Ako Niadto Usa ka Propesyonal nga Kawatan
BANG! Ang pakang sa huwes milanog sa tibuok korte. Ang sunod niya nga mga pulong, bisan pag hinayng pagkasulti, daw mibanghag kanako. “Gisentensiyahan ko ikaw ug 15 anyos sa prisohan.” Dili gayod ako malimot niadtong mga pulonga ni sa mga hitabo nga misunod. Gidala dayon ako sa polis gikan sa korte balik sa temporaryo nga atob nga mao ang akong pinuy-anan sa miaging tulo ka bulan.
Sayo sa pagkabuntag, ako gigawas sa akong atob, giagi sa usa ka koridor ug gidala sa usa ka gamayng kuwarto, diin ako gitaoran sa usa ka panit nga bakos nga mga 13 sentimetros sa gilapdon ug ang belya sa likod. Sa atubangan mao ang duha ka dagkong metal nga lingin nga niana giposas ang akong mga kamot. Pagkahuman niana, gidala ako sa duha ka polis agi sa laing agianan, diin gikuyogan ako sa usa ka grupo sa mga lalaki nga giposasan sa samang paagi. Ang mga lalaki nagtindog sa duha ka lumbay, nga nagtapad. Gidala ako ngadto sa akong posisyon sa linya, ug ang usa ka kadena nga nagkonektar sa duha ka linya gialsa ug gikandado ngadto sa ikatulong lingin, sa kilid sa panit nga bakos.
Human niadto, ang unom ka polis nga presente na sa maong panahon, nagdala kanamo ngadto sa elebetor nga nagdala kanamo ngadto sa bus nga espesyal nga pagkabuhat. Didto ako, nga naglingkod tapad sa usa ka mamumuno ug atubangan sa mga tigbaligyag mga droga, mga manglulugos, ug mga kawatan. Kaming tanan nagpadulong sa samang dapit—ang prisohan!
Unsa kaha, tingali mahibulong ka, ang mitultol sa maong mga kahimtang? Pasugira ako sa akong kagikan ug sa mga panghitabo nga nakapabalhog nako sa prisohan.
Wala Ako Matawo nga Usa ka Kriminal
Ang akong mga ginikanan naminyo human gayod sa Gubat sa Kalibotan II, ug niadtong 1947 natawo ang akong magulang nga lalaki. Duha ka tuig sa ulahi ako natawo, nga gisundan sa laing igsoong lalaki 18 ka bulan sa ulahi. Busa uban sa tulo ka bata, gihimo sa akong mga ginikanan ang hataas nga biyahe pakasadpan gikan sa Richmond, Virginia, U.S.A., paingon sa estado sa Oregon sa Baybayon sa Pasipiko. Dayon gihimo namo ang biyahe paamihanan ngadto sa Washington State ug nanimuyo sa siyudad sa Bellevue. Niadtong panahona, ang kinabuhi daw normal alang kanako. Bisan tuod kami dili suod kaayo nga pamilya, kami may regular nga mga ekskursiyon nga magkauban ug nagsimba sa lokal nga simbahan sa Luterano. Ang pagtahod alang sa Diyos, kang Jesus, ug sa Bibliya maoy batasan sa usa ka pamilya gikan sa Virginia. Sa Enero 1960 ang akong manghod nga babaye natawo. Pagkadako sa kalipay sa akong inahan nga sa kataposan nakabatog batang babaye nga maoy gitinguha niya sa kanunay!
Ugaling, may nahitabo mga unom ka bulan sa ulahi nga nagbag-o sa among paagi sa kinabuhi. Namalhin na usab kami, sa maong panahon ngadto sa dasok ug kakahoyan nga lungsod sa Maple Valley. Mihunong kami sa pagsimba, wala nay mga ekskursiyon sa pamilya, ug ang akong amahan misugod sa kusog nga pag-inom. Ako masubo gihapon sa paghinumdom sa maong pagbalhin. Kami nasubo kaayo sa dugay nga panahon human niadto. Nagtuo ako nga kadto sa bahin maoy hinungdan sa akong masukihong kinabuhi ingong tin-edyer.
