Mga Abnormalidad sa Pagkaon—Unsay Makatabang?

KON ang imong anak nga babaye dunay abnormalidad sa pagkaon, kinahanglan siyang magpatabang. Ayawg ioktaba ang mga butang nga maghunahunang ang suliran mawala ra sa kaugalingon niini. Ang usa ka abnormalidad sa pagkaon maoy komplikadong balatian, nga dunay pisikal ug emosyonal nga mga bahin.

Siyempre, ang mga eksperto nagduso ug makapalibog nga gidaghanon sa mga tambal alang sa mga abnormalidad sa pagkaon. Ang uban nagrekomendar ug tambal. Ang uban nagduso sa sikoterapiya. Daghan ang nag-ingon nga ang kombinasyon sa duha maoy labing epektibo. Unya anaa ang pagtambag sa pamilya, nga giingon sa uban nga ilabinang hinungdanon kon ang nag-antos nagpuyo gihapon diha sa panimalay.a

Bisan tuod ang mga eksperto magkalahi tingali sa ilang pamaagi, kadaghanan nagkauyon sa labing menos usa ka punto: Ang mga abnormalidad sa pagkaon dili lamang bahin sa pagkaon. Susihon nato ang pipila sa mas laglom nga mga isyu nga kasagarang kinahanglang tagdon sa dihang ang usa ka tawo ginatabangan nga mamaayo sa anorexia o bulimia.

Timbang nga Panglantaw sa Porma sa Lawas

“Bug-os akong mihunong sa pagpamalit ug mga magasin bahin sa uso sa dihang ako mga 24 anyos,” matod sa usa ka babaye. “Ang pagtandi sa akong kaugalingon sa mga modelo may kusganon kaayo ug negatibo nga epekto.” Sumala sa nahisgotan na, ang palaumagian sa balita makatuis sa ideya sa usa ka babaye sa katahom. Sa pagkatinuod, ang inahan sa usa ka babaye nga dunay abnormalidad sa pagkaon naghisgot bahin “sa walay-puas nga pagpatik diha sa atong mga mantalaan ug mga magasin ug paanunsiyo sa telebisyon nga mahimong niwang, niwang, niwang.” Siya miingon: “Ang akong anak nga babaye ug ako gustong modaot, apan gibati namo nga ang kanunayng paghisgot naghimo niana nga labing hinungdanong butang sa kinabuhi, nga una sa tanan.” Tin-aw, ang pagkaayo gikan sa usa ka abnormalidad sa pagkaon mahimong magkinahanglan ug pagsagop sa bag-ong mga pagtuo mahitungod sa kon unsay naglangkob sa tinuod nga katahom.

Ang Bibliya makatabang niining bahina. Ang Kristohanong apostol nga si Pedro misulat: “Ayaw himoa nga maoy inyong dayandayan ang panggawas nga pagsalapid sa buhok ug ang pagsul-ob ug mga pahiyas nga bulawan o ang pagsul-ob ug panggawas nga mga besti, kondili kanang natago nga pagkatawo sa kasingkasing diha sa dili-madunoton nga sapot sa malinawon ug malumong espiritu, nga maoy dakog bili sa mga mata sa Diyos.”—1 Pedro 3:3, 4.

Si Pedro nag-ingon nga kinahanglang mas mainteresado kita sa sulodnong mga hiyas kay sa panggawas nga panagway. Sa pagkatinuod, ang Bibliya nagpasalig kanato: “Dili sa paagi sa pagtan-aw sa tawo nga ang Diyos magatan-aw, tungod kay ang yanong tawo magatan-aw kon unsay makita sa mga mata; apan alang kang Jehova, siya magatan-aw kon unsa ang kasingkasing.” (1 Samuel 16:7) Makapahupay kini, tungod kay bisan tuod dili nato mausab ang pipila ka bahin sa atong lawas, kanunay natong mapauswag ang matang sa atong pagkatawo.—Efeso 4:22-24.

