Katloan ka Tuig nga Gugma ug Pagmahal
ANG anak namong babaye si Josephine karon kapin na sa 30 anyos. Siya malipayng mohugas sa mga plato ug motabang sa mga buhatbuhat sa balay, ug siya kanunayng magpasalamat kanamo tungod sa kalipay nga ihatag kaniya nianang mga buluhatona. Apan unya, si Jose (sumala sa atong pagtawag kaniya) linain. Pasaysaya ako ngano.
Lagmit imong mahanduraw ang akong kalipay dihang, tapos sa 14 anyos nga kaminyoon, akong nasayrang nagsamkon ako sa akong panganay. Apan sa gutlo sa pagkakita ko kang Josephine, akong nasayrang siya usa ka batang may sakit nga Down’s syndrome.
Pag-atubang sa Kamatuoran
Makalilisang ang kakurat ug kaguol. Ang akong malulutong bana nahingawa alang kanako samang ako nahingawa alang kaniya. Ang kahiubos matuod kaayo alang kanamong duha. Ug, sa pagkamatinud-anon, nagun-ob ang among garbo. Unsaon namo pagbalita sa among mga ginikanan ug sa mga higala—ug ang akong bana ngadto sa mga kauban niya sa negosyo? Apan labaw sa tanan, among gibati ang dakong kaguol alang sa among anak babaye, ilabina kay wala pa kami masayod niadto sa kabug-osan sa iyang depekto.
Prangka ang mga doktor. Kami ilang giingnang si Jose dili gayod mahimong lig-on ug nianang mga kasoha ang mga kaluya sa kasingkasing ug dughan kasagarang magpamubo sa kinabuhi. Sa dihang sa kataposan kami nahiabot sa balay, diyutay gihapon ang among nahibaloan. Si Josephine makalakaw ba kaha, makasulti, o makakaon sa kaugalingon? Sa unsang paagi masagubang namo kana, kon pananglitan kami makasagubang man gayod niana? Apan may pagtuo ako nga si Josephine mamaayo dihang, sama sa kanunay kong iampo, ang kabubut-on sa Diyos mamatuman dinhi sa yuta ingon nga natuman sa langit.—Mateo 6:9, 10.
Ang tanan kong silingan naikag nga ako wala makagawas sa balay. Busa dihang si Josephine hapit nang unom ka semana sa edad, ako siyang gipatahoman diha sa iyang karo, nga nagpuno niana, usab, sa mga kopya sa pulyetong may makapadasig kaayong pakigpulong sa Bibliya “Makapuyo Ka ba sa Kalipay sa Yuta sa Walay Kataposan?” Unya mituktok ako sa matag pultahan sa duha ka kiliran sa karsada nga akong gipuy-an, nga nagdapit sa matag silingan nga mogawas sa pagtan-aw sa akong anak. Sa samang panahon, gisaysay ko ang akong paglaom nga siya mahibalik sa hingpit nga panglawas ilalom sa Gingharian sa Diyos ug gihatagan ang tanan ug kopya sa pulyeto. Sa akong pagkahuman, wala ko batia ang samang kaisog nga gidahom nakong makita diha kanako. Apan labing menos napadayag ko sa tanan unsa ka bililhon ang akong pagtuo.
Pag-atubang sa Hagit
Ang akong bana ug ako determinado sa paghimo sa labing maayo namong mahimo alang kang Josephine. Sa sinugdan, among gibutang ang among mga hunahuna sa paghimo kaniyang dinawat nga sakop sa katilingban. Wala namo hiamgohi niadto kon pila ka tuig ang hinay nga pagbansay—nga usahay labihang hinaya—ang diha sa among unahan.
Pananglitan, ang dila ni Jose kanunayng magdiwalwal. Matag panahong kadto modiwalwal, ako kanang hinayon pag-uli, ako siyang halokan, ug hunghongan, “Kleber nga bata!” Sa pagka unom niya ka bulan, siya nakasabot kon unsay gikinahanglan ug nabuntog ang maong suliran. Apan dako gayong pailob ang gikinahanglan!
Ang pamilya, mga higala, ug mga membro sa Taunton, Inglaterra, Kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova tanan matinabangon kaayo! Kami wala gayod kawad-ig pulong sa pagdasig. Tapos sa kapin ug diyutay sa tuig, sa tabang sa usa ka andador, si Josephine nakalakawlakaw sa balay nga walay ayuda. Nagsugod paggimaw ang usa ka sumbanan, apan daghan pa kaayo kamig pagakat-onan.
