ATURIAHANI 51
Lagunfuliruba le hagurabubei
“Manügagüdün lubadiwa wemenigin busiganu” (ROM. 5:5).
UREMU 142 Ragǘ wamá luagu wemenigin
LE LUNBEI WATURIAHANIa
1. Ka uagu gayara lubéi wariñagun chouru lan meha lemenigin Abüraámü?
FÜRAMASETI Heowá lun Abüraámü le lumada heresibiruba lan sun néchanigu ha ubouagubaña abiniruni hádangiñe ladügawagun (Agu. 15:5; 22:18). Kei afiñe lubéi Abüraámü luagu Bungiu saragu ligía chouru lubalin lagunfulirubei lan Bungiu füramasei le. Gama lumoun, dan meha le 100 lubéi irumu lau Abürámü ani 90 tau lani weiriou, masaanigiña meha lubúeingu Bungiu úaraguatiña ha (Agu. 21:1-7). Ligíati tariñagubei Bíbülia luagu Abürámü: “Afiñeti Abüraámü ani aba lagurabahan, ítara liña liabin lun háguchibei lan saragu néchanigu kei bürüwañu lan” (Rom. 4:18). Kei wasubudiruni gúnfuliti emenigini le: Aba gasaani lani Abüraámü Isaakü, lisaani le meha lagurabubei. Ka meha uagu chouru lubalin Abüraámü luagu lagunfulirubei lan Heowá le füramasei lubéi?
2. Ka uagu chouru lubalin Abüraámü lagunfulirubei lan Heowá le füramase lubéi sunsuinagubei?
2 Kei le subudi lani Abüraámü Heowá buidu buidu, anihein meha aban “achoururuni le tímatimaati” luagu, luagu lagunfulirubei lan sun le füramase lubéi (Rom. 4:21). Lau afiñeni le larufudubei, barǘ lumuti Heowá keisi aban wügüri richaguati ani gúndaati lau (Sant. 2:23). Ítara kei lariñaguni Rómana 4:18, úarati meha afiñeni le larufudubei Abüraámü luma lemenigin. Guentó ariha waméi le lariñagubei apostolu Pábulu luagu emenigini lidan Rómana kapítulu 5.
3. Ka lafuranguagüdübei Pábulu luagu emenigini?
3 Afuranguagüda lumuti apostolu Pábulu ka lan uagu gayara lubéi wachoururuni luagu ‘manügagüdün lubadiwa lan wemenigin busiganu’ (Rom. 5:5). Íderagua lumutiwa giñe lun gunfuranda wamani ida liña lan gayara lan ladügün lun derebugutima lan wemenigin. Éibutima wakutihani le lariñaguni Rómana 5:1-5, samina humá ida liña lan ederebugudeina liña lan hemenigin lau lásügürün dan. Lanwoun lira, larufudubei akutihani le ka lan gayaraabei hadügüni lun derebugutima lan hemenigin. Furumiñe wayanuhan luagu aban lubuidun emenigini le uágubei lariñaga Pábulu manügagüdün lubadiwa lan busiganu.
ABAN LUBUIDUN WEMENIGIN
4. Ka uagu layanuha Rómana 5:1, 2?
4 (Aliiha huméi Rómana 5:1, 2). Abürüha lumuti Pábulu dimurei burí le houn íbirigu ha lídanbaña damuriguaü le Rómabei. Furendeihaña meha luagu Heowá luma luagu Hesusu, arufudaaña meha afiñe hamá ani adügaguaña meha houngua kristiánugume. Ligíati aba lariñagun Bungiu hawagu “richagua hamá ladüga hafiñen” ani aba lanúadiruniña lau sífiri sandu. Lúmagiñe dan ligía, anihein hali meha aban lubuidun emenigini hawagu ani chouru hamuti heresibirubei lan.
5. Ka hemeniginbei kristiánugu anuadirúaaña?
5 Dan lárigiñe, ayanuhati Pábulu houn kristiánugu anuadirúaaña ha éfesubaña luagu emenigini le líchugubei Bungiu houn. Afuranguagüda lumuti houn heresibiruba lan aban irisini, “alagan le líchugubei Bungiu houn lánigu ha sándubaña” (Efe. 1:18). Ani ariñagati giñe Pábulu houn ha Kolosabaña halíaba lan heresibirei emenigini le hagurabubei. Ariñagati houn: “Le areidúañubei hubá sielu” (Kol. 1:4, 5). Ligíati, hemenigitiña kristiánugu anuadirúaaña háguyuguba lan lun hawinwandun sielu lun súnwandan, le ñeinba lubéi harúeiha úara luma Kristu (1 Tesa. 4:13-17; Aruf. 20:6).
Afuranguagüdati íbiri Frederick Franz chouru lan hemenigin kristiánugu anuadirúaaña. (Ariha huméi párafu 6).
