Mga Batan-on Nangutana . . .

Kinsay Makatabang Kanako sa Pagsulbad sa Akong mga Suliran?

“ANG tawo mismo natawo alang sa kasamok.” Matud pa sa usa ka magul-anong tawo nga ginganlag Job mga upat ka libo ka tuig kanhi. (Job 5:7) Ang imong kinabuhi tingali dili sama ka magul-anon sa iya ni Job. Apan walay duhaduha ikaw adunay igong gidaghanon sa mga suliran ug mga kalisdanan.

Sa dihang usa ka grupo sa Amerikanong mga batan-on ang gipangutana, “Unsay labing makapatugaw kaninyo?” daghan ang mihisgot sa tunghaan, mga ginikanan, salapi, mga higala, ug mga igsoon ingong tinubdan sa kabalaka. Komosta sa bahin nimo? Ikaw ba nag-atubang ug pagpit-os sa isigkaingon, mga kabalaka sa salapi, o mga suliran sa tunghaan? Nalisdan ka ba sa pagsagubang sa pisikal ug emosyonal nga mga kaayohan ug kadaotan sa pag-ulitawhay ug pagdalagita? Nabalaka ka ba sa imong kaugmaon?

Nga anaa kining tanang suliran sa imong hunahuna, sayon ra nga mabug-atan ug magmagul-anon. Sa pagkatinuod, kon imong iluom ang maong mga kabalaka, mahimo kang mag-inusara sa imong pagbati. (Itandi ang Proverbio 18:1.) Nan, unsaon man nimo pagsulbad ang personal nga mga suliran? Kinahanglan ba gayong atubangon nimo kini sila nga mag-inusara?

Dili, tungod kay ang imong mga suliran​—bisan daw dagko kaayo​—dili talagsaon. Human sa mainampingong pagtuon sa tawhanong panggawi, ang maalamon nga Haring Solomon mihinapos nga “walay butang nga bag-o sa silong sa adlaw.” (Ecclesiastes 1:9) Oo, ang uban nakaatubang ug malamposong nakasulbad sa mga suliran nga sama ra gayod sa imoha. Busa dili kinahanglang kanunay nimong sulbaron kana nga ikaw ra; usahay makapangayo ka ug tabang gikan sa usa nga nakahimo na niana. Total, kon ikaw nagbiyahe paingon sa usa ka wala hiilhing dapit, dili ba mangayo kag direksiyon gikan sa usa nga nakaadto na? Ang pangutana mao, Kang kinsa ka modangop alang sa maong tabang?

Mga Isigkaingon​—Labing Maayong Tinubdan sa Tambag?

Daghang batan-on ang mopili sa pagpakig-ambit sa ilang mga suliran sa ilang mga isigkaingon. “Usahay gihunahuna nako nga ang pila ka kausaban nga akong nasinati maoy talagsaon,” misaysay ang batan-ong si Anita. “Ako mibati, ‘Ang si bisan kinsa ba nakasinati niini?’ Akong gipangutana ang akong kaugalingon kon ako nabuang ba nga mibati niining paagiha.” Tingali bation nimo nga ang usa nga pareho nimog edad makasabot sa imong mga pagbati ug ang hamtong​—ilabina ang usa ka ginikanan​—mahukmanon ra kaayo, o hinawayon.

Apan bisan pa tingalig ang imong mga isigkaingon makasabot, adunay empatiya, ug mobati, mahimong sila dili kanunayng motanyag sa labing maayong tambag. Sumala sa gisaysay sa Bibliya, “ang hamtong nga mga tawo . . . nabansay ang ilang hunahuna sa pag-ila sa maayo ug daotan.” Sa unsang paagi? Mitubag ang Bibliya: “Pinaagi sa dugayng paggamit,” nga mao, kasinatian! (Hebreohanon 5:14; The New English Bible) Kay nakulangan sa maong kasinatian, ang mga batan-on kasagaran wala pa makaugmad sa ilang “praktikal nga kaalam ug katakos sa paghunahuna” nga sama sa iya sa hamtong. (Proverbio 3:21) Busa ang pagsunod sa tambag sa isigka-batan-on peligroso. Ang Proverbio 11:14 nagpasidaan: “Diin walay batid nga pagtultol, ang mga tawo mangapukan.”

