JOAB

[Si Jehova Maoy Amahan].

1. Anak nga lalaki ni Seraias, usa ka kaliwat ni Kenaz sa tribo ni Juda. Si Joab mao ang “amahan ni Ge-harasim” (nga nagkahulogang “Walog sa mga Artesano”), “tungod kay,” matod sa asoy sa Bibliya, “sila nahimong mga artesano.” Dayag nga si Joab maoy “amahan” o magtutukod sa komunidad sa mga artesano nga nagpuyo sa walog.​—1Cr 4:​1, 13, 14; tan-awa ang GE-HARASIM.

2. Ang ikaduha sa tulo ka anak nga lalaki sa igsoong babaye o kaha igsoong babaye ni David sa inahan nga si Zeruia (lagmit anak nga babaye sa inahan ni David sa unang kaminyoon kang Nahas; 2Sa 17:25). Busa si Joab maoy pag-umangkon ni David. Ang iyang mga igsoong lalaki mao si Abisai ug Asahel. (2Sa 8:16; 1Cr 2:13-16) Sa pagpaila niining tulo ka lalaki, ang ngalan sa inahan ang gitala inay ang ngalan sa amahan, sanglit siya maoy igsoong babaye ni David; busa giklaro ang relasyon ni David sa tulo ka lalaki.

Mga Kinaiya. Si Joab maoy takos nga heneral, usa ka tawong batid sa pag-organisar, mapaagihon, ug determinado. Sa laing bahin, siya maoy usa ka ambisyosong oportunista, mapanimaslon, malipatlipaton, ug usahay walay prinsipyo.

Si Joab maoy pangulo sa mga tawo ni David sa panahong si Is-boset nga anak nga lalaki ni Saul ang nagmando sa tibuok Israel gawas sa tribo ni Juda nga midapig kang David. (2Sa 2:10) Ang mga sulugoon ni Is-boset ug ni David nagtigiay sa usag usa didto sa Linaw sa Gabaon, ug ang kasundalohan ni Is-boset maoy ubos sa pagmando ni Abner nga uyoan ni Saul, nga maoy responsable sa pagpahimutang kang Is-boset sa trono. Samtang nanglingkod nga magkaatbang, si Abner misugyot ug panagsangka tali sa 12 ka lalaki sa matag kiliran. Sa dihang sila naghinawiray sa ulo sa usag usa, ang matag usa kanila nagduslakay sa espada, mao nga napukan silang tanan. (2Sa 2:12-16) Sanglit wala mahusay ang isyu sa maong panagsangka, misangpot kini sa bug-os nga panaggubat. Ang pag-ihap sa ulahi nagbutyag nga namatyan ug 360 ka tawo si Is-boset, ug 20 ka tawo lamang kang David.​—2Sa 2:​30, 31.

Sa maong panag-away, samtang mikalagiw si Abner, ang tulin-modagang igsoon ni Joab nga si Asahel migukod kang Abner. Bisan pa sa mga awhag ug mga pasidaan ni Abner, mipadayon si Asahel hangtod nga sa kataposan gibakyaw nga paatras ni Abner ang pangulahiang tumoy sa iyang bangkaw, nga nagduslak kaniya. (2Sa 2:18-23) Sa dihang nakaabot sa bungtod sa Ama, si Abner ug ang iyang mga tawo nagtigom didto sa tumoy niini, ug gikan didto nangamuyo si Abner nga hunongon ang panaggubat aron malikayan ang kapaitan ug walay hunong nga pinatyanay. Gipasundayag ni Joab dinhi ang praktikal nga kaalam pinaagi sa pagpatalinghog sa maong pangamuyo ug mibalik ngadto kang David sa Hebron.​—2Sa 2:24-28, 32.