Kon Nganong Gipalabi Ko ang Kinabuhi sa Kriminal
Ang Maple Valley, maingon nga imong mahanduraw gikan sa pagkadungog lang sa ngalan, dili usa ka dapit nga makapaukyab alang sa usa ka badlongon nga tin-edyer sa katuigang 1960. Mao nga himoon ko ang kaugalingon kong kaukyaban. Kadto sayon alang kanako tungod sa daotang grupo sa mga tawo nga akong gipakig-ubanan sa eskuylahan. Ang tapos-pag-eskuyla nga mga hitabo mosangpot sa mga parti sa paghuboghubog, nga sundan sa mga sumbagay ug mga droga. Sa ubay-ubay nianang mga okasyona, ako magsampiray sa pag-uli sa alas tres o alas kuwatro sa buntag—nga hubog. O kaha dili ako mopauli sa daghang adlaw, nga moestar uban sa akong mga higala. Katingad-anan, ako nasayod nga sayop ang akong gibuhat, apan ang akong mga ginikanan daw wala magpakabana niana.
Usahay, kami mangawat sa pagsusi kon dili ba kami hidakpan. Kas-a, akong gikawat ang usa ka kotse ug gikalingawan kana sa pagsakaysakay. Apan ako nadakpan ug migugol ug kapin sa tuig sa lokal nga institusyon sa mga batan-on, ang Green Hill.
Sa panahon nga ako napagawas sa Green Hill, ako diha na sa hayskul. Naghunahuna ako nga didto akong magamit ang mga butang akong “nakat-onan” gikan sa akong ‘tunghaan sa krimen’ sa batan-on. Wala ako makaamgo nga ang Biblikanhong panultihon, “Ang daotang panagkauban makadaot sa mapuslanong mga batasan,” may epekto na.—1 Corinto 15:33.
Ako niadto 16 anyos sa dihang akong nahimamat ang usa nga lahi, ang usa ka batan-ong lalaki nga ginganlang Jim Carley. Siya ug ang iyang pamilya bag-o pang namalhin gikan sa Idaho ngadto sa akong lungsod. Diyutay ra ang nakaila kaniya ingong Jim; siya mas ilado nga Spud, nga gianggaan sumala sa bantog nga patatas sa Idaho. Siya usa sa mga Saksi ni Jehova.
Si Jim ug ako samag eskuylahan. Pinaagi sa pagpaniid kaniya, akong naila nga siya lahi sa akong ubang mga higala. Siya maayog relasyon sa tanan apan wala maghimo sa ilang buhat nga daotan. Kadto nakapadayeg nako. Ako mahinumdom sa tin-aw nga iya akong gisultihan kon nganong kining daotang sistema pagalaglagon sa haduol na ug pulihan sa usa ka bag-ong kalibotan sa kalinaw ubos sa pagmando sa langitnong Gingharian sa Diyos.
Buot kong makadungog ug dugang, mao nga ako mitambong sa iyang “simbahan,” nga gitawag Kingdom Hall, sa duha ka beses. Kadto maoy niadtong 1967. Ang akong nadunggan didto makaiikag, apan gibati ko nga kining bag-ong kalibotan halayo pa kaayo. Gawas pa, ako nagkalipay man sa maong panahon. Ako diha sa negosyo sa pagtagana sa “mga order” sa bisan unsa nga gusto sa usa—mga hiramenta, mga piyesa sa sakyanan, mga stereo, mga telebisyon. Hinuon, ang maong “mga order” gitagana pinaagi sa pagpangawat ug pagkamalinglahon. Nganong motambong man ako sa usa ka simbahan nga nagsaway sa akong makapalipay nga “negosyo”?
Sa 19 anyos ako mihunong sa pagtungha ug nakigminyo sa akong trato sa akong pagkahayskul pa. Usa ka tuig sa ulahi, ako nahimong amahan sa usa ka batang babaye, si Rhonda Jean. Tungod sa maong dugang responsabilidad, gibati ko nga kinahanglang tagan-an sila apan pinaagi lang sa malimbongong paagi.
Akong Nakaplagan ang Kamatuoran!
Ako diha pa sa “negosyo” sa paggamit ug pagbaligyag mga droga, pagpangawat ug mga kotse, ug paglungkab sa mga balay, apan ang “negosyo” sa kataposan nakadaot kanako. Ako nadakpan ug sa wala madugay diha na sa posisyong pinosasan nga gibatbat sayosayo ug nagpadulong sa prisohan. Didto ako, 20 anyos, nga may asawa ug anak babaye nga sayes meses pa. Ug sa maong panahon ako nagpadulong sa prisohan sulod sa sunod 15 anyos! Naamgohan ko nga kinahanglang may himoon ako aron magamhan ko ang akong kinabuhi. Misugod ako sa paghinumdom sa gisulti ni Spud mahitungod sa Bibliya.
