Pag-ila sa “Tawo sa Kalapasan”
“Ang usang malapason igapadayag, nga pagapatyon sa Ginoong Jesus.”—2 TESALONICA 2:8.
1, 2. Nganong hinungdanong atong mailhan ang tawo sa kalapasan?
KITA nagapuyo sa panahon sa kalapasan. Kini dayag sa tibuok nga kalibotan. Sa bisan diin anaay kahadlok sa mga madaotong maglalapas ug kapeligrohan nga gihawasan niana diha sa atong pagkatawo ug propiedad. Bisan pa niana, adunay labaw pang malinlangong malapasong elemento nga nagaobra sa daghang siglo. Sa Bibliya gitawag kini nga “ang tawo sa kalapasan.”
2 Hinungdanong mailhan nato kining tawo sa kalapasan. Ngano man? Kay siya determinado nga daoton ang atong maayong pagbarog uban sa Diyos ug ang atong paglaom sa kinabuhing dayon. Sa unsang paagi? Pinaagi sa pagpabiya nato sa kamatuoran ug pagtuo sa dapit niini sa kabakakan, sa ingon magapatipas kanato gikan sa pagsimba sa Diyos “uban sa espiritu ug kamatuoran.” (Juan 4:23) Dayag gikan sa iyang mga aksiyon nga kining linaing malapasong elemento nagasupak sa Diyos ug sa iyang mga katuyoan, ingon man sa iyang nagpahinungod nga katawhan.
3. Sa unsang paagi giawhag sa Bibliya ang atong pagtagad sa usang malapason?
3 Ang Bibliya nagahisgot niining tawo sa kalapasan sa 2 Tesalonica 2:3. Kay gidasig sa espiritu sa Diyos, si apostol Pablo misulat: “Ayaw pagpatental kang bisan kinsa sa bisan unsang paagi, tungod kay [ang adlaw ni Jehova sa paglaglag niining daotang sistema] dili moabot gawas nga moabot una ang pagbiya sa pagtuo ug ang tawo sa kalapasan igapadayag.” Dinhi si Pablo mitagna nga ang pagbiya sa pagtuo o apostasiya maugmad ug motungha ang usa ka tawo sa kalapasan sa dili pa ang kalaglagan niining sistemaha. Sa pagkamatuod, si Pablo nag-ingon sa bersikulo 7: “Ang tinagoan sa maong kalapasan nagalihok na.” Busa sa unang siglo, ang maong usang malapason nagsugod na sa pagpadayag.
Ang Sinugdanan sa Tawong Malapason
4. Kinsa ang tigmugna ug tigpaluyo sa tawo sa kalapasan?
4 Kinsay nagsugod ug nagpaluyo niining tawo sa kalapasan? Si Pablo nagtubag: “Ang pagkaanaa sa usang malapason maoy sumala sa paglihok ni Satanas uban sa tanang gamhanang buhat ug bakak nga mga ilhanan ug mga timailhan ug tanang daotang panglimbong alang niadtong pagalaglagon, ingon nga balos tungod kay sila wala modawat sa gugma sa kamatuoran aron sila unta mamaluwas.” (2 Tesalonica 2:9, 10) Busa si Satanas mao ang amahan ug tigsustento sa tawo sa kalapasan. Ug maingon nga si Satanas supak kang Jehova, sa Iyang mga katuyoan, ug sa Iyang katawhan, mao usab ang tawo sa kalapasan, bisan kon siya nakaamgo niini o wala.
5. Unsang dulnganan ang nagapaabot sa usang malapason ug niadtong nagasunod kaniya?
5 Kadtong moduyog sa tawo sa kalapasan makaagom sa dulnganang sama sa iya—ang kalaglagan: “Ang usang malapason igapadayag, nga pagapatyon sa Ginoong Jesus . . . ug pagalaglagon sa pagpadayag sa iyang presensiya.” (2 Tesalonica 2:8) Ang maong panahon sa paglaglag sa tawo sa kalapasan ug sa iyang mga tigpaluyo (“kadtong pagalaglagon”) moabot sa dili madugay “sa pagpadayag sa Ginoong Jesus gikan sa langit uban sa iyang gamhanang mga manulonda sa nagadilaab nga kalayo, samtang siya magapanimalos niadtong wala makaila sa Diyos ug niadtong wala magasugot sa maayong balita mahitungod sa atong Ginoong Jesus. Kini sila mismo makaagom sa silot nga kalaglagan nga walay kataposan.”—2 Tesalonica 1:6-9.