Nagpatay kang Abner agig panimalos. Bisan pa niana, nagpuot ang tinguha ni Joab sa pagpanimalos, ug nagpaabot siya ug higayon sa pagpahungaw niini. Sa kasamtangan siya nakigbahin sa milugway pang pakiggubat batok sa balay ni Saul, nga padayong nagkahuyang, samtang si David nagkalig-on. Sa kataposan, kay naglagot kang Is-boset tungod sa usa ka personal nga butang, si Abner mihimog pakigsaad kang David nga tigomon ang tibuok Israel dapig sa kiliran ni David. (2Sa 3:6-21) Si Joab kusganong misupak niini nga kasabotan, nga nag-akusar kang Abner ingong espiya. Apan nagpakaaron-ingnon nga nakighigala kang Abner, nakita ni Joab nga wala makabantay si Abner ug gipatay siya agig panimalos tungod sa iyang igsoong si Asahel. Tingali gibati usab niya nga sa samang higayon iyang nahanaw ang posibleng karibal sa katungdanan ingong komandante sa kasundalohan ni David.​—2Sa 3:22-27.

Sa dihang nadungog ni David ang pagbuno, gipahigawas niya sa pagkasad-an ang iyang kaugalingong balay atubangan sa tibuok Israel ug miingon: “Hinaot nga kini mobalik ngadto sa ulo ni Joab ug sa tibuok balay sa iyang amahan, ug ang balay ni Joab dili unta mawad-ag tawo nga may inagas o sanlahon [usa nga masakiton] o usa ka tawo nga magagunit sa usa ka nagtuyok nga kalinyas [tingali, usa nga baldado] o usa ka tawo nga mapukan sa espada o usa ka tawo nga makulangan sa pagkaon!” Si David wala molihok niining higayona batok kang Joab ug Abisai, nga nakigkunsabo kang Joab sa pagbuno, tungod kay, matod niya: “Ako niining adlawa maluya bisag gidihogan ingong hari, ug kining mga tawhana, ang mga anak nga lalaki ni Zeruia, hilabihan ra alang kanako. Hinaot si Jehova magabalos sa mamumuhat ug daotan sumala sa iyang kaugalingong pagkadaotan.”​—2Sa 3:28-30, 35-39.

Komandante sa Kasundalohan sa Israel. Human madihogi si David ingong hari sa tibuok Israel, siya mitungas batok sa Jerusalem (Jebus). Ang mga Jebusihanon nagbiaybiay kang David, naghunahuna nga lisod atakehon ang ilang nahimutangan. Apan nakita ni David nga daling atakehon ang siyudad agi sa tunel sa tubig niini. Busa, iyang gitanyag ang katungdanan ingong “pangulo ug prinsipe” kang bisan kinsa nga motungas agi sa tunel ug unang moatake sa mga Jebusihanon. Si Joab mitungas, ang siyudad napukan ug naiya ni David, ug si Joab gigantihan sa hataas nga katungdanan ingong komandante sa kasundalohan sa Israel. (2Sa 5:6-8; 8:16; 20:23; 1Cr 11:4-8) Ingong komandante, si Joab may usa ka pundok sa napulo ka personal nga mga tig-alagad nga maoy tigdala sa iyang mga hinagiban, taliwala kanila mao ang tawong gamhanan nga si Naharai nga Berotnon.​—2Sa 18:15; 1Cr 11:39.

Human masakop ni David ang Edom, si Joab nagpabilin didto sulod sa unom ka bulan sa paningkamot nga mapatay ang tanang lalaki taliwala kanila. (2Sa 8:​13, 14; 1Ha 11:14-17) Sa ulahi, gipakita ni Joab ang katakos sa pagpanguna sa kasundalohan sa pagpakiggubat batok sa mga Ammonhanon ug mga Siryanhon, nagbutang sa iyang igsoong si Abisai ingong pangulo sa usa ka dibisyon, aron pildihon ang kasundalohan sa kaaway nga miasdang sa atubangan ug sa luyo. (2Sa 10:8-14; 1Cr 19:6-16) Walay duhaduha siya nakatabang ug dako sa ubang mga pagpakiggubat nga gisangka ni David batok sa mga Filistehanon, Moabihanon, ug sa uban pa.

