Kon Unsaon sa Pagtabang sa mga Nagmagul-anon nga Mapasig-uli ang Kalipay

SI Epaprodito, ang unang siglong Kristohanong disipulo, nagmagul-anon. Siya gipadala aron sa pag-atiman sa mga panginahanglan sa nabilanggong apostol Pablo apan nagkasakit ug grabe. Bisan tuod nga si Epaprodito naayo, siya nagmagul-anon tungod kay ang iyang gigikanan nga kongregasyon, nga nagpadala kaniya ngadto sa Roma, “nakadungog nga siya nagmasakiton.” (Filipos 2:25, 26) Sanglit halayo man kaayo apan nagtinguha nga malinaw ang ilang mga hunahuna bahin niini nakahatag ug kaguol. Malagmit, siya mibati usab nga sila nag-isip kaniya nga pakyas. Sa unsang paagi siya matabangan nga mapasig-uli ang kalipay?

Si Epaprodito gipadalag balik sa iyang puloy-anan sa Filipos nga nagdalag sulat gikan kang apostol Pablo. Sulod niadtong sulata, gisugo ni Pablo ang kongregasyon: “Dawata siya ninyo diha sa Ginoo uban ang tanang kalipay; ug pasidunggi ninyo ang tanang tawo nga sama kaniya.” (Filipos 2:27-30) Ang mga Kristohanon sa Filipos giagda nga makigsuod sila kang Epaprodito sa paagi nga takos sa linaing hiyas sa panag-ubanay nga makita diha sa Kristohanong kongregasyon. Ang ilang mga pulong sa paglipay magpakita kaniya nga siya gimahal, oo, ‘pinasidunggan.’ Kining malipayong pagtagad dakog nahimo sa pagtabang kaniya nga makakaplag kahupayan gikan sa iyang nagmasulob-ong hunahuna.

Kini nga pananglitan nagpakita nga bisan tuod ang mga Kristohanon sa katibuk-an “nagamalipayon diha sa Ginoo,” ang pipila taliwala kanila nag-antos sa nagkalainlaing matang sa kagul-anan. (Filipos 4:4) Ang grabeng depresyon maoy usa ka seryosong emosyonal nga sakit nga motultol gani sa pagpakamatay. Usahay, ang kemistriya sa utok ug ang ubang pisikal nga mga hinungdan ang nalangkit. Bisan pa niana, ang kagul-anan mamenosan pinaagi sa masinabtanong tabang nga ihatag sa uban. Busa, si Pablo mihatag ug tambag: “Pakigsulting may paglipay sa naguol nga mga kalag.” (1 Tesalonica 5:14) Busa, angay nga ang mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa pagkamalipayon motaganag emosyonal nga pagpaluyo sa naguol nga mga kalag. Kini nga responsabilidad giila sa modernong Kristohanong organisasyon balik pa niadtong 1903, kay ang The Watch Tower niadto miingon bahin sa naguol nga mga kalag, o sa mga nawad-ag kadasig: “Ang nawad-ag kadasig ug nangaluya, nagkinahanglag tabang, pagpaluyo, pagdasig.” Apan sa unsang paagi matabangan mo ang nagmagul-anong mga kalag?

Una, pinaagi sa pagpakitag “pagkamabination,” ikaw hayan makaarang sa pagtabang sa tawong naguol nga ibutyag ang “gikabalak-an” sa iyang kasingkasing. Tapos niana, “ang maayong pulong” gikan kanimo basin ug makatabang kaniya nga malipay. (1 Pedro 3:8; Proverbio 12:25) Ang paghatag kaniyag kagawasan sa pagsulti ug ipabati ang imong kabalaka mohatag dakong kahupayan. “Ako adunay mga higala nga akong kapahungawan sa akong pagbati,” miingon si Mary, usa ka dalagang Kristohanon kinsa nakigbisog sa kaguol. “Ako nagkinahanglag tawong maminaw.” Ang pagkabaton ug tawong kapadaygan mo sa kinailadmang mga hunahuna bahin sa mga kalisod sa kinabuhi dakog matabang.

Dugang pa ang gikinahanglan, hinunoa, kay sa pagpaminaw lamang ug paghatag nianang taphaw nga tambag sama sa, “Lantawa ang masanag nga bahin sa kinabuhi” o, “Magmapositibo sa hunahuna.” Kanang mga pulonga mopadayag ug kakulang sa empatiya ug bug-os wala sa lugar kon ang laing tawo naguol, sama sa gipadayag sa Proverbio 25:20 nga nagaingon: “Siya nga nagahukas sa iyang senina diha sa usa ka bugnaw nga adlaw maoy sama sa . . . usa ka mag-aawit nga nagaawit sa usa ka masulob-ong kasingkasing.” Ang dili-realistiko malaomon ra nga mga pulong magbilin usab sa naguol nga indibiduwal ug pagbati nga labi pang matugaw. Ngano? Tungod kay ang maong mga paningkamot wala matunong sa mga hinungdan sa iyang kaguol.

