ATURIAHANI 25
UREMU 96 Aban idewesei gebegitu Lererun Bungiu
Le wafurendeirubei lídangiñe lagumuhóun dimurei le lariñagubei Hakobu (fánreinti 2)
“Ru lumuti abiniruni le yuubei lun kada aban” (AGU. 49:28).
LE LUNBEI WATURIAHANI
Buiti le wafurendeirubei lídangiñe profesía le lariñagubei Hakobu lubaragiñebei lounwen houn widü lisaanigu.
1. Kaba wariha lidan aturiahani le?
GEYEGU haña lisaanigu Hakobu lau aganbei dimurei le lariñagubei lun kada aban hádangiñe. Lidan aturiahani le lubaragiñebei le, arihatiwa dimurei lan le lariñagubei Hakobu lun Rubén, Simeón, Lewí luma lun Hudá adügati lun lagibedun hasaminan ha híbiri lisaanigu Hakobu, másiñati wéirigüda lanu hanigi. Guentoti, kaba lariñaga houn ha híbiri lisaanigu wügüriña? Warihaali ka lan dimurei lánina profesía lariñagubei lun Sabulón, Isakárü, Dan, Gadü, Aserü, Nefütalí, Hosé luma Benhamín.a
SABULÓN
2. Ka profesía lariñagubei Hakobu luagu Sabulón, ani ida liña lagunfulirun dimurei burí le? (Agumesehani 49:13; ariha huméi giñe rekuáduru).
2 (Aliiha huméi Agumesehani 49:13). Ariñagati Hakobu lidan profesía le lariñagubei luagu Sabulón hawinwanduba lan ladügawagun yarafa lun barana, lidan oubaü le ñéingiñe lubéi laboucha Weyu lidan Fulasu le Füramasewabei. Lóugiñe 200 irumu lárigiñe lariñawagún meha dimurei le, aba heresibiruni lani Sabulón türibu fulasu le lamidanguabei bián barana: lubaranan Galiléa luma lubaranan Mediteraniu. Luagu le aban oubaü, ariñagati Moisesi aban profesía: “Gundaabá Sabulón, dan le báfuridun” (2 Lur. 33:18). Ka labusenrubei Moisesi lariñagun lau dimurei le? Chóuruti le lan labusenrubei lariñagun ladüga lan lerederun Sabulón lidan bián barana ménrengunbei lan lun ladügün bísinisi. Ligía gébuna lubéi lun hagundaarun ladügawagun Sabulón.
3. Kaba íderaguawa lun meferidirun wamani wagundan?
3 Ka wafurendeirubei? Meberesenga lan halía lan weredera o ka lan gádanbaliwa, súnwandan gébuna lan wagundaarun. Lun meferidirun wamani wagundan, lunti gufuruma wamá lau le wámabei (Sal. 16:6; 24:5). Gayaraati anihein lan dan magundan wamá lau buiti le wámabei ladüga wetenirun áluahei le úabei wama. Ligíati, houcha wamá lun wetenirun lun katei buiti le wámabei (Gal. 6:4).
ISAKÁRÜ
4. Ka lariñagubei Hakobu luagu Isakárü, ani ida liña lagunfulirun le lariñagubei? (Agumesehani 49:14, 15; ariha huméi giñe rekuáduru).
4 (Aliiha huméi Agumesehani 49:14, 15). Ariñagati Hakobu lun Isakárü luagu buidu lan ladüga lidan luadigimari, ani agoubaguagüda lumuti luma aban burigü le héreti labu, mini lan le aban animaalu le gabafuti lun lanügün anügüni hǘrüti. Ariñagati giñe lawinwanduba lan Isakárü lidan aban múa buiti. Gúnfuliti dimurei le dan le heresibirunbalin ladügawagun Isakárü múa buiti ani arandarati lurugabu duna Hordán (Hos. 19:22). Chóuruti nadagimein hamá saragu ábunaguei múa ligía, áfaaguatiña giñe lun híderaguniña lílana amu türibu (1 Uru. 4:7, 17). Kei hénpulu, ídehatiña lani Isakárü türibu dan le lamuriahan alidihati Barakü tuma profeta Débora ídemuei hama ísüraelina lun hageindagun luma Sísara, aranseñu haña meha lílana türibu le lun hídehan (Ali. 5:15).
