Posible ba ang Kristohanong Panaghiusa?

ANG Kakristiyanohan maoy usa ka nabahin nga panimalay. Ang iyang gibanabanang mga membro nga kapin sa 1,500 ka milyong tawo nabahin ingong Romano Katoliko, Silangang Ortodokso, Protestante, ug ubang mga iglesya ug mga sekta nga nangangkong Kristohanon. Daghang sinserong mga tawo natingala kon ang Kristohanong panaghiusa makab-ot ba gayod.

Nabalaka sa relihiyosong pagkabahinbahin, usa ka dokumento sa Second Vatican Council mipahayag: “Ang tanan nagapahayag sa ilang kaugalingon nga disipulo sa Ginoo, apan ang ilang mga pagtuo nagkasumpaki ug ang ilang mga dalan nagbulag, nga daw si Kristo Mismo nabahin (cf. 1 Cor. 1:13). Walay duhaduha, kining panagsumpaki maoy sukwahi sa kabubut-on ni Kristo, naghatag ug kababagan sa kalibotan, ug naghimog kadaot sa labing balaang kawsa sa pagsangyaw sa maayong balita sa tanang linalang.”

Ang Katolikong Iglesya ug Panaghiusa

Ang Katolikong Iglesya, nga nangangkon ug duolan sa katunga sa total nga membro sa Kakristiyanohan, adunay iyang kaugalingong ideya bahin sa Kristohanong panaghiusa. Ang nagkalainlaing “panaghiusa sa pag-ampo” ang naporma sa pagkasunod nga siglo. Pipila kanila mao ang Archconfraternity of Our Lady of Compassion for the Return of England to the Catholic Faith, ang Pious Union of Prayer to Our Lady of Compassion for the Conversion of Heretics, ug ang Archconfraternity of Prayers and Good Works for the Reunion of the Eastern Schismatics with the Church.

Sa 1908, sa pagpanguna sa usa ka Anglikanong pari nga nahimong Katoliko, usa ka tinuig nga Katolikong semana sa pag-ampo (Enero 18-25) ang giorganisar ‘alang sa pagkabig ug pagpabalik sa mga nahisalaag nga mga igsoon.” Sa ulahi kini nahimong tinuig nga Semana sa Pag-ampo Alang sa Kristohanong Panaghiusa, nga diin ang WCC (World Council of Churches) miapil sukad sa sayo nga katuigang 1950.

Ang Katolikong librong The Documents of Vatican II mibatbat: “Matag tuig sa Enero, sa daghang dekada, ang mga Romano Katoliko nagtanyag ug walo ka adlawng pag-ampo alang sa panaghiusa sa Iglesya. Hangtod sa 1959, ang katibuk-ang ideya niadtong mga adlaw sa pag-ampo, Enero 18-25, mao ang paglaom nga ang mga Protestante ‘mobalik’ sa bugtong matuod nga Iglesya, ug nga ang Ortodoksong kabangian matapos.”

Ang Vatican II ba miusob sa patukoranang panglantaw sa Katolikong Iglesya bahin sa Kristohanong panaghiusa? Ang manununod ni Papa Juan, si Paulo VI, miproklamar sa Vatican II nga Dogmatic Constitution on the Church, nga nag-ingon: “Kini mao ang bugtong Simbahan ni Kristo nga sa Pagtulon-an kami nangangkon nga usa, balaan, katoliko ug apostolikanhon. . . Kining maong Iglesya, nagalangkob ug naorganisar ingong usa ka sosyedad sa presenteng kalibotan, nga naglungtad sa Katolikong Iglesya, nga gimandoan sa manununod ni Pedro ug sa mga obispo nga nakig-uban kaniya.”

Busa ang panglantaw sa Katolikong Iglesya sa Kristohanong panaghiusa wala sa patukoranan mausab. Kining hunahunaa nga gipahayag diha sa Vatican II mao, sa ingon, nga bisan unsang maayong butang nga naglungtad gawas sa Katolikong Iglesya sa pagkamatuod iya gayod ug, busa, sumala sa giingon sa Dogmatic Constitution on the Church, “maoy kusganong mga puwersa ngadto sa Katolikong panaghiusa.”

