U nga si kota kuhokelela makungo a moya

1. Ngu sihi sikarato asi kutala kwathu hi wonisanako naso?

INA u ta nga ti vekela makungo a moya u gwita ti ku karatela ku ma hokelela?b Ngako xamulo i di ina, khu nga wekha. Ngu txikombiso, Philip a txi lava kutshukwatisa mikombelo yakwe ni makhambi ya a mahako ngu ona, kambe a si yi mani mbimo yo maha toneto. Erika a ti ti vekete makungo o xongolela kuhoka mitshanganoni ni ka mtshangano wa mthumo wa thembwe, kambe a txi hoka a di txhetwe ka mitshangano yoneyo. Tomáš a zamile makhambi o tala kulera Bhiblia yotshe. A womba tiya: “Ti si ni tsakisi kulera Bhiblia. Ni zamile makhambi mararu, kambe ka otshe makhambi awa, ni txo gwitela ka dibhuku da Levhi dwe.”

2. Ngu kutxani hi sa fanela kugodhola ngako ku di ni makungo aya hi si se ma hokelela?

² Ngako u di ni makungo aya u si se ku ma hokela, u nga godholi. Hambi kuhokelela makungo o hehuka ti nga lava mbimo ni mizamo. Totshe ati u nga ti mahako kasiku u hokelela makungo aku a moya, ti kombisa to wa ninga lisima wuxaka wako ni Jehovha ni ku u lava kumaha totshe ati u nga ti kotako kasi ku mtsakisa. Jehovha wa ninga lisima mizamo yako ni ku ene kha emeli to pinda ati u nga ti kotako. (Mas. 103:14; Mika 6:8) U fanete kudinganisela ngako u txi sawula makungo, me tsimbitisana ni siemo sako. Msana ko sawula makungo aku u nga maha txani ti to u ma hokelela? A hi wone tinzila to kari ati ti nga hi vhunako.

NGU TXIHI TXIVANGELO TXI KU MAHAKO U TI VEKELA MAKUNGO

3. Ngu kutxani i di ta tinene ku va ni txivangelo txa txinene?

³ Nda lisima ngutu kuva ni minavelo yo hokelela makungo ako. Ngako u di ni minavelo yo hokelela makungo aku u na maha totshe ati ti lavekako kasi ku ma hetisisa. Hi nga fananisa minavelo yo hokelela makungo aku ni moya ayi yi pekako ditanga da ngalava kala yi hoka amu yi yako kona. Ngako moya wu txi simama wu peka ditanga da ngalava, nyamne wa yona a na kuluveta e hoka amu a yako kona. Ku di ni moya wa wungi a na kuluveta e hoka amu a yako kona. Ngako hi di ni txivangelo txo tsana hi na ti kota kuhokelela makungo athu. Mwanathu David wa khe El Salvador a womba tiya: “U di ni txivangelo txo tsana, u na maha ati u nga ti kotako.” A tshumela a txi: “Khu na mbi tumelela txilo txi ku tsivela kuhokelela makungo ako.” Se u nga maha txani kasiku u va ni minavelo yoneyo?

4. Ngu tihi a ti hi nga ti kombelako? (Vafilipiya 2:13) (Wona ni mfota.)

⁴ Kombela ti to u va ni mixuvo ya yinene. Ngu kuthumisa moya wakwe wo sawuleka, Jehovha a nga ku vhuna kuhokelela makungo ako. (Lera Vafilipiya 2:13.) Mbimo yimwani ha ti vekela makungo nguko ha ti ziva to ta laveka ni ku ndinene, kambe ti nga maha hi si nga ni mixuvo yo ma hokelela. Eto ti humelete mwanathu mmwani wa txisikati wa khe Uganda a dhanwako ku i Norina. A khene a ti ti vekete makungo o tsimbitisa sigondo sa Bhiblia, kambe mixuvo yakwe yi sa tsana nguko a txi pimisa to kha nga ni wusikoti wo gondisa ta tinene. Se nji txani txi nga m’vhuna? A womba tiya: “Ni khatile kumaha mkombelo ka Jehovha ditshiku ni ditshiku ni mu kombela ti to e ni vhuna kukulisa mixuvo yangu yo tsimbitisa sigondo sa Bhiblia. Se ka mbimo yoneyo, ni khatile kutshukwatisa wusikoti wangu wo gondisa ngu kutsimbitisana ni mikombelo yangu. Msana ka mitximanyana ni woni to mixuvo yangu yi ti kute. Se ngu dilembe donedo ni khatile kutsimbitisa sigondo sa Bhiblia.”

