Ina u ti lulamisete kuta wonisana ni xanisa ya hombe?

1. Ngu kutxani i di wutxhari ku ti lulamisela ku si se humelela phango?

KU TI lulamisela i di ngadi mbimo ta hulukisa wutomi. Ngako ku txi humelela tiphango, vathu va va nga ti lulamisela va talisa kuhuluka ni ku va si kota kuvhuna vamwani. Sengeletano yo kari ya khe Europa yo vhuna va va nga humelelwa ngu tiphango yi womba tiya: “Ku ti lulamisela kha kwati ka vhuna ngutu.”

2. Ngu kutxani hi di fanete ku ti lulamisela yi si se khata xanisa ya hombe? (Matewu 24:44)

² “Xanisa ya hombe” yi na khata ngu txitshuketi. (Mat. 24:21) Kambe xanisa ya hombe yi na ta hambana ni timwani tiphango nguko ha ti ziva to ya ta. Kona mu ka 2000 wa malembe msana, Jesu a gete valondeteli vakwe ti to ve zumba va di ti lulamisete kasi kuta wonisana ni ditshiku donedo. (Lera Matewu 24:44.) Ngako hi di ti lulamisete, ti na ta hi hehukela kuwonisana ni mbimo yoneyo yo karata ni kutshumela hi vhuna vamwani ku ve maha ti ti fanako.—Luka 21:36.

3. Kutsanisela, wumbilu ni lirando si na hi vhunisa kutxani ku hi ti lulamisela kuta wonisana ni xanisa ya hombe?

³ Wona tifanelo tiraru a ti ti nga hi vhunako ku hi ti lulamisela ti to hi ta wonisana ni xanisa ya hombe. Hi na ta maha txani ngako hi txi gelwa kutxhumayela didungula do panda da wulamuli vakaneti va txi hi wukela? (Mtu. 16:21) Ti na lava hi tsanisela ti to hi engisa Jehovha ni kuthemba ti to ene a na hi vhikela. Hi nga maha txani ngako vanathu va txi luzekelwa ngu silo sawe sotshe? (Vaheb. 3:17, 18) Ti na ta lava hi va ni wumbilu kasiku hi kota ku va ninga txivhuno txi va txi lavako. Hi na ta angulisa kutxani msana kova hi di xasetwe ngu mtxawa wa matiko, se ti lava hi zumba ni vanathu wukhalo wumwewo ta mbimonyana? (Eze. 38:10-12) Ti na lava hi va ni lirando la hombe ngu vanathu ali li no hi vhuna kuwonisana ni txiemo txiya txo karata.

4. Bhiblia yi kombisa ngu nzila muni to hi fanete kusimama hi sakulela kutsanisela, wumbilu ni lirando?

⁴ Dipswi da Txizimu di hi kuzeta ku hi simama hi sakulela kutsanisela, wumbilu ni lirando. Luka 21:19 yi womba tiya: “Ngu kutimisela kwanu, mi na hanyisa mimoya yanu.” Vakolosa 3:12 yi womba tiya: “Ambalani moya wa . . . wumbilu.” 1 Vatesalonika 4:9, 10 yi womba tiya: “Anu mipune mi gondisilwe kurandana ngu Txizimu. . . . Ngu toneto mi hanyisako tona ni votshe vanathu.” Otshe mavhersikulo yawa ma bhaletwe votshe vagondiswa a va se va nga txi kombisa kutsanisela, wumbilu ni lirando. Kambe ti txi lava ve simama ve lavetela tinzila to kombisa tifanelo tiya. Nathu hi fanete kumaha ti ti fanako. Ti to hi vhuneka, hi na wona nzila yi Makristu o khata ma nga kombisa ngu yona fanelo yimweyo ngu yimweyo. Ngu msana, hi na wona to hi nga va etetelisa kutxani vagondiswa vale kasi ku kombisa ti to hi ti lulamisete kuta wonisana ni xanisa ya hombe.