6. Ka lariñagubei aban kristiánu anuadirúaali luagu lemenigin?
6 Gebegiti emenigini le houn kristiánugu anuadirúaaña tídangiñe sun hanigi. Kei hénpulu, lidan irumu 1991 ariñagati íbiri Frederick Franz: “Chóuruti wemenigin, ani lagunfuliruba le füramase lubéi Bungiu sunsuinagubei houn kada aban hádangiñe 144.000 kristiánugu anuadirúaaña, lidan aban igaburi le siñagubeiti wasaminaruni”. Ida liña lasandiragun lungua lárigiñe leseriwidun lun Bungiu lau úaraguni luagu saragu irumu? Afuranguagüdati: “Meferidirun wamagili lebegi emenigini le. Lubaragiñe lira, [ . . . ] gebegitimarügüti emenigini le woun éibutima wagurabahani lagunfulirun. Ligía aban katei le buítimabei lun wagurabuni, meberesenga átiribei lan dan wagurabuni. Gebegitimarügaali emenigini le nun guentó sügǘ lau amu dan”.
7, 8. Ka san hemeniginbei hiibe-agei lubúeingu Bungiu? (Rómana 8:20, 21).
7 Hiibe-agei gürigia ha eseriwidubaña lun Heowá uguñe weyu amu hemenigin. Ka hemenigibei? Ligiaméme kei lemenigin Abüraámü: hawinwandun lun súnwandan ya ubouagu lábugiñe Larúeihan Bungiu (Ebü. 11:8-10, 13). Abürühati giñe Apostolu Pábulu luagu lubuidun emenigini le (aliiha huméi Rómana 8:20, 21). Dan le hafurendeirubei luagu le tariñagubei Bíbülia lubá ámuñegü, ka aweiridagüdübarun hanigi? Hínsiñeti san hun hasubudiruni luagu hesefuruba lan luéi figóu luma lun mafigóunhadün lanme? Ma gúndaatün lau hasubudiruni háguyuguba lan hiduheñu lun hawinwandun lidan Paraísu? Seremei emenigini le líchugubei Bungiu, aniheinhali aban lubuidun emenigini huma lubá ámuñegü.
8 Sun wagía anihein aban emenigini wama le adügübei lun gunda wamá, wawinwandun lan yebe lun súnwandan sielu o ya ubouagu. Emenigini le wawagubei gayaraati lederebugudun sagü weyu. Ida luba wibihini? Lun wasubudiruni, sigí wama arihei le labürüdübei Pábulu. Líderagubadiwa le lariñagubei lúntima chouru wamani másügüragüdün lubadiwa lan wemenigin busiganu.
KA LUNBÉI WADÜGÜNI LUN DEREBUGU LAN WEMENIGIN?
Sun wagía kristiánugu subudi wamuti wagagibudaguba lan luma sügǘ hénrenguti. (Ariha huméi párafu 9 luma 10).
9, 10. Ítara kei Pábulu, ka wasubudirubei luagu le lunbei lasuseredun woun? (Rómana 5:3; ariha humoun giñe iyawaü).
9 (Aliiha huméi Rómana 5:3). Ariñagati Pábulu somu dimurei le gayaraabei ladügün lun taweiridun wanigi: gayara lan ladügün wásügürün lídangiñe lénrengunga lun derebugutima lan wemenigin. Ligíati, sun kristiánugu subudi wamuti luagu wagagibudaguba lan luma sügǘ hénrenguti. Samina wamá luagu le lariñagubei Pábulu houn kristiánugu ha Tesalónikabaña: “Dan meha le awanhagua lan huma, ariñagatiwa meha hun luagu lunti lan wáfagun asufuriruni, ani ítara liña lasuseredun, kei hasubudiruni” (1 Tesa. 3:4). Ani abürühati giñe houn kristiánugu ha Korintubaña: “Busentiwa lun hasubudirun luagu saragu lénrengunga le wasufurirubei [ . . . ]. Haritaguatiwa yebe luagu wóunweguba lan” (2 Ko. 1:8; 11:23-27).
10 Inarünimemegili dimurei le uguñe weyu. Subudi wamuti wagía kristiánugu wásügürüba lan lídangiñe lénrengunga (2 Tim. 3:12). Ka uma hagagibudagua lúmagiñe hagumeserun afiñera luagu Hesusu luma hasigirun afalarei? Másiñati adügaña lan humadagu o hiduheñu bula hau, o óusera hamaadün lan wuriba. Gaturobulin haadün san lidan huádigimari ladüga haruma lan higaburi ani úaragua hugía lidan sun katei? (Ebü. 13:18). Gagibuguadün san luma éibaahouni hámagiñe gumadimatiña ladüga hayanuhan houn amu luagu hemenigin? Meberesenga lénrengunga le úmabei wagagibudagua, ariñagati Pábulu lunti lan wagundaarun. Ka uagu?
