Mga Batan-on Nangutana . . .

Unsa na man Kon Dili Niya Baslan ang Akong Gugma?

“Nasubo ako ug nasamok. Nahigugma ako kaniya. Apan wala ako masayod sa iyang mga pagbati kanako. Unsay akong buhaton? Pahibaloon siya sa akong gibati? Dili, dili, dili nako mahimo kana! Unsay ikasulti sa uban bahin kanako?”​—Huda.a

SI Huda, usa ka batan-ong babaye nga taga-Lebanon, nahigugma sa usa ka tawo nga wala mobalos sa iyang gugma. Komon kining sulirana. Lain pang babaye, ginganlag Zeina, adunay samang kasinatian. Siya miingon: “Kanunay ko siyang makita kada adlaw tungod kay siya among silingan. Madanihon kaayo siya ug ambongan. Busa ako nahigugma kaniya.”

Siyempre, walay daotan sa pagbaton ug kusganong mga pagbati alang sa usa ka tawo​—nga maghunahunang ang maong tawo maoy usa nga angayang minyoan sa usa ka Kristohanon. (Proverbio 5:​15; 1 Corinto 7:39) Ni sayop alang sa usa ka batan-ong babaye nga gusto nang magminyo ug magbaton ug pamilya. Apan unsa na man kon mahigugma ka sa usa ka angayang tawo kinsa wala mahibalo​—o wala mobalos​—sa imong mga pagbati?

Ang Kasakit sa Pagkasinamdan sa Gugma

Sama kang Huda, mobati ka tingaling ikaw anaa taliwala sa grabeng emosyonal nga kasamok. Ang lalim nga pagbati tingali sundan dayon ug makapaluyang kasubo. “Usahay akong bation nga daw ako ang labing malipayong babaye sa uniberso, ug usahay akong bation nga samag ang labing magul-anon,” matod ni Zeina. Ang wala basli nga gugma mahimong tuboran sa kabalaka, pagkadili-makatulog magabii, ug depresyon pa.

Nag-ingon ang Bibliya sa Proverbio 13:​12: “Ang pagdahom nga malangan makapasakit sa kasingkasing.” Ug sa dihang ang mga pagdahom dili moabot, kini makapahugno! Makaplagan mo ang kaugalingon nga maghunahuna niining tawhana sa tanang panahon, nga maghinamhinam sa pagkadungog ug tinipsing nga mga balita bahin kaniya. Maghimo ka tingalig mga paagi sa pagdani sa iyang pagtagad o way-hinungdang mga pasumangil aron makauban kaniya. Ug sa dihang ikaw makauban na kaniya, malisdan ka sa paglihok nga normal.

Ang mga kahimtang ilabinang makapalibog sa dihang ang imong gikaibgan motagad kanimo pag-ayo ug dayon sa ubang mga panahon molihok nga maorag wala siyay bisan unsang interes kanimo. Ug kon makita nimo siyang sobrang nagpakitag pagtagad sa usa o nagpakitag tiunayng kalulot ug kaayo sa uban, kini makapangabugho kanimo. Nag-ingon ang Bibliya: “Adunay kapintas ang kaligutgot, mao man ang hilabihang kasuko, apan kinsay makabarog sa pangabugho?”​—Proverbio 27:4.

Si Huda miadmitir: “Gibati ko ang maong di-mahubit nga grabeng pangabugho nga kon wala pa nako tul-ira ang akong tinamdan, nabuang na unta ako.” Ang mga pagbati sa sobrang kasilag sa kaugalingon mahimong moresulta usab. Si Huda miingon: “Gibasol ko ang akong kaugalingon sa paghigugma sa usa ka tawo nga wala mahigugma kanako ug sa pagsakit sa akong kaugalingon.”

Samtang diha sa mga kayutaan sa Kasadpan ang batan-ong babaye tingali mobating libre sa pagduol sa usa ka batan-ong lalaki ug sa pagpahayag sa iyang mga pagbati, dili tanang batan-ong babaye mokiling sa pagbuhat sa ingon. Ug sa ubang mga kultura, isipong dili tukma o ngani makapakugang alang sa usa ka babaye nga mag-una-una. Nan, unsay imong buhaton kon ikaw nahigugma sa usa ka tawo nga wala mobalos sa imong gugma?

