SAFRON

[Heb., kar·komʹ].

Ang Hebreohanong pulong, nga makita lamang diha sa Awit ni Solomon (4:14), kasagarang gituohan nga mao ang bulak nga crocus (Crocus sativus) nga gigikanan sa safron. Kini nga crocus maoy usa ka tanom nga may bulbo ug mamuswak panahon sa tinghunlak ug may mga dahon nga samag balili ug mga bulak nga purpura nga pareho kaayo sa komon nga crocus sa tingpamulak. Gikinahanglan ang mga 4,000 ka bulak aron mapatungha ang 28 g lamang nga safron, ang lugom-orens nga substansiya nga gikan sa pinaugang mga tunggoytunggoy ug stigma sa mga bulak. Sa dihang mobukhad ang mga bulak, o dili dugay human niana, ang stigma ug ang ibabawng bahin sa tunggoytunggoy sa bulak kuhaon ug dayon paughon. Ang safron gigamit sa pagkolor ug sa pagtimpla sa mga pagkaon ug mas kasagarang gigamit kanhi kay sa karon sa pagtina ug panapton nga dalag ug kolor. Gigamit usab kini ingong tambal ug ingong pahumot.

Ang Hebreohanong termino nga chavats·tseʹleth, nga gihubad sa lainlaing paagi ingong “crocus,” “lirio,” “rosas,” ug safron” (itandi ang AT, KJ, Le, NW, Yg), lagmit nagtumong sa usa ka tanom nga may bulbo. (Aw 2:​1, ftn sa Rbi8; Isa 35:​1, ftn sa Rbi8) Sumala sa Hebreohanong leksikograpo nga si Gesenius, ang chavats·tseʹleth lagmit may lintunganayng pulong nga nagkahulogang “bulbo,” ug iyang giisip ang “safron sa kabalilihan” ingong tukmang katumbas sa orihinal nga pulong. (A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, gihubad ni E. Robinson, 1836, p. 317) Ang Hebreohanon ug Aramaikong leksikon ni Koehler ug Baumgartner naglangkit sa pulong chavats·tseʹleth sa usa ka Akadianhong termino nga nagkahulogang “lindog” ug naghubit niini ingong “asphodel,” usa ka tanom nga pamilya sa lirio.​—Hebräisches und Aramäisches Lexikon zum Alten Testament, Leiden, 1967, p. 275.