“A ve nyô a ne ate’e ngu”

1. Minju’u mivé bia tôbane mie den, ve amu jé Yéhôva a wô’ô bebo bisaé bé mvaé? (Fombô’ô befôtô ya atata’a.)

BIA yeme na ényiñ é nji bo tyi’ibi mbia émo nyi. Abui ya be mia e ne mintutum. Bevo’o ki, akusa bo be ntoo ôkala éziñ, ba yiane nyoñe ngap a bebiaé bap. Ba bevo’o fe ba yiane bibane na, be ve nda bôte jap ve jôme ya di, nge ke jôme ya jaé. Tamane ñhe simesane na, bôte béziñ ba tôbane minju’u mite mise! Ane ô vaa na minju’u mite mia sili abui moné, mia nyoñ fe abui éyoñ, a mia te’e nyul. Akusa bo nalé, mbunane wônan wo feñelane ki, mia yange bengaka’a be Yéhôva a nlem ôse. Yéhôva a wô’ô mia mvaé!

2. Aval avé Kalate Ésaïe 40:29 a ve bia ngule nyul, ve ékob évé bia yiane sa’ale?

² Ye minju’u ya ényiñ mi wô’ô wo lôte nkôñ biyoñ biziñ? Nge nalé, yeme’e na ô nji bo étam. Kalate Zambe a liti na, bebo bisaé be Yéhôva ya melu mvus be nga tebe fe été éte. (1 Bb. 19:4; Job 7:7) Ve be nji sili mo si, be nga ja’é Yéhôva ngule ya jibi. Be nji same, amu Zambe wongan “a ve nyô a ne ate’e ngu.” (És. 40:29) Ve bobejañ béziñ, éyoñ be te’eya a minjuk, be wô’ô viane lume Yéhôva mvus, a nto ve ane mame ya nsisim me ne adite mbe’e. Be taté ñhe na ba bu’i bisulan, teke fe beta lañe Bible, nge kui nkañete; ô lôô ane ba viane ku ôlame Satan.

3. (a) Jé é ne volô bia na bi bo teke bili ôlame Satan? (b) Ayé’é di da zu liti bia jé?

³ Satan a yeme na, éyoñ bi ne ayôñe nsisim, nalé a wônô bia, nye’e ki a nji yi na bi wôn. Ajô te, éyoñ bia bili atek, bi nji yiane ve’ele lume Yéhôva mvus. Bia yiane kabetane nye, amu nnye ‘a [ye] yemete bia, a ve bia ngu.’ (1 P. 5:10; Jc. 4:8) Ayé’é di da zu liti bia bité bibaé bi ne bo na bi bili atek, bia zu fe yen mvolan bi ne bi éyoñ bia tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe. Ve bi tame taté zu la’ase kalate Ésaïe 40:26-31, a yene na Yéhôva a ne ngule ya tômôlô bia.

BA BE TOO NDI A YÉHÔVA B’AYE BETA BI NGU

4. Sikôlô mbé bi ne nyoñ kalate Ésaïe 40:26?

⁴ Lañe’ Ésaie 40:26. Teke môt a ne ngule ya lañ ateté. Beyeme mam ba jô na Galaxie wongan étam, Voie lactée, a bili ateté a lôte bemilliard 400. Ve Yéhôva a loon ôteté ôse a jôé dé. Sikôlô mbé bia nyoñ? Nge Yéhôva a nyoñ ngap a bitétéa bi ne teke ényiñ, nguma’ane ke a bia bia kañe nye, sa ke amu a tindi bia, ve amu bia nye’e nye! (Bs. 19:1, 3, 14) Ésaa wongan a yeme bia édo’o ñyeman. A lañ “koñ ésil ése é ne [bia] nlô.” (Mt. 10:30) Ntili besam a jô bia na: “[Yéhôva] a yeme melu bezôsôô be bôt.” (Bs. 37:18, Mfefé nkôñelan) Teke vaa nge beté, a yen minju’u mise mia tôbane mie, a ne fe ve mia ngule ya jibi mie.

