Mareferensiya a txibhukwana txa mitshangano
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
6-12 KA NOVEMBRO
TITHOMBA TA MU KA DIPSWI DA TXIZIMU | JOBE 13-14
“Ina m’thu a txi fa, a nga tshumela e hanya kani?”
w99 15/10 3 ¶1-3
Kunavela kwathu ko va ni wutomi wo lapha
NYAMSI vathu kha va ti tumeli ti to wutomi mbwo koma, hambi ku ti nga bhalwa 3500 wa malembe msana. Kha ti va tsakisi kuziva to va na hanya masiku a madotho, ve kumba, ve tshumela va txi fa. Ngu toneto ti va mahako ku kukhukhela kale ve zama tinzila to laphisa wutomi.
Ka masiku a Jobe, Vagibhita va txi dya siro sa limbewu la sihari va txi zama ku va si kumbi. Txikongomelo txa wuñanga wa kale i di kumaha mrende wu ndi no maha ti to m’thu a va ni wutomi wo lapha. Tiñanga to tala ti txi kholwa ti to kudya nzalama yo gaywa ti ndi na maha ti to m’thu a sifi, mwendo kudyela ka si si nga mahwa ngu nzalama ti ndi na laphisa wutomi. Maxina a kale ma txi alakanya ti to kudya sakudya so kari, ni ku zumba maora o lapha va di vokha va si womba wombi ni m’thu ti di na maha ku va sifi.
Juan Ponce de León wa Espanha, a ziwa ngu ku a nga heta wutomi wakwe wotshe a txi lavetela txisima txa mati aya ma ndi no mmaha e tshumela e va Jovhem. Dhokodhela mmwani wa século 18, a wombile ka dibhuku dakwe di dhanwako ku Hermippus Redivivus to ku txo tekwa timbiri ti txi vhalelwa mu ka quarto ya yidotho ku vekwa mabhojela, se mbimo yi ti hefemulako mabhojela ma di na dhunuka, se ve alakanya ti to m’thu a txo totwa kudhuka ku ku ka mabhojela, a ndi na swela kufa. Kambe kha ku nga ni wamweyo a nga tikota kulaphisa wutomi.
w15 15/4 32 ¶1-2
Ina mndonga wu nga wilwa, wu nga tshumela wu mila?
HI TXI FANANISA mkhedhari wa libhanoni i ku mndonga wa hombe, ni muolivha, wu talako ku va ni matshina a mangi khu na ku alakanya ti to muolivha mndonga wo xamatisa. Kambe muolivha wa xamatisa nguko wa sikota ku hanya malembe o tala hambi ka makhalo o hisa ngutu ku si ngako ni mati. Mindonga yimwani yi nga mwana va womba ti to yi ni 1000 wa malembe. Mikuluti ya muolivha yi nava ngu nzila yo hambi di txo wilwa ditshina da kona di oma wu nga tshumela wu thunga.
Jobe a txi tsaniseka ti to hambi a txo fa a ndi na tshumela e hanya. (Jobe 14:13-15) Ti nga maha a di thumisile muolivha kasi kukombisa themba yi a nga di nayo ngu wusikoti wa Txizimu wo tshumela txi txi mu wusa. Jobe a wombile tiya: “Nguko mndonga wu verela kusandwa, wu na thunga kambe.” Hambi txitsha txa kona txi txo oma txi sina, ku di ni mikuluti ya kona mafuni, muolivha wu txi nga pfa mati wu na thunga. “Ku na thunga mazokoro nga wo ngadi kuphawa.”—Jobe 14:7-9.
w11 1/3 22 ¶5
“U na ninga wudhundo ka mthumo wa manzani kwako”
Mapswi a Jobe ma hi ninga gondo mayelano ni Jehovha a yi yi hi thavelelako. Jehovha wa randa ngutu avale va ti ningelako manzani kwakwe kufana ni Jobe, ve tumelela ku e va wumba ve va vathu va ava tsakelako. (Isaya 64:8) Jehovha wa ninga lisima ngutu vakhozeli vakwe vo thembeka. Ene ‘wa xuva’ vathu vakwe vo thembeka a va va nga fa. Mgondi mmwani wa hombe a hombile tiya mayelano ni dipswi da Txihebheru di di ku kuxuva: “Matipfelo a hombe o mbi fananiswa ni txilo ma humako ngu mbiluni.” Ngu ditshuri, Jehovha nga njo va xuva dwe vathu vakwe va va nga fa, kambe a ti emete ngu maso o bhilivila kutshumela e va ninga wutomi.
Mahanyelo a Wukristu
it-1 191
Dikhuma
Dikhuma di txi thumiswa ko womba-womba kasi kukombisa to kari to mbi na lisima. Ngu txikombiso Abrahamu a wombile tiya masoni ka Jehovha: “Ani ni ku lithulu ni dikhuma.” (Gen. 18:27; wona ni Isaya 44:20; Jobe 30:19.) Niku Jobe a fanasile mapswi a vangana vakwe vo biha ni “dikhuma.”—Jobe 13:12.
