Ang Kristohanong Banay Magkauban sa Pagbuhat sa mga Butang
“Ako nag-awhag kaninyo, mga igsoon, . . . nga unta magkahiusa kamo sa samang kaisipan ug sa samang panghunahuna.”—1 CORINTO 1:10.
1. Unsa ang kahimtang mahitungod sa panaghiusa diha sa daghang banay?
NAHIUSA ba ang inyong banay? O ang matag usa ba maorag mag-iyaiya lamang? Kamo ba nagkauban sa pagbuhat sa mga butang? O talagsa ra ba nga kamong tanan maanaa sa usa ka dapit sa samang panahon? Ang pulong mismo nga “banay” nagpasabot sa nahiusang panimalay.a Hinuon, dili tanang pamilya ang nahiusa. Usa ka Britanikong tiglektura mipasobra pa sa pag-ingon: “Imbes pasukaranan sa usa ka maayong katilingban, ang banay . . . maoy tinubdan sa tanang pagkadiskontento.” Kana ba tinuod sa inyong banay? Kon mao, kinahanglan ba nga kana maingon niana?
2. Kinsa ang mga tawo sa Bibliya nga nagpamatuod nga naggikan sa maayong banay?
2 Ang paghiusa o kawalay-paghiusa sa usa ka banay kasagarang nagdepende sa paagi sa pagpangulo niini, kon gikan kaha sa duha ka ginikanan o sa nagbinugtong nga ginikanan. Panahon sa Bibliya, ang nahiusang mga banay nga nagkauban sa pagsimba nakatagamtam sa panalangin ni Jehova. Kini matuod sa karaang Israel, diin ang anak babaye ni Jepte, si Samson, si Samuel, nga matag usa sa lainlaing paagi, nagpamatuod nga naggikan sa usa ka diyosnong banay. (Maghuhukom 11:30-40; 13:2-25; 1 Samuel 1:21-23; 2:18-21) Panahon sa unang mga Kristohanon, si Timoteo, ang maunongong kauban ni Pablo sa pipila ka misyonaryong panaw ni Pablo, nagdako nga nahibalo sa Hebreohanong Kasulatan pinaagi sa iyang apohang-babaye nga si Loida ug sa iyang inahan, si Eunice. Siya nahimo gayod nga talagsaong tinun-an ug misyonaryo!—Buhat 16:1, 2; 2 Timoteo 1:5; 3:14, 15; tan-awa usab ang Buhat 21:8, 9.
Nganong Magkauban sa Pagbuhat?
3, 4. (a) Unsang mga hiyas ang angay madayag sa nahiusang banay? (b) Sa unsang paagi ang usa ka panimalay mahimong labaw pa kay sa usa ka balay?
3 Nganong mapuslanon man nga ang mga banay magkauban sa pagbuhat? Kay kana mougmad sa pagsinabtanay ug pagtahod sa usag usa. Inay ipalayo gikan sa usag usa, magpabilin kitang suod ug mapaluyohon. Usa ka bag-ong artikulo diha sa magasing Family Relations mipahayag: “Ang tin-awng hulagway migawas nga naghubit sa tinong mga hiyas sa ‘malig-ong mga banay.’ Ang maong mga hiyas naglakip sa pakigsaad nga mounong ug magpabili sa usag usa, mabinationg pakigsandurot, maayong komunikasyon, katakos sa pagsulbad sa suliran, ug lig-ong espirituwalidad.”
4 Kon kining mga hiyasa anaa sa usa ka banay, ang panimalay dili na samag estasyon sa gasolina, usa ka dapit nga hapitan aron magpatubil. Kini labaw pa kay sa usa ka balay. Kini maoy madanihong dapit nga modani sa mga sakop sa banay. Kini maoy dangpanan nga may pagkamainiton ug pagmahal, kaluoy, ug pagsinabtanay. (Proverbio 4:3, 4) Kini maoy usa ka salag diin makaplagan ang paghiusa sa banay, dili usa ka lungib sa tanga uban sa kabingkilan ug pagkabahinbahin. Apan sa unsang paagi makab-ot kini?
