Nganong Popular Kaayo ang Golf?
Sinulat sa koresponsal sa Pagmata! sa Hawaii
DAGHANG mga golfer gikan sa Hapon nanganhi sa Hawaii sakayg ayroplano sa pagpangita ug hingpit nga labyog. Sa Hapon ang pagpamembro sa labing kinamaayohang golf klab lagmit mokantidad ug $1.5 milyon, ngani wala pay labot ang tinuig nga bayronon. Ang aberids nga bayronon sa pagpamembro sa klab sa pagkakaron maoy mga $188,500! Mao nga, 15 porsiento lamang sa mga golfer sa Hapon ang nagadula diha sa tinuod nga golf course o dulaanan sa golf. Kay wala makontento sa paghapak ug mga bola sa lokal nga mga dulaanan, sila manganhi sa Hawaii, diin sila andam nga mobayad kutob sa $100 sa usa ka dula sa golf—ug mag-isip niana nga barato.
Bisag kinsa kadtong unang naghapak sa bola pinaagig usa ka bunal sa tuyo sa pagpasulod sa bola sa bangag pinaagi sa posible dili daghan nga paghapak tingali wala gayod makahunahuna sa matang sa kapopular ug kawili nga ngadtongadto mapatungha niining dulaa. Sa Hawaii lamang, may 64 ka mga dulaanan sa golf, nga apil niana ang Ala Wai, lagmit ang kinapulikian sa kalibotan. Sa Tinipong Bansa, diin ang golf maoy $20-bilyon-kada-tuig nga industriya, 1 sa napulo ka tawo nagadula sa labing menos usa ka dula sa usa ka tuig, ug may mga 5.5 milyon ka tawo nga nagadula sa labing menos kas-a matag duha ka semana. Dili paghingapin ang pagtawag niini nga usa ka kalit nga kapopular, apan ngano? Unsay hinungdan niining kapopular?
Kon sa Unsang Paagi Nagsugod
Bisan tuod walay mausa ang nakaseguro kon kanus-a o asa ang golf nagsugod, nasayran nga ubay-ubayng samag-golf nga mga dula ang gidula sa Uropa ug Gran Britanya kapin sa 500 ka tuig ang milabay. Hinuon, sa pagka 1457 nga nahisgotan pag-una ang golf ingong dula nga gidula sa Scotland. Nagpakita nga ang dula napopular pag-ayo nga si Haring Santiago II mibati sa panginahanglan sa pagpasa ug balaod sa pagdili niana aron ang iyang mga sakop makagugol ug dugang panahon sa pagbansay sa pagpana, usa ka kahanas nga kinahanglanon sa pagpanalipod sa iyang gingharian.
Sa pagka 1744 usa ka grupo sa mga lalaki nga taga-Scotland nakahukom nga panahon na sa pag-organisar niining dulaa, naghan-ay ug sinulat nga mga latid, ug nagtukod ug usa ka golf club. Mao nga mitungha ang Talamdon nga Kompanya sa mga Golfer sa Edinburgh. Napulo ka tuig sa ulahi, laing pundok sa mga magdudula sa St. Andrews, Scotland, nagporma sa ilang kaugalingong klab, nga sa ulahi nailhan ingong Royal and Ancient Club sa St. Andrews, o sa yano ang R. and A. Kini giisip sa daghan nga mao ang tighusay sa mga latid ug mga regulasyon alang sa dula.
Sa iyang sayo nga mga adlaw, ang golf gidula diha sa mga bungtod ug binanlas nga balas duol sa baybayon. Kini gihimo sa praktikal nga mga katarongan. Ang mga karnero ug mga koneho nagmentinar sa sagbot nga mugbo. Ang kinaiyanhong mga lub-ang sa balas naporma diha sa dapit pasilonganan sa mga karnero nga mopaunlod sa yutang tabunok sa ilalom sa balas. Mga harianon ug adunahan ang makasugakod sa gastos ug panahon sa pagbiyahe ngadto niining mga link o dulaanan, ingon sa pagtawag kanila. Sa tino kini dili dula alang sa timawa. Sa pagkamatuod, ang usa kinahanglan mahimong dato aron makaarang sa mga bola sa golf.