13-19 KA NOVEMBRO
TITHOMBA TA MU KA DIPSWI DA TXIZIMU | JOBE 15-17
“Ngako u txi thavelela vamwani, u nga eteteli Elifazi”
w05 15/9 26 ¶4-5
U nga tumeleli mipimiso yo biha yi ku belela
Ka makhambi mararu ya Elifazi a nga womba-womba, a wombile to Txizimu txa karata, ni to kha ti ngaho ti malanda a txona ma nga ti mahako kasi ku txi tsakisa. Ene a wombile tiya: “Txizimu kha txi thembi tingelozi ta txona, kambe txa mana tingelozi ti di xangile.” (Jobe 4:18) Ngu kutsimbila ka mbimo a tshumete a womba tiya: “Wonani taku, nga thembisa kutxani vasawuleki va txona, hambi nzuma yi nga mbi sawuleka masoni ka txona.” (Jobe 15:15) A tshumete e wotisa tiya: “Awu wa Mtamo wotshe a tsakiswa ngu ku u lulama, mwendo dibhindu do kari dako u hetelelisa tinzila tako kani?” (Jobe 22:3) Bhilidhadhi a txi tumelelana ni mawonelo a Elifazi, a wombile tiya: “Wona taku hambi mtxima kha wu phatimi, ni tinyeleti kha ta sawuleka masoni ka txona.”—Jobe 25:5.
Hi fanete ku ti vhikela ka ma alakanyelo o fana ni yawa. Ti nga hi maha hi tipfa nga Jehovha o karata ngutu. Se eto ti nga onhetela wuxaka wathu ni Jehovha. Hi txo tumela ku hi alakanya ngu nzila yoneyo, yi nga angulisa kutxani ngako hi txi kawukwa? Hahanze ko ti veka hahatshi, ti nga maha mbilu yathu hi txi “henyela MKOMA” se hi m’vekela txiviti. (Mavingu 19:3) Eto ti nga va phango ya hombe ngutu ka wuxaka wathu ni Jehovha.
w15 15/2 9 ¶16
Etetela Jesu ko ti veka hahatshi ni ku pfela wusiwana
16 Mapswi athu ko alakanyela vamwani. Hi di vathu vo pfela wusiwana vamwani ti na hi susumetela ku hi “tsanisa a va va ku ni dizowa.” (1 Vat. 5:14) Ngu tihi ti hi nga ti wombako kasi ku va tsanisa? Hi nga va tsanisa ngu ku va komba to ha khatala ngutu ngu vona ti txi huma mbiluni. Hi nga va ndunduzela ti txi huma mbiluni kasi ku va vhuna kuwona tifanelo ni wusikoti wu va ku nawo. Hi nga va khumbutisa ti to Jehovha a va nditete ka mwanana wakwe Jesu, nguko vona va sawulekile masoni kwakwe. (Joh. 6:44) Hi nga va tsanisekisa ti to Jehovha wa khatala ngutu ngu malanda akwe, ngutu-ngutu a ya ma “kupandisekani ka mbilu” mwendo “a va va si swiko va di ni kuthemba.” (Mas. 34:18) Mapswi athu o alakanyela vamwani ma nga hanyisa a va va lavako kuthavelelwa.—Mav. 16:24.
Mahanyelo a Wukristu
w06 15/3 14 ¶11
Txhamuselo ya mapswi ya ma ku ka dibhuku da Jobe
7:9, 10; 10:21; 16:22—Ina mapswi a Jobe ma txi kombisa to kha kholwi ka kuwuswa ka vafi? A txi la kuwomba txani Jobe? Ti nga maha a txi la kuwomba to i di ku a to ko thuka e fa, maxaka akwe ma si na ku mu wona kambe mtini kwakwe. Ti wombako ti to a si na ku va ni wuzivi kambe, kala mbimo yi Txizimu txi nga yi veka. Ti nga maha mapswi a Jobe ma txi la kuwomba ti to kha ngaho a ndi no sikota kutshumela e hanya ngu mtamo wakwe apune. Kambe Jobe 14:13-15 yi ti veka hakubasani ti to Jobe a txi kholwa ka kuwuswa ka vakufa.
20-26 KA NOVEMBRO
TITHOMBA TA MU KA DIPSWI DA TXIZIMU | JOBE 18-19
“U nga leki Makristu kulowe”
Hi nga gonda txani ka mirongo ya Jesu?
9 Awe u nga vhuna va va nga felwa ngu maxaka awe. Jesu kha gwitela ko dila ni Marta ni Maria dwe, kambe a va engisete khakwati ni ku va tsanisa. Hi nga maha ti ti fanako ni va va nga felwa. Mwanathu wu a thumako kota didhota a dhanwako ku i Dan wa Austrália a womba tiya: “Msana ko felwa ngu msikati wa mina ni txi la txivhuno. Se mipatwa yo tala yi txita yi ta ni pfuxela ditshiku ni ditshiku ni ku va txi ni engisela kwati, mbimo yi ni nga txi dila va si tipfi tingana. Vona va txi tshumela ve ni vhuna ka mithumo ya ha mtini yo fana ni kukuwula mmovha ku ni yela txitolo hambi ku ni bhikela mndiwo. Va txi khongela kumweko ni nani. Ngu ditshuri va ti kombile i di vangana va ditshuri, ava va nga ni vhuna ‘ngu mbimo ya xomulo.’”—Mav. 17:17.
