Kon Nganong Iyang Gigamit ang Labing Dako nga Ngalan
“Nakasala ako, matod sa usa sa akong mga kritiko, sa pagsal-ot sa pulong ‘Jehova’ inay ‘ang Ginoo,’ nga sa daghang siglo maoy naandang katumbas niini.”
Kini maoy komento ni J. J. Stewart Perowne sa pasiuna sa ikaduhang edisyon sa iyang hubad sa basahon sa mga Salmo, nga unang gipatik niadtong 1864. Ang kritiko, nga nagsulat sa Saturday Review nga pinetsahag Hulyo 2, 1864, mitutol sa paggamit sa ngalan sa Diyos diha sa hubad, tungod kay wala na kini gamita diha sa Hudiyonhon o Kristohanong mga simbahan. Iyang giangkon nga ang ngalang Jehova suod kaayong nalangkit sa mga Hudiyo ug kinahanglang mogamit ug laing pulong, sama sa “Ginoo” o “Diyos,” “nga walay ikasulting lokal o nasodnon bahin niana.”
Si Perowne wala mouyon niining maong mga pangatarongan, sanglit dili niya “buot nga mopalag usa ka titik” sa pinadayag sa Diyos ngadto sa tawo. Husto siya sa pagpangatarongan nga ang mga maghuhubad nga mihubad sa Hebreohanong balaang ngalan ug “Ginoo” napakyas sa pag-ila tali sa duha ka Hebreohanong mga pulong.
Dugang pa, miinsister pa si Perowne nga adunay maayo kaayong mga awtoridad nga pabor sa pagpasig-uli sa balaang ngalan. Iyang gikutlo ang iladong Ingles nga magbabalak nga si Samuel Taylor Coleridge:
“Nganong ipadayog hubad ang Hebreohanon ngadto sa Ingles nga dili direkta, pinaagi sa paggamit sa Septuagint? Dili ba gidawat nato ang Hebreohanong pulong Jehova? Dili ba ang Κύριος, o Ginoo, sa Septuagint, maoy usa ka Gregong kahulip sa hilabihan ka daghang higayon alang sa Hebreohanong, Jehova? Nan, nganong dili ipasig-uli ang orihinal nga pulong; ug sa Daang Tugon mainampingong gihubad nga Jehova, pinaagig paggamit sa pulong Jehova; ug sa matag teksto sa Bag-ong Tugon, nga nagkutlo sa Daan, pinaagi sa Hebreohanong pulong sa teksto nga gikutlo?”
Giangkon ni Perowne nga ang tukmang paglitok sa Hebreohanong Tetragrammaton nawala na, apan siya miingon: “Kon tungod lamang sa matuotuohong mga katarongan nga wala na gamita ang ngalan sa Hudiyonhong Simbahan, ug kon tungod sa sobrang pagkamasinundanon nga pagkopya sa Grego ug Latin nga mga Bersiyon nawagtang sa atong kaugalingon [Ingles] nga Bersiyon ang tukmang ngalan, dili kini kusganong mga katarongan batok sa pagpasig-uli sa orihinal nga paggamit.” Pabor si Perowne sa pormang “Jehova” tungod kay kini mas ilado. Sukad niadto ubay-ubayng modernong mga hubad ang migamit usab sa balaang ngalan. Ang New World Translation of the Holy Scriptures migamit sa ngalang Jehova sa kapin sa 7,200 ka beses diha sa Hebreohanon ug sa Kristohanong Gregong Kasulatan.
Sa iyang paghubad sa mga Salmo, si Perowne naningkamot sa pagsunod “nga suod sa porma sa Hebreohanon, sa idiom niini ug sa gramatikanhong pagkabalay sa mga pulong.” Sa naghubad sa Salmo 69, mga bersikulo 5 ug 6, iyang nakita ang panginahanglan sa pag-ila tali sa Hebreohanong mga pulong alang sa “Diyos” (ʼElo·himʹ), “Ginoo” (ʼAdho·naiʹ), ug “Jehova”: “Oh Diyos [ʼElo·himʹ], nasayod Ka sa akong kabuangan, ug ang akong mga sala wala malilong Kanimo. Ayaw itugot nga sila nga nanaghulat Kanimo dili maulawan tungod kanako, Oh Ginoo [ʼAdho·naiʹ], Jehova (Diyos sa) mga panon. Ayaw itugot nga sila malibog, tungod kanako, kadtong mga nanagpangita Kanimo, Oh Diyos sa Israel.”