11. Ka uagu aranseñu waña lubéi lun wawandun?
11 Gúndaatiwa dan le wásügürün lídangiñe lénrengunga ladüga íderagua lumutiwa lun gagaburi wamá aban igaburi súdiniti. Ariñagati Rómana 5:3: “Ru lan asufuriruni gurasu woun”. Kei sun lan wagía ha kristiánugu sügütiwa lídangiñe lénrengunga, sun wagía lunti aranseñu wamá lun wawandun. Ánhawa gubeirügü awanda ligíarügübei weresibiruni afayeiruahaü le wagurabubei. Mabusenrúntiwa lun ítara wamá kei gürigia ha lídanbaña lisaminan Hesusu dan le layanuhanbei luagu hénpulu le líchugubei luagu ilaü le ábürühabei labadinagua dübü. Ánhatiña lun “uganu ligía” lau ugundani, gama lumoun, “danti le lachülürün dan lun hóuchawagun luma héibaahoun” aba hachugeragun (Mat. 13:5, 6, 20, 21). Inarüni, mínsiñe lan lun ni aban lun lasufurirun éibaahouni o lagagibudagun luma óuchawaguni, gama lumoun, sagatiwa saragu buiti dan le wawandun. Ariha waméi ka lan uagu.
12. Ka buiti lanügübei awanduni?
12 Ayanuhati disipulu Santiagu luagu buiti le asagarúbei lídangiñe awanduni. Abürühati: “Lunti lanügünün gurasu ligía darí lébeha üma, gayara láamuga labuidurun higaburi ani úaragua huguyame, úouga mégeiti huagu” (Sant. 1:2-4). Ligíati, ítara liña kamá hamuga anihein aban dasi le lunbei ladügüni awanduni. Kati dasi ligía? Íderagua lumutiwa lun gaguraasun wamá, lúntima laganwoundun wafiñen luma lun wafiñerutima luagu Bungiu. Mámarügüñein le. Anihein giñe ámuya katei le ladügübei awanduni.
13, 14. Ka asuseredubei dan le wawandun, ani ida liña gani lan le lidan wemenigin? (Rómana 5:4).
13 (Aliiha huméi Rómana 5:4; Lerérun Búngiu to Lánina Iséri Darádu). Ariñagati Pábulu ‘buídugüda lumuti gurasu wagaburi, ani lau lira, gayara lan wemenigidun lun gafanranbadiwa lan lidan luéirigun Bungiu’ (Rom. 5:4; LBID). Úati mini lan le gunda lan Heowá dan le wásügürün lídangiñe lénrengunga, le aubei lagundaara dan le wawanduni. Ma gúndaatün hasubudiruni anhaün lan úaragua lun Heowá ani awanda huguya, gayaraabei lan hagundaaraguagüdüni? (Sal. 5:12).
14 Samina wamá luagu Abüraámü. Gúndaati Bungiu lau, ladüga lawanduni óuchawaguni le úmabei lagagibudagua. Ariha lumuti Heowá kei lumada ani barǘ lumuti kei aban gürigia richaguati (Agu. 15:6; Rom. 4:13, 22). Ligiaméme giñe asuseredubei woun. Mama ladüga le wadügübei lidan weseriwidun lun Bungiu lagundaara wau ni luagu dasi le wadügübei lidan damuriguaü, lagundaaruba wau ánhawa akipuragua woungua lau úaraguni ani awanda wameime le ñǘbuinti. Ani ligía aba katei le gayara wabéi adüga sun wagía, meberesenga ka lan warumudiribei, ka lan gádanbaliwa o ka lan wayaraabei adüga. Hagagibudaguña san luma óuchawaguni reiti guentó? Gabaroun huméi anhaün lan úaragua, gúndaabei lan Bungiu hau. Wéiriti lubafu katei le wawagu dan le wasubudiruni luagu gunda lan Heowá wau: derebugüda lumuti wemenigin.
ABAN EMENIGINI LÉTIMA DEREBUGUBEI
15. Ida liña lasigirun Pábulu afuranguagüdei katei le, ani ka katei gayaraabei hamuga wálügüdagun woungua?
15 Kei le aubei warihei, ariñagati Pábulu gúndaabei lan Bungiu wau ánhawa awanda. Guentó teni wamá lun ida liña lan lafuranguagüdüni le lariñagubei: ‘Ani lau lira, gayara lan wemenigidun lun gafanranbadiwa lan lidan luéirigun Bungiu’. “Ani manügagüdün lubadiwa wemenigin busiganu” (Rom. 5:4, LBID, 5). Lidan fiu bérusu le lubaragiñebei Rómana 5:2, ariñagaali meha Pábulu luagu hemenigi hamá kristiánugu ha Rómabaña, ‘lau emenigini luagu gafanranbaña lan lidan luéirigun Bungiu’. Ligíati, másiñati wálügüdagun woungua: “Anhein hemenigi haña lubéi kristiánugu ha, kati uagu layanuhaya Pábulu luagu emenigini?”.
