Mga Katingalahan sa Utok nga Nakapalibog sa Siyensiya
“ANG usa ka maisogon bag-ong kaliwat sa ismarte kaayong mga kompiyutir nagakaporma diha sa mga laboratoryo sa artipisyal nga mga intelihensiya,” matud sa High Technology. Sila mao ang ikaduhang-kaliwatang “ekspertong” mga sistema, nga—sama sa ilang unang-kaliwatang mga katumbas—magbaton sa linain nga kahibalo sa mga tawong eksperto nga gisulod sa ilang mga bangko sa impormasyon. Dugang pa, ang mas bag-ong mga sistema magbaton sa pila ka katakos sa pagsulbad sa suliran nga dili makaplagan sa mas karaang mga bersiyon. Apan sila makahunahuna ba?
Ang pagmugnag kompiyutir nga mohunahuna mao ang pangandoy sa mga inhenyero sa kompiyutir sukad gayod sa tunga sa katuigang 1950, dihang ang artipisyal nga intelihensiya nahimong natino nang natad sa siyensiya sa kompiyutir. Apan hangtod karon ang pangandoy wala matuman. “Kita walay mga programa nga tinuod mamugnaon, o tinuod maimbentohon, o makasabot sa mga komplikasyon sa gahom sa pangatarongan sa usa ka tawo,” miangkon si Roger C. Schank, direktor sa Proyekto sa Artipisyal nga Intelihensiya sa Yale. Ngani, ang Psychology Today nagsuma sa kapin sa 25 ka tuig nga panukiduki niining paagiha: “Ang matag tawhanong bata makabuhat sa tulo ka butang nga walay kompiyutir ang makaarang sa pagbuhat—pag-ila sa usa ka nawong, pagsabot sa kinaiyanhong pinulongan ug paglakaw nga gamiton ang duha ka tiil.”
Ang mga kompiyutir yanong nabiyaan sa mga katakos sa hunahuna sa tawo. Ngano? Sa usa ka butang, ang labing modernong computer microcircuitry maoy paninugdan kon itandi sa mga koneksiyon sa gikalkulong 100 bilyon (100,000,000,000) nga neuron—mga selula sa nerbiyos—nga hikaplagan diha sa normal nga utok sa tawo. Sumala sa usa ka teoriya, ang sistema sa pagbakwi sa utok gibase sa usa ka sistema sa mga koneksiyon ug “kining dagaya nga sistema sa mga koneksiyon sa memorya sa tawo maoy usa sa labing dagkong mga kalainan sa mga tawo ug mga makina. Ang katakos sa utok sa pagpangitag impormasyon pinaagi sa minilyong neuron niini nga dungan mopatim-awng misteryoso gayod.” Dugang pa, ang Science nag-ingon, “ang utok nagahimog minilyon o binilyong mga kalkulasyon pinaagi sa mga neuron nga dungan ug magkaabay; ang atong kaliwatan karon sa sumpaysumpay, usa ka tikang sa usa ka panahon nga mga kompiyutir iwit intawon kaayo.”
Matuod, ang pila ka kompiyutir makahimog lisod nga mga kalkulasyon sa matematika sa usa ka tipik sa panahong gikinahanglan sa labing utokang mga matematisyan. Ang modernong mga kompiyutir makalupig gani sa kadaghanang tawo sa pagdulag ahedres. Pero ang mga makina dunay dagkong mga limitasyon. “Ang usa ka gibugnang programa sa pagdulag ahedres tingali makaparot sa usa ka maayong magdudula,” nagpahayag ang bag-ong arttikulo diha sa The New York Times Magazine, “pero usbag diyutay ang mga lagda . . . ug ang makina malibog, samtang ang tawhanong magdudula makahimo sa pagsagubang.”
Unsay nagahatag sa mga tawo ning bentahaa? Kita mangatarongan ug mohimog mga pag-amgid. Kita molantaw sa usa ka suliran gikan sa daghang nagkalainlaing anggulo, nga magaila sa hinungdanong mga impormasyon gikan sa dili angay. Dugang pa, kita dili maglisod sa pagsabot sa mga ideya sa pinulongan o pagkakat-on gikan sa kasinatian. Sa mubo, kita dunay “sentido komon.” Ang makapahiubos nga kasinatian sa pagsulay sa pagsuhid niining “sentido komon,” matud sa Science, naghatag sa mga siyentipiko “sa pagpaubos, sa apresasyon sa pagkakomplikado kaayo sa labing ordinaryong buhat sa tawo—ug kon unsa ka dako ang kinahanglang mahibaloan sa usa ka kompiyutir (o usa ka tawo) una kini may dakong mahimo sa bisan unsang butang.”
Nag-admitir ang mga siyentipiko nga wala ing dagkong mga kauswagan sa dili madugay sa pagpatunghag artipisyal nga intelihensiya, bisan pa sa miuswag nga mga katakos sa umaabot nga mga sistema sa kompiyutir. Ang bahin sa suliran mao nga kita sa yano wala makasabot sa atong kaugalingong paagi sa panghunahuna nga igoigo sa pagmugnag usa ka modelo niana.
“Aha!” kita moingon inigtungha sa usa ka maayong ideya sa hunahuna. Apan sa unsang paagi atong nakuha ang ideya nagapabiling misteryo.