SIMAMA U TSANISELA

5. Makristu o khata ma tsanisete sikarato ngu nzila muni?

⁵ Makristu o khata ti lavile me tsanisela. (Vaheb. 10:36) Hahanze ko wonisana ni sikarato asi si nga toloveleka ka votshe vathu, vona va wonisanile ni simwani sikarato. Mtalo wawe va xanisilwe i singa ngu vathangeli va wukhongeli va Vajudha mwendo wukoma wa Varoma dwe, kambe ni ngu maxaka awe. (Mat. 10:21) Dibanzani ni kona, mbimo yimwani ti lavile ve lwisana ni mkuzetelo wa vaapostata ni tigondo tawe to abanisa dibanza. (Mith. 20:29, 30) Hambi keto, Makristu yawa ma tsanisete. (Mtu. 2:3) Ngu nzila muni? Vona va alakanyisisile ngu sikombiso sa Bhiblia sa vathu va va nga tsanisela so fana ni txa Jobe. (Jak. 5:10, 11) Ona ma txi khongela, me kombela mtamo. (Mith. 4:29-31) Ni ku vona va txi veka mapimo ka wuyelo ya yinene ya kutsanisela kwawe.—Mith. 5:41.

6. U gonda txani ka txikombiso txa Merita txo tsanisela ku wukelwa ngu maxaka?

⁶ Nathu hi nga tsanisela ngako hi txi gonda ngu sikombiso sa mu ka Bhiblia ni sa mabhuku athu, sa vathu va va nga tsanisela hi tshumela hi alakanyisisa ngu sona. Eto, ti vhuni mwanathu wa txisikati wa khe Albânia i ku Merita ti to e wonisana ni txiduko txo wukelwa ngu mwaya wakwe. Ene a womba tiya: “Ni gwesekile ngutu mbimo yi ni nga gonda ngu matimu a Jobe. A xuphekile ngutu, ni ku asi mzivi wu a nga ti m’vangela sikarato. Hambi keto ene a wombile tiya: ‘Kala kuza nifa kha ni na mbi dhuka ni leka ditshuri dangu!’ (Jobe 27:5) Ni alakanyisisile ngu nzila yi sikarato sa Jobe si nga txi nemela ngutu ngu yona kupinda sangu. Kuhambana ni nene, ani na mziva wu a nga ti ni vangela sikarato.”

7. Hambi hi si wonisani ni sikarato sa hombe, ngu tihi ti hi fanelako ku gondela ku ti maha konku?

⁷ Nathu hi nga kulisa kutsanisela kwathu nguko maha mkombelo ka Jehovha mbimo yotshe, hi m’gela minavelo yathu. (Vaf. 4:6; 1 Vat. 5:17) Ti nga maha konku u si wonisani ni sikarato so nemela ngutu. Hambi keto, ina wa simama u lava mkongomiso wa Jehovha mbimo yi u tipfako, u di godhote, u di jujekile mapimo mwendo u di karatekile? Ngako u txi kombela txivhuno ka Jehovha ka sikarato asi u wonisanako naso konku, ti na ta ku hehukela ku kombela txivhuno ngako u txi wonisana ni sikarato sa hombe mbimo yi yi tako. Se u na tsaniseka ti to Jehovha wa yi ziva mbimo yi a fanelako ku kuvhuna ngu yona ni ti a fanelako ku ti maha.—Mas. 27:1, 3.

8. Txikombiso txa Mira txi kombisa ngu nzila muni ti to kutsanisela sikarato nyamsi ti nga hi vhuna kutsanisela sikarato sa mbimo yi yi tako? (Jakobe 1:2-4) (Wona ni mfota.)