Hi nga maha txani ngako dixaka dako di txi leka Jehovha
16 Simama u vhuna vanathu vale dixaka dawe di nga leka Jehovha. Vona va li lava lirando lako ni txivhuno txako, ngutu-ngutu ka timbimo toneto. (Vaheb. 10:24, 25) Mbimo yimwani vanathu va nga ema kubhula ni maxaka a wule a nga thaviswa dibanzani. Se vanathu vonevo va nga tipfa nga ni vona va to thaviswa dibanzani. U nga tumeli eto ti maheka. Vanana a va vaveleki vawe va nga leka Jehovha va txi lava ngutu txitsaniso ni ku ndunduzelwa. Maria awu mwamna wakwe a nga thaviswa dibanzani a tshumela e tsukula mwaya a womba tiya: “Vanathu vamwani va txita mtini kwangu va txi ta ni bhikela sakudya ve ni vhuna kululamisela gondo ya mwaya, vona va txi tshumela ve dila kumweko ni nani. Ni ku va txi ni emela mbimo yi vathu va nga txi womba-womba kubiha ngu ngani. Vona va vile txivhuno ngutu kwangu!”—Var. 12:13, 15.
w90 1/9 22 ¶20
Ina wa ti karatela ku hokelela malungelo mamwani?
20 Mmidi wa madhota wu fanete kuziva ti to kuemiswa ka dilanda da wuthumeli ti nga tisa estress hambi di txo ema ngu ku ti dhundela. Ngako a sa thaviswa dibanzani, madhota me wona ti to a godhote, ma fanete ku ngu txikuluveta me mninga txivhuno ngu didhawa da moya. (1 Vatesalonika 5:14) Ti lava ve m’vhuna e wona ti to mbwa lisima ngutu dibanzani. Hambi ti di lavile ku e ningwa silayelo, ti nga maha ti si sungi ku e heta mbimo yo lapha a si se mana malungelo o engeteleka dibanzani.
Mahanyelo a Wukristu
w94 1/10 32
Mtamo wa mapswi a manene
Mbimo yi Jobe a nga lava ku thavelelwa, Elifazi ni vangana vakwe kha va womba mapswi a manene. Va lumbetile Jobe ngu ku xupheka kwakwe ve womba to ti nga maha txo sisa txigoho txo kari. (Jobe 4:8) Dibhuku di di ku The Interpreter’s Bible di womba tiya: “Ati Jobe a nga ti ti lava i ti wumbilu wa m’thu. Ati a nga txi ti amukela i ti mapswi a ditshuri mayelano ni wukhozeli ni timwani to mbi tsakisa to tsimbilelana ni mahanyelo.” Jobe a karatekile ngutu ngu ti Elifazi ni vangana vakwe va nga m’gela, a ha a nga za a txi womba tiya: “Mi na funya muhefemulo wangu, kala yihi mbimo, mi txi ni phatulela ngu mapswi kani?”—Jobe 19:2.
Kha hi lavi ti to mapswi athu me khuvekisa malanda a Txizimu ha koza me phofula ngu kukarateka. (Dhewuteronome 24:15) Bhiblia hi hi alakanyisa tiya: “Kufa ni kuhanya si mtamoni ka lidimi; se awule a li dhundako a na dya mihando ya lona.”—Mavingu 18:21.
27 KA NOVEMBRO KALA 3 KA DEZEMBRO
TITHOMBA TA MU KA DIPSWI DA TXIZIMU | JOBE 20-21
“Wululami kha wu kombiswe ngu ku u di ganyile”
w07 1/8 29 ¶12
Ina u nyatithombe masoni ka Txizimu?
12 Ka mapswi akwe, Jesu a fananisile kuva nyatithombe masoni ka Txizimu ni ku ti sengeletela tithomba ta mafu yawa. Jesu a txi la kuwomba to kha ha fanela ku ti karatela ko sengeletela tithomba, mwendo kuthangetisa kutidila ngu si hi ku naso. Hahanze keto hi fanete kuthumisa si hi ku naso kasi kutshukwatisa mwendo kutsanisa wuxaka wathu ni Jehovha. Ti hakubasani ti to eto ti na hi maha hi va va nyatithomba masoni ka Jehovha. Ngu kutxani? Nguko eto ti tula matimba o va ni makatekwa a mangi ota ngu ka Jehovha. Bhiblia yi womba tiya: “Txikatekiso txa MKOMA ngu txona txi ningako thomba ka m’thu, kambe ene kha na kuengetela txilo.”—Mavingu 10:22.
Mahanyelo a Wukristu
w95 1/1 9 ¶19
Kuxula Sathani ni mithumo yakwe
19 Nda lisima ngutu ku ziva to dilanda da Txizimu Jobe ti lavile di wonisana ni “mipimiso yo biha” hi nga kuzetelwa ngu Sathani ngu kuthumisa Elifazi ni Zofari. (Jobe 4:13-18; 20:2, 3) Jobe a beletwe ngu “kuxaniseka” a ha koza e womba to “mapswi angu ma si pfisiswi,” ngu ku a nga ti beletwe ngu “kuthava” a ku ku nga ti mu xanisa ka mi mialakanyo yakwe. (Jobe 6:2-4; 30:15, 16) Elihu a mu engisete kwati Jobe, ni ku m’vhuna ti txi huma mbiluni ku e pfisisa mawonelo a Txizimu mayelano ni mhaka yile. Ngu ha kufanako, nyamsi madhota ya ma pfisisako ma kombisa ti to ma khatala ngu va va ku kuxanisekani ngu kwa mbi va “nemetisela.” Hahanze keto, kufana ni Elihu, va engisela khakwati, ni ku va tota mafura a Dipswi da Txizimu. (Jobe 33:1-3, 7; Jakobe 5:13-15) Mmwani ni mmwani wu a wonisanako ni kuthava, mwendo ‘kuxamaliswa ngu miloro ni siwoniso’ kufana ni Jobe, a nga mana thavelelo ya Dipswi na Txizimu dibanzani.—Jobe 7:14; Jakobe 4:7.