Panag-uban Diha sa Pagtuon Isip Banay
5. Unsay atong gamiton aron makat-onan ang matuod nga pagsimba?
5 Ang matuod nga pagsimba kang Jehova makat-onan pinaagi sa paggamit sa atong katakos sa pangatarongan, o “gahom sa pangatarongan.” (Roma 12:1) Ang atong panggawi angay dili pagagamhan sa umalaging mga emosyon sama nianang gipatungha tungod sa mga inorador nga wali o mga pagsangyaw sa TV. Hinunoa, kita matukmod tungod sa regular natong pagtuon ug pamalandong sa Bibliya ug sa mga basahon alang sa pagtuon sa Bibliya nga gitagana sa “matinumanon ug maalamong ulipon.” (Mateo 24:45) Ang atong Kristohanong binuhatan maoy resulta sa pagbaton sa kaisipan ni Kristo diha sa bisan unsang situwasyon o tentasyon nga mahimong motungha. Niining bahina, si Jehova ang atong Dakong Magtutudlo.—Salmo 25:9; Isaias 54:13; 1 Corinto 2:16.
6. Unsang tibuok-kalibotang panig-ingnan sa pagtuon sa banay ang atong nabatonan?
6 Ang pagtuon sa Bibliya sa banay may hinungdanong bahin diha sa espirituwalidad sa matag Kristohanong banay. Kanus-a ang inyong pagtuon ingong usa ka banay? Kon kini walay eskedyul o himoon nga kinalitkalit, nan kalagmitan nga panagsa lang kini, kon ugaling ginahimo man. Ang panag-uban sa pagtuon ingon nga usa ka banay nagkinahanglan ug regular, tino nga eskedyul. Unya masayran sa tanan kon unsang adlawa ug unsang orasa gidahom nga sila mapresente sa pagpahimulos sa espirituwal nga piging sa banay. Ang kapig 12,000 ka sakop sa banayng Bethel sa tibuok kalibotan nasayod nga ang ilang pagtuon sa banay maoy Lunes sa gabii. Pagkatalagsaon nga kining mga boluntaryo sa Bethel mahinumdom nga silang tanan samang nagatuon samtang matapos ang adlaw, sa kapuloan sa Pasipiko ug sa New Zealand, dayon inanay sa Australia, Hapon, Taiwan, Hong Kong, dayon tabok sa Asia, Aprika, ug Uropa, ug sa kataposan sa kayutaan sa Amerika. Bisan pag nabulag sa libolibong milya ug daghang pinulongan, kining pagtuon sa banay mopukaw sa pagbati sa paghiusa diha sa mga sakop sa banayng Bethel. Sa gamayng sukod, maugmad nimo ang samang pagbati pinaagi sa inyong pagtuon sa banay.—1 Pedro 2:17; 5:9.
7. Sumala ni Pedro, sa unsang paagi pagaisipon nato ang pulong sa kamatuoran?
7 Si apostol Pedro nagtambag kanato: “Ingong mga masuso nga bag-ong natawo, ugmara ang pangandoy alang sa way-sambog nga gatas nga iya sa pulong, aron nga pinaagi niana kamo makatubo ngadto sa kaluwasan, basta inyong natilawan nga ang Ginoo maluluton.” (1 Pedro 2:2, 3) Pagkanindot sa hulagway nga gipatungha ni Pedro nianang mga pulonga! Gigamit niya ang Gregong berbong e·pi·po·theʹsa·te, nga, sumala sa Linguistic Key to the Greek New Testament, naggikan sa usa ka pulong nga nagkahulogang “pagpangandoy, pagtinguha, pagpangindahay.” Kini nagpasabot sa kusog nga tinguha. Nakamatikod ka ba sa unsang paagi ang usa ka itoy nga hayop maikagong mangita sa suso sa iyang inahan ug unsa ka matagbawon ang usa ka masuso sa dihang nagatutoy sa iyang inahan? Kinahanglang batonan nato ang samang tinguha alang sa pulong sa kamatuoran. Ang Gregong eskolar nga si William Barclay mipahayag: “Alang sa sinserong Kristohanon, ang pagtuon sa pulong sa Diyos dili hago apan kahimut-anan, kay nasayod siya nga diha hikaplagan sa iyang kasingkasing ang sustansiya nga gipangandoy niini.”
