Ang Hunahuna sa Bibliya

Suwerte—Kini ba Nagaumol sa Imong Kaugmaon?

ANG usa ka kamot mainampingong nagpapha sa buling gikan sa aping sa usa ka bata, usa ka mabinationg buhat nga kasagaran sa daghang mga ginikanan. Lamang kining kahimtanga sa lahi nga makapakaguol kaayo. Ang bata, nga hapit nang ilubong, maoy usa sa kapin sa 2,000 nga napatay sa usa ka katalagman nga nakapakugang sa tibuok India nga sila nagbalata sama nga ang nahibilin pa sa kalibotan nakapangusmo sa kalisang. Ang talan-awon mao ang resulta sa usa ka panganod sa misidlit, makahilong puti nga gas nga nagbilin sa kadaot ug kamatayon samtang kini mipaibabaw sa siyudad sa Bhopal.

Gitan-aw sa pipila ka Indian ang maong trahedya ug mipatugbaw, “Suwerte!” Ang uban midawat sa mga opinyon sama sa, ‘Gimbut-an,’ o, ‘Nahisulat na.’ Apan dili tanang Indian nagpasangil sa katalagman sa Bhopal sa binuta nga suwerte.

Unsay imong pagtuo? Ang suwerte ba ang hinungdan? Ang suwerte nagaumol ba sa atong kaugmaon?

Ang Suwerte ba ang ‘Nagabuot’?

Ang nalangkit nga doktrina sa suwerte nagatudlo nga “ang mga hitabo gipiho nang daan alang sa tanang panahon sa paagi nga ang mga tawo walay gahom sa pag-usab kanila.” Pinaagi ni kinsa? “Usa ka dili personal labaw sa kinaiyanhon nga gahom,” motubag ang pipila ka magtutuo sa suwerte. Ang uban nagtuo nga ang usa ka diyos naghukom sa tibuok nga pagkinabuhi sa usa, apil ang panahon ug paagi sa pagkamatay, ug walay mahimo sa pagbag-o niana.

Hinuon, ang Bibliya nagapresentar sa kasukwahi nga hunahuna. Kini nagaingon nga ang pipila ka hitabo ug ang suwerte sa maayo ug sa daotan gitino na daan, apan ang mga dulnganan sa mga indibiduwal wala mapiho. Ang Dictionary of the Bible, sa pagkomento mahitungod sa pulong “suwerte” sumala sa pagkagamit sa usa ka hubad, nagaingon: “Ang usa ka pagsusi sa konteksto nagapadayag nga sa bisan diin ang binuta nga pagtuo sa suwerte wala ipresentar. Usahay ang gitumong mao ang kasagarang kahimtang sa mga tawo, usahay ang katalagman nga ipahamtang sa mga tawo sa ilang kaugalingon o mahitabo sa komunidad.”​—Tan-awa ang Numeros 16:​29 diha sa Revised Standard Version ingong usa ka panig-ingnan.

Matikdi sa unsang paagi nagtuboy sa Bibliya ang paninugdang makataronganong lagda sa hinungdan ug epekto, sumala sa pag-ingon niini: “Ayaw kamo palimbong: Ang Diyos dili mabiaybiay. Kay bisan unsa nga igapugas tawo, kini usab ang iyang pagaanihon.” (Galacia 6:7) Kining bersikuloha maoy usa ka sanglitanan. Wala kinahanglana niini ang pamatuod, walay “tungod.” Busa, sanglit atong pagaanihon ang atong igapugas, dili ba dayag nga kita mao ang responsabli sa daghang butang nga mahitabo kanato? Ang binuta nga suwerte dili mao ang magahukom.

Kagawasan sa Pagpili

Kita adunay kagawasan sa pagpili. Nga nagalungtad ang usa ka pagpili dayag sa mosunod nga kasulatan: “Gibutang ko ang kinabuhi ug ang kamatayon sa inyong atubangan, ang panalangin ug ang tunglo; ug kinahanglang pagapilion ninyo ang kinabuhi aron kamo mabuhi, ikaw ug ang imong mga anak, pinaagi sa paghigugma kang Jehova nga Diyos, pinaagi sa pagpatalinghog sa iyang tingog ug pagsunod kaniya; kay siya mao ang inyong kinabuhi ug ang gitas-on sa inyong mga adlaw.” (Deuteronomio 30:​19, 20) Nganong gidasig ni Jehova nga Diyos ang pagpilig kinabuhi kon dili ka makapili?