Susiha nga Mainampingon ang Imong mga Pagbati

Una, sulayi pagsusi ang imong mga pagbati sa paaging kalmado ug may tumong. Ang Bibliya nagpasidaan: “Siya nga nagasalig sa iyang kaugalingong kasingkasing maoy usa ka buang.” (Proverbio 28:26) Ngano? Tungod kay kasagaran ang paghukom sa atong kasingkasing wala magiyahi sa husto. (Jeremias 17:9) Ug ang gibati nga maorag gugma sagad lahi diay. “Nagkinahanglan akog pagtagad ug gugma,” miangkon si Huda. “Nagkinahanglan akog usang mahigugma kanako ug moatiman kanako. Gikan pa sa pagkabata wala gayod ako makadawat ug gugma. Kana nakaapekto pag-ayo kanako.” Kon gikan ka sa dili mahigugmaon o abusadong pamilya, ikaw susamang mobatig kauhaw sa gugma ug pag-ila. Apan ang usa ba ka romantikong relasyon mao gayoy solusyon?

Ikasubo, ang mga tawong magul-anon ug mamingawon sagad mahimong dili maayong mga kapikas sa kaminyoon. Mosulod sila sa kaminyoon nga magdahom nga mabatonan ang ilang gibating gikinahanglan nila pag-ayo. Apan, ang tinuod nga kalipay moabot gikan sa paghatag, dili sa pagkuha. (Buhat 20:35) Ug ang usa ka babaye mas nasangkapan sa pagdumala sa kaminyoon kon siya may matagbawong pagbati sa kaugalingon ug ‘nagatan-aw, dili sa personal nga kaayohan nianang mga butang labot sa iyang kaugalingon lamang, kondili usab sa personal nga kaayohan nianang ila sa uban.’​—Filipos 2:4.

Sa dihang bation mong gipresyur nga magminyo, mosanong ka dayon sa bisan unsang pagtagad gikan sa kaatbang nga sekso. Usahay ang tinguha sa batan-ong babaye nga makighigugmaay sibahan sa mga higala ug pamilya. Hatagan ug dakong pasiugda sa ubang mga katilingban ang kaminyoon sa batan-ong babaye inigdangat dayon niya sa minyoonong edad. Ang librong Women in the Middle East nag-ingon: “Kon ang babaye hapit nang magtrayenta ug dalaga pa, mahimo siyang tumong sa dakong kabalaka sa iyang pamilya.” Sanglit ang dungog sa pamilya nalangkit, tingali sulayan sa amahan nga paminyoon ang iyang mga anak nga babaye nga mas batan-on kon mahimo.

Bisan pa niini, ang mga prinsipyo sa Bibliya mas hinungdanon kay sa kultura. Ug ang Kasulatan nag-agda sa mga batan-on sa paghulat hangtod nga sila “molapas na sa pagbuswak sa pagkabatan-on” una pa magminyo. (1 Corinto 7:36) Busa, unsa na man kon ang imong mga higala o mga ginikanan sa dili hustong paagi magpresyur kanimo sa pagminyo? Ang Bibliya nag-ingon kanato nga ang diyosnong Sulamitang babaye sa kaugdang nagpahimangno sa iyang mga kaubanan sa ‘dili pagpukaw o paghaling sa gugma diha kaniya hangtod nga kini mobati na.’ (Awit ni Solomon 2:7) Tingali ang pagpahayag sa imong kaugalingon sa samang malig-ong paagi magpatunghag mga resulta, ilabina kon ang imong mga ginikanan mahadlokon sa Diyos.

Pag-atubang sa Kamatuoran

Sa gihapon, sa ngadtongadto kinahanglang moatubang ka sa kamatuoran bahin sa tawo nga imong gihigugma. Dili sayon ang pagbuhat sa ingon ug mahimong makahatag kanimog emosyonal nga kasakit. Apan ang Kasulatan nagtambag: “Palita mismo ang kamatuoran ug ayaw kini ibaligya.” (Proverbio 23:23) Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Ako ba adunay makataronganong pasikaranan nga mahigugma? Unsa ka dako ang akong nasayran bahin niining tawhana? Unsay akong nasayran bahin sa iyang mga hunahuna, pagbati, opinyon, batasan, prinsipyo, abilidad, mga katakos, ug estilo sa kinabuhi?’

