Ako Naluwas sa Pagkahagsa sa Flight 801

MIDUNGAW ako sa bentana samtang kami nagpaubos aron molandig sa Guam. ‘Katingad-an,’ ako naghunahuna. ‘Morag ngitngit kaayo.’ Tinuod, labay na kadto sa tungang gabii, ug ang kusog nga ulan nagpalisod sa pagkakita. Apan hain ang pamilyar nga mga suga sa isla ug ang hayag nga mga luparanan sa erport? Ang nakita ko lang mao ang hanap nga kahayag gikan sa mga pako sa among gisakyang jumbo jet.

Usa sa among mga flight attendant mihimog naandang mga pahibalo sa pagpangandam alang sa paglandig, ug nadungog ko ang kasangkapan sa paglandig sa ayroplano nga nakadapat ug maayo. Sa kalit, dihay kusog nga kabanha samtang ang among ayroplano nasadsad sa yuta. Dili makontrolar ang pag-ugpot sa ayroplano, ug ang mga pasahero nangupot pag-ayo sa mga bukton sa ilang mga lingkoranan ug naninggit, “Unsay nahitabo?”

Mga gutlo sa ulahi, ang among Boeing 747 nalamba sa bakilid, nga kulag 5 ka kilometros gikan sa erport, dayag tungod sa sayop nga pagbanabana sa among piloto. Ingong resulta nianang pagkahagsa sa ayroplano sa Agosto 6, 1997, ang bug-os nga gidaghanong 228 ka pasahero ug mga tripulante nangamatay. Usa ako sa 26 lamang ka mga pasahero nga naluwas.

Sa wala pa ako mosakay sa Seoul, Korea, usa ka hawas sa ayroplano nag-usab sa akong ordinaryong lingkoranan sa ayroplano, nga naghatag kanako sa kataposang lingkoranan nga bakante sa primera klase. Nahimuot ako pag-ayo nga akong giteleponohan ang akong asawa, si Soon Duck, nga maoy mosugat kanako sa erport sa Guam. Kana nga kausaban sa lingkoranan napamatud-ang mapuslanon sa paaging wala gayod nako mahanduraw.

Ang Pagkahagsa ug ang Esena Human Niana

Tungod kay dili kaayo klaro, ang mga tripulante sa ayroplano lagmit wala mahibalo sa bisan unsang umaabot nga kapeligrohan. Ang tanan nahitabo nga kalit kaayo! Usa ka gutlo, ako nangandam pag-ayo sa akong kaugalingon sa labing grabe nga mahitabo, ug ang sunod butang nga akong nahibaloan, ako diha na sa yuta gawas sa ayroplano, nga nabaksan gihapon sa bakos sa akong lingkoranan. Wala ako makaseguro kon nawad-an ako sa akong panimuot o wala.

‘Usa ba kini ka damgo?’ ako nahibulong. Sa dihang nahibaloan ko nga dili kadto usa ka damgo, ang akong unang hunahuna maoy mahitungod sa kon unsay reaksiyon sa akong asawa inigkadungog niya bahin sa pagkahagsa. Sa ulahi, siya miingon kanako nga wala siya mawad-ig paglaom. Bisag nadungog niya nga may misulti didto sa erport nga pito lamang ka pasahero ang naluwas, siya nagtuo nga usa ako sa pito.

Ang among ayroplano nasip-ak ngadto sa upat ka seksiyon, nga nagkatag diha sa bungtorong lasang. Nagkatag bisan diin ang mga lawas. Nasunog ang mga bahin sa ayroplano, ug nadungog ko ang mga pagbuto uban ang makalilisang nga pag-agulo ug paghilak. “Tabangi ako! Tabangi ako!” ang mga tingog nagpakiluoy. Ang akong lingkoranan nahitugpa sa 1.8-metros nga gitas-ong saw grass, ug sa makalilisang nga kahayag sa sunog, nakita ko ang titip nga bungtod sa duol. Kadto maoy mga alas 2:00 s.b., ug nagpadayon ang pag-ulan.

