“Among Misyon Maoy Paghikog”
ANG adlaw, Agosto 15, 1945, mikadlawon sa dihang kami anaa sa halayong Habagatang Dagat sa Pasipiko. Ako anaa sa usa ka misyon ingong usa ka membro sa Kaiten Special (Suicide) Attack Corps, sakay sa submarino A-367. Sa dihang ang pahibalo sa emperador sa pagsurender nadungog sa radyo, ang tanan nagtindog lang nga maorag nakugang. Ang gubat sa Pasipiko natapos na.
Sulod sa napulo ka adlaw kami mibalik sa Hapon. Kami nga mihimo sa Navy nga among karera wala makasabot kon nganong ang ubang mga marinero nalipay kaayo nga nabungkag ug nga nalupig pa gani sa gubat! Unsa ka makaguol nga ang mga tawo nagakalipay sa pagtapos sa giyera nga sa dihang daghang batan-ong mga lalake ang namatay alang sa ilang nasod!
Diha sa Misyon sa Paghikog
Sa paghanduraw akong nahinumdoman mga walo ka bulan ang nangagi, pagkahuman nga ako migraduwar gikan sa Naval Antisubmarine ug Submarine nga mga tunghaan. Disyembre 25, 1944 kadto, ug bag-o lang ako nakadawat ug sugo aron nga moalagad sa submarino A-367. Sa dihang misakay kami sa Yokosaka niadtong Bag-ong Tuig sa 1945, ang gisugo kanamo maoy makig-ambit sa linain nga pamaagi sa pag-atake. Ang mga pulong “special attack” nagkahulogang paghikog nga atake, sama sa mga kamikaze sa kahanginan. Kami ginganlag Shimbu Squad sa Kaiten Special Attack Corps.
Aron sa pag-andam sa maong mga pagmaniobra, mibiyahe kami sa Kure, usa ka dakong dunggoanan sa mga barkong iggugubat duol sa Hiroshima, alang sa pagbag-o niadtong submarino aron mapaigo ang kaiten. Ang kaiten usa ka inusob nga torpedo nga adunay usa ka guot nga kuwarto sa pangkontrol alang sa usa ka tawo. Human nga kini malansar sa itaas nga bahin sa usa ka submarino, ang tigpalihok momaneho niini aron nga kini moigo sa iyang target, mao nga ang ngalan tawhanong torpedo. Sa dihang mailansar, wala nay balikanay. Ang pag-igo sa target nagkahulugan ug kamatayon sa usa ka bayani, samtang ang pagsipyat niana magkahulugan ug iro nga kamatayon, ang pagtawag sa Hapones sa dihang ang usa ka tawo mamatay nga walay katuyoan.
Ang pagpakamatay alang sa among nasod, among gihunahuna, maoy usa ka halangdon nga pribilehiyo. Sa dihang ang among nagamandong opisyal midapit ug mga boluntaryo aron mahimong bahin sa mga suicide squad, kaming tanan miabante nga nahiusa. Bisan kon dili ako usa ka kaiten nga tigmaneho, ang tanan nga tripulante gikonsiderar nga membro sa suicide attack corps. Unsa ka dungganon!
Pagkahuman sa pagbansay alang sa paglansar sa kaiten, kami misugod sa among misyon nga nagdalag lima ka kaiten nga gibutang sa itaas nga bahin sa submarino. Nagapaingon sa Pasipiko agi sa Inland Sea, ako nagatindog sa itaas ug misud-ong sa kaanyag sa sayong ting-init. Ako naghunahuna unsa kaha ang nagahulat niining lima ka mga barko sa kamatayon ug mihinumdom sa matam-is ug mapait nga handumanan niadtong ako gibansay sa navy.
Pagbansay sa Navy
Sukad pa sa pagkabata buot na nakong himoong karera ang Navy, ako misulod sa Naval Mine School sa dihang ako 18 na sa 1944. Sa unang duha ka bulan, ang pagbansay misentro sa mga gikinahanglan alang sa pakig-away sa yuta ug usa ka dinaliang pagtudlo sa sentido kumon sa Navy. Human niana, ang eskuelahan miusob sa iyang ngalan ug nahimong Naval Antisubmarine School. Kami gisugdan sa pagtudlo sa pagmanehog mga hydrophone ug sonar aron mabansay na sa dihang dad-on kami sa panggubatan nga bug-os nabansay.