8. Unsang hagita ang giatubang sa ulo sa banay sa pagdumala ug pagtuon sa banay?
8 Ang pagtuon sa banay magpahimutang ug dakong responsabilidad diha sa ulo sa banay. Kinahanglang iyang tinoon nga ang pagtuon makapaikag sa tanan ug ang tanan makig-ambit. Kinahanglang dili mobati ang mga bata nga ang pagtuon alang lamang sa mga hamtong. Ang kalidad sa pagtuon mas hinungdanon kay sa gidaghanon sa materyal nga gikobrehan. Himoang buhi ang Bibliya. Kon nahiangay, tabangi ang imong mga anak nga mahanduraw ang mga dapit ug mga kinaiya sa Palestina nga didto nahitabo ang mga hitabong gihisgotan. Kinahanglang dasigon ang tanan nga mohimog kaugalingong pagdukiduki ug ipaambit kana sa banay. Niining paagiha ang mga bata usab mahimong ‘motubo duyog kang Jehova.’—1 Samuel 2:20, 21.
Panag-uban sa Pagwali
9. Sa unsang paagi ang buluhaton sa pagsangyaw mahimong usa ka makalipayng kasinatian sa banay?
9 Si Jesus miingon: “Sa tanang nasod ang maayong balita kinahanglang igawali una.” (Marcos 13:10) Kanang mga pulonga mohatag ug buluhaton sa matag makugihong Kristohanon—ang pagwali, ang pagpakig-ambit sa uban sa maayong balita sa pagmando sa Gingharian sa Diyos. Ang pagbuhat niini nga magkauban ingong usa ka banay mahimong makapadasig ug makalilipayng kasinatian. Ang mga inahan ug mga amahan mahimuot ug malipay mahitungod sa pagsangyaw sa ilang mga anak sa maayong balita. Usa ka magtiayong may tulo ka anak sa mga edad nga tali sa 15 ug 21 nagsugid nga gibatasan nila nga ikuyog kanunay ang ilang mga anak sa katilingbanong pagsangyaw matag Miyerkoles human sa pag-eskuyla ug kada Sabado sa buntag. Matud sa amahan: “Sa matag panahon kami may ginatudlo kanila. Ug tinoon namong kini makalilipay, makapadasig nga kasinatian.”
10. Sa unsang paagi ang mga ginikanan makahatag kaayohan sa ilang mga anak diha sa ministeryo?
10 Ang pagbuhat nga magkauban ingong banay sa pagsangyaw ug pagpanudlo mahimong mabungahon gayod. Usahay ang mga tawo mas madawaton sa yano apan tim-os nga pahayag sa usa ka bata. Unya, si Mama o Papa anaa aron motabang kon gikinahanglan. Ang mga ginikanan makatino nga mabatonan sa ilang mga anak ang mauswagong pagbansay ug busa mahimong mga ministro “nga walay igakaulaw, nga magagamit sa husto sa pulong sa kamatuoran.” Ang pagsangyaw nga magkauban niining paagiha mopahinabo nga ang mga ginikanan makamatikod sa tinamdan, pagkaepektibo, ug maayong pamatasan sa ilang anak diha sa pagsangyaw. Pinaagi sa pagbatog regular nga rutina, sila makakita sa pag-uswag sa bata ug makahatag ug dili-magkasumpaking pagbansay ug pagdasig aron mapalig-on ang iyang pagtuo. Sa samang panahon, ang mga bata makakita nga ang ilang mga ginikanan maoy maayong mga panig-ingnan sa ministeryo. Niining kritikal ug mabangis nga panahon, ang pagbuhat ingong nahiusa ug mabinationg banay makahatag ug usa ka sukod sa kaluwasan diha sa silinganan nga kaylap ang krimen.—2 Timoteo 2:15; Filipos 3:16.
