Mga Batan-on Nangutana . . .

Nganong Kinahanglan Kaming Mobalhin ug Puyo?

Mipauli ka gikan sa tunghaan nga puno sa mga plano alang sa hinapos nga semana​—usa ka adlaw sa dagat, usa ka dula sa bola, usa ka hilom nga gabii nga igugol sa pagbasa. Apan sa dihang miabot si Mama gikan sa trabaho, ang iyang nawong nagpadayag kanimo nga adunay suliran. ‘Gipapili nila ako karong adlawa tali sa pagbalhin ug trabaho ug sa pagpahawa sa trabaho,’ matud niya. ‘Sa akong hunahuna kinahanglang mamalhin kita.’ Sa kalit naminghoy ka.

KON ang imong pamilya mobalhinay, kamo wala mag-inusara. Diha sa pipila ka industriyalisadong nasod, ang pagbalhin nahimong naandang paagi sa kinabuhi alang sa daghang pamilya. Sa Tinipong Bansa, pananglitan, ang Buro sa Senso nagbanabana nga ang aberids nga Amerikano mobalhin 12 ka beses sa panahon sa iyang kinabuhi. Gani, matag tuig mga 12 ka milyong Amerikanong mga batan-on ang nailalom sa kalisod sa pagbalhin! Hinuon, diyutayng kahupayan ra ang mahatag sa maong estadistika kon ang imong pamilya mao ang mobalhin. Tingali mobati kag kabalaka sa palaabuton. ‘Nganong kinahanglan kaming mobalhin ug puyo?’ tingali ikaw masulob-ong mangutana.

Mga Pamilyang Nagabalhin

Kasagaran ang usa ka pamilya adunay diyutayng kapilian bahin sa maong butang. Sa panahon sa Bibliya ang pamilya ni Elimelech ug Naomi napugos sa pagbalhin ngadto sa kanait nga yuta sa Moab sa dihang gidaot sa kagutom ang Israel. (Ruth 1:​1, 2) Daghang ginikanan karong adlawa nakakaplag sa ilang kaugalingon diha sa samang suliran. Diha sa nagakaugmad nga mga nasod, ang hulaw ug pagpasagad sa kalikopan nagpugos sa minilyon sa paglalin ngadto sa nagdasok nga mga siyudad ug sa mga sentro sa hinabang​—o sa ubang mga nasod. Diha sa mga nasod sa Kasadpan, ang dili-maayong dagan sa ekonomiya nagpahinabo sa daghang pabrika ug negosyo sa pagsira. Ang kanhing daghag-abot nga mga umahan nahimong dagol. Nagnihit ang trabaho. Busa ang imong mga ginikanan tingali walay kapilian kondili ang pagbalhin ngadto sa mas mauswagong dapit.

Hinuon, dili tanang pamilya ang mobalhin aron sa pagkalagiw gikan sa kawalad-on. Ang promosyon sa trabaho, pagbalhin sa dapit trabahoan sa mga ginikanan, pagkabungkag sa kaminyoon, dili maayong panglawas, dili maayong klima​—kining tanan maoy kasagarang mga hinungdan kon nganong ang pipila ka pamilya mobalhin. Ang sosyologong si John D. Kasarda naghisgot ug laing popular nga hinungdan: “Adunay panghunahuna nga ang mga siyudad mas peligroso karon. Ang mga droga, ilabina, maoy nakaingon sa kusog nga pagtubo sa krimen diha sa mga tawo ug sa kabtangan.” Ang pipila mobati nga mas luwas ang pagpuyo diha sa lugar nga layolayo ug diyutay sa siyudad o sa usa ka gamay nga lungsod.

Sa panahon sa Bibliya, si Abraham mibalhin gikan sa komportableng balay sa Ur aron sa pag-alagad sa mga intereses sa Diyos. (Genesis 12:1; Hebreohanon 11:8) Susama karong adlawa, ang pipila ka pamilya taliwala sa mga Saksi ni Jehova namalhin ngadto sa mga dapit diin adunay panginahanglan sa dugang mga magsasangyaw sa mensahe sa Gingharian. (Mateo 24:14) Ang uban misugod sa pagtambong sa kasikbit nga kongregasyon diin adunay panginahanglan sa mga magtatan-aw o ministeryal nga mga alagad. Bisan tuod ang maong pagbalhin wala magkinahanglag pagbalhin ug puy-anan, kana nagkahulogan ug pagpakig-angay sa bag-ong pundok sa mga tawo ug mga sirkumstansiya.