5. Ka uagu súdini lubéi lun wawadigimaridun saragu lun Heowá?
5 Ka wafurendeirubei? Wéiriti lebegi wadagimanu le meha hadügübei lani Isakárü türibu lun Heowá, ani gebegiti giñe áfaaguni le wadügübei lun uguñe weyu (Apur. 2:24). Kei hamuga guentó, samina wamá hawagu íbirigu ha adügübalin sun hayaraati lun hóunigiruni damuriguaü (1 Tim. 3:1). Mídintiña awuribuha lidan ni aban wuribu, lau sun lira, áfaaguatiña saragu lun hóunigiruniña lubúeingu Bungiu luéi furumiñeguarügü katei le gayaraabei lagadeiruni hamadagua luma Heowá (1 Ko. 5:1, 5; Hud. 17-23). Áfaaguatiña giñe lun haransehan luma lun híchugun yanu le íchugubei derebugu luma dǘgüdaguaü lun damuriguaü (1 Tim. 5:17).
DAN
6. Ka dasi heresibirubei lánigu Dan türibu? (Agumesehani 49:17, 18; ariha huméi giñe rekuáduru).
6 (Aliiha huméi Agumesehani 49:17, 18). Ariñagati Hakobu luagu Dan ítara luba lan kei aban hewe to gabafuboun lun tagañeiruniña táganiñu íbini wéinamu hamá tuéi, kei aban gabayu luma le agalufehabalin. Mini lan le, aranseñu luba lan türibu le lun lagagibudagun lau ganigi hama láganigu Ísüraeli. Ida liña lagunfulirun dimurei burí le? Sun añangüra lan ísüraelina lun hebelurun lidoun Fulasu Füramasewati, añangüran meha lani Dan türibu agumuhóuni “hárigi hárigi”, lun hóunigiruniña (1 Lur. 10:25). Íbini marihin hamani ha híbiri türibu le hadügübei lílana lani Dan türibu, súdiniti meha dasi le hadügübei.
7. Ka lunbei waritaguni dan le wadügün somu katei luagu Heowá?
7 Ka wafurendeirubei? Lidan weseriwidun lun Heowá anihein burí dasi wadügün le marihin hamuti amu, kéiburi warumadahanu o tábunawagun Luban Wadamuridagun, wíchaagun woungua lun wawadigimaridun lidan burí adamurini wéiriti o lidan amu burí katei líbeina lira. Anhein rúhadün lubéi aban úhabu lidan burí dasi le, busentiwa wariñagun hun buidu lan hadüga. Ani mabulieida huméi aríagu liña lan Heowá lun sun le hadügübei ani gebegi lan lun. Gebegitima lubéi lun lugundun subudi lani mama lan lun hibihin uéiriguni hámagiñe amu hadügei, hadügünbalin lan lun harufuduni lueirin línsiñe Heowá hun (Mat. 6:1-4).
GADÜ
8. Ka uagu harugabuñanu lubéi háganiñu lani Gadü türibu lidan Fulasu le Füramasewabei? (Agumesehani 49:19; ariha huméi giñe rekuáduru).
8 (Aliiha huméi Agumesehani 49:19). Ariñagati Hakobu lidan aban profesía hábürühaba lan híwerutiña luagun Gadü. Kei burí 200 irumu lárigiñe, aba heresibiruni lílana türibu le fulasu le ñéingiñe lubéi laboucha Weyu luagu duna Hordán keisi alagan, yarafa houn saragu láganigu Ísüraeli. Chóuruti ábürüha hamá meha áganiñu ha hawagun. Gama lumoun, busentiña meha lílana türibu le hawinwandun lidan burí fulasu ligía lugundun buidu lan lisagadin houn habiñanigu (1 Lur. 32:1, 5). Ma ganigi hamá lílana türibu le! Chóuruti afiñe hamá luagu líderagubaña lan Heowá ageindagua hama háganiñu luéigiñe fulasu le líchugubei houn. Chóuruti óunaha hamaniña hasudaranigu luagu saragu irumu loubafurugugiñe duna Hordán lun híderaguniña amu türibu lun hárügüdüni le líbiri Fulasu le Füramasewabei (1 Lur. 32:16-19). Chouru hamuti giñe buidu buidu sun lan añaha lanme ageindagua luéigiñe fulasu ligía, lóunigirubaña lan Heowá hasaanigu tuma hani weiriou. Biní lumuti Heowá ganigi le harufudubei (Hos. 22:1-4).
