe na be lume bôte minsoñ, nge ke kôé be évu.b
4 Bôte tañ aya ba buni ngule ya mimbia minsisim? Be nga sili bôte ya mesi 18 ya Amérique latine a Becaraïbe nge ba buni ngule ya mimbia minsisim; e bôte belal, môte wua a nga yalane na a buni ngbwel, mengañ, évu, abui ya be be e nga jô fe na da buni na bôte be ne laan a mimbia minsisim. Be nga sili fe bôte ya mesi 18 ya Afrika nsili ôte wua wua. Éfase bôt a mvuk é nga yalane na ba kañ évu. Bi kusa nyiñe si fé, bia bese bia yiane tabe ntyel a mimbia minsisim. Amu bia yeme na, nsôñane Satan ô ne na a du’u bôte ya “si se.”—Nli. 12:9.
5. Yéhôva a yene ñyeñan a mimbia minsisim aya?
5 Yéhôva a ne “Zambe ya benya mejôô.” (Bs. 31:5) Nde a yene ñyeñan a mimbia minsisim aya? A wô’ô wô sañe biko! A nga jô ayoñ Israël na: “B’aye bo te yene môte be wo, nyô a lôtô mona fame wé nge mona minga wé nduan été, nyô a bo a bo’o mame ya bemvi’i, a nyô a bi’i mam zene ya ntyi’ane betit, nge mbibiañ, nge ngengañ, nge mbi minkuk, nge nyô a bo a sili’i bekôn, nge mbo mesimba, nge ngengam. Amu nyô ase a bo mam mete a ne mbia jôm be Yéhôva.” (Dt. 18:10-12) Bekristen be nji fo’o beta bo Atiñe Môze si. Ve bia yeme na, Zambe a ngenan a vini ñyeñane a mimbia minsisim avale da da.—Mal. 3:6.
6. (a) Aval avé Satan a belane ñyeñan a mimbia minsisime na a bo bôt abé? (b) Kalate Écclésiaste 9:5 a ye’ele bia jé a lat a bewu?
6 Yéhôva a jô na bi tabe ntyele ya yeñ a mimbia minsisim amu a yeme na Satan a belane zen éte na a bo bôt abé. A belane mboan ôte na a du’u bôte na bewu ba ke bekôn a na a laane be minsose mife. (Lañe’e Écclésiaste 9:5.) A belane fe wô na a sise bôt a na a wone be, be bo te bo Yéhôva ésaé. A yi na bôte be buni mimbia minsisim éyoñ ba yiane buni Yéhôva.
AVALE BI NE WOSANE MIMBIA MINSISIM
7. Jé Yéhôva a kate bia?
7 Avale bi ndeme mane yen, Yéhôva a kate bia mam mese bia yiane yem asu na te bia ku ôlame Satan a mimbia minsisim. Éyoñe ji, bi tame zu yene mam méziñ bi ne bo asu na bi wosane mimbia minsisim a dañe mie.
8. (a) Jé é ne kôme volô bia na bi titane mimbia minsisim? (b) Aval avé Besam 146:4 a liti ne sañesañe na Satan a ne nlaa minsos?
8 Lañe’e Mejô me Zambe a bindi me. Beta zene wua ya titane mimbia minsisime nnye ñhe le. Mejô me Zambe me ne ane nkpwaté mekône wo sebe minsose mi Satan mise. (Beép. 6:17) Éve’an é ne na, Mejô me Zambe ma kulane minsose Satan a laane na bôte be ne laan a bewu. (Lañe’e Besam 146:4.) Kalate Zambe a jô fe na Yéhôva étame nnye a ne kate bia mame ma ye bobane melu ma zu. (És. 45:21; 46:10) Nge bia lañe Mejô me Zambe a bindi me, bia ye bo ngule ya sa’ale minsose mimbia minsisim mia laan, a vini mie.