Ako nakurat pag-ayo nga wala gani ako magtuong ako lagmit nga nasamdan, hangtod nga namatikdan ko ang usa ka batang babaye nga nagbitay ang anit sa iyang bagolbagol sa likod sa iyang ulo. Dihadiha gihikap ko ang akong ulo ug nakakaplag nga ako nagkadugo gumikan sa samad sa ibabaw sa akong walang mata. Misugod ako sa pagsusi sa ubang bahin sa akong lawas ug nakadiskobre sa daghan pang gagmayng mga samad. Apan, maayo na lang, daw dili kaayo grabe. Ugaling, dihay makaparalisar nga kasakit sa akong mga bitiis, nga nagpalisod kanako sa paglihok. Ang duha napiang.

Sa ulahi, sa dihang nakaabot ako sa ospital, ang mga doktor nagbatbat sa akong mga samad ingong “dili kaayo grabe.” Ug sa pagkatinuod kini dili kaayo grabe, kon itandi niadtong sa ubang mga naluwas. Usa ka lalaki ang gibutad gikan sa nagubang ayroplano nga wala na ang iyang mga bitiis. Ang uban grabeng nasunog, lakip ang tulo nga naluwas sa pagkahagsa nga namatay lamang sa ulahi, human sa mga semana sa hilabihang kasakit.

Nabalaka Tungod sa Kalayo

Imbes maghunahuna pag-ayo sa akong mga samad, ako nabalaka kon makaabot kanako ang mga magluluwas sa hustong panahon. Ang tungang mga seksiyon sa ayroplano, nga didto unta ang akong ordinaryong lingkoranan, halos bug-os nang naguba. Ang nahibilin nasunog, ug ang mga pasahero nga natanggong sa sulod nakasinatig masakit nga kamatayon. Dili gayod nako malimtan ang ilang mga singgit sa pagpakitabang.

Ang akong lingkoranan nahimutang duol sa simod sa ayroplano. Ako duol ra kaayo gikan sa nagubang ayroplano. Sa paglingi nako sa likod, akong makita ang kalayo. Nahadlok ako nga sa dili madugay makaabot kanako ang kalayo, apan maayo na lang wala kini makaabot kanako.

Sa Kataposan Naluwas!

Ang mga minutos hinayng miaginod. Kapin sa usa ka oras ang milabay. Sa kataposan, ang pipila ka magluluwas nakakaplag sa dapit nga gihagsaan sa mga alas 3:​00 s.b. Nadungog ko sila nga nagsultihanay sa ibabaw sa bungtod, nga nagpahayag ug kakurat sa ilang nakita. Usa kanila misinggit: “Anaa bay tawo dinha?”

“Ania ako!” ako misinggit ug balik. “Tabangi ako!” Mitubag usab ang ubang mga pasahero. Ang usa ka magluluwas naghisgot sa ngalang “Ted.” Busa misugod ako pagsinggit, “Hay Ted, ania ako!” ug, “Ted, dali tabangi kami!”

“Mokanaog na mi! Paghulat lang,” mao ang tubag.

Ang pag-ulan, nga hayan nagluwas sa daghan gikan sa kalayo, nakabalda sa pagkanaog sa danlog nga bakilid. Ingong resulta, laing dugayng oras ang milabay una pa nakaabot ang mga magluluwas sa mga naluwas. Ang panahon nga gigugol nila sa pagpangita kanako morag walay kataposan.

“Ania na mi,” miingon ang duha ka magluluwas nga may mga plaslayt. “Ayawg kabalaka.” Wala magdugay giubanan sila sa laing duha pa ka magluluwas, ug silang tanan misulay sa pag-alsa kanako. Duha ang mihawid sa akong mga bukton, ug ang laing duha sa akong mga bitiis. Sakit kaayo nga dalhon niadtong paagiha, ilabina nga sila kanunayng madakin-as sa lapok. Human makaabanteg diyutay, gibutang nila ako. Usa kanila mikuhag estretser, ug gidala ako sa lugar diin ang helikopter sa militar makadala kanako ngadto sa usa ka ambulansiya sa ibabaw sa bungtod.