Takos ba sa Pagpausbaw sa Panaghiusa?

Unsa ang ikasulti bahin sa balikbalik nga pangangkon sa Katolikong Iglesya nga mahimong “usa, balaan, katoliko, ug apostolikanhon”? Una, ang bag-ong kabangian sa tradisyonal nga mga Katoliko ilalom sa pagpangulo ni Arsobispo Lefebvre, bisag dili na hisgotan pa ang bukas nga pagrebelde sa gatosgatos nga mga teologong Katoliko, nagapamakak sa pangangkon sa simbahan nga mahimong “usa.”a

Ikaduha, ang talaan sa Katolikong Iglesya, uban sa iyang supak-Semitismo, ang iyang pagsakit sa mga “erehes,” ang iyang pagtuboy sa “balaang mga gubat,” ug ang iyang pag-apil-apil sa politika ug sa hugaw nga mga iskandalo bahin sa panalapi, nagapakita nga kini halayo sa pagkabalaan.

Ikatulo, ang Iglesya sa Roma dili-gayod makapamatarong sa iyang pangangkon nga kini “katoliko,” o “unibersohanon,” sanglit gilangkoban lang kini ug duolan sa katunga sa mga tawong nagaangkong Kristohanon, o duolan sa 15 porsiento sa populasyon sa kalibotan.

Sa kataposan, ang kasaysayan, ang talaan sa kapapahan, o ang kaadunahan, ang imoralidad, ang pag-apil-apil sa politika sa daghang Katolikong mga obispo, dili makapamatarong sa pangangkon sa iglesya nga “apostolikanhon.” Sa tin-aw, ang Katolikong Iglesya wala sa posisyon sa pag-angkon nga maoy lisoanang punto sa matuod nga Kristohanong panaghiusa.

Ang Konsilyo sa Kalibotan ug Panaghiusa

Ang World Council of Churches giapilan ug kapin sa 300 ka Protestante ug Sidlakang Ortodoksong mga iglesya nga adunay kapin sa 400 milyones ka membro diha sa kapin sa usa ka gatos ka nasod. Ang katuyoan sa maong konsilyo mao ang “pagsangyaw sa kahinungdanon sa panaghiusa sa Simbahan ni Kristo ug sa paghimo nga maoy pangunang butang diha sa mga iglesya ang obligasyon sa pagpakita sa pagkanahiusa ug sa pagkadinalian sa buluhaton niini sa pag-ebanghelyo.” Hinuon, ang WCC ba makatanyag ug paglaom alang sa matuod nga panaghiusa sa mga Kristohanon kay sa Romano Katolikong Iglesya?

Unsa ang pasikaranan sa WCC sa paglaom nga mahiusa ang mga Kristohanon? Ang usa ka ensiklopedia mibatbat: “World Council of Churches. . . . Ang mga membro miuyon nga ang pagbahinbahin taliwala sa mga Kristohanon maoy supak sa kabubut-on sa Diyos ug usa ka dakong babag sa pagdawat sa Kristiyanidad sa mga dili-Kristohanon. . . . Ang pagtuo nagadako nga ang panaghiusa kinahanglang ipasukad sa kamatuoran.” Busa, unsay giisip nga pangunang kamatuoran sa kapin sa 300 ka membrong mga iglesya sa WCC?

Sa 1948 ang orihinal nga basehanan sa pagkamembro sa WCC giisip sa pipila ka iglesya nga dili gayod Trinitaryanhon. Mao nga sa 1961 ang basehanan sa pagkamembro giusob nga mabasa: “Ang World Council of Churches maoy usa katigoman sa mga iglesya nga nagapamatuod nga si Ginoong Jesu-Kristo mao ang Diyos ug Manluluwas sumala sa Kasulatan ug busa naningkamot sa dungang pagtuman sa ilang komung pagtawag alang sa kahimayaan sa bugtong nga Diyos, Amahan, Anak ug Balaang Espiritu.”​—Italiko amoa.