Ang karaang mga bola sa golf ginama sa panit sa toro, nga gidaskan ug mga balhibo sa manok o gansa ug gikinamot sa pagtahi. Sila gastoso nga buhaton ug dili magdurar. Ang pagkadiskobre sa tagok sa Palaquium gutta nga kahoy gikan sa Malaysia niadtong 1848 nga nakapaposible alang sa bag-o, mas barato nga bola nga gam-on. Kini dugang nakapahimo sa golf nga maabot, ug ang dula sa wala madugay nahimong popular.
Nagkalapad nga Pangdani
Dugang sa nagkaus-os nga kantidad sa mga bola ug mga klab sa golf, daghang laing hinungdan nakaamot sa nagakalapad nga pangdani sa dula. Ang dakong kausaban industriyal naghatag sa timawa ug dugang panahon ug salapi nga ikagugol sa paglulinghayaw. Ang naugmad nga relis nagpasayon ug nagpabarato sa pagbiyahe ngadto sa mga dulaanan sa golf, ug ang mga golfer mahimo pa ganing makabiyahe ug makadula sa laing mga dulaanan. Ang pag-imbento sa lawn mower nakapaposible sa pagtukod sa mga dulaanan sa golf sa mga dapit nga kanhi giisip nga dili praktikal tungod sa tag-as nga mga sagbot.
Ang mga tawo nadani sa golf tungod sa kadaiyang mga katarongan. Naghatag kini ug kahigayonan sa pipila sa pagtagamtam sa mga natad sa gawas sa balay ug sa samang panahon makaehersisyo ug gamay. Alang sa uban kahigayonan kini sa pagpalayo sa kabug-at ug kabudlay sa ilang adlaw-adlaw nga buluhaton ug nakadiskobre ug diyutay nga kalinaw ug kahilom sa mga fairway ug greens. Ang uban pa nalingaw sa sosyal nga bahin sa golf—usa kini ka dula nga mga tawo sa nagkalainlaing mga pangedaron, mga kagikan, ug mga katakos magkaubanay sa pagdula. Ug walay kabangisan nga nalambiggit dinha niana.
Sa gihapon, bahin sa pangdani sa golf nagsumikad diha sa mahigalaong mga indigay nga nahimong posible pinaagi sa pagtala sa iskor. Sahi sa paagi sa kadaghanan sa mga dula nga gidula, sa golf mas ubos ang puntos mas maayo. Daghang paagi sa pag-iskor. Sa bangga, ang magdudula nga makapasulod sa bola sa bangag pinaagi sa kinamenosang hapak nakadaog nianang bangaga, ug ang magdudula nga makadaog sa kinadaghanang bangag sa tibuok dulaanan nakadaog sa bangga. Sa iskor nga dula, ang magdudula nga may kinaubsang ihap sa hapak alang sa tibuok dulaanan maoy dumadaog.
Kay daghang mga tawo ang magpanon sa mga dulaanan sa golf, ang mga torneyo gisugdan sa pagtino kon kinsa ang kinamaayohang mga magdudula. Sa primero, ang mga dumadaog sa mga torneyo gigantihan ug medalya. Sa ulahi, mga ganting salapi gidugang. Unya miabot sa talan-awon ang mga propesyonal sa golf, nga ang ilang kinabuhian maoy pinaagi sa pagdula gikan sa usa ka torneyo ngadto sa lain ug sa paghawas sa usa ka golf klab ingong residenteng propesyonal.
Ang Kadasig Nagkaylap
Sa 1894 gitukod ang Asosasyon sa Golf sa T.B., ug ang popularidad sa golf misulbong sa Amerika. Tungod sa pag-abot sa internasyonal nga biyahe, ang kadasig sa golf nagkaylap sa laing mga dapit sa kalibotan. Sa lakaw sa panahon, ang biyahe sa kahanginan nakapaposible sa paghikay ug torneyo sa tibuok kalibotan, ug karong adlawa ang pagkobre sa satellite telebisyon nakadala sa kaukyab, maingon usab sa nindot nga talan-awon sa ilado-sa-kalibotan nga mga dulaanan sa golf, nganha sa salas. Ang popularidad sa golf sa tinuod tulin nga nagtubo. Ug maingon sa kantidad sa ganting salapi; kana mitubo gikan sa kulang $10,000 kada torneyo sa katuigang 1930 ug 1940 ngadto sa kapin ug $1,000,000 karong adlawa.