Dihang si Josephine duha ka tuig ug tunga sa edad, gitambagan kaming miabot na ang panahon sa pagbansay kaniya sa paggamit sa kasilyas. Siya kanunayng uga ug limpiyo dihang siya matulog, ug dalhon ko siya pag-usab sa kasilyas sa dili pa ang akong bana ug ako matulog sa magabii. Among ibutang ang among alarmang orasan sa alas kuwatroimedya, dihang ako mobangon alang sa mga panginahanglan pa ni Jose. Dayon, pinaagi sa pagpaalarma sa orasan lima ka minutos sa kaulahian sa matag adlaw, sa tres anyos na siya, kami regular nang makapahulay nga dili matugaw sa magabii. Ang sekreto, among nasayran, mao ang pag-andam sa dili kamig, uga nga ilisan alang kaniya ug sa pagdayeg kaniya sa pamulong iya nang nailhan pag-ayo, “Kleber nga bata!”
Pag-uswag ug mga Kakulian
Kay nahibalong ang among suliran dili linain, among gibasa ang mga libro mahitungod sa Down’s syndrome apan nasayran namong ang kadaghanan niana makapaluya. Busa gihukom namong batonan ang independenteng mga pagtulotimbang sa mga kakulangan ni Josephine ug sa iyang natagong-katakos. Dinhi na usab, magkalain kaayo ang mga opinyon, nga kasagaran mag-agad kon unsay pagbati ni Josphine panahon sa mga pag-interbiyo kaniya.
Sa usa ka higayon, siya wala makaangay dihadiha sa usa ka espesyalista. Ingong resulta, gisultihan kaming si Josephine maoy grabe kaayong kaso ug dili makakat-on. Apan ang ubang interbiyo mas konstruktibo. Ang iyang katakos sa pagsultig diyutay, ug ilabina pagkantang dili yabag, nakahatag kaniyag bentaha. Ingong direktang resulta sa maong mga pagsulay, dihang si Jose otso anyos na, kami nakapalista kaniya sa usa ka tunghaan sa Bristol alang sa mga batang may linaing mga panginahanglan sa edukasyon.
Sa panahong tres anyos na si Jose, nanganak ako sa ikaduha namong anak babaye, si Joan. Samtang nagtubo si Joan, siya ang kanunay kong kauban ug miduyog sa pagtabang sa pag-atiman kang Josephine uban ang kalagsik sa usa ka batang nahigugma pag-ayo sa iyang magulang—apan, sa pagkamatuod, iyang manghod—nga igsoong babaye. Kon ako makiling sa pagsurender sa pagtudlo sa usa ka pulong o pagtul-id sa kanunayng pagminaldita, si Joan molahutay ug sa ingon magdasig kanako. Siyempre, may mga suliran, kay ang mga kahiubos ni Josephine kadaghanan mahimong mga sapot. Unya ang bugtong solusyon mao ang paggakos kaniyang hugot kaayo aron mapugngan ang pagdaot niya sa iyang kaugalingon, kasamtangan malumong mag-alam-alam kaniya hangtod nga siya inanayng mokalma.
Ang pagmatuto ug duha ka anak nianang mga kahimtanga dili sayon. Dihang ako naospital alang sa usa ka operasyon, si Josephine kanunayng sungoton nga siya nawad-an sa tanan niyang nindot itomong buhok. Bisan pag sa daghang katuigan regular namo siyang gidala sa usa ka espesyalista aron katambalan, hangtod niining adlawa siya kinahanglang mogamit ug peluka. Sa wala madugay tapos niadto, naluya ang iyang lawas. Naugmad usab ang bawog nga taludtod, ug tungod sa luyahon niyang panglawas, kami walay nahimo niadto. Ang kahimtang dili sayon alang kang bisan kinsa kanamo. Sa lisod kaayong mga panahon, kami mapasalamaton kaayo sa modernong mga droga nga nakapaarang kang Jose sa pagrelaks ug pagkatulog. Ngani, ambut kon siya buhi pa karong adlawa kon dili pa tungod niining modernong mga tambal.
Ang mga magtutudlo sa tunghaan nga nag-espesyalisar sa pag-atiman kang Josephine wala magkuto sa ilang paningkamot sa pagtabang ug pagbansay kaniya. Ang mga leksiyon dili gayod molungtad sa kapin sa 20 minutos ug kadaghanan kadiyut lamang. Amo ilabinang gihatagag bug-os nga pagtagad ang hustong mga tingog sa bokal, nga sundan sa mugbo kaayong mga prase, nga maghinay aron maseguro ang tin-awng paglitok. Limitado kaayo ang mga katakos ni Jose sa konsentrasyon. Sa usa ka higayon, ako makahinumdom nga si Joan ug ako migugol ug duha ka semana sa pagtudlo kaniya sa pagsulting “my arm” ug “park keeper.” Apan dako gayod nga kalipay dihang kami molampos!
Ang kurikulum sa eskuylahan ni Josephine, bisan pag limitado, bililhon kaayo. Sa edad 16 siya dili lamang maayong mosulti kondili siya makabasa usab ug makasulat. Nakatuon siyag mga kahanas pinaagi sa iyang mga kamot ug makahabol ug makahulmag mga kolon. Bisan karong adlawa moangay siya sa pagkolor sa mga hulagway, butang nga makutihon niyang ginabuhat. Apan, labing hinungdanon, nianang tanang mahulmahong katuigan, gitudloan ko ang duha ko ka anak babaye sa paghigugma kang Jehova nga Diyos.