6. Unsang dugang impormasyon ang ginahatag ni Pablo bahin sa usang malapason?
6 Dugang gibatbat ni Pablo kining usang malapason, nga miingon: “Siya nagasupak ug nagabayaw sa iyang kaugalingon nga labaw sa matag usa nga gitawag ‘diyos’ o sa usa ka butang nga gisimba, mao nga siya nagalingkod sa templo sa Ang Diyos, sa dayag nagapakita nga siya usa ka diyos.” (2 Teslonica 2:4) Busa si Pablo nagpasidaan nga ipatungha ni Satanas ang usang malapason, usa ka bakak nga butang nga gisimba, nga magabutang sa iyang kaugalingon nga labaw sa balaod sa Diyos.
Pag-ila sa Usang Malapason
7. Nganong kita magahinapos nga si Pablo wala maghisgot sa usa ka indibiduwal, ug unsay gibarogan sa tawo sa kalapasan?
7 Naghisgot ba si Pablo ug usa ka tawo? Dili, kay siya nag-ingon nga kining maong “tawo” nadayag na sa adlaw ni Pablo ug magpadayon sa paglungtad hangtod nga siya pagalaglagon ni Jehova sa kalaglagan niining sistemaha. Busa, siya nagalungtad na sa daghang siglo. Dayag, walay literal nga tawo ang nabuhi nianang gidugayon. Busa ang pamulong “tawo sa kalapasan” nagabarog gayod sa usa ka lawas, o matang, sa mga tawo.
8. Kinsa ang tawo sa kalapasan, ug unsa ang pipila ka ilhanan kon kinsa kini?
8 Kinsa ba sila? Ang ebidensiya nagapakita nga sila mao ang pundok sa hambogiro, ambisyosong mga klerigo sa Kakristiyanohan, kinsa sa kasiglohan nagpatindog sa ilang kaugalingon nga balaod sa ilang kaugalingon. Kini makita sa kamatuorang adunay libolibong nagkadaiyang relihiyon ug sekta sa Kakristiyanohan, nga ang matag usa may iyang klero, apan ang matag usa nagasumpaki sa uban sa pila ka bahin sa doktrina o tulomanon. Kining nabahin nga kahimtang maoy tin-awng ebidensiya nga sila wala magsunod sa kasugoan sa Diyos. Sila dili mahimong gikan sa Diyos. (Itandi ang Miqueas 2:12; Marcos 3:24; Roma 16:17; 1 Corinto 1:10.) Ang gikahiusahan niining tanang relihiyon mao nga sila wala mangupot nga hugot sa mga pagtulon-an sa Bibliya, kay nagalapas sa lagda: “Ayaw kamo paglapas sa mga butang nga nahisulat.”—1 Corinto 4:6; tan-awa usab ang Mateo 15:3, 9, 14.