Kon kita yanong unodnong mga robot kansang mga lihok gitino daan sa usa ka langitnong tigprograma, unsay bili sa tambag ni Jesus sa “panlimbasog kamo sa inyong kaugalingon sa pagsulod sa masigpit nga pultahan” nga motultol sa kinabuhing walay kataposan? O unsay kahulogan sa iyang mga pulong: “Siya nga nagaantos hangtod sa kataposan mao ang mamaluwas”? Wala gayoy bili! Ang tawong tapolan sa espirituwal dili makakitag hinungdan sa pagpanlimbasog sa pag-alagad sa Diyos o sa pagpangupot sa Biblikanhong mga latid.​—Lucas 13:​24; Mateo 24:13.

Kon sumosunod ni Jesus nga si Pablo nagtuo nga ang iyang kataposang dulnganan nalig-on nang napahimutang, nan kining iyang mga pulong mahimong walay kahulogan: “Dili nga ako nahingpit na: Ako wala pa makadaog, apan nagadalagan, nga nagapaningkamot sa pag-angkon sa ganti nga alang niana si Kristo Jesus nagdakop kanako. Makapasalig ako kaninyo mga igsoon, ako halayo pa sa paghunahuna nga ako nakadaog na. Ang ako lamang nga ikaingon nga akong gikalimtan ang nangagi ug ako nagapaningkamot alang sa kon unsay anaa sa umaabot; ako nagalumba alang sa dag-anan, alang sa ganti nga tungod niana ang Diyos nagatawag kanato alang sa kahitas-an.”​—Filipos 3:​12-14, The Jerusalem Bible.

Makataronganon ba nga ang usa ka Kristohanon “maningkamot” sa unahan ug ‘magalumba alang sa dag-anan’ kon ang suwerte nagdiktar na kon kinsay makadaog bisan sa wala pa magsugod ang lumba? Sa pagkamatuod, nganong moentra pa man sa lumba? Ang ‘que sera, sera’ nga pagtuo wala gayod mahiuyon sa punto de bista sa Bibliya.

Busa, kita dili yanong mga dulaan nga gibirabira sa mga kamot sa usa ka superyor nga gahom nga nagamando sa tanan natong lihok. Ang atong dulnganan wala pa matimrihi sa wala pa kita matawo.

Kon Nganong ang Daotan Mahitabo Ngadto sa mga Maayo

Kon ang suwerte wala mag-umol sa atong mga kinabuhi, nan nganong mopatim-aw nga ang daotang mga butang mahitabo sa maayong mga tawo? “Ang panahon ug wala masayran daan nga hitabo” nag-apektar kanatong tanan maoy usa ka tubag nga ginahatag sa Bibliya. (Ecclesiastes 9:​11) Ang mga tawo mahimong inosenteng mga biktima tungod sa sulagma. Tingali sila anaa sa sayop nga dapit sa sayop nga panahon.

Laing tubag nga hikaplagan sa Bibliya mao nga ang katawhan adunay napanunod nga sala, sa ingon dili hingpit. “Pinaagi sa usa ka tawo ang sala misulod sa kalibotan ug ang kamatayon pinaagi sa sala, ug sa ingon ang kamatayon mikuyanap sa tanang tawo tungod kay silang tanan nakasala.” (Roma 5:​12) Busa, dili lamang ang mga lihok sa tawo ang mahimong masayop ug mahimong depektoso apan mao usab ang mga butang nga ilang ginabuhat ug ginagama. Ang pagpadaplin sa panagana sa pagkaluwas, ang pagpahibalo sa mga pasidaan apan dili tagdon, ang maayong mga intensiyon madaog sa kadalo ug ang susama, ikapahamtang sa dili hingpit nga kinaiya sa dili hingpit nga katawhan.

Busa, ang suwerte wala mag-umol sa atong kaugmaon; kita may kagawasan nga mopili sa atong kaugalingong dulnganan. Ang Britanikong magbabalak si William Ernest Henley nagpahayag sa samang pagtuo sa miingon siya: “Ako ang agalon sa akong suwerte o kapalaran; ako ang kapitan sa akong kalag.” Apan sa 3,000 ka tuig nga nangagi nga unauna kay kang Henley, ang usa ka magsusulat sa Bibliya nagsulat niana nga labi pang tukma. Siya nasayod nga ang maayo o daotang kaugmaon anaa sa iyang kaugalingong kamot. Kadto nagdepende kon siya mopili sa pagsugot sa Diyos o dili ba. Siya misulat: “Pilia sa inyong kaugalingon karong adlawa kon kinsa ang inyong pagaalagaron . . . Apan alang kanako ug sa akong panimalay, kami magaalagad kang Jehova.”​—Josue 24:15.

[Blurb sa panid 16]

Ang suwerte ba ang hinungdan sa trahedya sa Bhopal?

[Blurb sa panid 17]

Daghan nagtuo nga ang tibuok kinabuhi sa usa gitino daan ug walay mahimo sa pag-usab niana

Ang Bibliya nagaingon nga ang pipila ka hitabo gitino daan, apan ang mga dulnganan sa mga indibiduwal wala pihoa