Ang Katingalahang Gidak-on sa Kaayo sa Diyos
ANG Diyos maayo! Pila ka beses nakadungog ka sa maong ekspresyon o nakagamit pa niana mismo? Apan nakapalandong ka ba sa bug-os nga gidak-on sa kaayo sa Diyos alang kanimo. Ang maong pamalandong mopalalom sa atong apresasyon sa matang sa Diyos nga atong ginasimba.
Nahauna, hinunoa, kinahanglang hisabtan nato kon unsa ang kaayo. Siyempre, ang kaayo mao ang hiyas sa pagkahimong maayo ingong katugbang sa pagkahimong daotan. Apan labaw pa niana ang kaayo. Kini usa ka aktibong hiyas. Ang usa ka tawong maayo nagabuhat ug maayo. Ug ang Diyos, tungod sa iyang kaayo, nagabuhat ug daghan kaayong maayong butang alang kanato nga ang atong mga kasingkasing masuod kaniya.
Ang pagkadako sa kaayo sa Diyos makita diha sa iyang mga pulong ngadto kang Moises sa kamingawan sa Sinai. Didto, misaad siya sa iyang matinumanong alagad: “Pagapaagion ko ang tanan kong kaayo sa atubangan sa imong nawong.” Nga nagatuman sa maong saad ug nagagamit sa iyang kaugalingong ngalan, ang Diyos dugang nagaingon: “Si Jehova, si Jehova, usa ka Diyos nga maluluy-on ug mapuangoron, mahinay sa pagkasuko ug dagaya sa mahigugmaong kalulot ug kamatuoran, nga nagatipig sa mahigugmaong-kalulot alang sa libolibo, nga nagapasaylo sa kasaypanan ug kalapasan ug sala, apan sa bisan unsang paagi dili magapahigawas sa pagsilot.”—Exodo 33:19; 34:6, 7.
Busa, ang kaayo sa Diyos nagaapil sa iyang kaluoy ingon man sa iyang kamapuangoron, iyang mahigugmaong-kalulot, ug iyang kamatuoran. Dugang pa, ang iyang kaayo makita sa pagkaagi nga siya “hinay sa pagkasuko,” nga hataas ug pailob. Hinuon, kana wala magkahulogan nga siya nahisamag mapatumanon kaayong ginikanan, nga itugot nga ang sala mopadayon nga waypugong sa walay kataposan. “Sa bisan unsang paagi siya dili magapahigawas sa pagsilot” sa dili-mahinulsolong mga makasasala. Ang usa ka Diyos nga maayo dili makatugot nga ang pagkadaotan maglungtad nga waypugong.
Ang Kadagaya sa Kaayo sa Diyos
Tagda, karon, ang pipila sa mga paagi nga gipakita sa Diyos ang iyang kaayo. Sa pagsugod, siya maayo sa mga tawo sa dihang una niyang gilalang ang yuta. Wala lang siya magtagana sa mga kinahanglanon sa kinabuhi sa tawo. Hinunoa, tugob niyang gitagan-an sa mga butang ang atong planeta aron ang kinabuhi ibabaw niini mahimong makapahimuot gayod. Gihatag niya ang nagkadaiya kaayong pagkaon ug ilimnon. Gibuhat niya ang makalingawng nagkadaiyang kahayopan ug kalanggaman, ug gilalang niya ang kabukiran aron idugang ang bulok ug katahom sa atong silinganan. Dugang pa, gibuhat niya ang daghang lainlaing matang sa talan-awon nga nindot tan-awon. Aw, matag panahong makita nato ang nindot kaayong pagsalop sa adlaw o ang matahom kaayo nga porma sa panganod, makita nato ang ebidensiya sa kaayo sa Diyos!
Sa dihang gilalang niya ang lalaki ug babaye, nakita na usab ang kaayo sa Diyos. Gihatag niya kang Adan ug Eva ang hingpit, himsog nga mga lawas ug gibutang sila sa tanaman sa Eden. Dayon iyang gihatag kanila ang makapaukyab ug mahagitong sugo: “Pun-a ninyo ang yuta ug gamhi kini.” Busa, gibutang niya sa ilang atubangan ang kalaoman nga makatagamtam ug kinabuhi sa walay kataposan sa usa ka paraisong yuta taliwala sa ilang daghang kaliwat. (Genesis 1:26-28; 2:7-9) Kahibulongan gayong gasa sa kasal alang sa unang tawhanong magtiayon!
