Aval avé bi ne dañe mam ma tyelé bia minleme yôp?

Môs ôse ô bili nju’u wé

‘Te tyelane minleme yôp ajô mam me aye boban akiti: amu mame ya mi atyelé me minleme yôp asu akiti, me aye boban akiti.’​—MATTHIEU 6:34.

Jôm nalé a tinan: Ényiñ é ne njalan a minjuk. Ve te nyoñe minju’u y’akiti, ô zu ba’a mie mi ya den. Jeñe’e na ô leñ ve mame ya môse wua.

• Môt a tyelé nleme yôp a ne kom ése éyôé éyôé. Tame ve’ele mam ma: Jam ôsu, yeme’ na, ô bete ô sisi, jam éziñ da ye tyelé wo nleme yôp. Nge wo ko woñ asu mam ô se ngule ya sa’ale, nlem wo ye tyebe wo yôp abui. Jame baa, yeme’e na jam wo ko woñe den, é ne su’ulan aval afe akiti.

Te bo mam ma lôte wo nkôñ

“Fe’e je aso yôp, nje jame ya ôsu e ne na . . . [évôvoé nlem].”​—JACQUES 3:17.

Jôm nalé a tinan: Te yange na mam mese me bo ve nkone nkon. Te tyelé mfek vôm ô vo’o to’é, nge ve bôte bevok adit mbe’e.

• Yeme’e minné miôé, te bo mam ma lôte wo nkôñ, yeme’e fe na bôte bevok be bili minné. Nge ô bo nalé, womien a bôte ba bômane wo mia ye ke beta dañe tyelé minleme yôp, a mia ye yene tyi’ibi ya tôé minsoñan mienan. Nde fe, bo’o ô bo fianga. Éyoñe wo woé, to’o éyoñe jam éziñ da ndeñele, nlem wo vobô wo, asu dôé da faé fe.

Yemela’ane mam ma tyelé wo nleme yôp

“Nyô a ne évôvoé nlem a ne môte ya fek.”​—MINKANA 17:27.

Jôm nalé a tinan: Ôlun ô ne bo na ô kate yene mam avale da yian. Ajô te, bôé nleme si.

• Yemela’ane mam ma tyelé wo nleme yôp, a aval ô wô’ô bo. Éyoñ jam éziñ da tyelé wo nleme yôp, jeñe’ na ô yem avale wo wô’ôtan, jam wo simesan a avale ô wô’ô bo; ô ne tili mam mete mese afep. Nge wo tu’a yemelane jam da tyelé wo nleme yôp, ô ne yem aval ô ne dañ nju’u ôte éyoñ éfe. Nde fe, jeñe’e na ô vaa mam mese ma tyelé wo nleme yôp. Nge nalé a se ngule ya boban, sé’é me; éko éziñ ô ne fas aval ô ne yeme bo ésaé éziñ, nge ke bo mbamba nta’ane mam.

• Jeñe’e na ô yene mam aval afe. Jam da tyelé wo nleme yôp é ne bo te tyele môte mbok nleme yôp amu mia yene ki mam avale da. Tame tôñe melebe melal ma:

  1. Te ji’a tyi’i môt ajô. Môt a ne vañe zu tebe wo ôsu éyoñ ô tele nnoñ. Nge ô simesane na a vañe bo nkpwala, wo ye ji’a wô’ô ôlun. Jô’ô womiene na a bili mbamba amu ya bo de. Wo ye liti valé na ô ne mbamba môt.

  2. Te yene mam ve abé abé. Ô ne yene tyi’ibi ya yange dokita, nge ke avion nge wo belan éyoñ éte na ô lañ, ô sôndô ésaé éziñ nge ke tili be e-mail.

  3. Bi mbamba ñyenane mam. Sili’i womiene na, ‘Ye jame di da ye su’ulane soo ma mbia jam akiti nge sondô a zu?’ Yeme’e bo nsela’ane zañe bone be mam be ne ji’a lôt a beta minjuk.

Bo’o ngômôtô

“Ve mam mese me boba’an ane da yian a ngômôtô.”​—1 BECORINTHIEN 14:40, Mfefé Nkôñelan.

Jôm nalé a tinan: Jeñe’e na ô bo ngômôtô.

• Bia nye’e éyoñ mam me ne mbamba nta’an. Nge bi teke bo mam éyoñe ja yian, bia ye ke bo ngômôtô, nlem wo ye fe tyebe bia yôp; asu’ulan y’été, bisaé bi nto bia ane anyui ya mo. Tame ve’ele melebe mebaé ma:

  1. Bo’o mbamba nta’ane mam, tôñe fe wô.

  2. Yemela’an a sa’ale jam ése é ne bo na ô kate bo ésaé jôé éyoñe ja yian.

Yeme’e na jam ése é bili éyoñ

“Doé jôme da, a fulan évôvoé, e ne mvaé, a dañe mo mebaé, a fulan ésaé a njeñane ya évuñulu.”​—ÉCCLÉSIASTE 4:6.

Jôm nalé a tinan: Bôt be ne alo bisaé be ne viane bo te bu’uban ésaé ya ‘mo map.’ Be ne bo te bi éyoñ a ngule ya yene mvaé ya ésaé be nga mane wu a je.