9. Anhein afiñe wabéi luagu Heowá, ka aranseñu wabéi lun wadügün?
9 Ka wafurendeirubei? Lunti wafiñerun luagu Heowá lidan sun le gádanbaliwa, íbini hénrengu lan (Sal. 37:3). Uguñe weyu, aranseñu haña saragu lubúeingu Heowá lun hídehan lidan bunaguaü, háguyun lidoun fulasu le ñein lubéi mégeiwa hamá apurichihatiña o hetenirun lun amu burí dasi tidan lóundarun Heowá. Ka san uagu hadügei? Hadügünbalin lugundun afiñe hamá lóunigirubaña lan Heowá súnwandan (Sal. 23:1).
ASERÜ
10. Ka charati hadügübei lani Aserü türibu? (Agumesehani 49:20; ariha huméi giñe rekuáduru).
10 (Aliiha huméi Agumesehani 49:20). Ariñagati Hakobu hawagu lani Aserü türibu buídubei lan lidin houn ani ítara liña. Lugundun lídangiñe fulasu le heresibirubei kei alagan ligíatima múa le buídutimabei ani arandara ligía lidan sun Ísüraeli (2 Lur. 33:24). Chülüti fulasu le hárügüdübei dagá barana Mediteraniu ani anihein giñe aban uburugu fenisiana Sidón ñein, le ñein lubéi aban wafu le ñein lubéi meha lachülüra sun marasun súdiniti. Gama lumoun, charatiña meha lani Aserü türibu ladüga mabugun hamaniña kananna lídangiñe fulasu burí ligía, adügatiti lira lun háyeihani luriban hagaburi (Ali. 1:31, 32). Lanwoun lira, másiñati adüga lan lubuidun hadaani lun heferidiruni ubebeni lidan heseriwidun lun Heowá. Danti le láluahanbei alidihati Barakü ídemuei lun lageindawagun hama kananna, mídehantiña lani Aserü türibu. Adügati le lun marihin hamani lanarime lubafu Heowá dan le lagañeirunbalin Barakü wuribu lurugabu “lidunari Megidu” (Ali. 5:19-21). Ma funa lanarime busiganu le hasandirubei dan le leremuhanbei Barakü tuma Débora aban uremu lánina agañeiruni lúmagiñeti Bungiu le ariñagubei: “Liábinti Aserü aba lerederun lárurugu barana ani madiñuti luéigiñe luafuri” (Ali. 5:17).
11. Ka uagu moun lumuti lubéi súdinitima lan seinsu woun?
11 Ka wafurendeirubei? Kei le busén wabéi wíchuguni le buídutimabei wámagiñegua lun Heowá, lunti wamahadun lun ligaburi lisaminan ubóu le, le asaminarubei súdinitima lan seinsu luma lubuidun dan lidan ibagari (Ari. 18:11). Lunti wáfaagun lun mámaba lan umegeguni súdinitima lidan wabagari (Apur. 7:12; Ebü. 13:5). Mabusenrúntiwa giñe lun lougua lan dan wíchugun lun Heowá lidan weseriwidun lun ladügarügü wayusuruñein lan wadaani luma were áluaha umegeguni. Lubaragiñe lira, ru wamuti le buídutimabei wámagiñegua lun Heowá guentó lau ichouruni líchuguba lan aban ibagari buiti woun buin lau katei buiti ámuñegü (Sal. 4:8).
NEFÜTALÍ
12. Ida liña meha gayara lan lagunfulirun profesía le lariñagubei Hakobu luagu Nefütalí? (Agumesehani 49:21; ariha huméi giñe rekuáduru).