Samtang didto sa prisohan, gisugdan ko pagbasa ang Bibliya uban sa sekular nga mga libro bahin sa pagtabang sa kaugalingon. ‘Ang pagbasa niining mga libroha motabang nako nga mahamtong,’ ako naghunahuna. Kana wala makatabang. Walay nakatabang hangtod nga ang laing priso sa Corrections Center sa Shelton, Washington, nangutana kon buot ko bang moapil sa usa ka panaghisgot sa Bibliya uban sa pila ka Saksi ni Jehova gikan sa lokal nga kongregasyon. Gisultihan ako nga tig-anha sila sa prisohan kada semana. Misugot ako. Sukad sa unang panahon nga akong nahimamat ang duha ka Saksi, ako nasayod nga husto ang akong nakat-onan gikan sa Bibliya ug sa tun-anang basahong Ang Kamatuoran nga Motultol sa Kinabuhing Dayon. Nakaplagan ko na ang kamatuoran!
Pagsangyaw Sulod sa Prisohan
May panahong abot ug 15 ka priso ang mokuyog kanako sa akong senemanang pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi. Sa maong panahon mihukom ang akong asawa nga ako nabuang na sa prisohan, ug gisugdan niya ang kaso sa diborsiyo. Kadto misulay pag-ayo sa akong bag-ong-kaplag nga pagtuo.
Mihukom ako sa pagpalig-on sa akong pagtuo pinaagi sa pagkaon ug dugang espirituwal nga pagkaon. Gisugdan ko ang pagbasa sa tibuok Bibliya uban sa mga basahon sa Bibliya, apil ang daang mga isyu sa mga magasing Bantayanang Torre ug Pagmata! Nagkalig-on ang akong pagtuo. Gawas pa, misugod ako sa pagsangyaw kang bisan kinsa nga magpatalinghog. Sa wala madugay gilikayan ako sa daghan sa mga priso. Sa paghinumdom, akong nasabtan nga kadto dakong panalipod alang kanako.
Hinuon, ako may daghang makaiikag nga pakigbildo sa uban diha sa prisohan. Ang usa maoy uban sa paring Katoliko, kinsa miingon nga ako gitudloan sa tinuis nga mga butang ug nga mahimo sa mga tawo nga pasultihon ang Bibliya sa bisan unsa nga buot nila. Sa pagpamatuod sa iyang pagtuo, siya miingon nga iyang ipakita kanako nga ang Bibliya nagaingon nga walay Diyos. Gidawat ko ang iyang tanyag. Gibuksan niya ang iyang Bibliya sa basahon sa Mga Salmo ug giposisyon niya ang iyang kamot mao nga ang iyang ikaduhang tudlo nagtabon sa bahin sa bersikulo. Ako miingon: “Palihog pagkuha sa imong tudlo aron akong mabasa ang tibuok bersikulo.” Siya mitubag: “Basaha lang ang anaa sa ubos sa akong tudlo.” Gibasa ko kana, ug sa akong katingala kana miingon: “Walay Diyos.” “Anaa ra,” matud niya, “kana ang pamatuod niana. Walay Diyos!” Unya gihangyo ko siya nga makita ang tibuok bersikulo. Niadto gibalhin niya ang iyang kamot. Ug didto kini miingon: “Ang buang nag-ingon sa iyang kasingkasing, Walay Diyos.”—Salmo 14:1, King James Version.
Giparol ug Determinado
Tungod sa akong nausab nga tinamdan ug kagawian, ako gihatagag parole tapos lang sa duha ka tuig nga pagkapriso. Kadto maoy sa hinapos sa 1971. Ang pila ka tawo naghunahuna nga ako nahimong relihiyoso aron sa paglingla sa hunta sa tigparol. Apan sa maong panahon ako nakagawas na ug mas determinado kay sukad masukad nga dili mahatumpawak na usab sa daotang mga panag-uban. Gituyo ko ang pagpalabi sa pagpuyo sa usa ka dapit diin nasayran kong ang akong kanhing mga kauban wala didto. Ako nahibalo nga dili maalamon nga makigduol sa karaan kong mga kauban. Gilikayan usab nila ako kay ilang nadunggan nga ako nahimong usa ka matang sa “pari” ug nagsangyaw sa tanan.
Gipadayon ko ang akong mga pagtuon sa Bibliya ug gisugdan ang pagtambong nga regular sa mga tigom sa Covington nga Kongregasyon sa Kent, Washington. Ang buluhatong pagsangyaw may nagmauswagon-kanunay nga bahin sa akong kinabuhi, ug sa Hunyo 1972, ako nabawtismohan. Gipaninguha ko ang paghupot sa katimbang sa sekular nga mga butang samtang sa samang panahon nag-alagad sa Diyos ug nagtudlo sa akong anak babaye sa Bibliya. Siya sa maong panahon halos tres anyos na ug nagpuyo ipon sa iyang inahan, ang akong kanhing asawa. Kadto nahimong usa ka dakong hagit nga milungtad ug 16 ka tag-as ug makapahiubos nga katuigan. Angkonon ko, adunay mga panahon nga bation ko nga ang mga butang dili igog gikusgon sumala sa akong gusto. Unya akong hinumdoman ang Kasulatanhong tambag: “Samtang nagaagad kaninyo, makigdait sa tanang tawo. . . . ‘Akoa ang panimalos; ako magabayad, nag-ingon si Jehova.’”—Roma 12:18, 19.