Kon unsa man ang katarongan sa pagbalhin sa imong pamilya, kana lagmit dili nimo ideya. Masabot, ikaw dili bug-os nga malipayon bahin niana.

Mga Pagduhaduha

Dili tanang pagbalhin daotan. Mokulismaot ang nawong sa dose anyos nga si Justin sa dihang mahinumdoman niya ang balay kaniadto sa dakong siyudad. “Kadto dili maayo,” siya nahinumdom. “Daghan ang kapintasan sa among kasilinganan. Dili ka makalakaw ug 50 metros gikan sa balay nga dili mabalaka sa mga gang. Ang mga tawo manirado sa ilang mga balay. Wala ako makaangay niadto. Sa dihang nahibaloan nako nga kami mamalhin sa banika, ako nalipay.”

Sa gihapon, ang hunahuna sa pagbiya sa imong mga higala ug pamilyar nga mga palibot tingali nagpaduhaduha kanimo. Ang batan-ong si Anita nakaagi sa maong mga pagbati sa dihang nahibaloan niya nga ang iyang pamilya mamalhin. “Nagpuyo ako sa dakong bahin sa akong kinabuhi sa usa ka base-militar sa T.B. sa Inglaterra,” siya nahinumdom. “Gihunahuna nako ang akong kaugalingon nga mas Britaniko kay sa Amerikano. Sa dihang nag-diyes anyos ako, nahibaloan nako nga ang akong papa ibalik sa Tinipong Bansa, ngadto sa New Mexico​—sa disyerto! Sa sinugdan wala ako masayod kon unsay hunahunaon. Ako naghinamhinam apan nagpanuko. Dili ko gustong biyaan ang akong mga higala. Kadto mao ang labing dili maayong bahin sa pagbalhin.”

Kon Nganong Malisod ang Pagbalhin

Karong adlawa, ang mga batan-on daw ilabinang maapektohan sa mga kalisod sa pagbalhin. Matud sa Reader’s Digest: “Ang mga eksperto sa kahimsog sa hunahuna nagtug-an kanato nga bisan ang positibong pagbalhin masakit, mabug-at sa emosyon nga kasinatian.”

Sa usa ka butang, ang kahinam ug ang pagpaabot sa pagbalhin malisod na mismo. Ang dili-kalikayang mga kalangan ug mga kakulian makasamot sa tensiyon. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang paglaom nga malangan makapadaot sa kasingkasing.” (Proverbio 13:12) Bisan kon ang tanan nagapaabot niana, “ang pagbalhin makapahinabog igoigong kaguol ug kabalaka sa mga membro sa pamilya,” matud sa magasing Parents. “Kini tungod kay ang pagpanamilit makapukawg mga pagbati sa kapildihan ug kawalay katinoan bahin sa wala masayri.” Busa dili talagsaon nga masinati ang kasulayan sa mga pagbati​—kakurat, kasuko, kapakyasan, maingon man kaguol.

Ang The Teenager’s Survival Guide to Moving nag-ingon: “Ang pagbalhin nagkahulogan ug labaw pa kay sa pagbag-o sa imong pinuy-anan. Kana nagkahulogan ug pagbag-o sa daghang bahin sa imong kinabuhi​—imong tunghaan, imong mga magtutudlo, imong mga kalihokan, imong mga higala. Ug ang pagbag-o kanunay nga malisod, bisan pag ang pagbag-o maoy alang sa kauswagan.” Ang tig-alagad sa katilingban nga si Myra Herbert nag-ingon nga ang kanunayng pagbalhin mahimong mosangpot sa “kapakyasan ug kagul-anan.” Sa usa ka butang, ang kabataan nga magsigeg balhin “kanunayng magausab sa mga programa sa tunghaan ug ilabina kon ang pagtuon malisod alang kanila, sila moangka kadugayan.” Ang pagbiya sa mga higala, siya miingon, “ilabinang malisod” sa mga batan-on.