4-10 KA DEZEMBRO
TITHOMBA TA MU KA DIPSWI DA TXIZIMU | JOBE 22-24
“Ina eko m’thu a nga va ni txivhuno txokari ka Txizimu kani?”
w05 15/9 27 ¶1-3
U nga tumeleli mipimiso yo biha yi ku belela
Timwani ti fanako ni ti ti nga wombwa to Txizimu txa karata, ngu ti to Txizimu txi wona vathu i si nga va txilo. Ka dikhambi da wuraru di Elifazi a nga womba-womba a wotisa tiya: “Ina eko m’thu a nga va ni txivhuno txokari ka Txizimu kani? M’thu wamnene a na ti vhuna apune.”(Jobe 22:2) Elifazi a txi womba to m’thu kha vhuni txilo ka Txizimu. Bhilidhadhe a wombile ti ti fanako mbimo si a nga wotisa to: “Ti nga mahisa kutxani ku m’thu eva wo lulama masoni ka Txizimu, niku a ndi na lulamisa kutxani wule a velekwako ngu wamsikati kani?” (Jobe 25:4) Ngu kuya ngu ti nga wombwa, a ndi na sikotisa kutxani Jobe, m’thu wa nyama, ku alakanya to a ndi na va wo lulama masoni ka Txizimu?
Vathu vo tala nyamsi va alakanya ti to kha va vhuni txilo. Eto ti mahwa ngu ku ku nga tala ku vengana, txisawu-sawu, sikarato sa wutomi, kuhambana ka midhawuko ni nzila yi vathu va nga kuliswa ngu yona. Kambe Sathani nene ni madhimoni akwe va tidhunda kuxanisa vathu. Awu a tumelako mkuzetelo wo biha wa Sathani, wo m’thu kha txi ngaho txi a nga txi mahako txi nga tsakisako Txizimu, a na godhola. Ngu kutsimbila ka mbimo, m’thu eneyo a nga ti hambanisa ni Txizimu e leka ku txi thumela.—Vahebheru 2:1; 3:12.
Ku kula ngu tanga ni malwati ti nga hi tsivela ku maha to tala. Ati hi ti mahako ka mthumo wa Jehovha hi nga tiwona nga tidotho hi txi ti fananisa ni ti hi nga txi timaha mbimo yi yi nga ti ngadi majovhem, hi di ni mtamo ni dihanyo da dinene. Nda lisima ngutu kuziva ti to Sathani ni madhimoni akwe, va la ku hi maha hi kholwa ti to Txizimu kha txi eneliseki ngu ti hi ti mahako. Kha ha fanela kutumelela mipimiso yoneyo.
w95 15/2 27 ¶6
Ati hi nga ti mahako hi txi wonisana ni sikarato
Vangana vararu va Jobe kha va womba-womba ti i ku wutxhari wa Txizimu, kambe va wombawombile ti ti nga engetela ku godholisa Jobe. Elifazi a wombile timhaka to biha ngutu mbimo a nga khene ‘Txizimu kha txi thembi malanda a txona,’ niku kululama ka Jobe i si nga ka lisima masoni ka Txizimu. (Jobe 4:18; 22:2, 3) Toneto i si nga ditshuri ni ku ti txi godholisa ngutu. Ngu toneto ti nga maha Jehovha e kawuka Elifazi ni vangana vakwe ngu makuho ya va nga ma womba. Jehovha a wombile tiya: “Kwa womba ditshuri ngu ngani.” (Jobe 42:7) Kambe to biha ngutu ti di ngadi ti txita.
w03 15/4 14-15 ¶10-12
Majovhem ya ma tsakisako mbilu ya Jehovha
10 Nga ha ti nga kombiswa ngu kona ka matimu a Bhiblia, Sathani kha lumbeta Jobe dwe to kha thembeka, kambe votshe va va thumelako Txizimu kupata ni nawe. Eto ti kombiswa ngu ti Sathani a nga gela Jehovha mayelano ni vathu votshe mbimo yi a nga khene: “Sotshe sile wamwamna [i si nga Jobe dwe] a ku naso, a na diha ngu wutomi wakwe.” (Jobe 2:4) Nawe wa pateka ka mhaka yiya. Nga ha ti nga kombiswa ngu kona ka Mavingu 27:11 Jehovha a womba ti to tiho ti u nga mningako kasi ku e mana kuxamula Sathani, awu a mu txhipisako. Alakanya ngu tiya—mvangi wa mafu e ku ramba kasi kululamisa mhaka ya hombe ngutu kupinda totshe. U ni wutixamuleli ni lungelo ya hombe. Ina u alakanya ti to u nga tikota kuhetisa a ti Jehovha a ku kombelako? Jobe a tikoti. (Jobe 2:9, 10) Jesu ni vamwani va ku ka matimu a Bhiblia kupata ni majovhem o tala, va tikoti. (Vafilipiya 2:8; Mtuletelo 6:9) Nanawe u nga tikota. U nga ti kanganyise, ka mhaka yiya kha kuna kwa mbi sawula didhawa do di seketela. Nzila yi u hanyako ngu yona yi na kombisa to u sawula Sathani mwendo kuvhuneta Jehovha ku e xamula awu a mu txhipisako. U na sawula mani?