⁸ Hi na ta sikota kutsanisela xanisa ya hombe ngako hi txi tsanisela sikarato asi hi mananako naso nyamsi. (Var. 5:3) Ngu kutxani hi txi womba eto? Nguko vanathu vo tala va womba to mbimo yi va tsaniselako txiemo txo karata eto ti va vhuna ku ve ta tsanisela txiemo txi va nga wonisanako natxo masoni. Mbimo yi va tsaniselako sikarato ngu ku vhunwa ngu Jehovha, eto ta tsanisa likholo lawe la ti to Jehovha wa ti lava ku va vhuna, se likholo ni lona li va vhuna ku ve tsanisela sikarato si va nga wonisanako naso masoni. (Lera Jakobe 1:2-4.) Mira awu i ku nyaphandule khe Albânia, a woni ti to kuva a di tsanisete sikarato si si nga pinda ti mvhunile ti to e simama e tsanisela sikarato si a wonisanako naso konkuwa. Ene a womba ti to mbimo yimwani a tipfa nga ova ene ekha a ku ni sikarato so tala. Kambe wa khumbula nzila yi Jehovha a nga mvhuna ngu yona ka 20 wa malembe ya ma nga pinda, ene a tigela tiya: ‘Simama u thembeka. Simama u ninga lisima txivhuno txi Jehovha a nga ku ninga kasiku u wonisana ni sikarato otshe malembe yawa.’ Se nawe u nga alakanyisisa ngu nzila yi Jehovha a nga kuvhuna ngu yona ku u tsanisela. Tsaniseka ti to ene wa kuwona yotshe mbimo yi u tsaniselako sikarato ni ku a na ku khatalela. (Mat. 5:10-12) Mbimo yi xanisa ya hombe yi no khata, awe u nava u di gondile nzila yi u nga tsaniselako ngu yona ni ku u na ti emisela kusimama u tsanisela.

KOMBISA WUMBILU

9. Dibanza da Antiyokiya khe Siriya di kombisile ngu nzila muni wumbilu?

⁹ Wona ti ti nga humelela Makristu a khe Judheya mbimo yi ma nga wonisana ni nzala ya hombe. Mbimo yi dibanza da Antiyokiya khe Siriya di nga pfa ti to ku di ni nzala, vona va pfete wumbilu vanawe va khe Judheya. Se wumbilu wonewo wu va susumetete ku ve maha txo kari. Se mmwani ni mmwani “e rumela asi a si manako kasi kuya vhuna vanawe va va zumbako ditikoni ka Judheya.” (Mith. 11:27-30) Hambiku vanathu ava va ngadi ka nzala va nga txi zumba kule, Makristu a Antiyokiya ma di tiemisete ku ya va vhuna.—1 Joh. 3:17, 18.

10. Ngu tihi tinzila a ti hi nga kombisako ngu tona wumbilu ka vanathu va va nga welwa ngu phango? (Wona ni mfota.)

¹⁰ Nathu nyamsi hi nga kombisa wumbilu ngako hi txi ziva ti to vanathu va wetwe ngu phango. Hi nga kuluveta ku ningela txivhuno ngu kuwotisa madhota ti to ina hi nga vhuneta ka projeto, ngu kumaha miningelo yo ti dhundela mwendo kuva pata ka mikombelo yathu.b (Mav. 17:17) Ngu txikombiso, ngu 2020, ku sawutwe konamu ko pinda 950 wa ma Komisawu hamafuni kotshe, o khatalela va va nga welwa ngu tiphango kasi kuvhuna ava va nga welwa ngu mtungu wa COVID-19. Ha bonga ngutu vanathu va va patekako ka makomisawu awa. Ngu ku susumetelwa ngu wumbilu vanathu va va nga welwa ngu phango yiya, va khataletwe ngu didhawa da nyama ni da moya, ni kutshumela ve akelwa tinyumba tawe ni makhalo o khozela ka ona.—Fananisa 2 Vakorinto 8:1-4.

11. Simaho sathu sa wumbilu si nga dhumisa Jehovha ngu nzila yihi?

¹¹ Mbimo yi hi kombisako wumbilu msana kova ku di humelete tiphango, vamwani va yi wona mizamo ayi hi yi mahako. Ngu txikombiso, ngu 2019, txingulo a txi txi dhanwako ku i Hurricane Dorian txi hoxotile nyumba ya khe Bahamas. Mbimo yi vanathu va nga txi aketa Nyumba ya Mfumo, va wotisile muaki awu i si ngako Fakazi ya Jehovha ti to a ndina lava male muni kasi kumaha mthumo wo aka awu wu nga txi laveka. Ene a va gete tiya: “Ni lava kumaha miningelo yo ti dhundela . . . ngu kuthumisa farameti yangu, materiyali ni wotshe mthumo ni no wu maha. . . . Ani ni lava kumahela tiya sengeletano yanu. Ni kuzetilwe ngu nzila yi [anu] mi tipfako ngu yona ngu vangana vanu.” Vathu vo tala hamafuni kha va mzive Jehovha. Kambe mtalo wawe va ti wona ati Tifakazi ta Jehovha ti ti mahako kasi kuvhuna vamwani. I lungelo ya hombe kuziva ti to simaho sathu sa wumbilu si nga ndinda vathu ve ta ka wule “a nga tala ngu wumbilu”!—Vaef. 2:4.