Sa unang duha ka adlaw sa eskuelahan, kami gitratar nga samag mga bisita. Ang mga nagatudlo malumong mipasabot unsay makapalibog namo. Dayon, sa ikatulo nga adlaw, miabot ang unang “pagpahiangay.” Pagkahuman dayon nga ang tigbantay nga opisyal mihimo sa paglibot sa dihang kami mopahuway na, nadunggan namo ang instruktor nga mimando, “Tanan tindog! Tanan molinya!” Wala nahibalo unsay himoon, kami mipasagad lamang. “Lihok dayon! Pagdali! Paglinya!” Mga pagtamay gitumong kanamo. Pagkahuman nga nakalinya na kami, kami giingnan: “Kamong tanan nagakinahanglan sa pagpalig-on.” Ug ang mga “pagpahiangay” misugod. Diha sa Navy, ang “pagpahiangay” nagapasabot ug paglatigo. Kami giingnan sa pagtindog nga ibukaka ang mga paa ug ipakagut ang mga tango aron kami dili matumba o mapaak ang among dila. Sunodsunod nga mga hapak sa among nawong ang misunod.
Mga pagpahiangay kanunay nga gipahamtang binase sa responsabilidad sa katilingban. Kon ang usa ka membro sa usa ka dibisyon makahimo ug sayop, nan ang tibuok dibisyon makadawat ug pagpahiangay. Usahay ang usa ka baston nga maorag usa ka baseball bat ang gigamit aron sa paglapdos sa among sampot. Gitawag kadto nga “ang baston nga mopalig-on sa espiritu sa mga sundalo.” Unta, ang mga pagpahiangay gihimo aron sa pag-ugmad ug espiritu sa pagkanahiusa sa grupo, nga gikinahanglan kaayo sa dagat. Sa matag panahon nga ako makaeksperensiya ug pagpahiangay, ako mahunahuna kon kaha kini ba gayod makatabang sa aktuwal nga panag-away.
Pagkagraduwar gikan sa Antisubmarine School, ako misulod sa Submarine School. Karon nagatuon kami sa lain nga kiliran sa pensa, nga ginahatagag mga pagpahayag ug pagbansay unsaon pag-ila sa tingog sa usa ka barko gikan sa usa ka submarino ug atakehon kini. Ang pagbansay mas lisod dinhi, sa pagsunod sa ginaingon sa Japanese Navy nga “Lunes-Lunes-Martes-Miyerkules-Huwebes-Biyernes-Biyernes” nga rutina. Sa laing pagkasulti—walay hinapos sa semana nga libre.
Ang Atake sa Paghikog
“Miagi na kita sa Bungo Channel,” milanog ang trompa, nagpakurat kanako gikan sa akong paghanduraw. Kita molawig sa ibabaw hangtod ugma sa buntag. Among gidahom nga inyong tumanon kining misyona ingon nga Shimbu Squad sa Kaiten Special Attack Corps. Himoa ang inyong pinakamaayo diha sa inyong katungdanan.” Ang among misyon mao ang pag-ukoy ug pagguba sa mga barko nga nagaagi sa mga rota taliwala sa Okinawa ug Guam. Sa upat ka adlaw kami motidlom kon kadlawon ug mopaibabaw kon kilomkilom.
Sa 1400 ka oras, o 2:00 s.h., sa ikalima ka adlaw, among namatikdan ang gigikanan sa tingog. Kami nagabaton ug kalalomon nga 14 metros samtang nagabantay sa target pinaagi sa periskopyo. Sa kalit, daghang sugo ang nadungog.
“Matag usa sa iyang lugar!”
“Mga kaiten pagbantay!”
“Mga tigmaneho adto sa mga sakyanan!”
Sa dihang ang mga tigmaneho paspas nga miadto sa hiktin nga koridor nga nagabaat sa ilang Rising-Sun nga higot sa ulo, mga tripulante midapa sa bungbung, nagasaludar ug pagpanamilit.