Paghatag Pagpalig-on Pinaagig mga Pulong

Ang tawong grabe kaayo ang kaguol mobatig dili lamang yanong kaguol apan malagmit kawalay-bili ug kawalay paglaom. Ang Gregong pulong nga gihubad nga “nagmagul-anong mga kalag” sa literal nagkahulogang “mga tawong gamay ug kalag.” Ang usa ka Gregong eskolar naghubit sa pulong niini nga paagi: “Ang usa nga nag-antos ubos niana nga kasamok, ang iyang kasingkasing naunlod diha sulod kaniya.” Busa, ang iyang emosyonal nga kahinguhaan nauga na, ug ang iyang pagtamod sa kaugalingon naunlod.—Itandi ang Proverbio 17:22.

Ang patriarkang si Job miingon: “Palig-onon ko ikaw sa mga pulong sa akong baba.” (Job 16:5) Ang Hebreohanong pulong alang sa “palig-onon” usahay gihubad nga “paghatag ug kusog” o “pagdugang-ug-kalig-on.” Kini gigamit sa paghubit kon giunsa ‘paglig-on’ ang templo pinaagi sa mga pag-ayo sa gambalay. (Isaias 41:10; Nahum 2:1; 2 Cronicas 24:13) Ang imong mga pulong kinahanglang mahanasong makatukod pag-usab sa pagtamod sa kaugalingon sa tawong naguol, tisa por tisa, pagaingnon pa. Ang pagbuhat niini nagkinahanglan nga imong danihon ang iyang “gahom sa pangatarongan.” (Roma 12:1) Ang 1903 nga isyu sa The Watch Tower nga bag-o pang gikutlo miingon bahin sa mga nagmagul-anon: “Kulang . . . sa pagtamod sa kaugalingon, sila kinahanglan pang itulod ug diyutay, aron nga ipagula ang mga abilidad nga ila gayod nga nabatonan, alang sa ilang kaugalingong pagdasig ug alang sa panalangin usab sa tibuok panimalay sa pagtuo.”

Ang pananglitan sa Bibliya nga si Elkana ug sa iyang nagmagul-anong asawa nga si Ana nag-ilustrar kon sa unsang paagi ikaw makapalig-on pinaagi sa mga pulong, sama sa gibuhat ni Job. Si Elkana adunay duha ka asawa. Ang usa kanila, si Penina, adunay daghang mga anak, apan si Ana dili makaanak. Malagmit, giisip ni Ana ang iyang kaugalingon nga walay-pulos. (Itandi ang Genesis 30:1.) Ingon nga daw dili kaayo mabug-at kini nga palas-anon, gisungog siya ni Penina hangtod nga siya mihilak ug nawad-an siya ug ganang mokaon. Bisan tuod nga si Elkana wala makamatikod sa kalalom sa iyang kaguol, sa pagkakita sa iyang kahimtang, siya nangutana: “Ana, nganong ikaw mihilak, ug nganong ikaw wala mokaon, ug nganong ang imong kasingkasing nagmasulob-on?”—1 Samuel 1:1-8.

Ang maluluton, dili-maakusahon nga mga pangutana ni Elkana naghatag kang Ana ug higayon sa pagsulti sa iyang mga gibati. Kon siya mitubag o wala, siya gitabangan sa pag-analisar kon nganong siya mibating walay-pulos. Busa, usab, ang naguol nga kalag tingalig moingon, ‘Dili gayod ako maayo nga tawo.’ Ikaw makasukna, ‘Nganong ikaw mibati niana?’ Unya patalinghog ug maayo samtang iyang ipahungaw kanimo ang iyang gibati diha sa iyang kasingkasing.—Itandi ang Proverbio 20:5.

Dayon si Elkana nangutana kang Ana niining labing makapalig-on nga pangutana: “Dili ba ako labi pang maayo kanimo kay sa napulo ka anak?” Si Ana napahinumdoman sa iyang pagmahal kaniya, bisan pa sa iyang pagkadili-makaanak. Iyang giisip siya nga bililhon, ug busa siya mihinapos: ‘Busa, ako diay dili kay walay-pulos. Ako nahigugma gayod sa akong bana!’ Ang iyang mga pulong nakapalig-on kang Ana, kay siya mikaon na ug miadto sa templo.—1 Samuel 1:8, 9.