Sa Kataposan, Nakakita sa Akong Asawa!

Mga alas 5:​30 s.b. na nga nakaabot ako sa lawak sa emerhensiya. Tungod sa kagrabe sa akong mga samad, ang mga doktor wala motugot kanako nga motelepono. Busa wala masayri sa akong asawa nga ako naluwas sa pagkahagsa hangtod sa alas 10:​30 s.b., halos siyam ka oras human mahagsa ang ayroplano. Siya gipahibalo sa usa ka higala nga nakakita sa akong ngalan diha sa listahan sa mga naluwas.

Sa dihang ang akong asawa sa kataposan gitugotan nga makigkita kanako, sa mga alas 4:​00 s.h., wala dayon ako makaila kaniya. Ang akong mga sentido nahabol tungod sa tambal sa kasakit. “Salamat nga naluwas ka,” maoy iyang unang mga pulong. Wala ko mahinumdom sa panagsultihay, apan ako gisultihan sa ulahi nga ako mitubag: “Ayaw ako pasalamati. Pasalamati si Jehova.”

Pag-una sa Mas Hinungdanong mga Butang

Samtang ako nagpaayo sa ospital, pamilyar kanako ang kasakit nga akong gibati. Niadtong 1987, wala pay usa ka tuig human mibalhin gikan sa Korea ngadto sa Guam, nahulog ako gikan sa upat-ka-andanang damba gumikan sa usa ka aksidente sa konstruksiyon ug napiang ang akong duha ka bitiis. Kadto maoy usa ka hinungdanong bahin sa akong kinabuhi. Ang akong magulang nga babaye, nga usa sa mga Saksi ni Jehova, kanunayng nag-awhag kanako nga magtuon sa Bibliya. Ang akong unom-ka-bulan nga pagpaayo nagtaganag higayon alang nako sa pagbuhat niini. Ingong resulta, nianang samang tuig ako nagpahinungod sa akong kinabuhi kang Jehova nga Diyos ug nagpasimbolo niini pinaagig pagpabawtismo sa tubig.

Sukad sa pagkahagsa sa ayroplano, ako naghunahuna bahin sa akong paboritong teksto, nga nag-ingon: “Nan, padayong pangitaa nga una ang gingharian [sa Diyos] ug ang iyang pagkamatarong, ug kining tanang ubang mga butang idugang kaninyo.” (Mateo 6:33) Samtang nagpaayo gikan sa pagkahagsa sa ayroplano, ako may kahigayonan sa pagtimbangtimbang pag-usab sa akong kinabuhi.

Sa usa ka kusganon kaayong paagi, ang pagkahagsa sa Flight 801 nagpatisok kanako kon unsa ka hinungdanon ang kinabuhi. Dali ra gayod unta akong namatay! (Ecclesiastes 9:11) Sama niadto, ako nagkinahanglan ug ubay-ubayng operasyon aron maulian ang akong lawas, ug migugol akog kapin sa usa ka bulan sa ospital aron sa pagpaayo.

Karon buot kong ipakita sa atong Dakong Maglalalang nga ako sa pagkatinuod nagpabili sa iyang katingalahang gasa sa kinabuhi, lakip ang iyang tagana alang sa katawhan nga makapahimulos sa kinabuhing walay kataposan diha sa usa ka yutan-ong paraiso. (Salmo 37:​9-​11, 29; Pinadayag 21:​3, 4) Akong naamgohan nga ang labing maayong paagi aron ipakita ang maong pagpabili maoy pinaagi sa pagpadayong pag-una sa mga intereses sa Gingharian sa akong kinabuhi.​—Tinampo.

[Picture Credit Line sa panid 23]

US Navy/Sipa Press