Pagsagubang sa Pagbalhin

Nan, sayon sabton kon nganong ang palaaboton sa pagbalhin makapahimo kanimo nga talandogon, mapungtanon, o masuk-anon. Bisan pa, ang paghambin sa negatibong mga pagbati mohatag lamang ug dugang kalisod. Mas maayong sulayan nimo ang pag-ugmad ug positibong hunahuna. Ang negatibong mga emosyon, sama sa kabalaka o kaguol, normal gayod ilalom niining mga kahimtanga. Kasagaran kining mga pagbatia mawala sa paglabay sa panahon. Sa kasamtangan, sulay sa pagsentro sa imong pagtagad sa mga kaayohan sa pagbalhin.

Si Anita, nga gihisgotan sa sinugdan, karon 15 anyos na ug sukad sa unang pagbalhin mibalhin na usab. “Sa dihang ako mibalhin, naguol gayod ako,” siya nahinumdom. “Apan gitan-aw nako ang positibong bahin​—nga ako makahibalag ug bag-ong mga tawo ug moadto sa makaiikag nga mga dapit.” Siya malipayon ug nakapahiangay sa iyang bag-ong pinuy-anan.

Usahay, bisan pa sa imong kinamaayohang mga paningkamot, ang negatibong mga pagbati magpabilin. Kon mao, ayaw kinig pasagdi. Gani, “ang espiritu nga masulub-on” makadaot kanimo sa pisikal. (Proverbio 17:22) Tingali kinahanglan nimong hatagan ug labawng pagtagad ang imong panginahanglan ug pahulay, ehersisyo, o hustong pagkaon. Sa samang panahon, kinahanglan tingaling ipadayag nimo ang imong mga pagbati, ilabina sa imong mga ginikanan. (Proverbio 23:26) Pahibaloa sila sa imong mga kahadlok ug mga kabalaka.

Pananglitan, naguol ka ba sa pagdispatsar sa gipakamahal nga mga butang tungod kay ‘walay igong lugar’? O mibati ka ba nga ang pagbalhin duol ra kaayo sa panahon sa imong mga pasulit sa tunghaan ug nga ikaw nailalom sa tumang pagpit-os? Bisan unsa pay imong reklamo, ang Proverbio 13:10 nagpahinumdom kanato: “Ang pagkamapahistas-on mopahinabo lamang ug panagbingkil, apan kadtong nagpakitambag adunay kaalam.” Ang imong mga ginikanan tingali mouyon sa paghimog pipila ka pagpaangay. Kon dili, sa labing menos, sila makatanyag kanimo sa ilang simpatiya, pagpaluyo, ug pasalig.

Ayaw tugoti ang mga tabi ug makahahadlok nga mga estorya bahin sa imong bag-ong pinuy-anan nga modaot sa imong mga paningkamot sa paghupot ug positibong tinamdan. Nag-ingon ang Proverbio 14:15: “Ang tawong kulang ug kasinatian motuo sa tanang pulong, apan ang tawong maalamon mamalandong sa iyang mga lakang.” Susiha mismo ang tinuod nga kamatuoran. Matud ni Anita: “Miadto ako sa librarya ug nanukiduki bahin sa kasaysayan ug kultura sa mga dapit nga among balhinan.” Tingali maduaw nimog una ang imong bag-ong pinuy-anan kon dili kaayo layo ang imong balhinan. Dako kinig mahimo sa paghusay sa imong mga pagduhaduha ug maandam ang imong hunahuna bahin sa pagbalhin.

Tugotan ta, ang pagbalhin dili sayon. “Sa dili ka pa mobalhin,” misugyot ang The Teenager’s Survival Guide to Moving, “himoa ang kataposang pagduaw sa paborito nimong mga dapit . . . , ug panamilit lang kanila.” Tingali buot kang mohimo ug album sa mga letrato o iskrapbok aron matipigan ang imong mga handomanan. Labi pang hinungdanon, paggahin ug panahon sa pagpanamilit sa imong mga higala. Pasaligi sila nga ang inyong relasyon wala matapos. Si apostol Juan migamit ug “papel ug tinta” sa pagpakigkontak sa mga tawong iyang gimahal, ug ikaw makahimo usab! (2 Juan 12) Uban sa determinasyon ug paningkamot, bisan ang lagyo nga panaghigalaay molambo.

Ngadtongadto ang imong mga luha sa panamilit mawagtang, ug atubangon nimo ang hagit sa pagpahiangay sa imong bag-ong pinuy-anan​—ang ulohan sa usa ka artikulo sa among sunod nga gula.

[Picture on page 26]

Nganong dili una manukiduki ug makisayod bahin sa imong bag-ong pinuy-anan?