Sama kang Elkana nga espisipiko ug gikuha ang pagtagad sa iyang asawa sa usa ka maayong katarongan kaniya nga mobatig maayo bahin sa iyang kaugalingon, kadtong gustong motabang sa mga tawong nagmagul-anon angay nga mobuhat usab ug sama. Pananglitan, ang usa ka Kristohanong gingalag Naomi miingon niini bahin sa kon unsay nakatabang kaniya nga mapasig-uli ang iyang kalipay: “Ang uban nakong mga higala nagdayeg sa paagi sa akong pagmatuto sa akong anak nga lalaki, sa paagi sa akong pag-atiman sa balay, ug bisan sa paagi sa pagdala sa akong panagway bisan pa sa akong kaguol. Kini nga pagdasig dako kaayog kahulogan!” Oo, ang takos nga komendasyon motabang sa naguol nga kalag sa pagkakita sa iyang maayong mga hiyas ug makahimog maayong pagtimbang-timbang sa bili-sa-kaugalingon.

Kon ang imong asawa nagmagul-anon, nganong dili maningkamot sa paglig-on kaniya nga nahiuyon sa mga pulong sa Proverbio 31:28, 29? Dinha atong mabasa: “Ang iyang bana mobangon, ug nagadayeg kaniya. Daghang mga anak nga babaye nga nagpakitag katakos, apan ikaw—ikaw milabaw kanilang tanan.” Sa gihapon, ang naguol nga asawa tingali dili modawat niana nga pagdayeg, sanglit siya tingali mibati nga pakyas tungod kay dili makaarang sa pag-atiman sa mga buluhaton sa balay nga angay unta niyang himoon. Pinaagi sa pagpahinumdom kaniya sa iyang pagkababaye sa sulod, ug unsa siya kaniadto sa wala pa mobatig kaguol, hinunoa, tingali imong makombensir siya nga ang imong pagdayeg dili kay walay hinungdan nga pag-ulog-ulog. Mahimong dawaton usab nimo nga ang iyang gihimo karon maoy usa ka dakong paningkamot. Ikaw makaingon: ‘Ako nasayod nga dakong paningkamot ang pagbuhat niini. Pagkadalaygon gayod nga ikaw naningkamot!’ Ang pagkadawat sa pag-uyon ug pagdayeg sa iyang kapikas ug mga anak, kadtong sinati kaayo kaniya, maoy gikinahanglan alang sa pagtukod pag-usab sa pagtamod sa kaugalingon.—Itandi ang 1 Corinto 7:33, 34.

Ang paggamit sa mga panig-ingnan sa Bibliya mahimong makatabang sa tawong nagmagul-anon sa pagtan-aw kon unsang mga kausaban sa hunahuna ang gikinahanglan. Pananglitan, tingalig ang indibiduwal sobra ra kaayo ka sensitibo mahitungod sa mga opinyon sa uban. Ikaw makahisgot sa panig-ingnan ni Epaprodito ug mangutana: ‘Ngano sa imong hunahuna nga siya naguol sa dihang iyang nahibaloan nga ang iyang gigikanang kongregasyon nakadungog nga siya nagmasakiton? Tinuod ba gayod siya nga mapakyason? Nganong si Pablo miingon nga siya pasidunggan? Ang tinuod nga bili sa pagkatawo ni Epaprodito nagadepende ba sa pribilehiyo sa pag-alagad nga iyang gihuptan?’ Ang maong mga pangutana motabang sa nagmagul-anong Kristohanon nga mohimog personal nga pagpadapat ug amgohon nga siya dili maoy pakyas.

“Palig-ona ang Mahuyang”

Ang Bibliya nag-agda: “Palig-ona ang mahuyang.” (1 Tesalonica 5:14) Ang paglungtad sa kutay sa Kristohanong mga higala nga makataganag praktikal nga pag-atiman maoy laing bentaha sa matuod nga relihiyon. Ang matuod nga mga higala mao kadtong “matawo sa dihang may kasakitan,” ug sila gayod mounong sa tawong naguol. (Proverbio 17:17) Sa dihang si apostol Pablo mibatig “kaluya” ug dihay “kahadlok sa sulod,” siya napahalipayan “sa pagduaw ni Tito.” (2 Corinto 7:5, 6) Sa susama, ang kinasingkasing nga pagduaw ug ang mga tawag sa telepono sa hustong mga panahon malagmit pabilhan gayod sa naguol nga mga kalag. Ikaw makapangutana kon aduna ka bay mahatag nga praktikal nga tabang, sama sa pagsugo kanimo, pagbuhat sa buluhaton sa balay, o sa susama niana.a Ang Kristohanong ginganlag Maria miingon: “Sa dihang ako nagmagul-anon, gisulatan ako sa usa ka higala sa makadaghan ug kanunay nga ilakip niya ang makapadasig nga mga kasulatan. Akong gibalik-balik pagbasa ang sulat, nga naghilak samtang nagbasa niana. Ang maong mga sulat samag bulawan alang kanako.”