12. Ku sakulela wumbilu konku ti nga hi vhunisa kutxani kuta wonisana ni xanisa ya hombe? (Mtuletelo 13:16, 17)

¹² Ngu kutxani ti no lava hi kombisa wumbilu ka mbimo ya xanisa ya hombe? Bhiblia yi womba ti to ava va si seketeliko wukoma wa mafu yawa va na wonisana ni sikarato konku ni ka xanisa ya hombe. (Lera Mtuletelo 13:16, 17.) Ti nga maha vanathu ve lava txivhuno ka so ti hanyisa ngu sona. Mbimo yi Mkoma wathu Jesu Kristu a no ta kasi ku ta lamula, hi navela ti to e ta hi mana hi txi kombisa wumbilu se e hi ramba a txi “Amukelani thomba ya Mfumo.”—Mat. 25:34-40.

TSANISA LIRANDO LAKO

13. Ngu kuya ngu Varoma 15:7, Makristu o khata ma tsanisile lirando lawe ngu nzila muni?

¹³ Makristu a kale ma txi ziwa ngu lirando ali ma nga txi li kombisa. Ina ti txi va hehukela kukombisa lirando lonelo? Wona dibanza da Roma a di di ngadi ni vathu vo hambana ngu tixaka. Hagari kwawe ku ti ni Vajudha ava va nga kula va txi londeta Mlayo wa Mosi, kumweko ni va matiko ava va nga ti ni mahanyelo o hambana. Mamwani Makristu i ti tikhumbi, vamwani i ti vathuseki, ti nga maha vamwani hagari kwawe i ti vanyamne va tikhumbi. Se ma ndina si kotisa kutxani kukombisa lirando ni kuhambana ku ku nga ti tiho hagari kwawe? Mpostoli Paulo ava kuzetile a txi khene “amukelanani.” (Lera Varoma 15:7.) A ti lava kuwomba txani Paulo? Dipswi di di nga hunduluxelwa di txi kuamukela, di womba kuamukela m’thu ngu manza mambidi to fana ni kuamukela m’thu mtini mwendo kota mngana. Ngu txikombiso, Paulo a gete Filimoni nzila yi a ngadi fanete kuamukela khumbi yi yi dhanwako ku i Onesimu atxi: “Mu amukele.” (Film. 17) Prisila ni Akila va amukete Apolosi, awu a nga si zivi to tala ngu Kristu se vona “va to mteka” ve mtxhamusela ta tinene. (Mith. 18:26) Makristu yawa kha ma tumela to kuhambana ku vanga sikarato hagari kwawe, hahanze keto vona va txi amukelana.

14. Anna ni mwamna wakwe va kombisile lirando ngu nzila muni?

¹⁴ Nathu hi nga kombisa lirando ka vanathu ngu kuva vangana vawe ni kuheta mbimo navo. Eto ti na va kuzeta ku ni vona ve hi komba lirando. (2 Vak. 6:11-13) Wona Txikombiso txa Anna ni mwamna wakwe. Msana kova va di hokile África ka txiavelo txawe txa txiphya kota varumiwa, mtungu wa COVID-19 wu to khata. Aku va nga ti ngadi kuhoka, kha va si kota kuziva votshe vanathu dibanzani nguko va si wonani khohe ni khohe. Se va kombisile lirando ka vanathu ngu nzila yihi? Vona va thumisile videoconferência kasi kuwonana ni vanathu ni ku va gela to va txi ti navela ngutu kuva ziva kwati. Eto ti gwesile ngutu vanathu a ha koza va txi va fonela yotshe mbimo ni ku va bhalela mamesaji. Ngu kutxani mpatwa wuwa wa varumiwa wu di lavile ku ziva kwati vanathu va dibanza dawe da diphya? Anna a womba tiya: “Na mbi li divala lirando li vanathu va nga li kombisa ka mwaya wangu ka timbimo to tsakisa ni to karata. Txikombiso txawe txi ni kuzetile ku nani ni kombisa lirando.”

