Ang Pagkakabig ni Constantino—Ngadto sa Unsa?

ANG gibantog nga pagkakabig sa Romanhon nga imperador nga si Constantino dugay nang gikaikagan sa mga estudyante sa relihiyon. Sumala sa iyang kaugalingong asoy, sa gabii sa panggubatan sa 312 K.P., nga iyang nadaog, ang paganong Constantino nakakitag panan-awon sa usa ka krus nga dunay pamulong: “Pinaagi niining [timaan] pagpangdaog.” Siya “nakabig” human gilayon (sa 313 K.P.) ug mitapos sa paglutos sa mga Kristohanon sa imperyo sa Roma. Gidasig ni Constantino ang bag-ong porma niadto nga Kristiyanidad ingong relihiyon sa Estado, ug nangilabot pa gani sa mga kabangian sa simbahan. Apan, siya nakahimo usab ug mga buhat nga nagpaduhaduha sa pagkatinuod sa iyang pagkakabig ug gibawtismohan hangtod hapit na siyang mamatay sa mga 24 ka tuig sa ulahi.

Diha sa usa ka artikulo sa Bible Review, ang kolektor ug kuwarta ug estudyante sa kinalabwang silid sa teolohiya si Stanley A. Hudson mibutyag kon sa unsang paagi ang gigama nga sensilyo sa panahon sa pagmando ni Constantino nakaamot sa pila ka makaiikag nga impormasyon bahin niining ulohana. Hangtod sa panahon ni Constantino, komun nga ikulit diha sa mga sensilyo sa Roma ang popular nga mga diyosdiyos sa Roma. Apan mitaho si Hudson nga human nga nakabig si Constantino, nagkamenos ang paggula sa paganong mga tema—gawas sa usa. Ang mga sensilyo nga naglarawan sa Sol, ang diyos nga adlaw—nga maoy paborito ni Constantino niadto—daghan ang gigama. Ngano?

Si Hudson misugyot ug duha ka posibilidad. Una, tingali hinay-hinay ang pagkakabig ni Constantino—bisan pa sa iyang dramatikanhong panan-awon. O mahimong nasaypan ni Constantino si Sol nga mao si Jesus. Ang syncretisismo (komun nga pagtapo sa nagkalainlaing porma sa pagtuo) dili talagsaon bisan karon. Pananglitan, sa Latin Amerika, ang una-Columbiano nga mga diyosa si Pacha-Mama ug Tonantzin ginasimba gihapon ubos sa ngalan ni Birhen Maria. Sa samang paagi, tingali nagsimba si Constantino kang Sol ubos sa ngalang Jesus.

Kini nga syncretisismo maoy nagapatin-aw kon nganong ang Disyembre 25, ‘ang adlawng natawhan sa dili-mabuntog nga adlaw,’ gipili ingong adlaw sa pagsaulog sa pagkatawo ni Jesus. Makatabang usab kini kanato sa pagsabot kon nganong diha sa sensilyo nga gihimo sa paghandom sa kamatayon ni Constantino may gikulit nga “DV Constantinus” (“Sagradong Constantino”). Kini nagpakita nga, bisan pa sa iyang pagkakabig ug sa bawtismo sa ulahi, giisip si Constantino nga usa ka diyos human nga siya namatay, sama sa paganong mga imperador una pa kaniya.

[Picture Credit Line sa panid 7]

The Metropolitan Museum of Art. Kabilin ni Gng. F. F. Thompson, 1926 (26.229)