9. Unsang dili-kasulatanhong mga pagtuo ang gipuli sa usang malapason sa mga kamatuoran sa Bibliya?
9 Busa, kining usang malapason maoy daghag-bahin nga persona: ang relihiyosong klero sa Kakristiyanohan. Silang tanan, kon kaha mga papa, mga pari, mga patriarka, o Protestanteng mga magwawali, nakabaton sa samang tulubagon sa relihiyosong mga sala sa Kakristiyanohan. Giilisan nila ang mga kamatuoran sa Diyos sa paganong kabakakan, nga nagtudlog dili-kasulatanhong mga doktrina sama sa imortalidad sa tawhanong kalag, kalayonhong-impiyerno, purgatoryo, ug Trinidad. Sila sama sa relihiyosong mga pangulo nga giingnan ni Jesus: “Kamo nagagikan sa inyong amahan ang Yawa, ug buot ninyong buhaton ang mga pangibog sa inyong amahan. . . . Siya maoy bakakon ug ang amahan sa bakak.” (Juan 8:44) Ang ilang mga buhat nagayagyag usab kanila ingong malapason, kay sila nagaapil sa mga kalihokan nga nagalapas sa mga balaod sa Diyos. Ngadto kanila si Jesus miingon: “Pahilayo kamo gikan kanako, kamong mga mamumuhat sa kalapasan.”—Mateo 7:21-23.
Pagbayaw sa Ilang Kaugalingon
10. Unsay relasyon sa usang malapason uban sa politikanhong mga magmamando?
10 Ang kasaysayan nagapakita nga kadtong iya sa tawo sa kalapasan nga matang nagapasundayag sa dakong garbo ug pagkamapahitas-on nga sila nagdiktar ngadto sa mga magmamando sa kalibotan. Sa pasumangil sa doktrina sa ‘balaang katungod sa mga hari,’ ang klero nangangkong mao ang kinahanglanong tigpataliwala sa mga magmamando ug sa Diyos. Sila nagkorona ug nagpakanaog sa trono sa mga hari ug mga emperador ug nakaarang sa pagpaliso sa mga masa nga dapig o batok sa mga magmamando. Sa pagkamatuod, sila nagaingon, sama sa Hudiyong mga pangulong saserdote nga misalikway kang Jesus: “Wala kami hari gawas kang Cesar.” (Juan 19:15) Bisan pa niana, si Jesus tin-awng nagtudlo: “Ang akong gingharian dili bahin niining kalibotana.”—Juan 18:36.
11. Giunsa sa klero ang pagbayaw sa ilang kaugalingon?
11 Sa pagbayaw sa ilang kaugalingon nga labaw pa sa kasagarang katawhan, kining usang malapason nagagamit ug laing sapot, nga kasagaran itom. Dugang pa, sila nag-adorno sa ilang kaugalingon sa tanang matang sa talagsaong mga adorno, uban ang mga korona, mga krus, ug mga purong. (Itandi ang Mateo 23:5, 6.) Apan si Jesus ug ang iyang mga sumusunod walay ingon nga sapot; ang ilang biste maoy sama sa iya sa kasagarang katawhan. Gigamit usab sa klero ang mga titulo nga sama sa “Padre,” “Santo Papa,” “Reverend,” “Most Reverend,” “Ang Iyang Kamahalan,” ug “His Eminence,” nga nagadugang sa ilang ‘pagbayaw sa ilang kaugalingon nga labaw sa tanan.’ Ugaling lang, si Jesus nagtudlo bahin sa relihiyosong mga titulo: “Ayaw pagtawga si bisan kinsa nga inyong amahan sa yuta.” (Mateo 23:9) Sa susama, si Eliu, sa pagtubag sa salingkapawng mga maglilipay ni Job, miingon: “Palihog, ayaw itugot nga ako magpakitag pagpalabi sa usa ka tawo; ug sa yutan-ong tawo ako dili magahatag sa usa ka titulo.”—Job 32:21.
12. Sumala kang Pablo kinsay tinuod gialagaran sa klero?
12 Sa miingon si Pablo sa iyang adlaw nga ang tawo sa kalapasan nagsugod na sa iyang kalihokan, siya miingon usab bahin niadtong nagabanaag sa tinamdan nianang usang malapason: “Kay ang maong mga tawo maoy mini nga mga apostol, malimbongong mga magbubuhat, nga nagahimo sa ilang kaugalingon nga mga apostol ni Kristo. Ug dili katingad-an, kay si Satanas mismo nagahimo sa iyang kaugalingon nga manulonda sa kahayag. Busa dili dakong butang kon ang iyang mga ministro nagahimo usab sa ilang kaugalingon nga mga ministro sa pagkamatarong. Apan ang ilang kataposan maoy sumala sa ilang mga binuhatan.”—2 Corinto 11:13-15.