Lubuidun emenigini le huágubei guentó derebugutimaahali ani here ligía, sügǘ luéi dan meha le hafurendeirubalin inarüni luagu furumiñeti wéiyaasu. (Ariha huméi párafu 16 luma 17).
16. Afuranguagüda huméi ida luba lan lachoururuni aban gürigia luagu inarünibei lan emenigini le uágubei tayanuha Bíbülia. (Ariha humoun giñe iyawaü).
16 Gayaraati gunfuranda wamani le labusenrubei Pábulu lariñagun anhein gabaroun wabalin gabafu lan emenigini lúntima here lan o derebugu lan. Samina humá luagu furumiñeti wéiyaasu dan le layanuhóunbei hun luagu emenigini lun hawinwandun lun súnwandan ya Ubouagu lidan aban paraísu. Másiñati hasaminarun wéiriya lan lubuidun saminaü le lun inarünibei lan. Gama lumoun, eibu asubudireina humani Heowá buidu lumoun le tariñagubei Bíbülia, ábatima hachoururuni eibu lásügürün dan luagu inarünibei lan emenigini le.
17. Ida liña ederebugudeina liña lan hemenigin lárigiñe habadiseirun?
17 Íbini lárigiñe habadiseirun, sigimémeti hemenigin ederebugüda, lugundun afurendeireina hiña ani abuidureina liña humadagua luma Heowá (Ebü. 5:13–6:1). Chóuruti sügühadün lan lídangiñe le iridúbei lidan Rómana 5:2-4, mini lan le, sügühadün lan lídangiñe lénrengunga ani ariha humaali gunda lan Heowá hau. Kei subudi hubalin gunda lan Heowá hau, chóurutima humaali luagu lagunfulirubei lan Heowá le füramase lubéi. Derebugutimahaali hemenigin sügǘ luéi dan meha le hagumeserunbei lidan inarüniti. Inarünitimarügaali hun, ani héretimaharügaali hun. Gániti lidan sun hibagari, kei burí luáguti hóuseruniña hiduheñu, luagu le hanúadirubei luma luagu ida liña lan hayusuruni hidaani.
18. Ka ichouruni líchugubei Heowá woun?
18 Lárigiñe lariñagun Pábulu barǘ lan gunda lan Bungiu wau emenigini, ariñagayati giñe aban dimurei súdiniti: gayaraati lan wachoururuni lagunfuliruba lan emenigini le. Ka uagu? Lugundun ariñaga lumuti Pábulu ichouruni le lúmagiñeti Bungiu houn kristiánugu: ‘Manügagüdün lubadiwa wemenigin busiganu; ladüga buíngüda laaru Bungiu wanigi lau línsiñehabu, lau sífiri sandu le ru laalibei woun’ (Rom. 5:5). Ligíati, gayaraati hachoururuni buidu buidu luagu lagunfuliruba lan wemenigin.
19. Ka wachoururubei?
19 Samina wamá luagu le füramase lubéi Bungiu lun Abüraámü luma ida luba lan lagundaarun lau ani arihaléi kei lumada. Ani le meha lagurabubei Abüraámü gúnfuliti. Ariñagatu Bíbülia: “Agurabahati Abüraámü lau gurasu, aba leresibiruni le füramase lubéi Bungiu lun” (Ebü. 6:15; 11:9, 18; Rom. 4:20-22). Ítara kei Abüraámü, chouru wamuti giñe ánhawa lan úaragua lun Heowá, míchugunbei busiganu woun, lubaragiñe lira líchuguba afayeiruahaü woun. Inarüniti lagunfuliruba lan wemenigin, ani adügati katei le lun wasandirun aban óunwenbu ugundani (Rom. 12:12). Abürühati Pábulu: “Bungiu, le íchugubalin emenigini woun, buíngüdalaün lau ugundani luma darangilaü lidan hafiñerun luagu, lun buinñu humá lau emenigini, lau lubafu” sífiri sandu (Rom. 15:13).
UREMU 139 Seremei luagu iseri ubóu!
a Lidan aturiahani le wayanuhaba luagu wemenigin wagía kristiánugu lúmati ka lan uagu gayara lubéi wachoururuni lagunfuliruba lan. Líderagubadiwa kapítulu 5 le tídanbei gárada houn Rómana arihei emenigini lan le wawagubei guentó mama ligiaméme lumoun le wawagubei dan le wasubudirunbalin inarüni.