Ang mga tigmaneho midalagan ngadto sa communication duct (ang alagianan sa pag-adto sa torpedo nga kabina gikan sa sulod sa submarino), milibot sa gawang, ug misaludar nga misiyagit: “Salamat, kaninyong tanan, sa pagtagad kanamo. Malig-on kaming mohimo niini!” Kadtong nagatindog sa silong naghilom, ang ilang mga nawong tuskig.
“Matag sakyanan andam sa paglansar!” Ang tingog sa gisugo mikurog sa dihang iyang gisulti ang sugo sa kapitan.
“Mga target: usa ka dakong suplay nga barko ug usa ka destroyer,” ang kapitan mipahayag. “Sakyanan Numero 1 daot. Busa ang Numero 2 ug Numero 3 ang moigo sa target. Ang uban maghulat.”
“Sakyanan Numero 2, larga!”
“Sakyanan Numero 3, larga!”
“Tug! Tug!” Ang mga kable nga naghigot sa mga kaiten giluagan ug nagpusdak sa salog. Ang sakyanan Numero 2 gibuhian, ug samtang ang iyang makusog nga tingog madungog pa, sakyanan numero 3 misunod niini. Akong nahinumdoman ang bata kaayong mga dagway sa nagasakay niini. Akong gitunong ang akong hunahuna sa akong trabaho sa pagsunod sa mga kaiten uban sa mga hydropono.
“Panahon na nga ig-on nila ang mga target,” miingon ang usa. Ang mga kaiten gilansar lamang mga 15 minutos pa, apan maorag usa ka oras na o sobra. “Boo—oom!” madungog ang lanog sa buto, sundan na usab sa usa.
“Petty Officer nga Chiba nakaigo sa target!”
“Petty Officer nga Ono nakaigo sa target!”
Hilom ang tanan. Walay milihok, walay miubo gani. Ang pipila nag-ampo nga ang kamot nagkumkum paingon sa direksiyon sa buto. Mga luha matin-aw sa mga nawong sa mga tripulante samtang nagatindog sila nga walay tingog. Usa ka dili katoohan nga pagkahilom ang milungtad alang sa usa ka magilakon nga resulta.
Apil sa iyang mga personal nga gamit, nakita namo ang usa ka panamilit nga ginaray ni Petty Officer Ono sumala sa kostumbre sa mga Hapones sa pagbilin ug orihinal nga garay sa dihang ang usa magdahom nga mamatay. Siya misulat: “Sa dihang ang seresang kahoy sa Karaang Hapon mamulak, ug ang mga gihay matibulaag, sila matibulaag kinailadman sa dagat.” Siya 19 anyos.
Atake sa Kahanginan!
Kami kanunay nga nangita sa mga kaaway, mosalom kon mosubang ang adlaw ug motugmaw pagkasalop. Pagkahuman sa duha ka semana nga dili malamposong pagpangita, ang kapitan mianunsiyo nga kami gilayon mobalik sa Kure. Ang tibuok tripulante masadyaon. Samtang ang submarino midunggo sa Kure alang sa pag-ayo ug sa pagpuli sa mga gikinahanglan, ang mga tripulante nagapahuway sa lokal nga mga spa.
Kadto Hunyo 15, 1945. Kami napundo sa usa ka dunggoanan duol sa Naval Arsenal samtang nagaandam sa among sunod nga misyon. Ang sinyales sa atake sa kahanginan mitingog. Walay panahon sa pag-andam. Usa ka dako nga B-29 nga tigbomba miduol ngadto sa tipiganan sa mga hinagiban. Ako miambak gikan sa submarino paingon sa pantalan aron sa pagbuhi sa unahan. Misiyagit ako kang Petty Officer Mohri, kinsa bag-o lang nakabalik, sa pagbuhi sa likod. Ang submarino milarga, ug kami nabiyaan.
Kami midangop sa usa ka balay duol sa pantalan, apan puno kini sa nagatrabaho sa tipiganan sa hinagiban. Samtang kami nagatindog sa entrada, usa ka bomba nahulog, ug kami nalabay sa gawas. Among gibati nga peligroso nga kami magpabilin didto ug midesidir sa pagdalagan ngadto sa usa ka langub nga gikali sa bungtod likod sa arsenal. Among giorasan ang tulo-ka-minuto nga kal-ang tali sa mga atake sa mga eroplanong tigbomba. Sa dihang ang usa sa mga tigbomba miagi, kami midalidali ug dalagan ngadto sa bungtod. Usa ka bomba mibuto sa likod nako sa dihang naabot nako ang langub, ug nasalibay ako pasulod. Maayo na lang, ako wala nasamdi. Si Petty Officer Mohri, kinsa misunod kanako, dili nako makita. Sa pagkatapos sa pamomba, ako siyang gipangita nga mibalik sa akong giagian. Ang bomba nagbilin ug daghang mga buslot sa dalanon. Akong gipangita ang akong kauban apan walay kapuslanan.