5. Ngu tihi ati hi fanelako kualakanyisisa ngu tona kasi ku hi kulisa mixuvo yathu?

⁵ Alalakanyisisa ngu ti Jehovha a nga ku mahela. (Mas. 143:5) Mpostoli Paulo a alakanyisisile ngu wuxinji awu wu nga si mu faneli awu Jehovha a nga mkomba ni ku eto ti mu kuzetile kuthumela Jehovha ngu kuhiseka. (1 Vak. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14) Ngu ha ku fanako, kualakanyisisa ngu ti Jehovha a nga ku mahela ti nga ku kuzeta ku u va ni mixuvo yo hokelela makungo ako. (Mas. 116:12) Wona ati ti nga vhuna mwanathu wa txisikati wa khe Honduras kuhokelela makungo akwe o va nyaphandule wa mbimo yotshe. A womba tiya: “Ni alakanyisisile ngu lirando la hombe ali Jehovha a ku nalo ngu ngani. A ni tisile ka sengeletano yakwe, ni ku wa ni khatalela ni ku ni vhikela. Kualakanyisisa ngu tiya ti tsanisile lirando langu ngu ngene ni kukulisa mixuvo yo hokelela makungo angu.”

6. Ngu tihi timwani ti nga hi vhunako kulisa mixuvo yathu?

⁶ Veka mapimo ka makatekwa ya u no ma mana ngu kohokelela makungo ako. Wona ati ti nga vhuna Erika wu a nga wombwa makhatoni, awu a nga ti ni makungo o kuluveta kuhoka mitshanganoni. Ene a womba tiya: “Ni woni ti to ni txi luza to tala ngutu ngu kuhoka ni ti txhetwe ka mthumo wa thembwe. I di ti to ni txo xongolela ni ndi na mana mkhanjo wo losa vanathu ni kuheta mbimo ni txi bhula navo. Ni ndi na engisela sialakanyiso asi si nga ni vhunako kasi ku ni kutshukwatisa mthumo wangu wo txhumayela.” Erika a vekile mapimo ka wuyelo ayi a ndi no yi mana ngu kuxongolela kuhoka mitshanganoni ni ku a hokelete makungo onewo. Ngu yahi makungo aya u nga vekako mapimo ka ona? Ngako makungo ako i di kulera Bhiblia mwendo kumaha mkombelo, alakanya ngu nzila yi kumaha toneto ti nga tsanisako ngu yona wuxaka wako ni Jehovha. (Mas. 145:18, 19) Ngako makungo ako i di o sakulela tifanelo ta Wukristu, veka mapimo ka nzila ayi u nga tshukwatisako wuxaka wako ni vamwani. (Vakl. 3:14) Maha lista ya sotshe sivangelo asi si ku mahako u lava kuhokelela makungo ako. Kambe ti na lava u yi wona lista yoneyo mbimo yotshe. Tomáš, awu ku nga wombwa-wombwa ngu ngene makhatoni a womba tiya: “Ni di ni sivangelo so tala so hokelela makungo angu, ti na ni maha ni si godholi.”

7. Ngu tihi ati ni nga vhuna Julio ni msikati wakwe ku ve hokelela makungo awe?

⁷ Heta mbimo yo tala ni va va no ku kuzeta. (Mav. 13:20) Wona ati ti nga vhuna Julio ni msikati wakwe ti to ve engetela mthumo wawe wo txhumayela. Julio a womba tiya: “Hi sawute vangana ava va seketelako makungo athu nguko hi ndi na bhula navo ngu makungo onewo. Kutala kwawe va ti ma hokelete makungo onewo, se va ndi na hi gela ati ti ndi no hi vhuna nanathu. Vangana vathu va ndi na tshumela ve hi kuzeta ngako ti txi laveka, ni va ndi na hi wotisa to ma tsimbilisa kutxani makungo athu.”