9. Avale mam avé bia yiane sa’ale?
9 Te bo jam éziñ é tii a mimbia minsisim. Benya Bekristen be nji yiane bo jam éziñ é tii a mimbia minsisim. Be nji yiane telé abo be mimvimvi’i, nge ke jeñe na be laan a bewu a zen éziñ. Avale bi nga mane yen ayé’é ya sondô ya mvus, bia yiane fe sa’ale metum mese me tii a ñye’elane Satan wo jô na bewu ba ke ôsu a nyiñ. (És. 8:19) Bia yeme na mam mete mese me ne soo bia bidim, amu ma bo na bôte be yeñ a Satan ba mimbia minsisim.
Aval ane Bekristene ya ntete mimbu ôsu, bia fe bia yiane kandane mam mese me tii a mimbia minsisim, to’o mimvôman (Fombô’ô abeñ 10-12)
10-11. (a) Jé bôte béziñe be nga bo ntete mimbu ôsu éyoñ be nga yeme benya mejôô? (b) Kalate 1 Becorinthien 10:21, amu jé bia yiane vu Bekristene ya ntete mimbu ôsu, a avale avé mi ne bo de?
10 Nge ô bili biôm biziñe bi tii a mimbia minsisim, éngôngo mane wua bise fé. Ntete mimbu ôsu, bôte béziñe ya Éphèse be mbe be yeñe’ a mimbia minsisim. Be nga bo étua jam éyoñ be nga yeme benya mejôô. “Abui bôt e nga tôñe mame ya mebiañ [magie, nwt-F] e nga kôane bekalate bap a di’i be nduan, bôte bese be lôô.” (Mam. 19:19, Mfefé Nkôñelan) Bôte bete be nga tyi’i a nlem ôse na ba kandan a jam ese e tii a mimbia minsisim. Be nga kuse bekalate be magie bete angôndô ya dia. Ve a lôte na be ve be bôte befe, nge ke na be kuane be, be nga jibi mane di’i be nduan. Élate jab a Yéhôva nje é mbe é tyelé’é be nleme yôp, sa ke moné be nga jañele.
11 Aval avé bi ne vu Bekristene bete? Nge bi bili biôm biziñe bi tii a mimbia minsisim, bia yiane wua bise fé. A ne bo minsanga, tobasi, nge biôm bise bôte ba jaé na be titane mimbia minsisim.—Lañe’e 1 Becorinthien 10:21.
12. Minsili mivé bia yiane sili biabebien éyoñ bia tobe mimvômane miangan?
12 Tabe ntyel a mimvômane miôé. Sili’i womiene na: ‘Ye mam ma lañe bekalate a internet ma wumulu ngbwel a évu? Ye mezi’i ma wôk a befilm ma yen ba wumulu mimbia minsisim? Ye ma kôme fo’o sa’ale mimvôman mi tii a mimbia minsisime nga? Ye ma yene bingeñgeñ bi bili bevampire, bezombie, nge ke bôte ba belane ngule mimbia minsisim? Ye bingeñgeñ bite bia liti bôte be bo’o fianga a magie, nge ke be bo’o ngbwel bôte be woék? Bi nji kômbô jô na mimvômane mise mia liti bôte be bo’o bitua bi mam mi tii a mimbia minsisim. Éyoñ wo tobe mimvômane miôé, kôme’e sa’ale mi mise mia ngôné mame Yéhôva a vini. Bia yiane jeñ a ngul ése na bi bi ‘mone môte ya nlem a ne mvo’é’ mise me Zambe.—Mam. 24:16.c
13. Jé bia yiane sa’ale?
13 Te laane minlañe mi tii a mimbia minsisim. Bia yiane vu Yésus mfa’a ôte. (1 P. 2:21) Yésus a nga taté nyiñe yôp ôsusua na a zu si va, ajô te a mbe a yeme’ abui mam a lat a Satan a mimbia minsisim. Ve a nji jañele éyoñ na a laane bôte mam mete. Yésus a mbe a yeme’e na a ne nkañete mejô me Yéhôva, sa ke nkate foé Satan. Bia vu nye éyoñe bia bo te miase minlañe mi tii a mimbia minsisim. Ve bia ve ngul ése na mam ma kui bia anyu me liti na ‘nleme wongan wo fuluku a mbamba be mam,’ mme mete me ne benya mejôô.—Bs. 45:1.