5. Jé ja liti na Yéhôva a ne ve bia ngule ya dañe minjuk?

⁵ Lañe’ Ésaïe 40:28. Yéhôva a ne Anjeñe ya ngul ése ja bômane bia. Tame simesan abim ngul a ve nlô jôbô. Ñyeme mam éziñ, David Bodanis, a nga tili na: “Bi ne ve’e ngule ja so nlô jôbô seconde ase, a nyi ya bemilliard bebombe atomique be bili.” Ñyeme mam mfe a nga fas a yene na, éyoñ vian wo “faé ve seconde wua . . . wo jalé miñyiane mi bôte tañe mimbu 200 000”! Ye bi ne ñhe buni na, Nyô a ve nlô jôbô abime ngule di a ne kate ve bia ngule ja sili na, bi dañe minju’u bia tôbane mie?

6. Amu jé bia jô na ésaé Yésus é ne tyi’ibi, a ñyeman ôte wo volô bia aya?

⁶ Lañe’ Ésaïe 40:29. Ésaé Yéhôva ja soo bia abui mevak. Yésus a nga jô beyé’é bé na: “Beka’an mbe’e wom.” A nga beta ba’a na: “Wôna minlem mienan mi aye wo’an. Amu ésaé jam é ne tyi’ibi, a mbe’e wom ô ne éveves.” (Mt. 11:28-30) Mejô mete me ne betotyi. Biyoñ biziñ bi wô’ô ke ésulan, nge ke nkañete nlem ô too bia abé. Ve bi wô’ô wô’ôtan aya éyoñ bia bulan? Nlem ô mbôô bia si ne mieññ, bi nto fe nkômesane ya dañe minju’u bia tôbane mie. Yésus a nga bele fo’o na, ésaé jé é ne tyi’ibi!

7. Éve’an évé ja liti na mejô ya kalate Matthieu 11:28-30 me ne betotyi?

⁷ Sita éziñ bia zu loone na Kayla, a ne beta nkôkon: a bili nyi fulasi ba loone na syndrome de fatigue chronique (nyul é ne nye nte’an éyoñ ése), a kone dépression, nlô ô wô’ô fe nye taé mbia ntaén. Ajô te, e nji bo tyi’ibi na a tabe bisulan bise. Ve da, a nga ve ngule ya tabe ésulan éziñ, ane a nga tili bia na: “Nkañete ô mbe ô kobô’ ajô bôte ba bili atek. Milli’i me nga kui ma mis, amu nkañete ôte ô nga liti na Yéhôva a yem été jam, a na, a wô’ô ma mintaé. Ane me nga yeme na, mbamba vôme ya tabe, a ne bisulan.” Nga mi lôô na, ngul a nga ve na a tabe ésulan é nga soo nye abui mevak?

8, 9. Paul a nga jô na: “Éyoñ me ne atek, éyoñe te me ne ngu;” nalé a tinan aya?

⁸ Lañe’ Ésaïe 40:30. Ja’a bi ne atyeñ aya, bia yiane kôme yeme na, bi vo’o bo mam mese a ngule jangan biabebien. Akusa bo nlômane Paul ô mbe éwôlô môt, mam méziñ me mbe me kolé’ nye ôbak, a bo na, a kate bo mam mese a mbe a kômbô’ô bo. Éyoñ a nga ye’elane ajô nju’u ôte, Yéhôva a nga jô nye na: “Ngule jam je adañe litiban ate’ été.” Paul a nga wôk. Ane a nga suu na: “Éyoñ me ne atek, éyoñe te [nje ñhe] me ne ngu.” (2 Bec. 12:7-10) Jé a mbe a kômbô’ jô?

⁹ Paul a nga yemelane na a vo’o bo mfañe jam a ngule jé ébien, é mbe é sili nye ngule ja dañ ngul ése. Mbamba nsisim a nga ve nye ngul é mbe é jemba’ane nye. A nga volô fe nye na, a be’e mimbe’e a nji be ngule ya be’e étam. Dene fe, nge bia kômbô yeme ngul, bia yiane bi mbamba nsisime Yéhôva.

10. Aval avé Yéhôva a nga volô David na a dañe minju’u mié?

¹⁰ David fe a nga yene ngule Yéhôva a mise mé. A nga yia na: “M’atulan nsamba bita amu wo; a amu Zambe wom nde te m’ayôô aka’a meko’o yôp.” (Bs. 18:29) Minju’u miziñ mi ne ane akak, bi vo’o dañe mie étam, da sili bia ngule ja so be Yéhôva.