12 (Aliiha huméi Agumesehani 49:21b). Ariñagati Hakobu luagu Nefütalí layanuhaba lan “dimurei buíduburiti”. Másiñati gúnfuli lan dimurei le lidan ligaburi layanuhan luma larufudahan Hesusu lidan lani ministeriu (Huan 7:46). Sügüti saragu dan lidan uburugu Kafarünaumu, le lumúanrugubei Nefütalí, ligía tariñagunbei Bíbülia luagu lageira lan (Mat. 4:13; 9:1). Ariñagati Isaíasi lidan aban profesía ábanbei lan “óunwenbu larugounga” Hesusu houn gürigia ha awinwandubaña lumúanrugu Sabulón luma Nefütalí (Isa. 9:1, 2). Hesusu ligía “lanpu tímatimaati le arugoungadagüdübei hau sun gürigia ubouagu” lau lubuidun larufudahan (Huan 1:9).
13. Ánheinti busén wabéi wagundaaragüdüni Heowá, ka lunbei wadügüni?
13 Ka wafurendeirubei? Téniti Heowá lun le wariñagubei luma ida liña lan wariñaguni. Anhein busén wabéi wagundaaragüdüni, lunti wayanuhan “lau dimurei buíduburiti”. Ida luba wadügüni? Lunti wariñaguni inarüni súnwandan (Sal. 15:1, 2). Lanwoun lira, lunti giñe wariñagun dimurei le íchuguti dǘgüdaguaü houn amu ani hechu wagíame ariñagei houn buidu lan hadüga danme le hadügün katei buiti, lubaragiñe werederun ariñaga katei wuribati hawagu o wekeharun hawagu (Efe. 4:29). Gayaraati giñe wáfaagun wabuiduragüdüni ligaburi wagumeseruni ayanuhani hama gürigia. Anhein wadüga ítara, másiñati líchuguba lan katei le chansi woun lun wagumeserun ayanuha luagu inarüni.
HOSÉ
14. Ida liña lagunfulirun profesía le lariñagubei Hakobu luagu Hosé? (Agumesehani 49:22, 26; ariha huméi giñe rekuáduru).
14 (Aliiha huméi Agumesehani 49:22, 26). Chóuruti meha panta lan Hakobu lau Hosé, lugundun ligía lanúadirubei Heowá. Ligía tariñagunbei Bíbülia: “Anuadirúati Hosé hádangiñe líbirigu”. Ariñagati Hakobu ítara liña lan Hosé “kei aban nadü laru duna to aginduboun saragu”. Hakobu meha nadü tuguya, ánheinti Hosé ítara liña kei aban limu le áfuridubei lídangiñe nadü. Hosé ligía meha furumiñeti tisaani Rakeli, würi to hínsiñetimaboun lun Hakobu. Ariñagati Hakobu leresibiruba lan Hosé dóbuli alagan ladüga féridi lumuti Rubén, le tígirama Lía, to aban lani Hakobu weiriou, alagan ligía (Agu. 48:5, 6; 1 Kro. 5:1, 2). Gúnfuliti profesía le dan le heresibirunbalin bián lisaanigu Hosé —Éfürain luma Manasési— halagante. Biángubei hagía aba ábanhaña lan hádangiñe lani Ísüraeli türibu ani kada aban hádangiñe resibitiña fulasu kei alagan (Agu. 49:25; Hos. 14:4).
15. Ka ladügübei Hosé dan le ladügǘnbei marichaü lun?
15 Ariñagati Hakobu luagu Hosé: “Chǘguatiña gimara luagun, ani súnwandan hañawarihaña lun” (Agu. 49:23). Líbirigu Hosé adügübalin le lun, luagu aban dan gimugatiña meha lun ani óusera haméi lau aban lanarime marichaü. Lau sun lira, magañidunti Hosé ni hama líbirigu ni luma Heowá. Ariñagati Hakobu: “Héreti larüna Hosé ani suruñutiña ligimaran” (Agu. 49:24). Dan le wuriba lan lidin lun Hosé aba lárügüdün luagu Heowá. Lanwoun lira, mama ferudunarügü lumutiña líbirigu, óusera lumutiña giñe lau areini (Agu. 47:11, 12). Ígirati lun ladügün óuchawaguni lun buídutima lan ligaburi (Sal. 105:17-19). Ladüga lubuidun burí igaburi le gayara lubéi layusuruni Heowá lun ladügün katei le hanarimeti lisudinin.