Sanglit ang mga abnormalidad sa pagkaon mahimong molambo diha sa usa ka palibot nga menos ang pagpabili-sa-kaugalingon, kinahanglan tingali nimong timbangtimbangon pag-usab ang imong kaugalingon ingong tawo. Tinuod, giingnan kita sa Bibliya nga dili maghunahunag labaw bahin sa atong kaugalingon kay sa gikinahanglan. (Roma 12:3) Apan giingnan usab kita niini nga bisan ang usa ka buok nga goryon dunay bili sa mga mata sa Diyos, nga midugang: “Kamo labaw pa ug bili kay sa daghang goryon.” (Lucas 12:6, 7) Busa ang Bibliya makatabang kanimo sa pagbaton ug angayang pagtahod-sa-kaugalingon. Pabilhi ang imong lawas, ug atimanon nimo kini.—Itandi ang Efeso 5:29.

Apan komosta kon tinuod nga gikinahanglan nimong magpaus-os sa timbang? Tingali ang usa ka makapahimsog nga diyeta ug usa ka programa sa ehersisyo makatabang. Ang Bibliya nag-ingon nga ang “lawasnong pagbansay mapuslanon,” bisan pag sa limitadong sukod lamang. (1 Timoteo 4:8) Apan ayaw gayod pagkabalaka kaayo sa imong timbang. “Tingali ang labing maalamong kurso,” mihinapos ang usa ka surbi bahin sa porma sa lawas, “mao ang pagsigeg ehersisyo—ug dawata ang imong kaugalingon kon unsa ka imbes maningkamot nga ipahiuyon ang imong kaugalingon sa usa ka limitado ug dili-makataronganon nga sumbanan.” Usa ka 33-anyos nga babaye sa Tinipong Bansa nakakaplag nga makatabang kining paagiha. “May usa ako ka yanong lagda,” siya miingon. “Paningkamot sa pagpauswag sa kon unsay realistikanhon nimong mausab, ug ayaw paggugol ug panahon sa pagkabalaka sa dili nimo mausab.”

Kon batonan nimo ang positibong panglantaw sa kinabuhi ug paluyohan kini sa makapahimsog nga pagkaon ug usa ka makataronganong programa sa pag-ehersisyo, lagmit ang bisan unsang sobrang timbang mawala gayod.

Pagpangita ug “Tinuod nga Kauban”

Human sa pagtuon sa daghang tawong may bulimia, si Propesor James Pennebaker mihinapos nga sa usa ka dakong sukod, ang ilang siklo sa pagkaon ug pagpurga nagpugos niining mga babayhana sa pagsagop ug dobleng mga kinabuhi. Siya miingon: “Halos tanan dihadiha naghisgot sa taas kaayong panahon ug dakong paningkamot nga gikinahanglan sa pagtago sa ilang mga batasan sa pagkaon gikan sa ilang suod nga mga higala ug pamilya. Silang tanan nagkinabuhi sa usa ka bakak ug wala makaangay niana.”

Busa, ang pangunang lakang sa pagkaayo mao ang pagsulti. Ang mga tawong may anorexia ug ang mga tawong may bulimia kinahanglang moestorya bahin sa maong suliran. Apan kang kinsa? Usa ka panultihon sa Bibliya nag-ingon: “Ang tinuod nga kauban mahigugmaon sa tanang panahon, ug maoy usa ka igsoon nga natawo sa dihang may kagul-anan.” (Proverbio 17:17) Kanang “tinuod nga kauban” mahimong usa ka ginikanan o laing hamtong nga tawo. Ang uban nakakaplag usab nga kinahanglang mosugid ngadto sa usa nga nasinati sa pagtambal sa mga abnormalidad sa pagkaon.

Ang mga Saksi ni Jehova dunay dugang kadangpan—ang mga ansiyano sa kongregasyon. Kining mga tawhana mahimong “sama sa usa ka tagoanan gikan sa hangin ug usa ka tagoanan gikan sa bagyo, ingon sa mga sapa sa yuta nga mamala, ingon sa landong sa usa ka dakong pangpang nga bato sa umaw nga yuta.” (Isaias 32:2) Siyempre, ang mga ansiyano dili mga doktor, busa gawas pa sa ilang makatabang nga tambag, mahimong gikinahanglan pa nimo ang medikal nga pagtambal. Bisan pa niana, kining kuwalipikado sa espirituwal nga mga lalaki mahimong kahibulongang tigpaluyo kanimo sa imong pagkaayo.b—Santiago 5:14, 15.