Nagpaluyo sa pagkahari ni David. Sa paglikos sa Raba sa Ammon, gipasundayag ni Joab ang iyang pagkamaunongon kang David ingong dinihogang hari ni Jehova. Nailog niya “ang siyudad sa katubigan,” lagmit nagpasabot sa bahin sa siyudad nga didto ang abiyo sa tubig niini o ang kuta nga nanalipod sa abiyo sa tubig niini. Sa pag-ilog niining hinungdanong bahin sa siyudad, ang kaulohang siyudad dili na makasugakod sa dugayng panahon, ug ang pagsurender dili na malikayan. Imbes ipadayon ang paglikos sa siyudad hangtod maangkon niya ang bug-os nga kadaogan, si Joab (kon tungod ba gayod sa pagtahod sa hari, alang sa kaayohan sa Israel, o alang sa iyang kaugalingong kaayohan) daw nagpakita sa hustong pagtamod alang sa iyang yutan-ong magmamando. Siya miingon nga palabihon niyang ang dinihogang hari ni Jehova ang magbug-os sa pag-ilog sa harianong siyudad sa kaaway ug makabaton sa dungog tungod niini nga kalamposan, bisan tuod siya, si Joab, ang mibuhat sa hinungdanong buluhaton sa sinugdan.​—2Sa 12:26-31; 1Cr 20:1-3.

Mipaluyo sa pagpatay kang Urias. Sa panahon sa paglikos sa Raba si David nagpadala ug sulat pinaagi kang Urias nga nagsugo kang Joab nga ibutang si Urias diha sa kinabangisan nga bahin sa pagpakiggubat aron siya mamatay. Gituman ni Joab ang maong sugo uban ang bug-os nga pagpaluyo, apan sa iyang taho ngadto sa hari bahin sa gisangpotan sa gubat, alisto niyang gipasangil ang maong sugo aron dili siya kasab-an ni David tungod kay namatyan siya ug maisog nga mga lalaki sa pagpakiggubat pinaagi sa pagpaatraka kanila nga duol kaayo sa paril sa siyudad. Sa iyang taho miingon si Joab: “Ang pipila sa mga sulugoon sa hari nangamatay; ug ang imong sulugoon nga si Urias nga Hitihanon namatay usab.” Ingon sa gihunahuna ni Joab, ang tubag ni David wala magpaila nga siya nasuko apan nagdasig hinuon kang Joab.​—2Sa 11:14-25; tan-awa ang DAVID.

Mitabang, unya misupak kang Absalom. Human sa tulo ka tuig nga pagkalagiw ni Absalom tungod sa pagpatay kang Amnon nga iyang igsoong lalaki sa amahan, si Joab maoy nagpadalag babaye gikan sa Tekoa ngadto kang David, nagdiktar kaniya aron hangyoon si David nga pabalikon si Absalom. Ang hangyo nagmalamposon, ug si Joab nagpabalik kang Absalom sa Jerusalem, bisan tuod si Absalom dili mahimong makigkita kang David. Duha ka tuig sa ulahi sublisubling naghangyo si Absalom kang Joab nga moadto ug duolon ang hari alang kaniya, apan mibalibad si Joab. Sa kataposan nakahukom si Absalom sa pagsunog sa kaumahan sa sebada ni Joab, nga miresulta sa dali ug masuk-anong tubag gikan kang Joab. Dayon nangatarongan si Absalom sa iyang gibuhat, ug iyang giaghat si Joab nga makigkita sa hari aron ipasig-uli ang pag-uyon ni David kang Absalom.​—2Sa 13:38; 14:1-33.