Bi nji yiane koo mimbia minsisim woñ. Yéhôva, Yésus a beéngele be ne ngul a lôte Satan ba mimbia minsisim (Fombô’ô abeñ 14-15)d
14-15. (a) Amu jé bi nji yiane ko mimbia minsisime woñ? (b) Jé ja kôme liti na Yéhôva émien a ba’ale bebo bisaé bé den?
14 Te ko mimbia minsisime woñ. Amu bia nyiñ mbia émo, mbia be mam me ne kui môt ase ya be bia. A ne bo accident nge ke ôkon, bi ne fe teme bi dimiliya môt. Éyoñ avale mam ete da kui bia, bi nji yiane simesane na mimbia minsisim mmie mi be’e ayeme ya été. Bible a jô na “éyoñ a ndôba’ane” bia kui bôte bese teke selan. (Éc. 9:11) Yéhôva a kômeya liti bia na a ne ngul adañe mimbia minsisim. Melu mvus, a nji kañese na Satan a wôé Job. (Job 2:6) Melu me Môze, a nga liti na a ne ngul adañe mingengañ mise ya Égypte. (Nk. 8:18; 9:11) Wônaa, éyoñe Yéhôva a nga ve Mone wé beta éto yôp, Yésus a nga dañe Satan a mimbia minsisime ngul, ane a nga titane be yôp, a sô’ôlô be si. Ana’ana, a zu wua Satan a mimbia minsisime mié édo’o ébé, vôme ba ye ke beta ndeñele bôt.—Nli. 12:9; 20:2, 3.
15 Da kôme yené na Yéhôva a ba’ale bebo bisaé bé den. Tame fas ajô di: Bia kui na bi kañete benya mejôô si se meku’u menyin. (Mt. 28:19, 20) Benya mejôô mete ki ma kulane mimboane mi mam mi Satan ne ngeññ. Nde, mia buni na nge Satan a mbe ngule ya bo bia jôm, a nga ye jô’é na bi kee ésaé éte ôsu nga? Teké’é, a nji bi ngule ya bo de. Nde ñhe, bia ye mate Satan ba mimbia minsisime mié amu jé? Bia yeme na “mise me Yéhôva ma ke ma wulu mimfa’a mise si nyô ése, zene ya liti na a ne ngu mfa’a . . . ya ba minlem miap mi ne nya zôsôô be nye.” (2 Mka. 16:9) Mimbia minsisim mi vo’o bo bia jôm éyoñ bia ba’ale élate jangan a Yéhôva.
ÉBOTAN A BA BA KAÑESE MVOLANE YÉHÔVA!
16-17. Éve’ela évé ja liti na e bene yeñ a mimbia minsisim a nji bo mone jam?
16 E bene yeñ a mimbia minsisim a nji bo mone jam, e dañe dañ éyoñ nda bôte jangan a bemvôé bangan ba wosane bia. Ve Yéhôva a botane ba bese ba tôñe Mejô mé a ayo’o nlem. Bi tame zu kobô ajô Erika, sita éziñ a nyiñe Ghana. A mbe a bili mimbu 21 éyoñ a nga taté na a yé’é Bible. Mbôl ésaa a mbe fata a bo mengañ, a mbe a yii na Erika a nyoñe ngab a metume mé; amu nalé, Erika a mbe a yiane di bidi ésaa a mbe a va’a bezambe bé metuna’a. Mbôl a nga bene bo de, bôte ya nda bôte jé be nga jô nye na a taya bezambe bap. Be taté na ba ko woñe na bezambe bete ba zu lume be akon a bo na be veñesane mekut étom Erika.