Jehovha wa khatala ngu ngawe!
11 Ina Jehovha wa khatala ngu didhawa di u sawulako dona? Ina kha va se enela vathu va va nga simama va di thembekile, va nga m’seketelako ko xamula Sathani? Ti hakubasani ti to a ti Sathani a nga ti womba to a walo a thumelako Jehovha ngu lirando, makuho. Jehovha a lava ti to u sawula didhawa dakwe mayelano ni wukoma wakwe, nguko wa khatala ngutu ngu ngawe. Jesu a wombile tiya: “Tate wanu wa nzumani kha ti lavi ti to ni mmweyo wa va vavadotho e mwalala.”—Matewu 18:14.
12 Ti hakubasani ti to Jehovha wa khatala ngu nzila yi u yi sawulako. Hi nga eto dwe, kambe toneto ta m’gwesa ngutu. Bhiblia yi ti veka hakubasani to tatinene mwendo to biha ti vathu va ti mahako ta gwesa matipfelo ya Jehovha. Ngu txikombiso, mbimo yi Vaisrayeli va nga mu wukela, Jehovha a pfite ‘kupanda.’ (Masalmo 78:40, 41) Ku si se kubela yimbi ya Nowa, mbimo yi ‘kubiha ka vathu ku nga anda ha mafuni,’ Jehovha a pfite “kupandiseka mbiluni kwakwe.” (Genesisi 6:5, 6) Eto ti la kuwomba to u txi sawula nzila yo biha u na pfisa kupanda mvangi wako. Kha ti wombi to Jehovha o kuluveta kupandiseka, hahanze keto Jehovha wa kuranda ni ku a la kuwona u di ni wutomi wa wunene. Ngu mapswi mamwani, ngako u txi maha tatinene Jehovha wa tsaka ngutu. Jehovha kha njo tsaka basi ngu ku a no va ni mkhanjo wo xamula Sathani, kambe a tsaka ngu ku a no kuninga txhatxhazelo ya yinene. (Vahebheru 11:6) Ti hakubasani ti to u ni Tate wa lirando la hombe ngutu.
Mahanyelo a Wukristu
w04 15/7 21-22
Thumisa makungo ako a moya kasi kudhumisa Mvangi
Wona nzila yi Jehovha a nga hetisisa ngu yona makungo a wuvangi. Jehovha a thumisile mapswi ya ma ku “se di to swa ditxa,” kasi kukombisa makungo ya a nga ma maha ka ditshiku dimwani ni dimwani. (Genesisi 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Ka ditshiku dimwani ni dimwani a nga di vanga a ti ni makungo kasi ku ma maha ka ditshiku donedo. Se Jehovha a hetisile otshe makungo akwe. (Mtuletelo 4:11) Jobe a wombile tiya: “Ati ti lawako ngu moya wa txona [Jehovha], txi na maha toneto.” (Jobe 23:13) Alakanya ngu nzila yi Jehovha a nga ti pfisa tona mbimo si a nga wona ti to ‘totshe ti a nga di ti mahile ndinene ngutu!’—Genesisi 1:31.
Ti to hi hetisisa makungo athu ti lava hi va ni kuxuva ka hombe ko lava ku ma hokelela. Nji txani txi no hi vhuna ku hi sakulela kuxuva koneko? Hambi mbimo yi Jehovha a nga si se wumba mafu, a txi yi wona nzila yi ma di no zumbisa tona—nzuma yo xamatisa yi ndi no tisa wudhumo kwakwe. Ngu ha kufanako, kuxuva kwathu ko hokelela makungo, hi nga kusakulela ngu ku alakanyisisa ngu wuyelo yi hi no yi mana. Etxo txiperiyensiya txi Tony wa 19 wa malembe a nga va natxo. Mbimo yi a nga phfuxela Bhetele ya Europa, kha divala ti a nga tiwona ka ditshiku donedo. Tony a txi ti wotisa tiya: ‘Ni nga tipfisa kutxani ni txo thuma ka wukhalo wo nga wule?’ Tony a to simama e xuva kuthuma ka wukhalo wule, ni ku maha mizamo yo e hokelela makungo oneyo. Msana ka malembe o tala, Tony a rambilwe ku ya thuma Bhetele!