11. Liti’i aval avé mbamba nsisim a volô bia na bi dañe minju’u miangan.

¹¹ Lañe’ Ésaïe 40:31. Éyoñ ndôé é nto miñyeme yôp, ja yele ki a ngule jé. Mfebe ô ne ayôñ ñwô wo “tindi” je na, é ke ôsu teke jañele ngul. Ajô te, éyoñ mbe’e éziñ wo kate bia, ensimesane ndôé. Enye’elane Yéhôva na a “tindi” bia a zene ya “mvolô minlem, mbamba nsisim.” (Jean 14:26) Bi ne tabe ndi na, a ne bia nye ve éyoñ ése bia yi. Ngul éte ja beta dañe mfi éyoñ bi bili ajô éziñ a mojañ ya akônda. Ve jé ja bo na jo’ojo’o a kui zañe bia be bobejañ?

12, 13. (a) Jé ja bo na jo’ojo’o a kui zañe bia be bobejañ? (b) Jam e nga kui Joseph da ye’ele bia jé?

¹² Jo’ojo’o a so amu bia bese bi ne bebo mam abé. Ajô te, e ne kui na bobejañ be jô, nge bo jam da balé bia, nge ke na bia fe bi balé be. Jam ete e ne tele bia beta meve’ele été. Éyoñ ete ñhe bia zu liti nge bia nye’e Yéhôva nge momo; ye bia ye fo’o ke ôsu a saé nleme wua a befam a binga a nye’e, akusa bo ba bo bikop?

¹³ Éve’ela Joseph ja liti bia na Yéhôva a ne jô’é na bebo bisaé bé be tôbane minjuk. Éyoñ a mbe ndôman, bobenyañe bé be nga kuane nye, ane a nga ke minkôm Égypte. (Met. 37:28) Yéhôva a nga yen ane ba tibili mvôé jé, a jam ete é nga bo nye nleme mintaé. Ve jame da, a nji yaa. Ja’a éyoñ a nga ke mimbôk amu be nga bôte nye ajô na, a te kômbô jô’ôbô a minga Potiphar, Yéhôva a nga tabe ne séé. Ye nalé a tinane na a nga vuane nye? Teké’é, Bible a jô na Yéhôva a nga botane “mam [mese Joseph] a nga bo.”​—Met. 39:21-23.

14. Éyoñ ‘bia jô’é’ ayaa, bibotane bivé bia bi mfa’a ya minsôn a mfa’a ya nsisim?

¹⁴ Éve’ela évo’ é ne ji David. Bôte be nga bo nye angôndô ya abé. Ve mvôé Zambe éte é nji ba’ale ôviti’i ziñ. A nga tili na: “Jôké’é ñyaan, a li’ ayaa: te wô’ô ôlun [wo su’ulan] ve mboan abé.” (Bs. 37:8) Nge ‘bia jô’é’ ayaa, a dañ amu bia kômbô vu Yéhôva, nnye ate “a nji bo bia ane d’ayiane mam abé mangan.” (Bs. 103:10) Ve mboon ôte wo volô fe bia na bi sa’ale akon. Ôlun ô ne ve bia tension, a bo na bi wô’ô abuk. Wo bo fe na bi kon ôsañ, a na abum é bo’o bia. Éyoñ bia wô’ô ôlun, bia yene ke mam avale da yian. E ne fe kui na môt a kone dépression amu a ke ôsu a wô’ô ôlun. Jôm éte nje Kalate Zambe a jô na, “nleme ne mieññ ô ne ényiñe ya minsôn.” (Min. 14:30) Jé é ne volô bia na bi kôme mejô zañe bia be bobejañ? Bia yiane tôñe mbamba melebe me ne Kalate Zambe.

ÉYOÑ BOBEJAÑ BA KOLÉ BIA ÔBAK

15, 16. Aval avé bi ne jeñe na bi late ngbwa a môt a te bo bia abé?

¹⁵ Lañe’e Beéphésien 4:26. Bi nji vembe éyoñ bôte ya émo ba bo bia jam é ne abé. Ve éyoñ monyañe wongane ya nsisim, nge ke môte ya nda bôte jangan a bo bia abé, bi ne wô’ô angôndô ya mintaé. Ye bia ye ba’ale ôviti’i ziñ mimbu mimbu, amu na, bia kate vuane jame mojañ a nga bo bia? Nge ke na, ye bia ye fo’o ji’a kôm ajô, avale Kalate Zambe a lebe bia? Nge bi jô’é na abui éyoñ é lôt, da ye bo ayaé na bia be mojañ ate bi beta late ngbwa.

