Ang Misteryo sa Batikanong Codex

ANG Codex Vaticanus 1209 makita sa unang talaan sa basahon sa Batikanong Librarya, nga giandam niadtong tuig 1475. Giunsa kini paghidangat didto walay usang nasayod. Kini usa sa tulo ka bantog nga Gregong ‘codices’ nga milahutay hangtod karong adlawa, uban sa iyang kaubanan, ang ikaupat nga siglong Sinaitiko, ug ang sayo sa ikalimang-siglong Alexandrino.

Bisan tuod ang kahinungdanon niining Batikanong manuskrito maoy ilado sa mga eskolar sa sayo sa ika-16 nga siglo, pipila lamang ang gitugotan nga motuki niini. Ang Librarya sa Batikano nag-andam sa usa ka makuting panag-indigay sa nagkalainlaing pagbasa sa manuskrito niadtong 1669, apan kini nawala ug wala madiskobrehe pag-usab hangtod niadtong 1819.

Si Emperador Napoleon sa Pransiya misakop sa Roma niadtong 1809 ug midala sa bililhong manuskrito ngadto sa Paris, diin didto gisusi ni Leonhard Hug, usa ka bantogang eskolar, apan sa dihang napukan si Napoleon ang codex gidala pagbalik ngadto sa Batikano niadtong 1815. Sa misunod 75 ka tuig kini nahimong usa ka misteryong butang na usab, nga gitagoan sa Batikano.

Si Konstantin von Tischendorf, usa sa labing bantogan nga eskolar sa manuskrito sa kalibotan, gitugotan nga mosusi sa manuskrito niadtong 1843 sa unom ka oras lamang, human sa pagpaabot sa daghang mga bulan. Duha ka tuig sa ulahi, ang Ingles nga eskolar nga si Dr. S. P. Tregelles gitugotang motan-aw sa codex apan dili magtuon niana. Siya miingon: “Kini tinuod nga ako kanunay nga nakakita sa MS., apan sila wala motugot nga ako mogamit niini; ug sila dili motugot nga buksan ko kini nga dili susihon ang akong mga bulsa, ug kuhaon ang akong pluma, tinta, ug papel; ug sa samang higayon duha ka prelati [mga pari] ang magpadayon sa pagpakig-istoryahanay kanako sa Latin, ug kon ako molantaw sa taas nga panahon sa pipila ka bahin niini, ilang sakmiton ang libro gikan sa akong mga kamot.”

Nganong dili buot sa Romano Katolikong Simbahan nga ipakita sa kalibotan ang maong bililhon kaayong manuskrito?

Nganong Gitagoan?

Para sa Romano Katolikong Simbahan, ang bersiyon sa Latin Vulgate sa Balaang Kasulatan nagpabilin ingong “labawng awtoridad.” Sumala sa Divino Afflante Spiritu nga sulat nga gipalibot ni Pio XII, nga gipatik niadtong tuig 1943, kining ikaupat nga siglong hubad sa Latin ni Jerome gilantaw usab ingong “sa kinatibuk-an nahigawas sa kasaypanan kon bahin sa pagtuo ug moral.” Apan unsa na man ang Hebreohanon ug Gregong mga teksto diin didto gihubad ang Vulgate? Kini, ang sulat nga gipalibot miingon, bililhon sa ‘panghimatuod’ sa awtoridad sa Vulgate. Busa bisan unsang Gregong manuskrito, bisan gani ang Codex sa Batikano, wala ilha nga may samang awtoridad kaysa Latin Vulgate. Kining maong baroganan sa Romano Katolikong Simbahan sa naandan nakapahinabog problema.

Sama pananglitan, sa dihang ang ika-16 nga siglong eskolar nga si Erasmus mihubad sa iyang Gregong “Bag-ong Testamento,” siya mihangyo sa awtoridad sa Batikanong Codex nga walaon ang binakak nga mga pulong gikan sa 1 Juan 5:7, 8. Si Erasmus husto, apan hangtod sa ulahing 1897 gihuptan ni Papa Leo XIII ang maong masalaypon Latin nga teksto sa Vulgate. Diha lamang sa modernong publikasyon sa Romano Katolikong mga hubad kining sayop nga mga teksto giangkon.

Sa dihang ang Codex Sinaitiko gipadayag sa kalibotan sa ulahing bahin sa ika-19ng siglo, nahimong dayag sa Romano Katolikong awtoridad nga ang ilang Codex Vaticanus nameligro nga malupigan. Sa pagliso sa siglo, ang maayong pagkahulagway nga mga kopya sa katapusan nabatonan.

Ang manuskrito naundan sa 759 ka pligo. Kini kadaghanan kulang sa Genesis, pipila ka bahin sa Salmo, ug kataposang mga bahin sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Kini gisulat diha sa pino kaayo, manipis nga pergamino, nga gituohan nga gikan sa mga panit sa osa, diha sa sayon, eleganteng estilo. Ang iyang opisyal nga ngalan maoy Codex B, ug kini makita karong adlawa diha sa librarya sa Batikano. Kini wala na itago, ug ang iyang kahinungdanon sa kataposan nasabtan ug gipabilhan sa tibuok kalibotan.

[Hulagway sa panid 31]

Ang hinungdanong Codex Vaticanus 1209 gitagoan sa Batikano sa mga kasiglohan

[Kapsiyon]

Ang hulad gikan sa Codices E Vaticanis Selecti