Ang laing butang nga tagdon maoy kon ang tawo mipahayag na ba ug bisan unsang tiunay nga interes kanimo. Kasagaran, ang yanong kaayo o kamahigalaon masaypan pagsabot. “Naningkamot siyang magmaluloton,” matod ni Huda, “apan akong gisabot ang iyang mga pulong ug mga aksiyon ingong personal nga interes tungod kay ako gusto niana. Human nga akong naamgohan nga wala siyay gusto kanako, ako mibating napakaulawan. Gibati kong dili ako angayan sa iyang interes ug nga dihay dili maayo kanako.”

Tingali mibati ka sa samang paagi ingong resulta sa susamang kasinatian. Apan, sabta nga tungod kay wala ka kaangayi niining tawhana wala kana magpasabot nga dili ka angay sa mga mata sa ubang tawo. Ang tinuod, daghan pang batan-ong lalaki sa kalibotan!

Pagbuntog sa Kasakit

Bisan pa, dugaydugay pa tingali nga maulian ka sa imong gibating kasakit. Unsay makatabang? Ang usa ka paagi mao ang pagpahayag ug pagbutyag ngadto sa usa ka “tinuod nga higala”​—usa ka hamtong nga Kristohanon nga maminaw kanimo. (Proverbio 17:17) Tingali dunay gulanggulang nga babaye sa kongregasyon nga imong kasuginlan. Ang Kristohanong mga ginikanan usab adunay dakong papel sa pagtaganag tabang ug pagpaluyo. Nahinumdom si Zeina: “Ang usa ka Kristohanong babaye sa among kongregasyon nakamatikod sa akong kaguol ug may igong kahamtong sa pagtabang kanako. Mibati akog kahayahay uban kaniya ug gisultihan siya sa tanan. Iya akong gidasig sa pagpakigsulti sa akong mga ginikanan. Busa ako nakigsulti kanila, ug sila nakasabot ug mitabang kanako.”

Hinumdomi, usab, ang gahom sa pag-ampo. (Salmo 55:22) Matod ni Huda: “Ang akong mga pag-ampo kang Jehova nakatabang kanako sa paghanaw sa akong kasakit. Mibasa usab akog makatabang nga mga artikulo sa mga magasing Bantayanang Torre ug Pagmata!” Dugang pa, hinungdanon nga dili nimo ilain ang imong kaugalingon. (Proverbio 18:1) Pakiglangkit sa ubang mga tawo. “Ang laing butang nga nakatabang kanako,” nahinumdom si Zeina, “mao nga ako nagpadayong nagmapuliki ug nahimong payunir [bug-os panahong ebanghelisador]. Kanunay usab akong nakig-uban sa ubang mga babaye sa kongregasyon. Nakatabang kini kanako sa pag-uswag sa espirituwal.”

Ang Bibliya naghisgot bahin sa “panahon sa paghigugma,” ug tingali sa kapulihay makakita kag usa ka tawo nga mobalos sa imong mga pagbati. (Ecclesiastes 3:8) Si Jehova nga Diyos naglalang sa mga tawo nga may tinguha sa pagtagamtam sa gugma sa kaminyoon, ug ikaw usab tingali sa ngadtongadto makapahimulos niining maayong tagana sa atong Dakong Magbubuhat. Sa kasamtangan, nganong dili pahimuslag maayo ang katuigan sa imong pagkatagsaanon, nga ‘nahigawas gikan sa kabalaka,’ sumala sa giingon ni apostol Pablo? (1 Corinto 7:​32-34) Bisan unsa pay kahimtang, makalaom ka sa katumanan sa saad sa Bibliya: “Imong [Jehova] ginabuklad ang imong kamot ug ginatagbaw ang tinguha sa tagsatagsa ka butang nga buhi.”​—Salmo 145:16.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 13]

Usahay, ang kaayo masaypan ug sabot