Bisag gipaluyohan ni Joab ang kagustohan ni Absalom nga ipasig-uli siya, sa dihang mirebelde si Absalom, si Joab mipaluyo kang David. Gitudlo ni David si Joab ingong pangulo sa ikatulong bahin sa iyang mga tawo, nga may higpit nga sugo nga magmaluluy-on kang Absalom. Apan sa panahon sa pagpakiggubat gisupak ni Joab ang sugo ni David ug gipatay si Absalom. (2Sa 18:1-17) Dinhi, sama sa ubang mga kaso, giuna niya ang iyang kaugalingong paghukom kay sa teokratikanhong mga sugo pinaagi sa dinihogang hari sa Diyos. Apan human niadto siya may kaisog sa pagsulti kang David sa walay popanagana, pintok nga paagi, sa dihang ang pagbangotan ni David tungod kang Absalom nagpameligro sa panaghiusa sa gingharian.​—2Sa 19:1-8.

Gipalagpot, Unya Gipasig-uli Ingong Pangulo sa Kasundalohan. Tungod kay misupak si Joab sa sugo ug gipatay si Absalom, gipulihan ni David si Joab ingong pangulo sa kasundalohan, ug nagtudlo kang Amasa. (2Sa 19:13) Apan, ang pagkaheneral ni Amasa dili sama kang Joab. Sa dihang gisugo ni David nga ipatawag sa tingob ang mga tawo sa Juda aron sa pagpakig-away sa rebelde nga si Sheba nga anak nga lalaki ni Bikri, gitawag ni Amasa ang Juda apan miabot siya nga ulahi sa panahong gitagal ni David. Tungod kay dinalian ang maong butang, gisugo ni David si Abisai sa paggukod kang Sheba, nga nag-ingon, “Aron dili siya makakaplag ug mga kinutaang siyudad ug makaikyas sa atubangan sa atong mga mata.” Dayon sa panaggubat, si Joab ang mipatim-aw nga nanghawod sama sa iyang gibuhat samtang nangulo pa siya sa kasundalohan. Sa misunod nga paglikos sa Abel sa Bet-maaca, ang mga nagpuyo sa lungsod nagtugpo sa ulo ni Sheba ibabaw sa paril sumala sa hangyo ni Joab, ug si Joab nagpalingkawas sa siyudad, nga mibiya ug mibalik sa Jerusalem.​—2Sa 20:1-7, 14-22.

Nagbuno kang Amasa. Sa panahon sa paggukod kang Sheba, si Joab nakahimog grabeng sala. Samtang nagsingabot si Amasa (kinsa iyang ig-agaw; 2Sa 17:25; 1Cr 2:​16, 17) aron makigkita kaniya duol sa Gabaon, gipahulog ni Joab ang iyang espada gikan sa sakoban niini. Gipunit kini ug gihawiran niya kini sa iyang walang kamot samtang iyang gihawiran ang bungot ni Amasa sa iyang tuong kamot, nga morag mohalok kaniya. Tungod kay wala makabantay si Amasa, gipatay siya ni Joab sa usa ka pagduslak sa iyang espada. Tinuod nga si Joab may mga pagduda kang Amasa tungod kay siya ang nangulo sa rebelyosong kasundalohan ni Absalom; apan bisag ingon pa niana, si Joab nga oportunista, nagpahimulos sa panahon sa emerhensiya ug panag-away aron pauswagon pa ang iyang personal nga karera pinaagi sa pagbuno sa iyang karibal. Gilangan lang tingali ni David ang paghimog aksiyon batok kang Joab tungod sa dili pa dugayng kalangkitan ni Amasa kang Absalom ug tungod kay si Joab bag-o lang nakiggubat sa rebeldeng kasundalohan ni Absalom ubos sa pagpanguna ni Amasa. Sumala sa ambisyosong mga tinguha ni Joab, siya gihimo pag-usab nga pangulo sa kasundalohan.​—2Sa 20:8-13, 23.

