Pagpagawas sa Kataposan sa Dead Sea Scrolls
NIADTONG miaging Septiyembre, ang panagbangi sa mga eskolar nga milungtad ug daghang dekada sa kataposan nahusay. Ang usa ka mapait nga panaglalis tali sa mga estudyante sa Dead Sea Scrolls daw natapos na, bisan pag ang usa ka bag-ong panaglalis tingali nagsugod.
Nakit-an ang Dead Sea Scrolls diha sa mga langob duol sa Patay nga Dagat niadtong 1947 ug sa sunod nga katuigan. Sila dako ug bili sa pagpasundayag sa paninugdang katukma sa teksto sa Hebreohanong Kasulatan ug sa paghatag kahayag sa relihiyosong mga kahimtang sa Palestina sa dihang si Jesus dinhi sa yuta. (Isaias 40:8) Samtang ang pila ka mga manuskrito napatik sa igoigo nga kadali, sa 1991 halos 400 ka mga manuskrito sa gihapon wala pa mapatik ug dili pa puwedeng matun-an sa daghang mga eskolar sama ni Propesor Ben Zion Wacholder, “mibating pakyas tungod sa pagkaamgo nga sa gikusgon karon sa pagpatik kitang tanan mangamatay na sa dihang ang kompletong kasulatan sa Dead Sea mabatonan sa kalibotan.”
Apan kanang kahimtanga nausob sa miaging Septiyembre. Nahauna, si Propesor Wacholder ug usa ka luyoluyo, si Martin Abegg, mipahibalo nga sa kabatid sila migamit ug kompiyutir aron makopya ang binantayan kaayong mga teksto. Unya, ang Huntington Library sa San Marino, California, U.S.A., mipahibalo nga sila may mga letrato sa orihinal nga mga manuskrito ug maghimo niini nga libreng mabatonan sa dungganong mga eskolar. Tataw ubay-ubay letratong mga kopya gihimo aron maseguro ang pagtipig niini. Mga hugpong sa mga letrato gitipigan sa lainlaing mga dapit, ug sa kataposan ang usa ka hugpong misangko sa Huntington Library.
Usa ka eskolar nagtawag niining pagkausab sa mga hitabo ‘ang katumbas sa pagkalumpag sa Paril sa Berlin.’ Ang opisyal nga mga editor nagtawag sa pagpatik sa tekstong nakompiyutir ug pagpagawas sa mga letrato nga ‘pagpangawat.’ Malagmit, ang lalis labot sa maayong pamatasan pagalantugion sa katuigan. Kasamtangan, morag mipakita nga daghan dugang mga eskolar makakonsulta na sa katibuk-an sa Dead Sea Scrolls.
[Hulagway sa panid 32]
Hulad sa usa ka komentaryo bahin sa Habakkuk, usa sa Dead Sea Scrolls