• Telé’é ésaé a moné été ja yiane bie. Sa ke amu ô bili abui moné nde wo ye dañe bo mevak, nge bo te dañe tyelé nleme yôp. Jam ete da soo soo minju’u mife. Kalate Écclésiaste 5:12 a jô na “njaéane bidi ya nkukum w’ aye bo te suu nye a ke ôyo.” Nde, yeme’e nyiñ a abime ô bili.

• Nyoñe’ éyoñe ya vôman. Nlem wo vobô wo éyoñe wo bo mam wo nye’e. Ve éyoñ ô to si afôla da, ane éyoñe wo yene télé, nalé a volô ke wo jôm éziñ.

• Te bo ôlo ya technologie. Te lôt ngume nté ényiñ na wo lôme be e-mail, be message, nge ke beréseau sociaux. Nge jam éziñ é nji tindi wo na ô bo de, te ke wo lañ be e-mail ya ésaé nge ésaé é maneya.

Nyoñe’e ngap a mvo’é ya minsône jôé

“Mfô’ane nyôl w’avolô abim éziñ.”​—1 TIMOTHÉE 4:8, Nkôñelane Matthias Meye.

Jôm nalé a tinan: Sport a volô na bi bo mvo’é minsôn.

• Bo’o mam me ne mvo’é asu nyule jôé. Sport a ne bo na asu dôé é faé, a na ô bo te dañe tyelé nleme yôp. Ja’a mbamba bidi mewolo ma yian. Jeñe’e fe na ô kôme wo’an.

• Sa’ale’ mbia be mam ane nyuane ta’a, banga a mbia nyuane meyok. Amu, mam mete ma viane bo na ô dañe tyelé nleme yôp, ô kon nge jañele abui moné.

• Kele’e yene dokita nge nlem ô tyele wo yôp awolo ese. E jeñe mvolan be bedokita a nji tinane na ô ne ntetek.

Yemela’ane mam ma dañe mfi

“Nalé ate, mi aye yemelane mam me adañ [mfi].”​—BEPHILIPPIEN 1:10.

Jôm nalé a tinan: Kôme’e yemelan mam ma dañe mfi.

• Ta’a bisaé wo yiane bo môs, ô taté’é bi bia dañe mfi. Nalé a ye volô wo na, ô yem ésaé ja dañe mfi, ji ô nji bo ntindane ya bo été été, ji ô ne ve môte mfe, nge ke ji ô ne telé.

• Tili’i mam ô wô’ô bo sondô ase. Mvuse ya valé, jeñe’ aval ô ne tu’a yeme belan éyoñe jôé. Éyoñe wo yeme belan éyoñe jôé, wo dañe ke tyelé nleme yôp.

• Nyoñe’ éyoñe ya vôman. To’o a ne ve asu étun éyoñ, wo ye bi mvolan a wo ye ke dañe beta tyelé nleme yôp.

Sili’i mvolan

“Biyebe ya nleme môt bia tya’a nye, ve mbamba éfia a ve nye mevak.” ​—MINKANA 12:25, Mfefé Nkôñelan.

Jôm nalé a tinan: Bôte be ne jô wo mbamba bifia bi ne volô wo.

• Laan a môt a ne yeme tebe été jôé. A ne volô wo na, ô yene mam aval afe, nge ke na ô dañe nju’u wôé. Nleme wo bômbô wo si éyoñe wo yooé môt nleme wôé.

• Jeñe’e mvolan. Ye ô ne ve môt mfe ésaé éte, nge kate môt mfe na a volô wo je bo?

• Nge môt mia nye mia saé a taa wo nlô, jeñe’ aval ô ne kôm ajô te. Éko éziñ, ô ne kate môt ate évôvoé été avale wo wô’ôtan éyoñ a bo jame si jame ka. (Minkana 17:27) Nge ajô é teke kômban, ye ô ne jeñe mezene ya sa’ale nye?

Jalé’é miñyiane miôé ya nsisim

“Mvom a bôt be ne azoé e minsisime miap été.”​—MATTHIEU 5:3, Mfefé Nkôñelan.

Jôm nalé a tinan: Môt a yiane di, a yiane bi biyé ya jaé a vôm ya tabe. Ve a bili fe miñyiane ya nsisim. Asu na bi bo mevak, bia yiane yeme na bi ne azoé nsisim, bi jeñe fe na bi jalé ñyian ôte.

• Meye’elan me ne beta mvolô. Zambe a jô bia na bi ‘ve nye mam mese me atyelé bia minleme yôp, amu nnye a ba’ale bia.’ (1 Pierre 5:7) Nlem wo bômbô bia si éyoñe bia ye’elan a bindi mam ma ve ngule nyul.​—Bephilippien 4:6, 7.

• Lañe’ mam ma wônô wo nsisim. Miñye’elan bia te nyoñe kalate mefoé nyi mia so Bible; a nga tiliban mfa’a ya jalé miñyiane miangan ya nsisim. A ve fe bia “ñyemane mam a nya fe’e.” (Minkana 3:21) Nga ô ne nyoñe ntyi’an ya lañe Bible? Ô ne taté kalate Minkana.