11-17 KA DEZEMBRO
TITHOMBA TA MU KA DIPSWI DA TXIZIMU | JOBE 25-27
“Kasi ku hi va vo thembeka kha ti lavi ku hi va vo pelela”
it-1 1210 ¶4
Wululami
Job. Jobe wu a nga hanya ka timbimo ta Mosi, msana ko Josefa a di fite, a wonwi kota “wamwamna wa ditshuri, wo lulama, ni txithavo ka Txizimu; ni kuvayilela wubihi.” (Jobe 1:1; wona JÓ.) Wululami wa vathu wa pateka ka txiwotiso txi Jehovha Txizimu a nga mahela Sathani mayelano ni Jobe, ka ditshiku di vanana va Txizimu va nga ya masoni ka txona. Sathani a wombile ti to Jobe a si khozeli Txizimu ngu mbilu yakwe yotshe, kambe a txo lava tithomba. Eyo i ti makuho a hombe ngutu. Sathani a simamile e lumbeta kululama ka Jobe masoni ka Txizimu, e kombela ku e tumelelwa kuthavisa tithomba ta Jobe, kambe Sathani kha ti kota kuthavisa wululami wa Jobe. (Jobe 1:6–2:3) Sathani a wombile ti to a ku Jobe a nga di thavisetwe tithomba ni vanana, a txo belelwa ngu wulwati a ti na ruketela Txizimu. (Jobe 2:4, 5) Msana ko Jobe a di ñotwe ngu wulwati wo panda ngutu, ni ku msikati wakwe a ti mgete ku e ruketela Txizimu, ni msana ko vangana vakwe va ti mgete mapswi o mbi tsakisa va nga txi womba-womba kubiha ngu Txizimu, Jobe kha nga leka kuva wamwamna wo lulama. (Jobe 2:6-13; 22:1, 5-11) Ene a wombile tiya: “Kala kuza nifa, kha ni na mbi dhuka ni leka ditshuri dangu. Ni na tsana ditshurini kwangu ni si di leki; mbilu yangu kha yi na mbi ti sotela kuhanyani kwangu.” (Jobe 27:5, 6) Kuva a di simamile i di wo lulama ti ti vekile hakubasani ti to Sathani mu hembi.
Xayisa wuthembeki wako!
3 Kwathu malanda a Txizimu, wuthembeki ngu randa Jehovha kota M’thu ngu yotshe mbilu ngu kutiningetela ka hombe, ti to sotshe sisungo sathu si tsimbitisana ni nene. Alakanya ngu matiko mamwani. Txhamuselo ya hombe ya mu ka Bhiblia ya dipswi “kuthembeka” ngu yiya: Txo hetiseka, txa txinene mwendo txotshe. Ngu txikombiso, kale Vaisrayeli va ti maha magandelo ngu sihari, se Mlayo wu ti womba ti to sihari soneso si ti fanete si va sa sinene. (Levhi 22:21, 22) Vathu va Txizimu va si tumelelwi kuningela txihari txo mbi na mnenge, nzeve, mwendo diso; nem hambi txo lwala. Ka Jehovha ti ti ni lisima ti to txihari txi enela, i di txa txinene. (Mal. 1:6-9) Hi nga ti pfisisa ti to ngu kutxani Jehovha a txi khatala ngu so enela ni sa sinene. Ngako hi txi xava txo maha, ti nga maha i di m’hando, dibhuku, mwendo txiya, kha hi lavi ku txi wona txi di doletwe, mwendo txi txi kelela. Hi txi lava txi txi enela ni ku va txa txinene. Ni Jehovha a li lavisa toneto lirando lathu ni nzila yi hi thembekako ngu yona. Yi fanete yi va ya yinene ni kuhetiseka.
4 Ina ti lava hi va vo hetiseka ti to hi thembeka? Phela hi nga thuka hi txi tipfa hi txi tandeka ngutu, hi si nga va vanene. Wona sivangelo simbidi so ngu kutxani hi sa fanela kuthava. Jehovha kha wonisisa ngutu tiphazamo tathu. Bhiblia yi khene: “Ngako awe MKOMA u txi londeta ngu sionho sathu, i mani a no tsana a txi ema kani MKOMA?” (Mas. 130:3) Ene wa ti ziva ti to athu kha ha hetiseka, hi vathu va txionho, se a hi divalela ngu ku ti dhunda. (Mas. 86:5) Txa wumbidi, Jehovha wa kuziva kutandeka kwathu, ene kha emeli to hi maha ati hi no mbi ti kota. (Lera Masalmo 103:12-14.) Se ti nga mahisa kutxani ti to, hi enela, ni ku va vavanene masoni ka Jehovha?
5 Ka otshe malanda a Jehovha, khiya ya wuthembeki i lirando. Lirando lathu ka Txizimu, kutiningetela kwathu ko thembeka kota Tate wathu wa nzumani, kufanete kuzumba i di ka kunene nem ku si keleli. Ngako hi di ni lirando lo nga toneto, hi na simama hi thembeka hambi hi txi dukwa. (1 Mak. 28:9; Mat. 22:37) Khumbula vanathu vale va vararu va nga wombwa makhatoni. Ngu kutxani va di thembekile? Ina txihoranana txile txo mbi dhunda kusakana txikolwani, mwendo txifanyana txile txi nga ti thembweni ina txi ti emete ku ya thava ditimbani, mwendo wule wo xayisa mti wakwe a txo lava kugumelwa ngu mthumo? Ahim-him. Vona va ti ziva ti to Jehovha a ni milayo ya yinene, ni ku va veka mapimo awe ka ti ti tsakisako Tate wawe wa nzumani. Lirando lawe ngu ngene li mahile ti to ve pimisa ngu ngene va si se maha txisungo. Va thumisa wuthembeki wawe.
Mahanyelo a Wukristu
Txizimu txi lulamisete vathu va txona ngu nzila ya yinene
3 Hi txi wonisisa asi Jehovha a nga si maha, ha ti wona ti to Jehovha i Txizimu atxi txi nga lulamisela so maha ngu nzila ya yinene. Ene “a vangile mafu ngu wuzivi, kambe a mahile nzuma ngu mapimo a manene.” (Mavingwa 3:19) Ku ni silo so tala asi Jehovha a nga si maha asi athu hi si si ziviko. Ngu ditshuri eto “ngu ngunanguna kakudotho ka dipswi da txona”. (Jobe 26:14) Kambe, ngu ka ti hi ti wonako basi, ta woneka ti to sotshe si lulamisetwe ngu nzila ya yinene. (Masalmu 8:3, 4) Timiliyoni ta tinyeleti ta tsimbila-tsimbila ha mpfhukani kambe kha ti gumulani. Kualakanya ngu nzila yi ti planeta ti rendelekelako ditambo ngu yona. Atiya ti koteka nguko Jehovha a nga si lulamisela ngu nzila ya kona. Hi txi alakanya kambe ngu nzila yi a nga maha ngu yona nzuma ni mafu, ti hi maha hi tsakela ku mu khozela, ku mu dhumisa ni kuthembeka kwakwe.—Masalmu 136:1, 5-9.