Bisan sa mirebelde si Adan ug si Eva, ang Diyos wala bug-os mobiya kanila. Niadtong puntoha, kon gisilotan pa niya sila sa dihadihang kamatayon, mahimo lang unta niya ang butang makataronganon. Bisan pa niana, siya maayo ngadto sa niadto makasasalang magtiayon. Gitugotan niya sila nga mabuhi sa makadiyut ug makabatog mga anak.—Genesis 5:1-5.
Dugang pa, ang kaayo sa Diyos nagpadayon ngadto sa nahulog nga katawhan sukad niadto. Sumala sa giingon ni Haring David: “Si Jehova maayo sa tanan, ug ang iyang mga kaluoy anaa ibabaw sa tanan niyang buhat.” (Salmo 145:9) Siya nagataganang madagayaon aron ang tawhanong kinabuhi makapadayon diha sa iyang kabtangan, ang yuta. Miingon si Jesus ngadto sa mga Hudiyo sa iyang adlaw: “Ang inyong Amahan nga anaa sa mga langit . . . nagapasubang sa iyang adlaw ibabaw sa mga tawong daotan ug sa mga maayo ug nagapaulan sa mga tawong matarong ug sa mga dili-matarong.” (Mateo 5:45) Ang kagutmanan o kahikaw nga nagalungtad maoy dili tungod kay ang Diyos napakyas sa pagtagana alang sa katawhan. Kini maoy tungod sa korapsiyon, kapintasan, ug kabakikaw sa mga tawo.
Ang Diyos nagatugot usab sa katawhan sa pagpanghimulos sa mineral nga katigayonan sa yuta, ug siya wala magtago gikan kanila sa usa ka sukod sa pagsabot sa bituonong kalangitan ug sa pisikal nga kahulmahan sa mga butang. Sa pagkamatuod, si Jehova maayo ngadto sa katawhan, bisan pag daghan ang magarbohong nagaingon nga walay Diyos, ug ang uban nagaabusar sa iyang kaayo alang sa hinakog nga mga katuyoan, bisan sa paglupig sa isigkatawo.—Salmo 14:1.
Ang Kaayo sa Diyos Nganha sa mga Magtutuo
Hinuon, kon ang Diyos maayo sa katawhan sa katibuk-an, ang iyang mga pakiglabot sa mga magtutuo tinuod makapalipay sa kasingkasing. Sa pagsugod, sa unang misukol si Adan ug Eva, gitagna sa Diyos nga ang usa ka “binhi” motungha nga sa kataposan magsumpo sa daotang mga epekto sa ilang sala. (Genesis 3:15) Sa paglabay sa panahon, daghang kaliwat ni Adan ang nagsimba sa Diyos nga matinumanon bisan pa sa ilang kadili-hingpit, ug kining unang tagna naghatag nila sa paglaom sa mas maayong kaugmaon. Usa sa maong matinumanong mga magsisimba, si Abraham, gitawag pa nga “higala ni Jehova.”—Santiago 2:23.
Ang Diyos misaad kang Abraham nga ang iyang mga kaliwat modaghan nga mahimong daghang kanasoran ug ang pangunang banay sa iyang mga kaliwat makapanunod sa yuta sa Canaan. Ingong katumanan niini, ang mga Israelinhon, ang mga kaliwat ni Abraham, sa ulahi naorganisar nga usa ka nasod. (Genesis 17:3-8; Exodo 19:6) Sa makausa pa, ang Diyos maayo ngadto niining bag-ong nasod, nga nagpagawas kanila gikan sa pagkaulipon sa Ehipto, nga nanalipod kanila sa kamingawan, nga naghatag kanilag usa ka kasugoan, ug pagkasaserdote, ug sa kataposan naghatag kanila sa tabunok nga yuta sa Canaan ingong panulondon.
Sa kadugayan, ang Israel nahimong usa ka gingharian, ug gisugo ni Jehova ang ikatulo niining tawhanong hari, si Solomon, sa pagtukod ug usa ka templo sa Jerusalem isip nga sentro sa kalibotan alang sa Iyang pagsimba. Sa natapos ang templo, may labing nindot nga seremonyas sa pagpahinungod ug masadyaong piyesta. Human niadto, ang rekord nagaingon, ang mga Israelinhon “misugod sa pagdayeg sa hari ug sa pagpauli ngadto sa ilang kabalayan, nga nagmasadyaon ug nagmaya sa kasingkasing tungod sa tanang kaayo nga gibuhat ni Jehova.” (1 Hari 8:66) May ubang okasyon usab sa dihang ang mga kasingkasing sa mga Israelinhon nag-awas sa kalipay tungod sa kaayo sa Diyos kanila.