17 Nda bôte jé ve taté na ja yemete nye na a di bidi bite a ngul, ve Erika a nji feñelan, ane be nga titane nye. Bengaa be Yéhôva ve nyoñ Erika. Ébotane Yéhôva nje ñhe ja nambe Erika ji: ana’ana a mbili ke mfefé nda bôt, bobenyañ a bendôm ba wô’ô nye mintaé. (Marc 10:29, 30) To’o bôte bé be nga bene nye a di’i biôme bié, Erika a nga kabetane Yéhôva, a nyoñe mbaptizô; den a ne nkpwa’a mefane ya éyoñ ése. A nji ko mimbia minsisime woñ. A kobô ajô ya nda bôte jé a jô’ô na: “Môs ôse ma ye’elane Yéhôva asu nda bôte jam, ma yi na a volô be na be’e fe be wô’ôtan ébotane môt a yeme Yéhôva a bili, a na a vaa be minkôme ya évuse ñyebe.”
18. Nge bia tabe Yéhôva mebun bibotane bivé bia ye bi?
18 E ne été na bia bese bia ye ke tebe été Erika. Ve to’o nalé, bia bese bia yiane wosane mimbia minsisim a tabe Yéhôva mebun. Nge bi bo de, Yéhôva a ye noo bia bibotan, bia ye ke du’uban, a bia ye ke ko mimbia minsisime woñ. Jame da dañ e ne na, bia ye yemete élate jangan a Yéhôva. Ñyé’é Jacques a nga tili na: “Bo’ane Zambe mewôk; ve mi wosa’ane diable, ndemben a ye mate mia [tube mia ôyap, Mfefé Nkôñelan]. Mi suba’ane bebé be Zambe, ndemben a ye subu mia bebé.”—Jc. 4:7, 8.
JIA 150 Jeñe’ Zambe asu na a nyii wo
a Mbôle Yéhôva a nye’e bia, a bemene bia na bi tabe ntyel a mimbia minsisim. Aval avé mimbia minsisim mia jeñe na mi du’u bôt? Jé bi ne bo asu na bi wosane mie? Ayé’é di da zu liti bia aval avé Yéhôva a volô bia na bi wosane mimbia minsisim.
b ASU NA BI TU’A WÔK: E yeñ a mimbia minsisim a tinane na môt a bo mam ma liti na a buni na mi ne volô nye nge ke ndeñele nye. Bôte ba yeñ a mimbia minsisim ba buni fe na jôm éziñ ja ke ôsu a nyiñ éyoñ môt a wuya, a na be ne ke ôsu a laan a nye a zene mimvimvi’i. Wônaa mengañ ki ma fombô mam mese me tii a évu a mame ya ndimba. Bôte ba bo mengañ ba belane fe bo’o (étiñeti). Ve bi nji kômbô jô na bôte bese ba bo mam ma bo na bôte be vembe asu na be wolé bôt ba bo mengañ.
c Mvendé éziñ é bili ki na ja telé metiñ a lat a avale bobejañ ba yiane tobe mimvômane miap. Kristen ése ja yiane belane mone môte ya nleme wé Bible a kômeya mane mé, asu na a tobe mam a ye lañ, nge yen. Betebe ôsu ya menda me bôt be ne fek ba véé mise na mimvômane ya menda me bôte map me lu’an a miñye’elane ya Bible.—Fombô’ô nlô ajô ya jw.org® ô ne na, “Ye Bengaa be Yéhôva ba tyili avale befilm éziñ, bekalate nge avale bia éziñ?” vôm a ne na, BI NE BEZA? > MINSILI BÔTE BA DAÑE SILI.
d FÔTÔ: Yésus, beta Njôô, a tele a nkane bita beéngele wé.