Apan, ang imong kinadak-ang kasumbongan mao ang imong Maglalalang. Ang salmista misulat: “Itugyan mo kang Jehova ang imong palas-anon, ug siya mismo magasapnay kanimo. Dili gayod niya pasagdan nga matarog ang matarong.” (Salmo 55:22) Oo, si Jehova nga Diyos dunay kaikag sa iyang yutan-ong mga anak. Busa ayaw gayod pakyasa ang pag-ampo ngadto kaniya bahin sa imong naghingaping mga kabalaka. Si Pedro nagtambag kanato: ‘Itugyan kaniya ang tanan ninyong mga kabalaka, kay siya aduna may kahangawa kaninyo.’—1 Pedro 5:7.

Sa Dihang Gikinahanglan ang Pagpaospital

Ang pagpaospital dili tambal mismo. Bisan pa niana, kon ang usa ka babaye nakulangan na sa sustansiya gumikan sa grabeng anorexia, gikinahanglan tingali niyang makadawat ug linaing pag-atiman. Tinuod, dili sayon alang sa usa ka ginikanan nga himoon kini nga lakang. Tagda si Emily, kansang anak nga babaye kinahanglang ipaospital human ang kinabuhi nahimong, sumala sa pagpahayag niini ni Emily, “dili maantos niya ug namo.” Siya midugang: “Ang pagpasulod kaniya, nga naghilak, ngadto sa ospital mao ang kinalisdang butang nga akong naagoman sukad, ang kinangil-arang adlaw nga akong naagian.” Susama kini kang Elaine, kinsa kinahanglan usab nga magpaospital sa usa ka anak nga babaye. “Sa akong hunahuna ang kinalisdang yugto nga akong mahinumdoman,” siya miingon, “maoy sa dihang didto siya sa ospital ug dili mokaon ug kinahanglan i-dextrose nila siya. Akong gibati nga gisupak nila ang iyang kabubut-on.”

Ang pagpaospital dili tingali makapahimuot nga hunahunaon, apan sa pipila ka kaso kinahanglan tingali kini. Alang sa daghan niadtong dunay mga abnormalidad sa pagkaon, kini nag-abli sa dalan alang sa pagkaayo. Si Emily miingon bahin sa iyang anak: “Kinahanglan gayod siyang ipaospital. Ang pagpaospital ang nakatabang kaniya sa pagsugod sa pag-arang-arang.”

Pagkinabuhi nga Walay mga Abnormalidad sa Pagkaon

Ingong bahin sa pagkaayo, ang tawong may anorexia o bulimia kinahanglang makakat-on sa pagkinabuhi nga walay abnormalidad sa pagkaon. Mahimong malisod kini. Pananglitan, si Kim nagbanabana nga sa yugto nga duna siyay anorexia, naibanan siya ug 20 kilos sa napulo ka bulan. Bisan pa niana, gidangtag siyam ka tuig ang pagpabalik niya sa 15 kilos! “Uban sa dakong kalisod,” si Kim miingon, “sa hinayhinay ako nakakat-on na usab sa pagkaon nga normal, nga wala mag-ihap sa matag kaloriya, magsukod sa akong pagkaon, mokaon lamang sa ‘luwas’ nga mga pagkaon, matarantar kon wala ako mahibalo sa mga sangkap sa usa ka potahe o panam-is, o mokaon lamang diha sa mga restawran nga dunay mga ensalada.”

Apan ang pagkaayo alang kang Kim naglangkit ug labaw pa. “Nakakat-on ako sa pag-ila ug pagpahayag sa akong mga pagbati pinaagig mga pulong inay kay pinaagi sa mga lihok o mga panggawi sa pagkaon,” siya miingon. “Ang pagkaamgo sa bag-ong mga paagi sa pag-atubang ug pagsulbad sa mga panagbangi sa uban nagbukas ug mga kahigayonan nga makabaton ug mas suod nga mga relasyon uban sa mga higala ug pamilya.”