Human dasiga ang kongregasyon nga tabangan “ang naguol nga mga kalag,” si Pablo miingon: “Magmainantoson ngadto sa tanan. Tinoa nga walay mobalos ug daotan alang sa daotan ngadto kang bisan kinsa.” (1 Tesalonica 5:14, 15) Ang pailob gikinahanglan, tungod sa kasakit sa hunahuna, negatibong kaisipan, ug kalapoy gikan sa kakulang sa katulog, ang tawong nagmagul-anon hayan motubag ug “hinanali nga mga pulong,” sama sa gibuhat ni Job. (Job 6:2, 3) Si Rachelle, usa ka Kristohanon kansang inahan grabeng nagmagul-anon, mipahayag: “Daghang higayong mosulti si Mama ug makapungot nga mga butang. Ang kadaghanan niining panahona, gipahinumdoman nako ang akong kaugalingon kon unsang matanga sa pagkatawo gayod si Mama—mahigugmaon, buotan, ug mahinatagon. Akong nasayran nga ang mga tawong nagmagul-anon mosultig daghang mga butang nga wala niya tuyoa. Ang labing daotang butang nga mahimo sa usa ka tawo mao ang pagbalos ug daotang mga pulong o mga lihok.”

Ang ubang hamtong nga Kristohanong mga babaye ilabinang anaa sa kahimtang nga makahatag kahupayan sa ubang mga babaye nga nag-antos sa emosyonal nga kaguol. (Itandi ang 1 Timoteo 5:9, 10.) Mahimong tinoon niining may katakos nga Kristohanong mga babaye sa pagpakigsulting may paglipay kanila diha sa hustong mga okasyon. Usahay labing tukma nga hamtong nga Kristohanong mga sister inay mga brader ang mopadayon sa pagtabang sa usa ka babaye. Pinaagi sa pag-organisar sa mga butang ug pagdumala kanilag maayo, tinoon sa Kristohanong mga ansiano ang nagmagul-anong mga kalag nga makadawat sa gikinahanglang pag-atiman.

Mga Ansiano nga May Edukadong mga Dila

Ilabinang angay sa espirituwal nga mga magbalantay nga adunay “kahibalo ug pagsabot” aron nga sila “mahibalo kon unsaon sa pagsulting makadasig sa nangaluya.” (Jeremias 3:15; Isaias 50:4, Beck) Apan, kon ang ansiano dili mag-amping, tingali sa dili-tinuyo makapasamot sa gibati sa tawong nagmagul-anon. Pananglitan, ang tulo ka kauban ni Job miabot aron kunohay “mosimpatiya ug molipay kaniya.” Apan ang ilang mga pulong, nga naaghat tungod sa sayop nga hunahuna sa gidangatan ni Job, nahimong ‘pagdugmok’ kaniya imbes kay paglipay kaniya.—Job 2:11; 8:1, 5, 6; 11:1, 13-19; 19:2.

Ang nagkalainlaing mga artikulo sa mga publikasyon sa Watch Tower nagpasiugdag mga prinsipyo nga ikapadapat sa pagtambag sa mga indibiduwal.b Ang kadaghanang mga ansiano nagapadapat niana nga materyal. Apan, sa pila ka kaso ang dili-mahunahunaong mga sinultihan sa mga ansiano—o sa personal nga pakig-estorya o sa mga pakigpulong—nakahatag dakong kadaot. Busa ang mga ansiano dili angay ‘mosulti nga walay paghunahuna nga samag mga duslak sa espada’ apan uban sa ‘makaayong dila sa mga maalamon.’ (Proverbio 12:18) Kon ang usa ka ansiano maghunahuna sa posibleng epekto sa iyang pulong sa dili pa siya mosulti, ang iyang mga pulong mahimong makahupay. Busa, mga ansiano, magmaalisto sa pagpaminaw ug mahinay sa paghimog mga konklusyon nga wala pa makakita sa tibuok nga hulagway.—Proverbio 18:13.