18-24 KA DEZEMBRO
TITHOMBA TA MU KA DIPSWI DA TXIZIMU | JOBE 28-29
“Ina u ni nduma ya yinene kufana ni Jobe?”
w02 15/5 22 ¶19
Kombisa lirando ni wunene ka sisiwana
19 Ka matimu a Bhiblia ya hi nga ma wona hi gondile ti to hi fanete ku kombisa lirando ka va va pwatelako. Kasi ku simamisa lihundzu lakwe, Abrahamu a kombete txivhuno txa Bhetuweli. Jakobe a kombete txivhuno txa Josefa ti to msana ko a di fite e teka marambu akwe e ma yisa kanana. To Nowemi e va ni mwanana a kombete txivhuno txa Rute. Abrahamu, Jakobe ni Nowemi va si na kusikota ku hetisisa silaveko sawe i si nga ngu kuvhunwa ngu vamwani. Ngu ha kufako nyamsi ti la hi va ni wunene ngutu-ngutu ni va va pwatelako. (Mavingu 19:17) Hi fanete hi etetela Jobe a wu a nga txi “txhatxhisa txikulungu, txi nga ti ti dila, ni vale vo felwa ngu vaveleki, ve pwata wa ku va xayisa; ni wule a nga ti ti lova.” Jobe ‘a tshumete e tsakisa mbilu ya noni, ni kuva diso da dibhofu ni mikondo ya txilima.’—Jobe 29:12-15.
it-1 655 ¶10
Siyambalo
Mareferensiya yo tala ma thumisa siyambalo kasi kufanekisela to kari. Kufana ni ma uniforme ya ma kombisako mu m’thu a thumako kona mwendo ti ati seketelako, siyambalo mu ka Bhiblia si kombisa ti m’thu i ku tona ni ti a mahako, kufana ni txikombiso txa Jesu ka siyambalo sa mtxhadho. (Mat. 22:11, 12; wona COBERTURA PARA A CABEÇA ni SANDÁLIA.) Ka Mtuletelo 16:14, 15, Mkoma Jesu a txharihisa vathu ku ve zumba va txi wonelela kasi ku va si oteli ngu didhawa da moya, ni kuveketa tinguwu tawe, i ku ti ti kombisako kuthembeka kwawe ka Txizimu txa ditshuri. Va si mahi toneto, i nava phango ya hombe ka “yimbi ya ditshiku da hombe da Txizimu txa mtamo wotshe.”
w09 1/2 15 ¶3-4
Ngu tihi ati ti patekako ka ditina?
Hi nge sikoti ku ti sawulela ditina mbimo si hi velekwako. Kambe a ti hi no ziwa ngu tona ti manzani kwathu. (Mavingu 20:11) Ti wotise tiya: ‘I ti ku Jesu ni vapostoli vakwe va to ko va ni mkhanjo wo ni sawulela ditina, va ti na ni sawulela dihi? I ti nava dihi ditina di di fanelako kukombisa tifanelo ti ti wonekako kwango mwendo nduma ya mina?
Siwotiso siya hi fanete ku si tekela msungo. Ngu Kutxani? Mkoma Solomoni a bhate tiya: “Ditina da dinene da dhundeka ngutu, kupinda tithomba ta tingi.” (Mavingu 22:1) Ngako hi ti ni ditina mwendo nduma ya yinene mu hi zumbako kona, hi na va hi di ni txi maha txa lisima ngutu. Txa lisima ngutu, hi txo ti mahela ditina da dinene masoni ka Txizimu hi na va ni thomba yo mbi guma. A na mahisa kutxani toneto? Jehovha a thembisa kubhala ka “dibhuku da sialakanyiso” ditina da va va mthavako ni ku va ninga mkhanjo wo va ni wutomi wo mbi guma.—Malakiya 3:16; Mtuletelo 3:5; 20:12-15.
Mahanyelo a Wukristu
g00 8/7 11 ¶3
Kusekela vamwani ndinene kwako!
Ina nda lisima kusekela vamwani? Ina wa khumbula dikhambi do kari u nga tipfa u di txhatxhekile ngu ku m’thu a nga ku sekela? Mwendo u nga tipfa u di pandisekile, mwendo u di henyile ngu ku m’thu a nga mbi kusekela? Ina, nda lisima ngutu kusekela vamwani, nguko eto ti gwesa wu a sekelwako ni wu a sekelako mmwani. Jobe a wombile tiya ngu vangana vakwe vo biha: “Ni txi va tsakela, va ti ti si kholwi, va si lavi ni kuwona khohe yangu.” (Jobe 29:24) Ti nga maha “khohe” ya Jobe yi va nga si lavi ku yi wona yi txi kombisa litsako lakwe.