Daghang gabii ang nagugol sa paghilak ug pag-ampo. Ang akong kalibotan nianang puntoha sama kaayo sa naandang panahon sa dapit sa Puget Sound, nga dag-umon ug mangiob nga may panagsang kainit sa adlaw. Ang akong “kainit sa adlaw” maoy diha sa matang sa teokratikanhong mga kalihokan, sama sa mga tigom ug mga asembliya diin ang usa makahimog bag-ong mga panaghigala ug makapalig-on sa mga karaang panaghigala. Sa usa sa maong asembliya, may nahimamat ako nga nakahimog malungtarong impresyon kanako, ug tapos sa duha ka tuig nga pag-ilhanay, si Mary Hughes ug ako naminyo niadtong Agosto 1974.
Sa Hulyo sa pagkasunod tuig, kami nakabatog usa ka anak lalaki nga among ginganlag Trey. Ako nahibalo nga sa maong kaminyoon, ang Diyos sa kanunay maoy una, ilabina sanglit ako bag-o pang natudlo nga ministeryal nga alagad sa Kristohanong kongregasyon. Tungod sa maong pribilehiyo, akong naamgohan nga ang usa ka bag-ong pultahan sa kahigayonan nabuksan alang kanako diha sa pag-alagad kang Jehova. Determinado ako nga bug-os pahimuslan kadto ug mopadayon sa pag-alagad kaniya. Ako nagkugi, nga kanunay nagsalig sa Diyos sa pagtudlo kanako kon unsaon sa pagtubo sa espirituwal nga paagi. Sa dihang ako hangyoon sa pagdumala sa usa ka asaynment, kana akong dawaton, nga mosalig kaniya sa paghatag kanako sa gikinahanglang kaalam. Dayon, niadtong 1987, ako natudlo nga usa ka ansiano.
Akong nasayran latas sa katuigan nga ang pagbuhat sa mga butang sa paagi ni Jehova sa kanunay mao ang labing maalamong dalan. Ayaw wad-a ang pailob. Kana dugang nahipatik kanako sa dihang, sa tingpamulak sa 1990, ang akong anak babaye si Rhonda, nga niadto 20 anyos na, miabot sa balay aron moipon kanamo ug nahimong usa ka bawtismadong Saksi. Ako sa makausa pa napahinumdoman kon unsa ka gamhanan ang kamatuoran. Tungod sa mga hinungdang maylabot sa legal nga pagkamag-aatiman, ako walay kontak kaniya sulod sa miaging walo ka tuig. Gipanalanginan ni Jehova ang akong paningkamot sa katuigang miagi sa dihang gitanom ko ang mga binhi sa kamatuoran sa Bibliya sa akong anak babaye panahon sa kadiyut nga mga pagduaw nga gitugot sa mga korte.
Si Rhonda daw nakahinumdom sa halos tanan nga gitudlo kaniya ni Mary ug nako mahitungod sa Bibliya. Ug pagkatalagsaon ang nahimong epekto diha kaniya sa among pamilyahanong kinabuhi! Sukad niadtong adlaw sa tingpamulak, si Rhonda may kusog nga pag-uswag sa kahibalo sa Bibliya.
Sa dihang ako maghinumdom kon unsa ang akong kinabuhi niadto ug dayon motan-aw kon unsa kini karon, ako magaingon nga ang pagpabiling puliki sa pag-alagad sa Diyos sa pagkamatuod mao ang labing maayong panalipod gikan sa mga lit-ag ni Satanas. Inay niadtong mopugong nga bakos nga panit nga giayran ko pag-ayo, ako karong natagamtam ang talagsaong pagpagawas, usa ka pagpagawas sa prisohan ngadto sa kagawasan sa pagkahimong tigpasiugda-sa-kalinaw nga ministro sa Diyos.—Sumala sa giasoy ni Tom McDaniel.
[Hulagway sa panid 12]
Sa dihang ako priso 626023 sa usa ka correctional center sa Washington State
[Hulagway sa panid 13]
Ang pamilyang McDaniel—si Mary, Tom, anak babayeng si Rhonda, ug anak lalaking si Trey