Hinuon, ikasubo, wala nila pabilhi sa tanang panahon ang ilang pribilehiyo sa pagkamagsisimba sa usa ka matuod nga Diyos. Sa kataposan, ang mga Israelinhon sa katibuk-an nahimong dili matinumanon, ug sa 607 W.K.P., gitugotan sila ni Jehova nga madalang mga binihag ngadto sa Babilonya. Sumala sa giingon sa Diyos kang Moises, tungod sa Iyang kaayo mismo “sa bisan unsang paagi dili siya magapahigawas sa pagsilot.”—Exodo 34:7.
Bisan pa niana, tapos sa 70 ka tuig ang Diyos malulutong nagdala sa matinumanong nahibilin sa mga Israelinhon balik sa ilang kaugalingong yuta. Unsay nakatukmod kaniya sa pagbuhat niadto? Ang iyang kaayo. Si Jeremias misulat nga matagnaon sa pagbalik sa mga Israelinhon gikan sa Babilonya: “Sila manganhi ug manag-awit sa kahitas-an sa Sion ug magmasadyaon tungod sa kaayo ni Jehova.” Ang propeta mipadayon: “‘Uban sa akong kaayo ang akong katawhan mismo matagbaw,’ nagaingon si Jehova.”—Jeremias 31:12, 14.
Sa kataposan, si Jesus mianhi sa yuta ug nagpamatuod nga mao ang “binhi” nga gitagna nianang tagnaa nga gilitok balik sa Eden. (Genesis 3:15) Ang Bibliya nagaingon: “Gihigugma pag-ayo sa Diyos ang kalibotan nga iyang gihatag ang iyang bugtong nga Anak, aron ang tagsatagsa nga motuo kaniya dili malaglag kondili makabaton ug kinabuhing walay kataposan.” (Juan 3:16) Ang kamatayon ni Jesus mitagana sa usa ka lukat sa pagpalit sa mga tawo gikan sa sala ug pagpasig-uli kanila sa kahingpitan. Busa, ang daotang mga epekto sa sala ni Adan sa kataposan mabuntog. Sumala sa gisulat ni Pablo ngadto sa mga taga-Roma: “Pinaagi sa pagkamasukihon sa usa ka tawo daghan ang nahimong mga makasasala, sa samang paagi pinaagi usab sa pagkamasinugtanon sa usa ka tawo daghan ang mahimong matarong.” (Roma 5:19) Salamat sa kaayo sa Diyos, ang mga tawong matarong ug kasingkasing karon may paglaom nga makabatog kinabuhing walay kataposan. Sila mahimo pa ganing mga higala sa Diyos, sama kang Abraham.
Ang Diyos nagapadayon sa pagpakitag kaayo bisan karong adlawa ngadto niadtong nagasimba kaniya. Siya nagahatag ug tambag pinaagi sa Bibliya sa pagtabang nila sa pagsulbad sa ilang mga suliran. (Salmo 119:105) Siya nagatanyag sa walay-bayad nga gasa sa iyang espiritu sa pagtabang nila nga makakab-ot sa iyang matarong nga mga sukdanan. Ug siya nagapadayag sa iyang mga katuyoan, mao nga ang matuod nga mga Kristohanon nagapaabot sa usa ka bag-ong kalibotan sa pagkamatarong nga ipasulod tapos sa pagkalaglag niining daang kalibotan. (Proverbio 4:18; 2 Pedro 3:13) Ang mga Kristohanon masaligon nianang mga butanga tungod kay ang Diyos, sa iyang kaayo, nagpadayag niana diha sa iyang dimasayop nga Pulong.—2 Timoteo 3:16.
Oo, ang paghisgot sa kaayo sa Diyos tinong makapasuod sa atong mga kasingkasing kaniya. Apan kini nagapatungha usab sa usa ka pangutana:
Unsa ka Dako nga Pahimuslan Nimo ang Kaayo sa Diyos?