Ang maong basehanan sa pagkamembro sa WCC maoy panagsumpaki sa mga pulong. Ngano? Tungod kay ang pagtuo sa “usa ka Diyos, Amahan, Anak ug Balaang Espiritu” dili “sumala sa Kasulatan.” Ang Encyclopedia of Religion misaysay: “Ang mga teologo karon miuyon nga ang Hebreohanong Bibliya wala masudli sa doktrina sa Trinidad.” Dugang pa, ang The New International Dictionary of New Testament Theology mibatbat: “Ang Karaang Kristiyanidad walay tino nga doktrina sa Trinidad.” Ug mideklarar ang The New Encyclopœdia Britannica: “Ang pulong Trinidad o ang tino nga doktrina dili makita diha sa Bag-ong Tugon, ni may katuyoan si Jesus ug ang iyang mga sumusunod sa pagsupak sa Shema diha sa Daang Tugon: ‘Patalinghog, O Israel: Ang atong Ginoo nga Diyos maoy usa ka Ginoo’ (Deut. 6:4).”

Dugang pa, ang WCC sobrang nalangkit sa mga kabingkilan sa politika. Pananglitan, kini mitagana ug mga pinansiyal nga tabang alang sa armadong kalihokan sa kagawasan. Ang The New Encylopœdia Britannica mibutyag: “Ang mga pagpaila sa nagkalainlaing rebolusyonaryong mga kalihokan sa mga pundok sa WCC nakapatunghag pagsaway sa pipila ka bahin sa mga iglesya.” Ang dili-Kristohanong pag-apil-apil sa politika wala makahatag ug matuod nga Kristohanong panaghiusa, ilabina sa usa nga dili-biblikanhon ug pasikaranang doktrina.

Tinuod nga Panaghiusa Posible

Makapainteres, nga ang Pranses nga Encyclopœdia Universalis (1989) nag-ingon nga ang katuyoan sa ekumenismo mao “ang paghatag ug balik sa nabahin nga panimalay sa Kristohanon ug dulot ug makitang panaghiusa, kaharmoniya sa mga pagtulon-an ni Jesus. . . . Nakapaniid sa paghigugmaay sa mga Kristohanon sa usag usa, ang mga dili-Kristohanon makadangat sa pagtuo ug makig-uban sa Iglesya, makahulagway sa hunahuna ug bag-ong kalibotan diin ang pag-alagad, pagkamatarong, ug kalinaw maoy nagapangunang mga prinsipyo, sumala sa gitagna ug gipasundayag ni Kristo. . . . Talagsaon nga . . . ang Sulat Ngadto sa mga Hebreohanon (II, 5) nagahisgot sa ‘oi·kou·meʹne [gipuy-ang yuta] nga umaabot,’ busa nagpasiugda nga ang Kristohanong paglaom dili alang sa dili-unodnong espirituwal nga kalibotan, kondili alang niining gipuy-ang kalibotan [yuta] nga nanumbalik sa iyang Maglalang.”

Dugang ug dugang mga membro sa mga iglesya sa Kakristiyanohan ang nagpakaamgo nga ang pagtulon-an sa ilang iglesya nahasupak sa mga pagtulon-an ni Jesus. Sila nakamatikod uban sa kaulaw nga ang mga membro sa ilang relihiyon wala maghigugmaay sa usag usa. Daghan kanila, hinuon, ang nakakaplag ug usa ka pamilya sa mga Kristohanon nga suod nga nagkahiusa, ug sila nakapaniid sa tinuod nilang paghigugmaay sa usag usa. Oo, sila nakakitag tinuod nga Kristohanong panaghiusa ug paglaom taliwala sa tibuok kalibotang pamilya sa mga Saksi ni Jehova.

Ingong resulta, minilyon sa mga membro niadto sa mga iglesya sa Kakristiyanohan ang nakabaton ug paglaom diha sa nahiusang bag-ong kalibotan sa Diyos, diin ang pag-alagad, pagkamatarong, ug kalinaw mao ang nagapangunang mga prinsipyo.

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 11]

Daghang katawhan ang nakakitag tibuok-yutang pamilya sa mga Kristohanon nga nagakahiusa na

[Hulagway sa panid 10]

Kining monumento sa hedkuwarter sa World Council of Churches, Geneva, Switzerland, nagasimbolo sa ilang mga pag-ampo alang sa panaghiusa sa iglesya, nga wala gihapon tubaga