Diha pa ako nakakita ug daghan kaayong namatay ug nasamdan. Ang pagkadaotan ug pagkawalay kapuslanan sa gubat nakapatandog gayod kanako sukad niadto. Mihunahuna ako nga ang Diyos o si Buddha wala nagalungtad. Kon anaa pa sila, sila dili gayod unta motugot niining maong kabangisan.
Pagpangita sa Kasaligang Diyos
Duha ka bulan lang pagkatapos niadtong pagbomba nga ako modawat na lamang sa pagkalupig sa Impiryo sa Hapon niadtong ting-init sa Habagatang Pasipiko. Pagkahuman sa pag-asikaso sa pipila ka mga butang, ako mibalik sa akong balay sa Nobyembre 20, 1945. Duha ka adlaw sa ulahi ako nakabaton ug trabaho uban sa Japan National Railways. Sa sulod sa 30 ka tuig, ako mitrabaho ingong usa ka konduktor ug opisyal sa istasyon sa daghang siyudad sa isla sa Shikoku. Tungod sa akong naeksperyensiyahan sa panahon sa gubat, mga ideyang ateista ang misulod sa akong hunahuna.
Sa 1970, ako giasayn nga motrabaho sa Sako Station, mga tulo lamang ka oras gikan sa silingan nga tinukod. Nagasakay pinaagi sa tren, ako nagabasa ug mga mantalaan ug mga magasin. Kada buntag sa abrihan nako ang akong bag, akong makita ang Bantayanang Torre ug Pagmata! sa kilid. Ang akong asawa nahimo na man nga usa sa mga Saksi ni Jehova ug siya ang nagabutang niana. Sa una ako naglagot ug gilabay sila sa mga butanganan sa bagahe. Ako matahapon kaayo sa relihiyon ug misupak gayod sa Kristohanong relihiyon sa akong asawa. “Ayaw na gayod ibutang kanang maong mga magasin sa akong bag pag-usab,” ako siyang siyagitan sa pagpauli. Apan sa sunod nga adlaw, ang mga magasin anaa na usab sa akong sudlanan.
Usa ka adlaw nakita nako ang usa ka tawo nga mikuha sa mga magasin gikan sa bulutangan ug misugod sa pagbasa kanila. ‘Unsa ba gayod ang makapainteres nianang mga magasina?’ ako naghunahuna. Pagkahuman sa pag-obserbar niini sa pipila ka beses, usa ka adlaw akong gisusi Ang Bantayanang Torre pagkahuman sa akong mantalaan. Dili ko kaayo kasabot unsay nasulat didto, apan nakita nako ang Pagmata! nga makalingaw. Pagbasa lang kanila nga kausa, akong gibati nga kini lahi, ug ako nagbasa na sukad niadto. Pero hibaloi, nga ako wala nagabasa kanila sa balay tungod sa akong baroganan ingon nga magsusupak, apan hinayhinay nga akong napabilhan ngano nga ang akong asawa mosangyaw kada adlaw.
Gikan sa 1975, ang akong pisikal nga kahimtang nagakadaot, ug ako miretiro sa Abril nianang tuiga. Ang mga doktor nakakita ug kanser sa pharynx. Samtang ako anaa sa ospital, usa ka lalake nga Saksi mibisita kanako ug mihatag kanakog mga gasa nga The New World Translation of the Christian Greek Scriptures ug ang libro Is This Life All There Is? Ako nalaay, ug tungod kay ang Bibliya gihatag kanako nga gasa, ako anaay ikabalibad nga mobasa niana.