16 Bi tame jô na, wo kate kui na ô vuane mbia jame monyoñ a nga bo wo. Jé é ne volô na mi beta late ngbwa? Wo yiane taté kôme ye’elane Yéhôva. Sili’i nye ngule ya kôme ke laan a monyoñ. Te vuane na nye’e fe a ne mvôé Yéhôva. (Bs. 25:14) A na, Zambe a nye’e nye. Bia yiane nyoñe bemvôé be Yéhôva a mbamba nlem, aval émien a bo. (Min. 15:23; Mt. 7:12; Beco. 4:6) Mvuse ya valé, nyoñe’ éyoñe ya fas mame wo ye jô. Te buni na monyoñ a te vañe balé wo. Simesa’ane na, wo fe ô ne bi bone mekua ajô te. Ô ne nyoñe nkôbô ô jô’ô na: “Ma sili njaman nge ma ma kop, ve éyoñ ô nga kobô ma angô’é, me nga . . .” Nge mi teke kui tyiñ, yange’ éyoñ éfe. Nté ôte ôse, ye’elane Yéhôva na a botane monyoñ, a na, a volô wo na ô yene ve mefulu mé me ne abeñ. Nge ô bo nalé, Yéhôva a ye wô’ô wo mvaé, amu wo jeñ a ngul ése na, ô late ngbwa a mvôé jé.

ÉYOÑ BIKOBE BI NGA BO KÔA BIA NDEÑELE BIA

17. Éyoñ bia bo mbia nsem, Yéhôva a volô bia a zene fé, a amu jé bia yiane jeñe mvolan ôte?

¹⁷ Bôte béziñ ba wô’ô ôson ya bo Yéhôva ésaé, amu be nga bo mbia nsem. Aval ôson ete e ne ndeñele môt abui. Njôô bôte David a nga tebe été éte; a nga jô na: “Éyoñ me nga tabe évô, bivese biam bi nga sibi amu ntate wome ya ngum nté môs. Amu wo wôé ô mbe me adit môse ba alu.” Ve David a nga liti na a ne étôtôlô mfa’a ya nsisim. A nga jô na: “Me nga meme wo abé dam, a me nga bo te solé mbia jame wom . . . ane ô nga jamé mbia jame ya abé dam.” (Bs. 32:3-5) Nge ô nga bo mbia nsem éziñ, te vuane na Yéhôva a bili nkômbane ya volô wo. Ve wo yiane kañese mvolan a ve wo a zene ya akônda. (Min. 24:16; Jc. 5:13-15) Te jañele éyoñ, ô za jañele ényiñe ya nnôm éto! Ve bi tame jô na, mone môte ya nlem a ke ôsu a bôme wo, a too ke na Yéhôva a jaméya wo kom.

18. Jé éve’ela Paul é ne ye’ele bia nge bia wô’ô ôson amu mbia nsem éziñ bi nga bo?

¹⁸ Mone môte ya nleme Paul a mbe a bôme’e fe nye asu minsem a nga bo kôa. A nga jô na: “Me adañe minlômane mise tyôtyoé, ma me ne te yiane lobane na, nlôman, amu me nga kpwe’ele [akônda] ya Zambe.” Akusa bo nalé, a nga jô fe na: “Amu mvame Zambe me nto ane me né.” (1 Bec. 15:9, 10) Yéhôva a nga yebe Paul akusa bo bikobe bié, a A mbe a yi na Paul a yeme de. Éyoñ ô memeya bikobe biôé avale da yian, tabe’e ndi na Yéhôva a ye ko wo éngôngol. Yéhôva émien a ka’ale wo na a ye jamé wo, a vo’o laane minsos.​—És. 55:6, 7.

19. Éfuse ya mbu 2018 ja jô aya, amu jé éfus éte ja yian?

¹⁹ Nté asu’ulan da subu, minju’u mia ye bo ve ke ôsu. Ve bi bia yeme na, Nyô a “ve nyô a ne ate’e ngu, a kô’ôlan[e fe] éwôlô be nyô a ne te ngu,” a ne volô bia na bi dañe minju’u mite. (És. 40:29; Bs. 55:22; 68:19) Mbu 2018 wu, bia ye simesane ñye’elan ôte éyoñ ése bia ye zu tabe bisulan Aba Éjôé. Amu éfuse ya mbu wo ngôné wô: “Ba be too ndi a Yéhôva b’aye beta bi ngul.”​—És. 40:31, MN.