16. Ida luba wáyeihani Hosé dan burí le wásügürün lídangiñe turobuli?
16 Ka wafurendeirubei? Maweiyasun wamá ígira lun ladisedagüdüniwa turobuli luéi Heowá o hawéi wábirigu. Mabulieida waméi anihein lan dan ígira lan Heowá wásügürün lídangiñe turobuli le lunbei lóuchaguni wafiñen, le lunbei líderaguniwa lun buídutima wamá keisi kristiánugu (Ebü. 12:7). Ítara luba gayara lan wabuiduragüdüni wagaburi kei burí gudemehabu luma lun gíchigadi wamá ferudun (Ebü. 12:11). Subudi wamuti líchuguba lan Heowá wafayeiruaha ladüga wawandun, ítara kei ladügüni lun Hosé.
BENHAMÍN
17. Ida liña lagunfulirun profesía le lariñagubei Hakobu luagu Benhamín? (Agumesehani 49:27; ariha huméi giñe rekuáduru).
17 (Aliiha huméi Agumesehani 49:27). Ariñagati Hakobu hawagu lani Benhamín türibu gawuribuhadibaña lan kei ounli áraabuna ha gáñibaña (Ali. 20:15, 16; 1 Kro. 12:2). Lárigiñe, ariñagati giñe profesía luagu türibu le: “le éigibalin líliru binaafin”. Gúnfuliti profesía le dan le lachülürünbei Saulu lun ligía lan furumiñeti urúei Ísüraeli. Lídangiñeti meha lani Benhamín türibu, ani ageindaguati meha lau ganigi hama filistéana (1 Sam. 9:15-17, 21). Ariñagati giñe Hakobu lidan profesía le: “Aba lafanreinhani lígiragun rábounweyu”. Gúnfuliti profesía le saragu irumu lárigiñe dan le urúei tubéi Esütérü ani Marüdokéu le tiduhe ligía furumiñetibei minisi lidan harúeihan pérüsiana ani lídangiñetiña giñe lani Benhamín türibu bián gürigia hagía ani ídehatiña lun magumuchaguagüdün lániña arúeihani pérüsiana ísüraelina (Esü. 2:5-7; 8:3; 10:3).
18. Ida luba wáyeihani úaraguni le harufudubei lani Benhamín türibu?
18 Ka wafurendeirubei? Chóuruti aba lan hagundaarun lani Benhamín türibu saragu dan le liridúnbei Saulu keisi urúei, lun lagunfulirun profesía le lariñagubei Hakobu. Lau lásügürün dan, dan le líridunbalin Heowá Dawidi keisi urúei —le hádangiñebei lani Hudá türibu—, ídehatiña lani Benhamín türibu lidan asansiruni le (2 Sam. 3:17-19). Ani saragu irumu lárigiñe, dan le hebedaagunbei ha híbiri türibu, úaraguati lani Benhamín türibu lun lani Hudá luma lun urúei le líridubei Heowá (1 Uru. 11:31, 32; 12:19, 21). Uguñe weyu, íridaali giñe Bungiu wügüriña lun hadundehaniña lumutuniña. Ítara kei türibu le, úaragua wamá houn wügüriña iridúaaña ha, ani íderagua wamaña (1 Tesa. 5:12).
19. Ka wafurendeirubei lídangiñe profesía le lariñagubei Hakobu lubaragiñe lounwen?
19 Ma liibe katei le wafurendeirun lídangiñe lagumuhóun dimurei le lariñagubei Hakobu lubaragiñe lounwen houn lisaanigu! Lau wakutihani lagunfulirun profesía burí le, derebugüda lumuti wafiñen luagu lagunfuliruba lan le líbiri profesía le tídanbei Lererun Bungiu. Líderagubadiwa giñe wararamagun asaminara luagu abiniruni le heresibirubei lisaanigu Hakobu lun gunfuranda wamani ka lan lunbei wadügüni lun gunda lan Heowá wau.
UREMU 128 Awandabá darí lagumuhóun
a Aba labiniruniña Hakobu gádürü furumiñetiña lisaanigu, Rubén, Simeón, Lewí luma Hudá, adüga lumuti lúmagiñe íbugañaü darí amuleñein. Gama lumoun houn ha híbiri, mítaranti ladügüni.
b Agumesehani 49:21, (TNM): “Ítara liña Nefütalí kei aban usari buídumeraütu ani ayanuhati lau dimurei buíduburiti”.