Rebelyon Batok sa Matuod nga Pagsimba
13. Unsa ang apostasiya nga gitagna ni Pablo?
13 Si Pablo miingon nga kining tawo sa kalapasan maugmad duyog sa apostasiya. Ngani, ang unang ilhanan nga gihatag ni Pablo kon kinsa kining matang nga malapason mao nga “ang adlaw ni Jehova [dihang si Jehova magalaglag niining daotang sistema sa mga butang] . . . dili modangat gawas nga moabot una ang apostasiya.” (2 Tesalonica 2:2, 3) Apan unsay kahulogan sa “apostasiya”? Niining kontekstoha, kini wala lang magkahulogan sa pagkahulog tungod sa espirituwal nga kaluya. Ang Gregong pulong nga gigamit dinhi alang sa “apostasiya” nagpasabot, apil sa ubang butang, usa ka “pagbiya” o “pag-alsa.” Ang ubay-ubayng hubad nagahubad niining “pagrebelde.” Ang bersiyon ni William Barclay nagaingon: “Ang maong adlaw dili modangat hangtod nga mahitabo ang Dakong Rebelyon.” Ang The Jerusalem Bible nagatawag niini nga “ang Dakong Pag-alsa.” Busa, sa konteksto sa gihisgotan ni Pablo, ang “apostasiya” nagkahulogan sa pag-alsa batok sa matuod nga pagsimba.
14. Kanus-a nagsugod sa pagkaugmad nga tininuod ang apostasiya?
14 Sa unsang paagi naugmad kining apostasiya, kining rebelyona? Sa 2 Tesalonica 2:6, si Pablo misulat, mahitungod sa iyang adlaw, bahin sa “butang nga nagaalagad nga pugong” sa usang malapason. Unsa ba kadto? Kadto ang gahom sa pagpugong sa mga apostol. Ang ilang presensiya, uban sa ilang milagrosong mga gasa nga gihatag sa balaang espiritu, mipugong sa apostasiya gikan sa pagkahimong malukopon niadto. (Buhat 2:1-4; 1 Corinto 12:28) Apan sa dihang namatay na ang mga apostol, sa hinapos sa unang siglo, ang mga pugong nawagtang na.
Naugmad ang Dili-Kasulatanhong Klero nga Matang
15. Unsang kahikayan ang gitukod ni Jesus alang sa Kristohanong kongregasyon?
15 Ang kongregasyon nga natukod ni Jesus mitubo sa unang siglo ilalom sa paggiya sa mga ansiano (mga magtatan-aw) ug sa ministeryal nga mga alagad. (Mateo 20:25-27; 1 Timoteo 3:1-13; Tito 1:5-9) Kini sila gikuha gikan sa kongregasyon. Sila maoy may-katakos nga mga lalaking espirituwal nga walay espesyal nga teolohikanhong pagbansay, maingon nga si Jesus walay ingon nga pagbansay. Sa pagkamatuod, nahibulong ang iyang mga kaaway: “Giunsa ba niining tawhana sa pagkabatog kahibalo, sa dihang siya wala man makaeskuyla?” (Juan 7:15) Ug mahitungod sa mga apostol, ang relihiyosong mga magmamando misulti sa sama: “Karon sa dihang ilang nakita ang kawalay-kahadlok nga sinultihan ni Pedro ug ni Juan, ug naila nga sila mga tawong walay hibangkaagan ug ordinaryo, sila nahibulong. Ug sila nakaila nga sila nagpakig-uban kang Jesus.”—Buhat 4:13.
16. Sa unsang paagi ang pagbulag gikan sa unang-siglong Kristohanong sumbanan alang sa organisasyon sa kongregasyon nahitabo tungod sa apostasiya?