NGAKO HI SI NGA NI TXIVANGELO

8. Ku nga maheka txani ngako hi txi lava kuhokelela makungo athu mbimo yi hi ti pfako hi di ni minavelo dwe? (Wona ni mfota.)

⁸ Ditshuri ti to ku ni masiku aya hi no ti pfa hi si nga ni txivangelo txo maha to kari. Ina eto ti lava kuwomba to hi na mbi hetisisa makungo athu? Ahim-him. Ngu txikombiso, ku nga thuka ku va ni moya wa hombe awu wu nga pekako ditanga da ngalava kasi ku yi hoka amu yi yako kona, kambe moya ya txitxa-txitxa, masiku mamwani ti nga maha yi si peki ngutu. Ina eto ti lava kuwomba to mtsimbitisi wa ngalava a na ema a si tsuli amu a yako kona? Ahim-him. Ngu txikombiso, vatsimbitisi vamwani va tingalava ta ditanga va tolovela ku va ni motori mwendo makhasiya. Se ti nga vhuna mtsimbitisi ku e simama ni liendo lakwe ngu kuthumisa silo soneso. Mixuvo yathu ya fana ni moya, nzila ayi hi ti pfako ngu yona yi nga txitxa. Masiku mamwani ti nga maha hi ti pfa hi si nga ni minavelo yo hetisisa makungo athu. Ngako u txo lava kuthumela ka makungo ako mbimo yi u ti pfako u di ni minavelo dwe, khu na mbi gwitisa ku ma hokelela. Kufana ni mtsimbitisi wa ngalava awu a thumisako tinzila timwani kasiku e hoka amu a yako kona, nathu hi nga simama hi hokelela makungo athu hambi mbimo yimwani hi si nga ni minavelo yo maha toneto. Ditshuri ti to kha ti na mbi hehuka, kambe u na tsaka ngako u txi hetisisa makungo ako. Hi si se bhula ngu ti hi nga ti mahako, kukhata he bhule ngu txiwotiso atxi txi nga gulekako.

9. Ina ti bihile kuhokelela makungo athu hambi hi txi ti pfa hi si nga ni minavelo yo maha toneto? Txhamusela.

⁹ Jehovha a lava hi mu thumela hi di tsakile ni ngu kuranda kwathu. (Mas. 100:2; 2 Vak. 9:7) Ina hi nga simama ni makungo athu a moya hambi hi txi tipfa hi si nga ni minavelo yo ma hokelela? Wona txikombiso txa mpostoli Paulo. A khene: “Ani na tsayisa mmidi wangu ni txi wu maha khumbi.” (1 Vak. 9:25-27, wona nota de estudo ka vhersikulo 27) Paulo a ti kurumetile kumaha a ti i ngadi ta tinene hambi mbimo yi a nga txi ti pfa a si nga ni minavelo. Ina Jehovha a wu tsakete mthumo wa Paulo? Inna! Ni ku Jehovha a mu hakete ngu mizamo yakwe.—2 Tim. 4:7, 8.

10. Ngu yihi wuyelo yo simama hi ti karatela kuhokelela makungo athu hambi hi si nga ni minavelo yo maha toneto?

¹⁰ Ngu ha ku fanako, Jehovha wa tsaka ngako hi txi ti karatela kuhokelela makungo athu hambi hi txi ti pfa hi si nga ni minavelo yo maha toneto. Ene wa tsaka, nguko wa ti ziva to hi maha toneto ngu mhaka ya lirando li hi ku nalo ngu ngene, kambe i si nga ti to hi maha ngu ku ti tsakela. Kufana ni ku Jehovha a nga katekisa Paulo, ene a na katekisa mizamo yathu. (Mas. 126:5) Se mbimo yi hi wonako makatekwa a Jehovha, ti nga maha hi va ni mixuvo yo maha toneto. Mwanathu wa txisikati awu a dhanwako ku i Lucyna wa khe Polónia a khene: “Mbimo yimwani ta ni godholisa kuya ka mthumo wo txhumayela ngutu-ngutu ngako ni di karate. Mbimo yi ni ti sinzisako ni tsula, litsako li ni li manako i ningo yo tsakisa ngutu.”