15. Hi gonda txani ka txikombiso txa Vanessa mayelano ni ku kombisa lirando ka vanathu? (Wona ni mfota.)

¹⁵ Kutala kwathu hi pfala ka mabanza ya ku ku ni vanathu vo ta ngu makhalo o hambana-hambana ni mazumbelo o hambana. Hi nga tsanisa lirando lathu ni vanathu ngu kuveka mapimo athu ka tifanelo tawe ta tinene. Mwanathu wa txisikati a dhanwako ku i Vanessa, a thumelako Nova Zelândia, a txi tipfa ti txi mkaratela kupatana ni vanathu vo kari ka dibanza dawe. Hahanze ko ti hambanisa navo, a do khata kuheta mbimo yo tala a di navo. Ngu kumaha eto, ene a woni ati Jehovha ati randako ka vanathu vale. Ene a womba tiya: “Aku mwamna wangu a thumako kota muwoneleli wa txigava ha manana ni vanathu va mazumbelo o hambana ni ku ta ni hehukela kuhanyisana kwati navo. Akuwa na ku dhunda kuhambana aku ku kuho hagari kwathu. Ni ku na themba ti to Jehovha nene wa ku dhunda, nguko wa hi ndindela ka sengeletano yakwe yi wumbwako ngu vanathu vo hambana-hambana.” Se ngako hi txi gondela kuwona vamwani ngu nzila yi Jehovha a va wonako ngu yona, hi kombisa to ha va dhunda.—2 Vak. 8:24.

16. Ngu kutxani lirando li no ta va la lisima ngutu ka mbimo ya xanisa ya hombe? (Wona ni mfota.)

¹⁶ Lirando li nga va la lisima ngutu ka timbimo ta xanisa ya hombe. Hi na ku mana hani kuvhikeleka mbimo yi yi no khata xanisa ya hombe? Wona ti Jehovha a nga leletela vathu vakwe mbimo yi Bhabhilona wa kale a nga xaselwa: “Tsulani koko anu vathu vangu, wulelani tinyumbani kwanu mi ti sekela matimba, baramani ngu mbimonyana kala kuza kuboxa kuhenya.” (Isaya 26:20) Ti woneka nga mapswi yawa ma thuma ni kwathu hi no wonisana ni xanisa ya hombe. “Tinyumbani kwanu” ti nga maha ku txi wombwa mabanzani kwathu. Ka mbimo ya xanisa ya hombe hi na ta mana ku vhikelwa ngu Jehovha ngako hi txi simama hi ti pata ni vanathu. Ngu nzila yoneyo ti lava hi ti karatela ku timiselelana ni ku kombisa lirando ka vanathu konku. Ti nga maha kuhuluka kwathu ku txi dhependerwa ngu toneto.

TI LULAMISELE KONKU

17. Ngako hi txi ti lulamisela konku, ngu tihi ti hi no ta ti kota kumaha ka mbimo ya xanisa ya hombe?

¹⁷ “Ditshiku da hombe da MKOMA” di na tisa xomulo ya hombe ka vathu. (Zef. 1:14, 15) Vathu va Jehovha ni vona va na ta wonisana ni sikarato. Kambe hi txi ti lulamisela konku hi na ta sikota kuva vathu vo thutha ni ku vhuna vamwani. Hi na tsanisela txikarato tximwani ni tximwani atxi hi no ta wonisana natxo. Ngako Makristu kulothi ma txi xaniseka hi na maha totshe ti hi no ti kota kasi kuva vhuna, ngu kukombisa wumbilu ni ku va vhuna ka silaveko sawe. Hi na zumba hafuhi ni vanathu ava se hi nga gondela ku va randa, se Jehovha a na hi ninga wutomi wombi guma ka mafu a maphya aya o mbi na tiphango ni ti xanisa.—Isaya 65:17.