Ang Bili sa Mahinadlokon-sa-Diyos nga mga Ginikanan

Ang mga hamtong kasagarang anaa sa mas maayong kahimtang sa paghatag ug batid nga pagtultol. Ang matarong nga si Job misulti niana niining paagiha: “Dili ba adunay kaalam taliwala sa mga tigulang ug salabotan diha sa kataas sa mga adlaw?” (Job 12:12) Lagmit, ang mga tawo nga labing takos sa pagtabang kanimo niining bahina mao ang imong mahinadlokon-sa-Diyos nga mga ginikanan. Usa ka katarongan mao, mas nahibalo sila nimo kay kang bisan kinsa. Kay nakaatubang na sa pipila sa samang mga kahimtang nga giatubang nimo karon, dako silag mahimo sa pagtabang kanimo nga makalikay sa kasamok. Nga nagsulti ingong usa ka ginikanan, si Solomon mitambag: “Pamati, Oh mga anak nga lalaki, sa disiplina sa usa ka amahan ug patalinghogi, aron makahibalo sa pagsabot. Kay ang maayong pagtulon-an maoy akong igahatag kaninyo.”​—Proverbio 4:1, 2.

Tagda ang batan-ong taga-Ghana nga ginganlag Samuel. Samtang nagtungha sa hayskul, kinahanglang mohukom siya kon mopadayon ba sa sekular nga edukasyon o sa karera ingong bug-os-panahong ministro sa mga Saksi ni Jehova. “Sanglit ang akoa maoy suod nga pamilya nga adunay maayong komunikasyon,” siya misaysay, “sayon ra ang pagsulti sa akong mga ginikanan.” Ang mga ginikanan ni Samuel naggiya kaniya ngadto sa bug-os-panahong ministeryo​—usa ka karera nga niana siya padayong nagmauswagon. Si Samuel nagsugyot nga ilakip sa mga batan-on ang ilang mga ginikanan sa pagsulbad sa personal nga mga suliran tungod kay “sila adunay labawng kasinatian sa kinabuhi ug lagmit nakaatubang na sa samang mga suliran . . . ug anaa sa mas maayong kahimtang sa paghatag ug tin-aw nga panglantaw sa duha ka kiliran sa usa ka butang.”

Makaiikag, sumala sa di pa dugayng Gallup nga surbi, daghang batan-on buot ug ginikananong pagtultol​—bisan sa mga ulohang sama sa mga droga, tunghaan, ug sekso.

‘Sila Dili Mosabot Kanako!’

Ikasubo, hinuon, daghang batan-on mopahilayo sa ilang mga ginikanan sa dihang tin-edyer na sila. Ang pipila mobati sama sa tin-edyer nga lalaki nga miingon: “Gisulayan nako pagsulti sa akong mga ginikanan kon unsa ako ka mahadlokon bahin sa mga grado ug akong gihunahuna nga kining tunghaana estrikto kaayo, apan ila lang akong gisultian nga ako tapolan ug kinahanglang motuon pa ug dugang.” Usa ka batan-ong Kristohanong babaye sa Aprika mipahayag ug samang kabalaka, nga nag-ingon: “Sa akong kahiladman, ako nasayod nga ako adunay personal nga mga suliran diin ako nagkinahanglan ug tabang, apan nahadlok ako nga ang akong mga ginikanan dili mosabot nako.”

Siyempre, bisan ang mahinadlokon-sa-Diyos nga mga ginikanan masayop usahay. Sila tingali mosobra pagsanong sa mga butang, mapakyas pagpamati, masayop pagsabot nimo, o mahimong mahukmanon. Hinuon, wala kini magpasabot nga isalikway ninyo sila sa inyong kinabuhi. Si Jesu- Kristo gimatuto sa mga ginikanan nga dili hingpit. Bisan pa niana, ang Bibliya nagpakita nga si Jesus “padayon nga nagpasakop kanila.” Walay duhaduha ang ilang impluwensiya nakatabang kaniya nga padayong “mouswag sa kaalam . . . ug sa pag-uyon sa Diyos ug sa tawo.”​—Lucas 2:51, 52.