Tin-aw, ang pagkaayo gikan sa abnormalidad sa pagkaon malisod, apan sa kataposan takos kini sa paningkamot. Mao kana ang gituohan ni Jean, nga gikutlo sa unang artikulo niini nga serye. “Ang pagbalik ngadto sa abnormal nga pagkaon,” siya miingon, “sama ra sa pagbalik ngadto sa usa ka lawak sa mental ospital human magkinabuhi nga gawasnon sa makadiyot.”

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 11]

Pagpahiluna sa Pundasyon Alang sa Pagkaayo

UNSAY angay nimong buhaton kon nagduda ka nga ang imong anak nga babaye dunay suliran sa pagkaon? Dayag, dili nimo ikabalewala ang situwasyon. Apan unsaon nimo pag-abli ang panaghisgot? “Ang laktod nga pagpangutana kaniya mosaler usahay, apan kasagaran mosangpot sa kahigawad tungod sa kakulang sa pagsanong,” miingon ang awtor nga si Michael Riera.

Tungod niini, ang mas malulotong paagi mapamatud-an tingaling mas epektibo. “Sa dihang makigsulti ka sa imong anak nga babaye,” misugyot si Riera, “kinahanglang makasabot siya ug mobati nga wala ka mag-akusar kaniya sa bisan unsang sayop nga buhat. Kon makapatungha ka niini nga palibot, daghang batan-on ang medyo magmatinud-anon kanimo, morag mahupayan pa gani. Ang pipila ka ginikanan nagmalamposon sa pagsulat ngadto sa ilang mga tin-edyer nga nagpahayag sa ilang kabalaka ug pagpaluyo. Unya, sa dihang mag-estorya na sila, ang pundasyon napahiluna na.”

[Kahon sa panid 12]

Usa ka Malisod nga Tahas Alang sa mga Ginikanan

ANG pagkabaton ug anak nga dunay abnormalidad sa pagkaon naghatag ug daghang malisod nga mga tahas alang sa mga ginikanan. “Kinahanglang lig-on ka ug determinado,” matod sa usa ka amahan. “Nagatan-aw ka sa imong kaugalingong anak nga ginadaot sa imong atubangan.”

Kon duna kay anak nga may abnormalidad sa pagkaon, dahomon lamang nga usahay mobati kag kahigawad sa iyang pagkagahian. Apan magmapailobon. Ayaw gayod paghunong sa pagpakita ug gugma. Si Emily, kansang anak nga babaye nag-antos gumikan sa anorexia, miangkon nga dili kini kanunayng sayon. Bisan pa niana, siya miingon: “Naningkamot ako sa pagsige ug hikap kaniya; naningkamot ako sa paghalog kaniya; naningkamot ako sa paghalok kaniya. . . . Akong gihunahuna nga kon mohunong ako sa pagpasundayag ug pagkamabination kaniya ug mohunong sa pagpakitag gugma kaniya, dili gayod namo mapasig-uli ang mahigugmaong relasyon sa pamilya.”

Ang usa sa kinamaayohang mga paagi sa pagtabang sa imong anak nga maayo gikan sa abnormalidad sa pagkaon mao ang pagpakigsulti kaniya. Sa pagbuhat sa ingon, kinahanglan tingali nimong mas magsigeg paminaw kay sa magsigeg sulti. Ug pakigbisogi ang awhag nga mosagbat kaniya pinaagig mga pahayag sama sa, “Dili kana tinuod” o, “Dili ka angayng mobatig ingon niana.” Sa pagkatinuod, ayaw ‘sampongi ang imong igdulungog sa pagtuaw sa kabos.’ (Proverbio 21:13) Kon dunay bukas nga komunikasyon, ang usa ka batan-on dunay kadangpan sa panahon sa kagul-anan ug lagmit kaayong dili modangop sa dili-maayong mga batasan sa pagkaon.

[Mga hulagway sa panid 10]

Nagkinahanglag pailob, pagsabot, ug daghang gugma sa pagtabang niadtong dunay mga abnormalidad sa pagkaon