11. Unsay daling makapakunhod sa kadasig sa usa ka bata alang sa kamatuoran?
11 Ang mga bata daling makamatikod sa dobleng mga sukdanan sa mga hamtong. Kon ang mga ginikanan dili magpakitag tinuod nga gugma sa kamatuoran ug sa balay-balay nga ministeryo, dili madahom nga ang mga bata magmadasigon. Busa, ang himsog nga ginikanan kansang pag-alagad sa kanataran mao lang ang senemanang pagtuon sa Bibliya uban sa mga anak basin makaagom ug kapaitan inigkadagko na nila.—Proverbio 22:6; Efeso 6:4.
12. Sa unsang paagi ang pila ka banay makabaton ug linaing panalangin gikan ni Jehova?
12 Usa ka bentaha sa pagka “nahiusa sa samang kaisipan” tingali mao nga ang banay mahimong magtinabangay aron labing menos ang usa ka sakop makaalagad nga bug-os-panahong payunir nga ministro sa kongregasyon. Daghang banay sa tibuok kalibotan ang nagabuhat niini, ug ang tanan nakadawat ug panalangin gikan sa mga kasinatian ug sa miuswag nga pagkaepektibo sa ilang payunir nga sakop.—2 Corinto 13:11; Filipos 2:1-4.
Panag-uban sa Pagsulbad sa mga Suliran
13, 14. (a) Unsang mga kahimtang ang makaapektar sa panaghiusa sa usa ka banay? (b) Sa unsang paagi masanta ang daghang suliran sa banay?
13 Niining lisod nga panahon sa “tensiyon” ug “kapeligrohan,” kitang tanan makaagom ug kapit-osan. (2 Timoteo 3:1, Revised Standard Version; Phillips) Adunay mga suliran sa trabahoan, sa eskuylahan, sa silinganan, ug bisan sa panimalay mismo. Ang pipila nag-antos sa maluyahong lawas o malungtarong mga suliran sa emosyon, nga usahay mosangpot sa mga tensiyon ug mga dipagsinabtanay diha sa banay. Sa unsang paagi masagubang kanang mga situwasyona? Pinaagi sa walay pagtingganay sa matag usa? Pinaagi sa pagpalain bisan pag nagapuyo sa usa ra ka balay? Dili. Hinunoa, kinahanglang ipahayag nato ang atong mga kabalaka ug mangayog tabang. Ug unsa ang mas maayong dapit alang niini kay sa diha sa mahigugmaong banay?—1 Corinto 16:14; 1 Pedro 4:8.
14 Sumala sa nasayran ni bisan kinsang doktor, ang panagang mas maayo kay sa tambal. Kini tinuod usab sa mga suliran sa banay. Ang mapadayganon ug prangkang pag-estoryahay kasagarang mosanta sa paggrabe sa mga suliran. Bisan pag motungha ang grabeng mga suliran, kana sila masagubang ug masulbad pa kon ang banay magkauban sa paghisgot sa nalangkit nga mga prinsipyo sa Bibliya. Ang panagbingkil kadaghanan mausab ngadto sa mahapsayng relasyon pinaagi sa pagpadapat sa mga pulong ni Pablo sa Colosas 3:12-14: “Isul-ob ninyo ang malumong mga pagbati sa kahangawa, kalulot, pagpaubos sa hunahuna, kalumo, ug hataas-nga-pailob. Ipadayon ninyo ang pag-antosay sa usag usa ug sa madagayaon magpinasayloay sa usag usa kon si bisan kinsa may hinungdan sa pagmulo batok sa lain. . . . Isul-ob ninyo ang gugma, kay kini ang hingpit nga bugkos sa panaghiusa.”
Magkauban sa Kalingawan
15, 16. (a) Unsang hiyas ang magpaila sa Kristohanong mga banay? (b) Unsang matang sa mga tawo ang gipatungha sa pila ka relihiyon, ug ngano?