Sa pagkamatuod, si bisan kinsa ka man, ikaw nakapahimulos na sa kaayo sa Diyos. Ikaw nagaginhawa, ikaw nagakaon, ikaw nagainom, ikaw nagapahimulos sa kinabuhi—ang tanan mga gasa gikan sa Diyos. Apan nagapahimulos ka ba sa bug-os kutob sa mahimo? Hinumdomi, ang kaayo sa Diyos ngadto kang Adan ug Eva limitado na human nga sila makasala. Sa susama, limitihan niya ang iyang panalangin kanato gawas kon kita mosanong sa hustong paagi sa iyang mga kalulot. Sa unsang paagi atong mahimo kini?
Ang salmista miampo: “Tudloi ako sa kaayo, sa maayong panghukom ug sa kahibalo mismo, kay mituo ako sa imong mga sugo.” (Salmo 119:66) Kana angay nga mao usab ang atong pag-ampo. Maingon nga ang Diyos maayo, kinahanglan nga kita makatuon nga mahimong maayo sama kaniya. Si Pablo miawhag: “Mahimong mga manunundog sa Diyos, ingong hinigugmang mga anak.”—Efeso 5:1.
Ginahimo nato kini, sa sinugdan pinaagi sa pagtuon sa Bibliya aron mahibaloan kon unsay kaayo. Dayon, mangayo ta sa tabang sa Diyos sa pag-ugmad niining hiyasa. Ang kaayo maoy usa ka bunga sa espiritu, uban sa “gugma, kalipay, pakigdait, hataas-nga-pailob, kalulot, . . . pagtuo, kalumo, [ug] pagpugong-sa-kaugalingon.” (Galacia 5:22, 23) Makaugmad kita niining tanang hiyasa pinaagi sa pagsalig sa espiritu sa Diyos, pinaagi sa pagtuon sa Bibliya nga gidasig sa Diyos, pag-ampo kaniya alang sa tabang, ug pakig-uban sa samag-kaisipang mga Kristohanon.—Salmo 1:1-3; 1 Tesalonica 5:17; Hebreohanon 10:24, 25.
Ang Bibliya nagaingon usab: “Uban sa paghisgot sa kadagaya sa imong kaayo sila magakalipay, ug tungod sa imong pagkamatarong sila magaawit.” (Salmo 145:7) Oo, ang Diyos nagadahom nga atong isulti sa uban ang iyang kaayo. Angay natong hisgotan nga walay pag-ukon-ukon ang atong langitnong Amahan.
Sa kataposan, angay dili nato abusohan ang kaayo sa Diyos. Tinuod, ginapasaylo ni Jehova ang mga makasasala. Si Haring David masaligon sa usa ka paborableng tubag sa miampo siya: “Ayaw paghinumdomi ang mga sala sa akong pagkabatan-on ug ang akong mga pag-alsa. Sumala sa imong mahigugmaong-kalulot hinumdomi ako, tungod sa imong kaayo, O Jehova.” (Salmo 25:7) Nagkahulogan ba kana nga makatugot kita nga makahimog mga sala kay masaligong nagadahom sa pagpasaylo sa Diyos. Dili gayod. Hinumdomi, ang kaayo sa Diyos nagkahulogan nga “siya dili magapahigawas sa pagsilot” sa dili-mahinulsolong mga makasasala.
Pagpahimulos sa Kaayo sa Diyos
Sa dihang bug-os natong masinati ang kaayo sa Diyos, ang atong mga kasingkasing masuod gayod kaniya! Madasig kita sa pagsunod sa maayong tambag ni apostol Pablo: “Magpadayon kamo sa paggawi ingon nga mga anak sa kahayag, kay ang mga bunga sa kahayag gilangkoban sa tanang matang sa kaayo ug kamatuoran.”—Efeso 5:8, 9.
Kada adlaw, kita mahunahunaon sa mahigugmaong kabalaka sa Diyos kanato. Bisan ilalom sa labing lisod nga mga kahimtang, nasayod kita nga dili gayod siya mobiya niadtong nahigugma kaniya. Oo, atong nasinati ang kinalabwang kalinaw sa hunahuna sa salmista: “Sa pagkamatuod ang kaayo ug mahigugmaong-kalulot mismo magasunod kanako sa tanang adlaw sa akong kinabuhi; ug ako magapuyo sa balay ni Jehova sa gitas-on sa mga adlaw.”—Salmo 23:6.