Nganong napakyas si David sa pagsilot kang Joab sa dihang gibuno niya si Abner, ug nganong iyang gitudlo pag-usab si Joab ingong heneral sa kasundalohan human usab sa pagbuno niya kang Amasa, nga gihimong heneral aron ipuli kang Joab? Ang Bibliya walay gisulti bahin niini. Kon kini maoy kahuyangon sa pagpatuman sa balaod sa Diyos, tungod tingali kini sa gahom ug impluwensiya ni Joab ug sa iyang pamilya diha sa kasundalohan. O tingali dihay ubang mga sirkumstansiya nga wala iasoy sa Bibliya. Bisan pa niana, angayng hinumdoman nga si David, bisag wala magsilot kang Joab tungod sa pipila ka katarongan, daotan man o maayo, wala magpasaylo kaniya, apan iyang gisugo si Solomon nga iyang anak nga lalaki ug manununod sa trono sa pagtino nga mabayran ni Joab ang iyang pagkadaotan.

Mihimog dili-kompletong pagsenso. Sa laing higayon, giaghat ni Satanas si David sa paghimog ilegal nga pagsenso sa katawhan. Mitutol si Joab kang David, apan walay nahimo. Apan wala niya kompletoha ang buluhaton, nga wala iapil sa pag-ihap ang mga tribo ni Levi ug Benjamin “tungod kay ang pulong sa hari dulumtanan man kang Joab.”​—1Cr 21:1-6; 2Sa 24:1-9; tan-awa ang PAGREHISTRO.

Miduyog kang Adonias sa pagsulay sa pag-ilog sa trono. Bisan pa sa iyang nangaging pag-alagad kang David, sa dihang si David tigulang na ug masakiton, si Joab mitalikod kang David ug miduyog sa pakigkunsabo kang Adonias nga anak nga lalaki ni David. (1Ha 1:​18, 19) Tingali iyang gibuhat kini tungod kay gihunahuna niya nga kon si Adonias ang mahimong hari, siya ang mahimong gahom luyo sa trono, o tingali gibati niya nga mas segurado ang iyang posisyon uban kang Adonias kay kang Solomon. Sa dihang nadungog niya nga si Solomon gihimong hari ni David, siya mitalikod kang Adonias. (1Ha 1:49) Sa ulahi, sa dihang gipatay si Adonias, si Joab mikalagiw ngadto sa tolda ni Jehova ug mihawid sa mga sungay didto sa halaran. (1Ha 2:28) Kini wala makahatag ug panalipod kaniya tungod kay siya usa ka tinuyong mamumuno; busa gisugo ni Solomon si Benaias sa pagpatay kaniya didto. Sa ingon gituman ni Solomon ang tambag ni David kaniya sa hapit na siyang mamatay nga dili tugotan nga ang mga uban ni Joab mahiadtong malinawon sa Sheol tungod sa pagkasad-an ni Joab sa iyang pagbuno kang Abner ug Amasa, “duha ka tawo nga labaw pang matarong ug mas maayo kay kaniya.” Si Joab gilubong sa iyang balay didto sa kamingawan. Human niadto si Benaias ang gihimong pangulo sa kasundalohan.​—1Ha 2:​5, 6, 29-35; 11:21.

Ang ika-60 nga salmo, usa ka salmo ni David, ang ulahing mga bersikulo niini (8-12), gipahinungod sa kadaogan ni Joab batok sa mga Edomhanon.​—Tan-awa ang superskripsiyon niini nga salmo.

3. Ang pangulo sa banay sa “mga anak ni Pahat-moab,” nga ang pipila namalik uban kang Zorobabel niadtong 537 W.K.P. gikan sa pagkadestiyero sa Babilonya.​—Esd 2:​1, 2, 6; Neh 7:​6, 7, 11.

4. Sa Esdras 8:​1, 9, ang “mga anak nga lalaki ni Joab” gitala nga lakip niadtong namalik uban kang Esdras niadtong 468 W.K.P. Niadtong panahona si Abdias nga anak nga lalaki ni Jehiel ang pangulo sa banay. Niining tekstoha sila walay kalabotan sa balay ni Pahat-moab, apan posible nga sila naggikan sa samang banay o iglabot sa Num. 3.