15 Si Jehova maoy Diyos nga malipayon, ug ang kamatuoran maoy makalilipay nga balita—balita sa paglaom alang sa katawhan. Dugang pa, usa sa mga bunga sa espiritu mao ang kangaya. Ang maong kangaya lahi kaayo sa umalaging kalipay sa atleta nga modaog sa usa ka bangga sa dula. Kini ang halalom mapinadayonong pagbati sa katagbawan nga moawas sa kasingkasing tungod sa pag-ugmad sa suod nga relasyon kang Jehova. Kini maoy kangaya nga gipasukad sa espirituwal nga mga sukdanan ug sa makapalig-ong mga relasyon.—Galacia 5:22; 1 Timoteo 1:11.
16 Busa, ingong Kristohanong mga Saksi ni Jehova, walay katarongan nga kita magmasulob-on o magmug-oton. Ang pila ka relihiyon mopatunghag mga tawong ingon niana kay ang matang sa ilang pagtuo nagpasiugda ug negatibong mga butang. Ang ilang mga pagtulon-an mosangpot sa masulob-on, walay-kangayang matang sa pagsimba, nga dili Biblikanhon ni balanse. Sila dili mopatunghag malipayong mga banay nga nagaalagad sa Diyos. Nasabtan ni Jesus ang panginahanglan sa kalingawan ug lulinghayaw. Pananglitan, sa usa ka higayon iyang gidapit ang iyang mga tinun-an nga moadto “sa usa ka mingaw nga dapit nga silasila ra ug mopahulay sa makadiyut.”—Marcos 6:30-32; Salmo 126:1-3; Jeremias 30:18, 19.
17, 18. Sa unsang angayang mga paagi ang Kristohanong mga banay makalulinghayaw?
17 Ang mga banay susamang nagkinahanglan ug panahon sa paglulinghayaw. Usa ka ginikanan miingon mahitungod sa iyang mga anak: “Kami nagakauban sa paglingawlingaw—moadto sa baybayon, magdulag bola sa parke, maghikay ug piknik sa kabukiran. Usahay, kami may ‘usa ka adlaw sa pagpayunir’ nga magkauban sa ministeryo; unya magsaulog kami pinaagig espesyal nga pagkaon, ug magbayloay pa kamig mga gasa.”
18 Ang ubang mga sugyot nga palandongon sa mga ginikanan mao ang mga pagsuroy sa zoo, mga lulinghayawang parke, mga musiyo, ug ubang makalingawng mga dapit. Ang pagbaktas sa kakahoyan, pagtan-aw sa kalanggaman, ug paghardin maoy mga buluhaton nga makalingaw nga pakig-ambitan. Ang mga ginikanan makadasig usab sa ilang mga anak sa pagtugtog sa usa ka tulunggon o paghimo sa usa ka mapuslanong pasatiempo. Sa pagkatinuod, ang balanseng mga ginikanan mogahin ug panahon aron maglingawlingaw kauban sa ilang mga anak. Kon ang mga banay magkauban sa kalingawan, lagmit kaayo nga magpabilin silang nahiusa!
19. Unsang modernong kiling ang makadaot sa usa ka banay?
19 Ang usa ka modernong kiling mao nga gusto sa mga batan-on nga mobulag sa banay ug patumanan ang ilang mga hilig bahin sa kalingawan. Bisan pag dili daotan nga ang usa ka batan-on may pasatiempo o paboritong palabay-sa-panahon, dili maalamon nga ang maong mga interes magmugna ug permanenteng pagkabulag gikan sa ubang sakop sa banay. Hinunoa, buot natong ipadapat ang prinsipyo nga gipahayag ni Pablo: “Pagbantay, dili lamang sa kaugalingong kaayohan, apan sa kaayohan usab sa uban.”—Filipos 2:4.
