Mga Batan-on Nangutana . . .

Sa Unsang Paagi Ikasulti Nako Niya ang Akong Gibati?

“Gusto nakong matubag ang pangutana, Kinsay angay nga mounag sulti nga siya nahigugma​—ang lalaki o ang babaye?”​—Laura.a

BAG-O pa nimo siyang nahimamat o lagmit dugay na mong nagkaila​—ug gusto nimong mahimo siyang labaw pa sa higala. Kombinsido ka nga mao usab kanay iyang gibati ug nga siya nahadlok o naulaw lang nga mosulti. Busa naghunahuna ka kon maayo bang mouna ka pagsulti kaniya sa imong gibati.b

Sa dili pa nato hisgotan kana, hunahunaon una nato ang bation sa mga tawo sa imong palibot​—kadtong sakop sa imong pamilya ug sa imong komunidad. Pananglitan, kostumbre ba sa inyong lugar nga ang imong mga ginikanan maoy mangitag kapikas alang kanimo?c Tinuod, mobati ka tingali nga ang panagtratohay ug kaminyoon maoy personal nga mga butang. Bisan pa niana, ang mga Kristohanon maglikay nga makapandol sa uban. Buot usab nilang konsiderahon ang bation sa mga membro sa pamilya ug sa mga minahal.

Apan, sa daghang nasod karon naandan na kaayo nga ang mga lalaki ug babaye maoy mamili kon kinsay mahimong trato sa dili pa modesisyon kon magminyo ba o dili. Sayop ba nga ang babaye ang mouna sa pagpahayag sa iyang gugma ngadto sa lalaki? Sa makausa pa, kinahanglang tagdon kon unsay bation sa pamilya ug komunidad. Ang mao bang lihok makapakurat o makapandol sa daghan?

Unsang dugang katin-awan ang gihatag sa Bibliya kon husto ba alang sa usa ka babaye nga maoy mohimog unang lihok? Sa kapanahonan sa Bibliya, ang mahinadlokon-sa-Diyos nga babayeng si Ruth miduol sa lalaki nga ginganlan ug Boaz ug nakigsulti kaniya bahin sa kaminyoon. Ug gipanalanginan ni Jehova ang iyang paningkamot! (Ruth 3:​1-​13) Siyempre, si Ruth dili na bata; siya usa ka balo, nga dayag nga angayan nang magminyo. Ni siya dili seryoso o nagbirigbirig kang Boaz. Hinunoa, siya mainampingong nagsunod sa mga balaod sa Diyos labot sa kaminyoon.​—Deuteronomio 25:5-10.

Tingali angayan ka nang magminyo, ug adunay usa ka batan-ong lalaki nga imong gihigugma. Bisan pa niana, ang pagpadayag sa imong gibati ngadto sa usa nga basin wala mahigugma kanimo maoy sensitibo, peligroso nga butang. Sama ra kanag imong gikuha ang imong kasingkasing ug gipakuptan kana sa lain. Ampingan ba niya kana o buhian niya kana? Ang labing maayong paagi sa paglikay sa wala-kinahanglanang kaulaw o kaguol mao ang pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya.

Lihok nga Maalamon

Dali rang malinga sa romantikong mga paghanduraw. Basin handurawon nimo ang adlaw sa imong kasal ug saylo pa niana. Apan, bisan tuod ang mga paghanduraw nga sama niini makalingaw tingali, kini mga ilusyon lamang. Kini makapatungha ug kusganong mga tinguha nga dili nimo matagbaw. Sumala sa giingon sa Bibliya, “ang pagdahom nga nalangan makapasakit sa kasingkasing.” (Proverbio 13:12) Ang mga paghanduraw makadaot usab sa imong panghukom. Apan, ang Proverbio 14:15 nag-ingon: “Ang usa nga maalamon magapalandong sa iyang mga lakang.” Ang pagkamaalamon nagpasabot nga adunay sentido komon ug maayong panghukom. Sa unsang paagi mahimo kang maalamon sa natad sa gugma?