11. Jehovha a nga hi vhunisa kutxani ti to hi kota kutiñola?

¹¹ Maha mkombelo kasiku u kota ku ti ñola. Kutiñola wusikoti wo kontrolara matipfelo ni simaho sathu. Makhambi o tala dipswi diya di womba wusikoti wo vayilela kumaha ati i ku to biha. Kutiñola ku nga tshumela ku hi susumetela kumaha ati i ku ta tinene, ngutu-ngutu ngako ati hi ti mahako ti txikarata mwendo hi si nga ni minavelo yo ti maha. Khumbula ti to kutiñola yimweyo ya mihando ya moya, ngu toneto, kombela moya wo sawuleka wa Txizimu ti to wu ku vhuna kuhokelela fanelo yiya ya lisima. (Luka 11:13; Vag. 5:22, 23) David awu a nga wombwa makhatoni, a womba nzila ayi mkombelo wu nga m’vhuna ngu yona. Ene a txi lava ku va ni gondo yakwe apune otshe masiku. A khene: “Ni kombete Jehovha e ni vhuna kusakulela kutiñola. Ngu kona ha ka txivhuno txakwe, ni ti koti ku ti mahela programa yo va ni gondo yangu nipune ni ku ni txi maha toneto masiku otshe.”

12. Ekleziyaste 11:4 yi hi vhunisa kutxani kuhokelela makungo athu a moya?

¹² U nga verele siemo sa sinene. Ka mafu awa ti nga maha hi si si mani siemo sa sinene. Se hi txo verela siemo sa sinene, ti nga maha hi si hokeleli makungo athu. (Lera Ekleziyaste 11:4.) Mwanathu awu a dhanwako ku i Dayniel a khene: “Kha ku nga ni siemo sa sinene. Se kha ha fanela kuverela siemo soneso, to lava hi khata.” Mwanathu wa khe Uganda a dhanwako ku i Paul a wombile sivangelo simwani asi si no hi vhuna ku hi si leki timhaka para mangwana, ati khene: “Ngako hi txo khata hambi hi txi wonisana ni sikarato, Jehovha a nga hi vhuna.”—Mal. 3:10.

13. Ngu yihi wuyelo yo khata ngu makungo a madotho?

¹³ Khata ngu ta ti dotho. Hi nga luza minavelo yo hokelela makungo athu, ngako ma txi woneka nga ma karata. I di toneto, ma hungule me va a madotho. Ngako dikungo dako i di kusakulela fanelo yo kari, khata ku yi thumisa kudotho-kudotho. Ngako dikungo dako i di kulera Bhiblia yotshe, khata ngu ku ti vekela mbimo ya yidotho ti to u lera. Tomáš awu a nga wombwa makhatoni a hetisisile dikungo dakwe do heta kulera Bhiblia ngu dilembe. A womba tiya: “Ni woni to ni ti sawute timhaka to karata ngutu kwangu, se ni sungile kukhateta. Ka dikhambi diya, ni sawute kulera mavhersikulo a madotho ni kualakanyisisa ngu ona. Kota wuyelo, ni khatile ku yi tsakela gondo yangu.” Aku Tomáš a nga tsakela kulera Bhiblia, ene a simamile e lera mbimo yo lapha e za e hokelela dikungo dakwe do lera yotshe Bhiblia.c

U NGA GONDHOLISWI NGU TO MBI TI RINZELA ATI TI NGA HUMELELAKO

14. Ngu tihi timhaka to mbi ti rinzela ti nga hi humelelako?

¹⁴ Txo mbi tsakisa, ngu ti to ti si nga ni mhaka ni ti to hi ni txivangelo txo tsana, hotshethu hi nga manwa ngu to mbi ti rinzela. Ngu txikombiso, “mbimo ni mhaka yi yi nga mbi rinzelwa” si nga hi dyela mbimo ayi hi ndi no yi thumisa kasi kuhokelela makungo athu. (Ekl. 9:11, NM) Hi nga manana ni sikarato asi si nga hi mahako hi godhola mwendo kuguma mtamo. (Mav. 24:10) Ngu mhaka ya kwa mbi pelela, hi nga maha tiphazamo ati ti nga mahako ti hi karatela kuhokelela makungo athu. (Var. 7:23) Mwendo hi nga ti pfa hi di karate. (Mat. 26:43) Nji txani txi nga hi vhunako kuxula timhaka to mbi ti rinzela mwendo masiku o mbi tsakisa?