16 Bisan pa niana, ang apostasiya nagpasulod sa mga ideya nga nakuha gikan sa Hudiyong klero ug sa kadugayan gikan sa relihiyosong katukoran sa paganong Roma. Sa paglabay sa panahon ug sa nahitabo ang pagbiya sa matuod nga pagtuo, naugmad ang dili-kasulatanhong klero nga matang. Ang usa ka gikoronahang papa nagsugod paghari ibabaw sa usa ka lawas sa mga kardinal, nga sa baylo gipanguha gikan sa ginatos ka obispo ug arsobispo, nga sa baylo gipatas-ag katungdanan gikan sa mga paring gibansay sa seminaryo. Busa, wala madugay tapos sa unang siglo, ang mistikong klero nga matang migahom sa Kakristiyanohan. Kining matanga dili hulad sa unang-siglong Kristohanong mga ansiano ug ministeryal nga mga alagad kondili maoy hulad sa paganong relihiyosong mga sistema.
17. Kanus-a, ilabina, nga nalig-on ang gahom sa usang malapason?
17 Ingon kasayo sa ikatulong siglo K.P., ang ordinaryong mga magtutuo gibutang sa ikaduhang matang nga mao ang laiko o ginsakpan. Ang apostatang tawo sa kalapasan inanayng nagbaton sa renda sa gahom. Kining gahoma gilig-on sa pagmando sa Romanong emperador Constantino, ilabina tapos sa Konsilyo sa Nicaea sa 325 K.P. Unya ang Simbahan ug Estado nagkahiusa. Busa, ang tawo sa kalapasan—ang klero sa Kakristiyanohan—nahimong kasiglohan-ang-gidugayong linya sa mga apostata nga nagarebelde batok sa matuod nga Diyos, si Jehova. Ang mga balaod ug mga kahikayan nga ilang gisunod maoy ilang kaugalingon ug dili sa Diyos.
Paganong mga Pagtulon-an
18. Unsang mapasipalahong paganong mga pagtulon-an ang gisagop sa usang malapason?
18 Ang nagkaugmad nga tawo sa kalapasan mihulam usab sa paganong mga pagtulon-an. Pananglitan, ang usa ka misteryoso, dili-hisabtang Trinidadnong diyos maoy mipuli sa Usang nagaingon: “Ako mao si Jehova. Kana mao ang akong ngalan; ug dili ko igahatag kang bisan kinsa ang akong kaugalingong himaya.” “Ako mao si Jehova, ug wala nay lain. Gawas kanako wala nay Diyos.” (Isaias 42:8; 45:5) Kining pagpuli sa tawhanon, bisan pagano, nga mga ideya sa mga kamatuoran sa Diyos gipadako nga nag-apil sa dugang pasipala: ang pagsimba sa mapaubsanong si Maria sa Bibliya ingong “Inahan sa Diyos” sa Kakristiyanohan. Busa, ang mga tigpasiugda sa maong bakak nga mga pagtulon-an, ang klero nga matang, nahimong kinalabwan sa “mga bunglayon” nga gipugas ni Satanas sa paningkamot nga matuok ang maayong binhi nga gipugas ni Kristo.—Mateo 13:36-39.
19. Sa unsang paagi ang Kakristiyanohan nabahinbahin latas sa kasiglohan, apan unsa ang napatunhay?
19 Samtang nahitabo ang mga panagsumpaki ug panagbangi, natipaktipak ang Kakristiyanohan sa ginatos ka relihiyon ug sekta. Apan ang matag bag-ong relihiyon o sekta, nga may pila ka eksepsion, naghawid sa klero-laiko nga dibisyon. Busa, ang tawo sa kalapasan nga matang gipatunhay hangtod niining adlawa. Ug kini nagapadayon gihapon sa pagbayaw sa kaugalingon ibabaw sa kasagarang katawhan uban sa linaing biste ug madungganong mga titulo. Tin-aw, si Pablo wala maghingapin sa dihang siya miingon nga ang tawo sa kalapasan nga matang maghimaya ug magbayaw sa kaugalingon ngadto sa samag-diyos nga posisyon.