Sanglit ang dula sa golf suod nga nalambiggit sa nindot nga dapit dulaanan, sa wala madugay nahimo kanang dugokanan sa daghang iladong mga dapit bakasyonan. Sa pagbuyo sa turista sa paggasto sa iyang dolyar, kadaghanan sa mga kahibudnganan nga mga lulinghayawan sa kalibotan nagpasigarbo sa ilang mga dulaanan sa golf nga gidesinyo sa mga arketikto. Ang mga dibilapir sa riyal istit nakaila usab sa posibleng ganansiya pinaagi sa paglakip sa primera-klase nga mga dulaanan sa golf ingong pangunang pangdani sa ilang pagpanukod ug mga sabdibisyon. Ang Business Week nga magasin nagtaho nga 70 porsiento sa mga dulaanan sa golf nga ginatukod karong adlawa maoy bahin sa pagbaligyag mga lote ug mga kabalayan.
Golf sa Hawaiianhong Estilo
Karong adlawa, ang Hawaii maoy paraiso sa golfer nga may 61 dugang mga dulaanan nga giplano. Bisan pa, basin dili pa gihapon kana paigo sa pagtagbaw sa panginahanglan, tungod kay samtang ang mahunahunaon-sa-kahimsog nga kaliwatan karon nagakatigulang ug nakadiskobre sa mga isport sama sa jogging, tennis, ug racquetball nga morag hago ra, kadaghanan kanila namalhin sa pagdula sa golf.
Alang sa uban ang golf maoy usa ka maayong paagi sa pagnegosyo. Ang lagyo nga mga lakaw o pagsakay tali sa mga bangag naghatag ug daghang mga kahigayonan alang sa mga negosyante sa pagpakigsabot bahin sa negosyo. “Nakahatag kini kanako ug lima ka oras nga pakig-uban sa mga kliyente nga dili gayod nako mabatonan kaniadto,” sulti sa usa ka manedyer sa pinansiyal nga institusyon, nga nagahimo sa kadaghanan sa iyang mga negosyo diha sa dulaanan sa golf. Ang pila mibati ngani nga kinahanglanon ang pagdula ug maayo sa golf aron moasenso ug mahimong dawaton diha sa kalibotan sa negosyo.
Bisan tuod kadaghanan sa tawo naglangkit sa golf uban sa dato ug mga ilado, ang mga publikong dulaanan nakatabang sa pag-usab sa hulagway. Sila nagtugot kanilang dili makaarang sa pag-apil sa usa ka banikanhong klab sa pagkalingaw sa dula. Ang nasodnong estadistika nagpakita nga hapit katunga sa mga golfer sa Tinipong Bansa maoy eskribyente o mga obrero. Ang mga molupyo sa Hawaii, pananglitan, makadula sa publikong dulaanan sa golf sa bayad nga ubos sa napulo ka dolyar.
Hinuon bisan adunay dili mahal nga mga paagi sa paggugol sa adlaw kay sa diha sa dulaanan sa golf, alang sa usa ka golfer walay morag makatupong sa kalalim nga pagbati sa pag-igo sa bola pinaagi sa maayo-pagkapahamutang nga hapak ug pagtan-aw nga kana molupad latas sa fairway ngadto sa green. Ang malinawong kahimtang, ang alimyon sa lab-as pinutlan nga sagbot, ang inatiman nga talan-awon, ug ang pakig-uban sa mga higala tanantanan makapahimuot dugang nga mga benepisyo nga nagpausbaw sa buluhaton nga giatubang—ang panganti sa hingpit nga paglabyog.
[Picture Credit Lines sa panid 23]
Letrato sa Kortesiya sa Mauna Kea Beach Hotel
Letrato sa Kortesiya sa Mauna Kea Beach Hotel