Paghawa na nako sa ospital, ang lalake mibisita dayon kanako. Ang unang duha ka bisita maoy estoryahanay lamang. Kami naghisgotanay mahitungod sa eksperyensiya sa gubat. Pagkahuman sa pagbuntog ug ateistikong panghunahuna nga maoy epekto sa eksperyensiya sa gubat, ako sa kataposan nabawtismohan sa usa ka distritong kombensiyon sa 1980. Sukad niadto, ako nagpahimulos na sa pribilehiyo sa pag-alagad sa uban, ug bag-o lang nga natudlo nga ansiano sa among lokal nga kongregasyon.
Sa paghinumdom, akong naamgohan kon nganong ang politikal ug militar nga mga lider nagaedukar sa mga batan-ong mga lalake sa pagtanyag nga walay kahakog sa ilang kinabuhi ngadto sa ilang nasod. Ang gamhanang gahom ni Satanas nga Yawa ang nag-awhag kanila, sa gipakita sa akong pagtuon sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya. Luyo sa kaguliyang sa mga misyon sa paghikog, ako na karong makita ang madagmalong tuyo ni Satanas. Ang Pinadayag 12:7-9, 12 mitagna niana: “Unya nahitabo ang gubat sa langit: Si Miguel ug ang iyang mga anghel nakiggubat batok sa dragon. Ug ang dragon ug ang iyang manulonda nakiggubat, apan gilupig sila ug wala nay dapit pa alang kanila didto sa langit. Ug gitambog ang dakong dragon, ang serpente nga karaan, ang ginganlag Yawa ug Satanas, ang maglilimbong sa tibuok kalibotan—siya gitambog ngadto sa yuta, ug ang iyang mga manulonda gitambog uban kaniya. Tungod niini, paglipay, O kalangitan ug kamo nga nanagpuyo niini! Apan alaut kamo, O yuta ug dagat, kay diha kaninyo nahilusad ang yawa nga puno sa dakung kapungot sanglit nasayud man siya nga hamubo na lamang ang iyang panahon.”
Ang akong hunahuna dugay na nga nabutaan sa pagtuo nga ang paghikog nga mga misyon usa ka dungog, apan ako na karong nakit-an ang kamatuoran. Nakita ko na karon si kinsa ang luyo sa akong pagkanabutaan. Ang mga pulong ni apostol Pablo sa 2 Corinto 4:3-6 nagtin-aw niini: “Kon, karon, ang maayong balita nga among ginapahayag sinalipdan man, sinalipdan lamang ngadto kanila nga nagakalaglag, kansang mga hunahuna gibutaan sa diyos niining sistema sa mga butang, aron nga ang kahayag sa maayong balita mahitungod kang Kristo, kinsa mao ang dagway sa Diyos, dili modan-ag. Kay kita wala nagasangyaw, sa atong kaugalingon, apan si Kristo Jesus ingong Ginoo, ug atong kaugalingon ingong imong mga alagad alang kang Jesus. Kay ang Diyos nag-ingon: ‘Gikan sa kangitngit may kahayag nga mosidlak,’ ug mao siya nagasidlak dinhi sa among mga kasingkasing aron sa paghatag kanamo sa kahayag sa kahibalo sa himaya sa Diyos, nga anaa sa nawong ni Kristo.”
Ang pagkahibalo sa kamatuoran ug sa bugtong matuod nga diyos mahimong maitandi sa katam-is, oo, sa kapresko, sa hangin sa dihang kami migula ug miabri sa gawang sa submarino. Walay laing makapabili sa katam-is ug kapresko kay kanamo. Tungod niining espirituwal nga kapresko, lalom ang akong pasalamat kang Jehova. Ug ang akong pasalamat usab ngadto sa akong asawa tungod sa iyang walay kapoy nga paningkamot sa pagpakig-ambit sa mga kamatuoran sa Bibliya, wala naghunong sa napulo ka tuig hangtod ako mipahinungod sa Diyos. Ingong resulta, ako karon puliki na sa Kristohanong ministeryo, usa ka makaluwas kinabuhi nga misyon alang sa matuod nga Diyos.—Sa giasoy ni Yoshimi Aono.
[Hulagway sa panid 10]
Salamat sa akong asawa nga walay kapoy sa pagpaningkamot, ako karon nagahimo sa usa ka nagaluwas-sa-kinabuhing misyon alang sa matuod nga Diyos