Espirituwal nga mga Panalangin
Sa nabawtismohan si Joan sa edad 16, si Josephine presente ug nakadungog sa mamumulong nga miingong ang usa ka tawong bawtismado maoy “sakop gayod sa dakong pamilya ni Jehova.” Sukad niadto, ang bugtong pangandoy ug dakong tinguha ni Jose mao nga mahimong bahin nianang pamilyaha. Busa pila ka tuig sa ulahi, sa edad 22, siya nabawtismohan.
Pagkamakalilipay kadtong adlawa! Nga dili mahadlok, si Josephine makigsulti kang bisan kinsa bahin sa iyang pagtuo sa Diyos—ngadto sa iyang mga magtutudlo sa Centre diin siya mogugol sa usa ka panahon matag semana, ngadto sa mga higala, ug sa mga silingan. Siya magarbohon nga nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova. Daghang librong tabang sa pagtuon sa Bibliya ang ginapahimutang ni Jose ug ginahatag kanako ang mga direksiyon sa pinuy-anan aron sulatan aron masundal ang interes nga iyang nakaplagan. Gusto niyang motambong ug mga tigom sa lokal nga Kingdom Hall, ug kon siya maayog panglawas, amo siyang madala ngadto sa mas dagkong mga asembliya.
Ako daghan usab ug kahigayonan sa pagtabang sa uban sa mga kahimtang susama sa akoa. Ang pila sa mga kauban sa negosyo sa akong bana, ingon man ang mga doktor nga nahibalo bahin kang Josephine, mohangyo kanako sa pag-adto ug paglipay sa mga ginikanan sa batang may Down’s syndrome. Ako ilang paadtoon kay ako malipayon kaayong tan-awon. Aw, ako may tanang hinungdan sa paglipay. Latas sa katuigan, ako nakigsulatay sa mga pamilya sa Australia ug sa ubang dapit nga may mga sulirang sama sa akoa. Magantihon kanunay nga makahimo sa pagdasig sa ubang mga ginikanan ug makahatag nilag praktikal nga mga sugyot nga naangkon ko gikan sa akong kaugalingong kasinatian.
Hinuon, ang matag kaso lahi ug nagkadaiya ang mga kahimtang sa panimalay. Apan ginaila sa medikal nga mga awtoridad nga ang mga batang may Down’s syndrome dunay nagkalainlain kaayong katakos ug dakong nasumpo nga natagong-katakos. Ang mga ginikanan kinahanglang makigbisog sa kiling nga walay buhaton ug sobra ka mapanalipdanon samtang sila mahimutang tapos sa unang kakurat sa pagkahimugso sa bata. Ang pagpatuyang lain pang kapeligrohang anaa kanunay. Ang unang lima ka tuig samang mahulmahong katuigan alang sa usa ka batang may Down’s syndrome ug sa normal nga kabataan. Ang kalig-on, nga tinimplahan sa kalulot, kinahanglanon aron makab-ot ang bug-os natagong-katakos.
Mapuslanon ang tanang paningkamot nga gihimo sa akong bana, akong anak babaye si Joan, ug kanako. Ang mga tagagawas kadaghanan maghunahunang ang pag-atiman ug usa ka anak nga baldado dako gayong responsabilidad nga may gamayng balos. Pagkasayop nila! Bisan tuod si Josephine dili makaluto, siya kadaghanan mohimo sa usa ka tasang tsa ingong sorpresa inig-abot sa mga bisita. Siya nagatubag usab sa telepono, nagahipos sa iyang kaugalingong higdaan, ug nagaamping pag-ayo ug mapailobon kaayo kon magbuhat sa ginagmayng mga trabaho sa pagtrapo ug pagpanglimpiyo sulod sa balay.
Ang mga batang nagaantos sa Down’s syndrome dili lamang hingaping mabination kondili sensitibo usab, matinagdanon, ug malumo. Si Josephine dili eksepsiyon. Tinuod gayod! Labi pang dako ang kalipay kay sa kasub-anan ang iyang gihatag kanamo. Alang kanamo, siya ilabina ang nagapadayag sa gugma ug pagmahal.—Sumala sa gisugid ni Anna Field.
[Blurb sa panid 10]
Akong gipakita sa tanan unsa ka bililhon ang akong pagtuo
[Blurb sa panid 11]
Kami mapasalamaton kaayo sa modernong mga droga nga nakapahimo ni Jose sa pagrelaks ug pagkatulog
[Blurb sa panid 12]
Akong gitudloan ang akong mga anak babaye sa paghigugma kang Jehova
[Blurb sa panid 13]
Ang unang lima ka tuig samang mahulmahon alang sa usa ka batang may Down’s syndrome ug sa normal nga mga bata
[Letrato sa panid 11]
Si Anna Field uban sa iyang anak babaye si Josephine