Kon ang mga ansiano adunay tinuod nga interes sa mga tawong nagmagul-anon, kining mga tawhana mobating gihigugma ug gipabilhan. Kanang dili-mahakogong pag-atiman mopukaw niining mga tawhana sa pagpalabay sa bisan unsang makapaluyang mga pulong. (Santiago 3:2) Ang mga tawong nagmagul-anon madaog sa pagbating sad-an, ug matabangan sa mga ansiano sila sa pagbaton ug timbang nga paglantaw sa mga butang. Bisan pa nga nahimo ang usa ka seryosong kasal-anan, ang espirituwal nga pag-atiman nga mahatag mga ansiano makatabang sa ‘napiang nga mamaayo.’—Hebreohanon 12:13.

Sa dihang ang tawong nagmagul-anon mobati nga ang ilang mga pag-ampo wala dungga, ang mga ansiano makaampo uban kanila ug alang kanila. Pinaagi sa pagbasa uban kanila sa binase sa Bibliya nga mga artikulo nga naghisgot bahin sa kaguol, ang mga ansiano ‘makahaplas’ niining mga tawhana ug makahupay nga espirituwal nga mga pulong. (Santiago 5:14, 15) Ang mga ansiano makatabang usab sa tawong nagmagul-anon sa paghimog espirituwal nga mga tikang sa pagsulbad sa iyang personal nga mga kasungian batok sa laing tawo, kon kini usa ka suliran. (Itandi ang Mateo 5:23, 24; 18:15-17.) Kasagaran, kana nga panagbangi, ilabina diha sa pamilya, maoy hinungdan sa depresyon.

Amgoha nga ang pagkaayo nagkinahanglag panahon. Bisan ang mahigugmaong paningkamot ni Elkana wala dihadiha makahupay kang Ana sa iyang depresyon. Ang iyang kaugalingong mga pag-ampo ingon man ang mga pasalig sa hataas nga saserdote sa kataposan mitultol kaniya sa kahupayan. (1 Samuel 1:12-18) Busa, pailob kon hinay ang pagsanong. Siyempre, ang mga ansiano sa katibuk-an dili mga doktor ug busa ang ilang mga paningkamot limitado lamang sa pila ka kaso. Sila, uban sa mga membro sa pamilya sa tawong naguol, tingali kinahanglang dasigon nga mangitag propesyonal nga tabang. Kon gikinahanglan, ang mga ansiano o mga membro sa pamilya makapatin-aw sa propesyonal sa bili sa pagtahod sa relihiyosong mga pagtuo sa tawong naguol.

Hangtod sa bag-ong kalibotan sa Diyos, walay tawo ang makabaton sa hingpit nga pisikal, mental, o emosyonal nga kahimsog. Kasamtangan, ang bisan kinsang Kristohanon nga nawad-an sa iyang kalipay tungod sa depresyon makabaton ug kalig-on dili lamang sa Kristohanong kongregasyon kondili sa atong langitnong Amahan usab, “kinsa nagalipay sa nagmagul-anon.”—2 Corinto 7:6, New American Standard Bible.

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 29]

UNSAON SA PAKIGSULTING MAKAPALIPAY

□ PAMATIG MAAYO—Uban sa masinabutong mga pangutana ‘timbaa’ ang mga pagbati sa kasingkasing sa tawo. Magmaalisto sa pagpamati ug mahinay sa pagkab-ot ug bisan unsang mga konklusyon sa dili pa makuha ang bug-os nga hulagway.—Proverbio 20:5; 18:13.

□ PAGPAKITAG EMPATIYA—“Pagkamabination” angay duyogan sa ‘malumong kahangawa’ samtang naningkamot ka sa pagduyog sa emosyonal nga paagi uban sa tawong nagmagul-anon. ‘Hilak duyog sa nagapanghilak.’—1 Pedro 3:8; Roma 12:15.

□ MAGMAINATOSON—Kini tingali nagkinahanglan ug sobli-sobli nga panaghisgot, busa magmapailobon. Palabya ang “hinanali nga pulong” nga isulti sa tawong nagmagul-anon tungod sa pagkanakabsan ug paglaom.—Job 6:3.

□ PAGHATAG PAGPALIG-ON PINAAGIG MGA PULONG—Tabangi ang tawong naguol nga makita ang iyang maayong mga hiyas. Paghatag ug espisipikong komendasyon. Ipakita nga ang mga suliran, ang dili maayong mga kasinatian miagi, o mga kahuyangan dili maoy motino sa personal nga bili sa tawo. Isaysay kon nganong ang Diyos nahigugma ug nagatagad kaniya.—Job 16:5.