Una, sulayi nga “molihok uban ang kahibalo.” (Proverbio 13:16) Sumala pa sa usa ka batan-ong babaye, “dili ka gayod makahigugma sa usa ka tawo kon dili mo siya makaila.” Sa dili pa tugotan ang imong kaugalingon nga mahigugma sa usa ka tawo, hatagig pagtagad ang iyang ginabuhat ug kon sa unsang paagi siya nagasulti. Obserbahi kon sa unsang paagi makiglabot siya sa mga tawo. “Pangutan-a ang iyang mga higala bahin kaniya, mga hamtong nga nakasinati pag-ayo kaniya,” misugyot ang usa ka batan-ong lalaki. Siya ba adunay “maayong panghimatuod” niadtong anaa sa iyang Kristohanong kongregasyon? (Buhat 16:2) Dugang pa, misugyot ang usa ka batan-ong babaye nga ginganlag Isabel, “ang pagpanuroy nga ginurupo ug pagsinati sa iyang pamilya makatabang gayod.” Ang pagpanuroy nga ginurupo maghatag kanimog higayon nga maniid nga dili mailalom sa dakong kapit-os.

Ang pagsinati sa usa niining paagiha nagkinahanglag panahon ug pailob. Apan makapaarang kini kanimo sa pagkakita sa mga tinamdan, taras, ug mga hiyas nga magpalig-on sa imong gibati o makapausab sa imong gibati. Ang Proverbio 20:11 nag-ingon: “Pinaagi sa iyang mga binuhatan ang usa ka bata [o batan-ong lalaki] magpaila sa iyang kaugalingon kon ang iyang kalihokan maoy lunsay ug matul-id.” Oo, sa madugay o sa madali ang iyang mga lihok magbutyag kon unsang matanga siya sa pagkatawo.

Busa, maalamong pugngi ang tentasyon nga mouna pagpadayag sa imong gibati nga wala sa panahon. Kon ikaw magdalidali ug maayo ang iyang sanong, basin makaplagan nimo sa ulahi nga siya dili angayan nga mahimong kapikas sa kaminyoon.d Kay nakapahayag ka na sa imong gugma kaniya, ang pagbugto nimo sa inyong relasyon basin makapasakit sa batan-ong lalaki​—tingali sa hilabihan gayod.

Ang Impresyon nga Imong Ihatag

Kining maong batan-ong lalaki lagmit naniid usab kanimo! Imo bang gipresentar ang imong kaugalingon sa paagi nga magpadayag sa imong diyosnong mga hiyas? “Akong namatikdan nga kadaghanang mga babaye dili mamesti sa hustong paagi,” matod ni Isabel. “Kon gusto nimong mamatikdan ka sa mahiligon sa espirituwal nga tawo, kinahanglang mamesti ka nga makasaranganon.” Bisag unsa pay uso, ang pagpangareglar nimo sa imong kaugalingon “sa mahapsay nga sinina, uban ang pagkamakasaranganon ug maayong panghunahuna,” makapahimo kanimong mas madanihon ngadto sa usa ka diyosnon nga tawo.​—1 Timoteo 2:9.

Ang Bibliya nagdasig usab sa batan-ong mga Kristohanon nga mahimong “panig-ingnan . . . sa sinultihan.” (1 Timoteo 4:12) Ang imong sinultihan dakog ibutyag bahin kanimo. Unsay angay nimong buhaton kon motungha ang mga kahigayonan nga makigsulti sa batan-ong lalaki? Kon siya maulawon, tingali dili siya mahimutang ug nerbiyoson. Usa ka batan-ong babaye nga ginganlag Abbie miingon, “Tingali sugdan nimo ang kabildohay ug panid-an kon unsay iyang reaksiyon.”

Sa unsang paagi? Kon magsige kag estorya bahin sa imong kaugalingon, basin makahinapos siya nga ikaw mahunahunaon sa kaugalingon ug kulang sa kahibalo. Ang Bibliya nagsugyot nga “magatan-aw, dili lamang sa personal nga interes sa mga butang labot sa inyong kaugalingon, kondili sa personal nga interes usab sa uban.” (Filipos 2:4) Ang pagsukna ug pipila ka haom nga mga pangutana bahin kaniya o sa iyang gikaikagan makatabang tingali kaniya sa pagpadayag sa iyang hunahuna.