25-31 KA DEZEMBRO
TITHOMBA TA MU KA DIPSWI DA TXIZIMU | JOBE 30-31
“I ngu nzila muni Jobe a nga sikota kusimama i di wo lulama”
w10 15/4 21 ¶8
U nga woneteli asi si si vhuniko txilo
8 Hambi makristu a ditshuri ma belelwa ngu kunavela ka nyama ni ka maso. Ngu toneto, Dipswi da Txizimu di hi kuzeta kwa mbi navela mwendo kuwonetela silo sa mafu. (1 Vak. 9:25, 27; lera 1 Johani 2:15-17.) Wamwamna wo lulama Jobe, a txi kuziva kutsimbitisana ku kuho ka kuwona ni kunavela. Ene a wombile tiya: “Ni mahile txitumelelano ni maso angu; ni nga navelisa kutxani muhorana kani?” (Jobe 31:1) Jobe a si tumeleli ku gwesa wamsikati ngu nzila yo biha, niku a si tumeleli kuzumba a txi alakanyela ngu mipimiso yoneyo. Jesu a ti vekile hakubasani ti to mipimiso yi fanela kuzumba yi di basile ka timhaka ta mataho mbimo si a nga khene: “Awule a wonetelako wamsikati ngu ku mu navela, se a mahile nayo wugango mbiluni kwakwe.”—Mat. 5:28.
w08 1/9 11 ¶4
Veka mapimo yako ka magwito
U si se khata kutsimbila ka nzila yi u nga yi sawula, tiwotise tiya: ‘Nzila yiya yi ni yisa hayi?’ Ku ema u alakanyisisa ngu “magwito” ti nga kumaha u vayilela kusawula nzila yi yi no ku tisela sikarato. SIDA, ni malwati ya ma manwako ngu timhaka ta mataho, mimba yo mbi yi rinzela, kudola sirumbo mwendo kudaya wukati, ta nyetisa nzila ya va va sawulako kwa mbi engisa mkongomiso. Paulo a vekile hakubasani magwito ya nzila ya va va sawulako kumaha wugango mbimo yi a nga khene: “Kuwalo ni wammweyo kwawe a no sikota kudya thomba ya mfumo wa Txizimu.”—1 Vakorinto 6:9, 10.
w10 15/11 5-6 ¶15-16
Majovhem—tumelani ku kongomiswa ngu Dipswi da Txizimu
15 U alakanya to kuthembeka kwako ka Txizimu ku dukwa mbimo yi u ku ni vamwani mwendo u ku wokha? Ti nga maha txikolwani mwendo mthumoni i di kona ti lavako ngutu u vhikela ti u ti kholwako. Mbimo yi u si pimisiko txilo ngu kona u nga vako haphangoni ko dukwa mayelano ni matshina a milayo a Jehovha.
16 Ngu kutxani i di ta lisima ngutu ku u engisa Jehovha hambi u di wekha? Khumbula tiya: U nga henyisa Jehovha mwendo kutsakisa mbilu yakwe. (Gen. 6: 5, 6; Mav. 27:11) Simaho sako sa gwesa Jehovha, nguko ‘Ene wa kukhatalela.’ (1 Pedro 5:7) Ene a lava ku u mu engisa kasi ku u vhuneka. (Isaya 48:17, 18) Mbimo yi Vaisrayeli va nga mbi engisa sileletelo sa Jehovha txiwulani eto ti mpandisile mbilu. (Mas. 78:40, 41) Jehovha a tsakisilwe ngu mprofeti Dhaniyeli, eto ti mahile ngelozi yi mdana to “wamwamna wo dhundeka ngutu.” (Dhan. 10:11) Ngu kutxani? Nguko Dhaniyeli a simamile a di thembekile ka Txizimu, hi nga mbimo yi a nga ti hagari ka vathu dwe kambe ni mbimo yi a nga ti ekha.— Lera Dhaniyeli 6:10.
Mahanyelo a Wukristu
w05 15/11 11 ¶3
Wusikoti wo engisa ngu lirando
Vangana va Jobe va engisete ta tidotho ti a nga womba ka dibhulo dawe. Hambi keto Jobe a wombile tiya: “O! Nga ku na mana wammweyo wo ni engisa!” (Jobe 31:35) Ngu kutxani a di wombile eto? Nguko ku engisa kwawe i si nga ko mthavelela. Vona va si khatali ngu Jobe, niku va si ti lavi kupfisisa matipfelo akwe. Vona va si ti veki ka wukhalo wa Jobe ngu ku kombisa ku m’pfela wusiwana. Ka mhaka yiya mpostoli Pedro a wombile tiya: “Ngu kugwitisa, engisanani motshenu; mi randa vananu ngu moya wa wumbilu, ni kutiveka hahatshi.” (1 Pedro 3:8) Hi nga kombisisa kutxani wumbilu? Nzila yo khata ngu kombisa kukhatala ngu matipfelo ya mmwani ni kuzama ku m’pfisisa. Kuwomba mapswi o nge “na yi pfisisa nzila yi u tipfako ngu yona” mwendo “ti nga maha va sa kupfisisa khakwati” i nzila yo kombisa to wa khatala. Nzila yimwani ngu wuyeleta ati m’thu a ti wombako ngu mapswi athu kasi kukombisa ti to ha ti pfisisa a ti a ti wombako. Kuengisa ngu lirando kha ti wombi kuveka mapimo ka ti m’thu a ti wombako basi, kambe ni ka ti hi nga ti wonako.