20. Sa unsang paagi ang mga asembliya ug mga kombensiyon mahimong malipayong mga panahon?
20 Pagkamakalipay nga kitang tanan makakita sa mga banay nga magkauban paglingkod sa panahon sa mga kombensiyon ug mga asembliya! Nianang paagiha ang dagko nang kabataan kasagaran makatabang sa mga bata pa. Kanang kahikayana mopugong usab sa kiling sa pila ka tin-edyer sa pagpundokpundok sa mga lumbay sa likod ug dili pagpatalinghog pag-ayo sa programa sa kombensiyon. Bisan ang pagbiyahe ngadto-nganhi sa mga asembliya mahimong makalipay sa dihang ang banay konsultahon kon unsang rutaha ang subayon, unsang mga dapita ang tan-awon sa dalan, ug kon asa mopuyo. Handurawa unsa ka makapaukyab kadto sa adlaw ni Jesus nga ang mga banay magkauban sa pagpanaw paingon sa Jerusalem!—Lucas 2:41, 42.
Ang mga Panalangin sa Panag-uban
21. (a) Sa unsang paagi makapaningkamot kita sa kalamposan sa kaminyoon? (b) Unsa ang upat ka maayong sugyot alang sa malungtarong kaminyoon?
21 Ang malamposong mga kaminyoon ug nahiusang mga banay dili gayod sayon nga makab-ot, ug sila dili sulagmang mahitabo. Ang pipila morag mas sayonan pa nga ihunong ang pagpaningkamot, bugtoon ang kaminyoon pinaagi sa diborsiyo, ug sulayan ang pagsugod pag-usab. Bisan pa, ang samang mga suliran kasagarang motungha gihapon sa ikaduha o ikatulong kaminyoon. Ang labi pang maayong sulbad mao ang Kristohanong sulbad: Paningkamot nga molampos pinaagi sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya sa gugma ug pagtahod. Ang nahiusang mga banay nagdepende sa espiritu sa paghatag ug pagdawat, sa pagkadili-hakog. Usa ka magtatambag sa kaminyoon nagduso sa usa ka yanong pormula aron molungtad ang mga kaminyoon. Siya misulat: “Ang upat ka hinungdanong elemento nga hikaplagan diha sa halos tanang maayong kaminyoon mao ang kaandam mamati, ang katakos sa pagpangayog pasaylo, ang kapasidad sa pagtaganag makanunayong emosyonal nga pagpaluyo, ug ang tinguha nga mohikap nga mabination.” Kining mga butanga makatabang gayod sa pagpalungtad sa kaminyoon tungod kay sila gipasukad usab sa maayong mga prinsipyo sa Bibliya.—1 Corinto 13:1-8; Efeso 5:33; Santiago 1:19.
22. Unsa ang pila ka kaayohan sa pagbaton ug nahiusang banay?
22 Kon sundon nato ang tambag sa Bibliya, makabaton kita ug malig-ong pasukaranan sa usa ka nahiusang banay, ug ang nahiusang mga banay maoy patukoranan sa nahiusa ug lig-ong kongregasyon. Niana, makadawat kita ug dagayang mga panalangin gikan ni Jehova samtang magkahiusa kita sa pagtanyag sa miuswag nga pagdayeg kaniya.
[Footnote]
a “Ang banay [o pamilya] naggikan sa L[atin] nga familia, nga sa sinugdan mao ang mga sulugoon ug mga ulipon sa usa ka dakong balay, dayon ang balay mismo uban sa agalon, babayeng-pangulo sa balay, mga anak—ug ang mga kawani.”—Origins—A Short Etymological Dictionary of Modern English, ni Eric Partridge.
Nahinumdom Ka Ba?
◻ Nganong mapuslanon nga ang mga banay magkauban sa pagbuhat sa mga butang?
◻ Nganong hinungdanon ang regular nga pagtuon sa Bibliya sa banay?
◻ Nganong maayo nga ang mga ginikanan makig-ambit sa pagsangyaw sa kanataran uban sa ilang mga anak?
◻ Nganong makatabang ang paghisgot sa mga suliran sulod sa banay?
◻ Nganong ang Kristohanong mga banay dili kinahanglang magmamingawon ug walay kalipay?
[Hulagway sa panid 17]
Ang inyong banay ba nagpahimulos ug labing menos usa ka pagpangaon nga magkauban sa usa ka adlaw?
[Hulagway sa panid 18]
Ang mga ekskursiyon sa banay angay nga makapahayahay ug kahimut-anan