Dili angay nga ‘mosulti nga malinglahon’ o ‘mamakak’ pinaagi sa pag-ulog-ulog. (Salmo 120:2) Ang tawo nga may pagsabot makaila nga dili sinsero ang maong sinultihan. Sa samang higayon, likayi ang pagsulti ug mga butang tungod lang kay nagtuo ka nga mao kanay gusto niyang madungog. Ilabinang mapadapat kini kon magsugod na kamo paghisgot sa seryosong mga butang sama sa inyong personal nga espirituwal nga mga tumong. Ayaw pagminaot, kondili magmasinsero, magmatinud-anon, ug magmatinuoron. Niining paagiha lamang nga mahibaloan nimo kon pareho ba kamo ug mga tumong.

Kon Walay Reaksiyon

Apan, komosta kon bisan pa nianang makasaranganong mga paningkamot, dili siya magpakita ug romantikong pagbati? Tingali pipila ka semana​—o mga bulan​—ang milabay ug wala gihapon siya magpakitag interes kanimo. Isipon ba lamang nimo kana ingong pagkamaulawon? Mahimo nimong pangutan-on ang imong kaugalingon: ‘Kon ingon gayod siya niana ka maulawon, andam ba siyang magminyo? Kon makigminyo ko niya, makahimo ba siya sa pagpanguna ingong ulo sa pamilya, o magdahom siya nga ako ang manguna?’ (1 Corinto 11:3) Ang laing pangutana nga palandongon, ‘Siya maulawon ba gayod o wala lang gayod mahigugma kanako?’ Kining ulahi maoy masakit nga konklusyon. Apan ang pagdawat sa maong kamatuoran makapahigawas kanimo sa kaulawan sa pagpadayag ug gugma ngadto sa usa ka tawo nga wala gayod mahigugma kanimo.

Naghunahuna ka tingali nga nakakita kag pamatuod sa romantikong pagbati. Gibati nimo nga siya hinayan lang gayod sa pagpahayag niana ug nga mosanong ra siya sa diyutay pang pag-awhag. Tingali. Apan kon mohukom ka sa pagpadayag sa imong gibati, kinahanglang maamgohan nimo nga kini peligroso. Kinahanglang palandongon nimo dili lang ang imong isulti kondili usab ang hustong panahon sa pagsulti niana.

Pananglitan, makahukom ka tingali nga ang pagpaila nga malipay ka nga hatagan niyag pagtagad mas maayo pa kay sa pagsulti dayon nga ikaw “nahigugma” kaniya. Sa relaks ug haom nga kahimtang, makaingon ka tingali nga gusto nimo siyang masinati. Ayawg kabalaka kon medyo bakikaw ang imong pagkasulti. Ang sinserong pagbati nga nagpaluyo sa imong gisulti hayan mas dakog ikasulti kay sa mga pulong mismo. Hinumdomi, usab, nga ikaw nagpahayag lamang ug tinguha nga makigtrato, wala magtanyag ug kaminyoon. Bisan pa niana, makurat tingali siya niini, busa hatagi siyag panahon nga makahunahuna sa imong gisulti.

Kon nasinati na gayod nimo kining maong batan-ong lalaki ug nakita nimo mismo nga siya maluloton ug mahunahunaon, dili ka angayng mahadlok nga trataron niya nga dili-maluloton o pakaulawan. Apan unsay angay nimong buhaton kon ang iyang tubag maoy maluloton apan hugot nga dili? Ug sa unsang paagi ang usa ka batan-ong lalaki angayng mogawi nianang situwasyona? Ang umaabot nga artikulo magtubag niining mga pangutanaha.

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 22]

Ang pagpaniid kon sa unsang paagi siya nagagawi mahimong makapausab sa imong gibati ngadto kaniya

[Hulagway sa panid 22]

Kon nahigugma ka sa usa ka tawo, pakigsulti sa responsableng mga hamtong nga nakaila kaniya