15. Ngako hi txi wonisana ni sikarato so mbi si rinzela, ina ti womba to hi fanete kugodhola? Txhamusela (Masalmo 145:14)

¹⁵ Hambi u txo humelelwa ngu to mbi ti rinzela ati ti nga tsulupetako makungo ako u nga godholi. Bhiblia ya womba to hi nga thuka hi wonisana ni sikarato so wuyeletela. Hambi keto, yi tshumela yi womba to hi nga wuka ngu kuvhunwa ngu Jehovha. (Lera Masalmo 145:14.) Mwanathu awu a dhanwako ku i Philip, awu hi nga womba-womba ngu ngene makhatoni, a wombile tiya mayelano ni nzila yi a nga humelela ngu yona: “Kuhumelela kwangu kha ku yi ngu makhambi ya ni wako ngu ona, kambe ku ya ngu makhambi aya ni wukako ngu ona.” David, awu nene a nga wombwa makhatoni a khene: “Ni zama kwa mbi wona sikarato ni masiku o mbi tsakisa kota sitsha, kambe kota mkhanjo wo kombisa nzila yi ni randako ngu yona Jehovha.” Ngako u txi simama hambi u txi wonisana ni sikarato, u kombisa to u lava kutsakisa Jehovha. Jehovha wa tsaka ngako a txi ku wona u simama u lwa kasi kuhokelela makungo ako.

16. Sikarato so mbi si rinzela si nga hi gondisa txani?

¹⁶ Gonda ka makhambi aya u nga humelelwa ngu sikarato so mbi si rinzela asi si nga kutsivela kuhokelela makungo ako. Pimisa ngu ti ti nga humelela u gwita u ti wotisa tiya: “Ni nga maha txani kasiku ti si humeleli kambe?” (Mav. 27:12) Mbimo yimwani, ngako makungo ako ma txi karata ngutu ku ma hokelela ti nga maha ti txi kombisa to hi nga dona dikungo adi u nga di fanete ku ti vekela dona. I di toneto ti humelelako kwako, khateta dikungo donedo u wona to mwendo di na pasa.d Jehovha kha na mbi womba to u do tandeka aku u nga mbi si kota kuhokelela dikungo donedo.—2 Vak. 8:12.

17. Ngu kutxani hi di fanete kuveka mapimo ka ti se hi nga ti hokelela?

¹⁷ Veka mapimo ka ti u nga ti hokelela. Bhiblia yi womba ti to “Txizimu kha txi nga ni tshofu. Kha txi na kudivala mthumo wanu.” (Vaheb. 6:10) Se nawe u nga ti divali eto. Alakanyisisa ngu ti se u nga ti hokelela to fana ni kukulisa wuxaka wako ni Jehovha, kubhulela vamwani ngu ngene mwendo kubhabhatiswa. Aku u nga ti kota kuhokelela makungo ako mbimo yi yi nga pinda, u nga simama u hokelela makungo ako a maphya.—Vaf. 3:16.

18. Ngu tihi ati hi fanelako ku ti khumbula mbimo yi hi lwelako kuhokelela makungo athu? (Wona ni mfota.)

¹⁸ Ngu kuvhunwa ngu Jehovha, u nga si kota kuhokelela makungo ako, kufana ni mtsimbitisi wa ngalava ya ditanga awu a nga hoka amu a nga txi ya kona a di tsakile. Khumbula ti to vatsimbitisi va tingalava ta matanga ni vona va tsaka ngu liendo lawe. Ngu ha ku fanako, ngako u txi simama u lwela kuhokelela makungo ako a moya, nawe u na tsaka u txi wona nzila ayi Jehovha a ku vhunako ni ku ku katekisa ngu yona. (2 Vak. 4:7) Se ngako u si godholi, u nga amukela makatekwa o tala.—Vag. 6:9.