Ang Papado
20. Giunsa sa usa ka Katolikong basahon ang pagbatbat sa papa?
20 Ang usa ka panig-ingnan sa maong paghimaya mao ang ang iya sa papado sa Roma. Ang usa ka eklesiastikal nga diksiyonaryo ni Lucio Ferraris, nga gipatik sa Italya, nagbatbat sa papa ingong “may dakong dignidad ug hataas kaayo nga siya dili lamang tawo kondili, ingnon ta, Diyos, ug Puli sa Diyos.” Ang iyang korona maoy usa ka tripleng korona “ingong hari sa langit, sa yuta ug sa impiyerno.” Ang samang diksiyonaryo nagapadayon: “Ang papa maoy, ingnon ta, Diyos sa yuta, ang bugtong prinsipe sa mga matinuohon kang Kristo, ang kinadak-ang hari sa tanang hari.” Kini nagadugang: “Ang papa usahay makasupak sa balaang balaod.” Usab, ang The New Catholic Dictionary nagaingon bahin sa papa: “Ang iyang mga embahador ginauna kay sa ubang mga membro sa diplomatikong lawas.”
21. Itandi ang kalihokan sa papa sa iya ni Pedro ug sa usa ka manulonda.
21 Lahi sa mga tinun-an ni Jesus, ang papa kasagaran nagasul-ob ug maartihon kaayong biste ug mahinangop sa pagdayeg sa mga tawo. Ang papa nagatugot sa mga tawo nga moyukbo niya, mohalok sa iyang singsing, ug mopas-an niya sa ilang mga abaga diha sa espesyal nga silya. Pagkamagarbohon ang pagpasundayag sa mga papa latas sa kasiglohan! Kaatbang gayod kaayo sa mapaubsanong kayano ni Pedro, kinsa miingon kang Cornelio, ang Romanong opisyal sa kasundalohan nga miluhod sa tiilan ni Pedro aron sa pagsimba kaniya: “Tumindog ka, . . . ako maoy tawo lamang”! (Buhat 10:25, 26, ang Katolikong Jerusalem Bible) Ug kaatbang gayod sa manulonda nga mihatag kang apostol Juan sa Pinadayag! Si Juan misulay sa pagyukbong masimbahon niadtong manulondaa, apan mipahayag ang manulonda: “Pag-amping! Ayaw kanag buhata! Ako usa lamang ka isigkaulipon nimo ug sa imong mga igsoon nga maoy mga manalagna ug niadtong nagabantay sa mga pulong niining basahona. Simbaha ang Diyos.”—Pinadayag 22:8, 9.
22. Pinaagi sa unsang Kasulatanhong lagda nga ang usang malapason mailhan?
22 Kini bang pagtulotimbang sa klero nga matang masakit kaayo? Matino nato kini pinaagi sa pagpadapat sa lagda nga gihatag ni Jesus sa pag-ila sa bakak nga mga manalagna: “Pinaagi sa ilang mga bunga inyong maila sila.” (Mateo 7:15, 16) Nan, unsa ba ang mga bunga sa klero latas sa kasiglohan ug sa atong ika-20ng siglo mismo? Unsa ba unya ang dulnganan niining tawo sa kalapasan, ug kinsay makaambit sa maong dulnganan? Unsang responsabilidad ang nabatonan niadtong tinuod nga nahadlok sa Diyos bahin niining usang malapason? Ang mosunod nga mga artikulo maghisgot niining mga puntoha.
Mga Pangutana sa Pagsubli:
◻ Unsa ang tawo sa kalapasan, ug kanus-a ba kini nadayag?
◻ Giunsa sa pagpaila sa Bibliya ang tagmugna niining malapasong matang?
◻ Giunsa sa klero pagbayaw sa ilang kaugalingon labaw sa katawhan?
◻ Unsang apostatang mga pagtulon-an ug mga tulomanon ang naugmad sa klero?
◻ Sa unsang paagi ang tinamdan sa mga papa kaatbang sa iya ni Pedro ug sa usa ka manulonda?
[Hulagway sa panid 14]
Si apostol Pedro, lahi sa mga papa, wala magtugot sa usa ka tawo sa pagsimba kaniya