Ikaw ba nakabatog kaayohan gikan sa kaalam ug kasinatian sa inyong mga ginikanan? Kon wala, tagda kon unsay giingon sa librong Adolescence, nga sinulat ni Eastwood Atwater: “Sa dihang ang mga tin-edyer hilabihang maimpluwensiyahan sa ilang mga isigkaingon, lagmit gumikan kana sa usa ka butang nga nakulang sa ginikanan-batan-on nga relasyon inay kay gumikan sa labi pang kamadanihon sa mga isigkaingon.” Unsang matang sa relasyon ang nabatonan nimo sa imong mga ginikanan? (Galacia 6:5) Dili kaha nga naglikay ka sa pagpakig-estorya kanila di pa dugay? Nan nganong dili nimo buhaton ang imong mahimo aron sa pagpaarang-arang sa kahimtang?a Kini bahin sa gitawag ni Solomon nga pagkahimong “tinuod nga anak nga lalaki” o anak nga babaye sa mga ginikanan sa usa.​—Proverbio 4:3.

Si Malcolm, usa ka batan-ong taga-Ghana nga karon nagpuyo na sa Tinipong Bansa, kanhi naghunahuna nga ang iyang mga ginikanan wala makasabot sa iyang mga pagbati. Apan sila mipadayon sa pagpaambit kaniya sa ilang kasinatian sa kinabuhi ug sa disiplina sa Pulong sa Diyos. Sa usa ka bag-ong sulat ngadto sa iyang mga ginikanan, si Malcolm misulat: “Ako nasayod nga aduna kitay dili-panag-uyonay sa nangagi. Apan sa paghinumdom, ako nahibulong sa paagi nga kamo miantos sa akong pagkagahian ug ulo ug kalmadong midawat sa pipila sa mga desisyon nga akong gihimo niadtong panahona. Tuohi ako, ako nasayod sa nahitabo sa ubang mga panimalay, ug seguradong ang Bibliya naghimog kalainan [sa atoa]. Sa makausa pa salamat.”

Batoni Mismo ang Praktikal nga Kaalam!

Halayo sa pagsugpo sa imong pagtubo, ang pagdawat sa giya sa imong mga ginikanan mahimong mao ang labing dali nga dalan ngadto sa pagkahamtong. Ngadtongadto makaugmad ka usab sa ‘kaalam, kahibalo, ug katakos sa paghunahuna.’ (Proverbio 1:4) Ikaw masangkapan sa pag-analisar sa mga suliran ug sa paghimog maayong mga konklusyon bahin sa kon unsaon kini sila pagsulbad.

Itugot nato, dili tanang batan-on ang gihatagan ug mahinadlokon-sa-Diyos nga mga ginikanan. Usa ka sayop, hinuon, ang paghinapos nga dili ka na lang mosunod sa isulti sa imong mga ginikanan tungod lang kay sila tingali dili mga Kristohanon. Sila imo gihapong mga ginikanan, ug kinahanglang pasidunggan sila nga ingon niana. (Efeso 6:1-3) Gawas pa, kon ikaw mohatag nilag higayon, tingali makaplagan nimo nga sila daghan ug ikahatag nga praktikal nga mga tambag. Kon buot nimo ang espirituwal nga pagtultol, sulayi pagtug-an sa usa ka kasaligang membro sa Kristohanong kongregasyon. Didto dili lisod ang pagkaplag ug mahinadlokon-sa-Diyos nga hamtong nga mamating dili-mapihigon, nga adunay masinabuton ug mabinationg kasingkasing.

Hinumdomi, usab, nga ang espiritu ni Jehova maoy andam kanunay nga tinubdan sa tabang ug kusog alang niadtong mangayo niana. (Lucas 11:13) Si Jehova nagtagana usab ug daghang impormasyon nga mabatonan nimo diha sa Bibliya ug sa gipasikad-sa-Bibliya nga mga publikasyon sa Watch Tower Society. Aw, kini mismong seryeha nakatabang sa linibong batan-on nga makakaplag ug praktikal nga mga solusyon sa ilang mga suliran! Pinaagi sa pagkat-on sa pagsusi ug pagpanukiduki, mahimong makasulbad ka nga ikaw ra sa daghang problema.​—Proverbio 2:4.

Siyempre, ang pagsinati sa mga suliran maoy bahin sa kinabuhi. Apan makatabang ang pagbaton sa positibong panglantaw sa salmista. Siya misulat: “Maayo alang kanako nga mag-antos, aron nga ako makakat-on sa imong mga sugo.” (Salmo 119:71) Oo, ang pagsulbad sa mga suliran makahulma ug magbansay kanimo. Apan dili kinahanglang mag-inusara ka sa pag-atubang nianang tanan. Pangitag tabang. Kasagaran anaa ra kana aron hangyoon.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 16]

Ang pagdawat sa ginikananong giya mahimong maoy labing daling dalan paingon sa pagkahamtong