Gidumtan ni Kristo ang Pagkadaotan—Ikaw Nagadumot ba Usab?
“Gihigugma mo ang pagkamatarong, ug gidumtan mo ang pagkadaotan. Busa ang Diyos, nga imong Diyos, nagdihog kanimo sa lana sa kalipay labaw pa kay sa imong mga kauban.”—HEBREOHANON 1:9.
1. Gawas sa paghigugma sa pagkamatarong, unsa pa ang gikinahanglan sa tanang tinuod nga mga alagad ni Jehova nga Diyos?
ANG tinuod nga mga alagad ni Jehova nahigugma kaniya uban sa ilang bug-os kasingkasing, kalag, hunahuna, ug kusog. (Marcos 12:30) Buot nilang lipayon ang kasingkasing ni Jehova pinaagi sa paghupot sa integridad. (Proverbio 27:11) Sa paghimo niana, dili lang kay ilang higugmaon ang pagkamatarong kondili kinahanglan dumtan usab nila ang pagkadaotan. Ang ilang Sulondan, si Jesu-Kristo, tinong nagdumot sa daotan. Mahitungod kaniya kini ang gikaingon: “Gihigugma mo ang pagkamatarong, ug gidumtan mo ang pagkadaotan.”—Hebreohanon 1:9.
2. Unsay nalakip sa pagkadaotan?
2 Unsa ang pagkadaotan? Kini sala, ingon sa gipakita ni apostol Juan sa dihang siya nagsulat: “Ang tanang nagabuhat sa sala nagabuhat sa pagkadaotan usab, ug busa ang sala maoy pagkadaotan.” (1 Juan 3:4) Ang tawong daotan “dili pinugngan o pinitol sa balaod.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Ang pagkadaotan naglakip sa tanan nga dili-maayo, daotan, imoral, dunot, ug di-matinud-anon. Sa magtan-aw sa kalibotan mopakita kanato nga grabe ang pagkadaotan karong adlawa nga way sama niini sukad. Walay duhaduha nga kita nagkinabuhi sulod sa “malisod nga mga panahon” nga gitagna ni apostol Pablo sa 2 Timoteo 3:1-5. Tungod niining tanang pagkadaotan, pagkamaayo nga kita gisugo sa pagdumot sa tanan nga daotan! Pananglitan, kita gisultihan: “Oh kamo nga mga nahigugma kang Jehova, dumti ninyo ang daotan.” (Salmo 97:10) Usab, atong mabasa: “Dumti ang daotan, ug higugmaa ang maayo.”—Amos 5:15.
Tulo ka Matang sa Pagdumot
3-5. Sa unsang tulo ka paagi ang pulong “pagdumot” gigamit diha sa Pulong sa Diyos?
3 Unsay kahulogan sa pagdumot? Diha sa Pulong sa Diyos, ang “pagdumot” gigamit sa tulo ka nagkalahi nga paagi. Anaa ang pagdumot nga tinukmod sa daotang tinguha ug nga nagtinguha sa pagdaot sa iyang gidumtan. Ang mga Kristohanon kinahanglang maglikay niining matanga sa pagdumot. Kini maoy matang sa pagdumot nga nagtukmod kang Cain sa pagpatay sa iyang matarong nga igsoong si Abel. (1 Juan 3:12) Mao usab kini ang matang sa pagdumot ang gihambin sa relihiyosong mga pangulo diha kang Jesu-Kristo.—Mateo 26:3, 4.
4 Lain pa, ang pulong “pagdumot” gigamit sa Kasulatan diha sa diwa sa menos nga paghigugma. Pananglitan, si Jesus nag-ingon: “Kon may bisan kinsa nga moanhi kanako ug dili magdumot sa iyang kaugalingong amahan ug inahan ug asawa ug mga anak ug mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye, oo, ug bisan sa iyang kaugalingong kinabuhi, dili siya mahimong akong tinun-an.” (Lucas 14:26) Tataw, si Jesus sa yano nagpasabot sa paghigugma kanila ug menos kay sa paghigugma nato kaniya. Si Jacob ‘nagdumot kang Leah,’ apan sa pagkatinuod nahigugma kaniya nga menos kay sa kang Raquel.—Genesis 29:30, 31.
5 Dayon anaa ang kahulogan sa pulong “pagdumot” diin kita ilabinang nalangkit dinhi. Kana may kahulogan sa pagbaton ug tumang pagbati sa kasilag sa o kusganong pag-ayad sa usa ka tawo o sa usa ka butang nga sa ingon maglikay kita sa pagpakiglabot sa maong tawo o butang. Sa Salmo 139 kini gihisgotan ingong “hingpit nga pagdumot.” Didto si David nag-ingon: “Wala ba nako dumti kadtong nagdumot ug labihan kanimo, Oh Jehova, ug wala ba nako kasilagi kadtong mialsa batok kanimo? Gidumtan ko sila uban sa hingpit nga pagdumot. Sila nahimong akong tinuod nga mga kaaway.”—Salmo 139:21, 22.
Kon Nganong Kinahanglan Natong Dumtan ang Pagkadaotan
6, 7. (a) Ngano, ilabina, nga dumtan nato ang pagkadaotan? (b) Unsa ang ikaduhang kusganong katarongan sa pagdumot sa pagkadaotan?
6 Nganong kinahanglan natong dumtan ang pagkadaotan? Usa ka katarongan maoy aron atong mabatonan ang pagtahod-sa-kaugalingon ug maayong tanlag. Niining paagiha lamang nga kita makabaton ug maayong relasyon uban sa atong matarong, mahigugmaon langitnong Amahan, si Jehova. Si David naghatag ug maayong panig-ingnan niining bahina, sama sa makita pinaagi sa pagbasa sa Salmo 26. Pananglitan, siya nag-ingon: “Gidumtan ko ang katilingban sa mga mamumuhat ug daotan, ug uban sa mga daotan ako wala molingkod.” (Salmo 26:5) Ang atong gugma alang sa Diyos ug sa pagkamatarong kinahanglang motukmod kanato sa pagbaton ug matarong nga kaligutgot—oo, pagdumot—sa tanan nga daotan sa iyang baroganan, lakip sa daotang mga buhat niadtong nagasupak ug nagadumot kang Jehova. Dugang pa, kinahanglang atong dumtan ang pagkadaotan tungod sa pasipala nga iyang ikahatag niini sa ngalan sa Diyos.
7 Laing katarongan kon nganong ang katawhan ni Jehova kinahanglang magdumot sa pagkadaotan mao nga kana peligroso kaayo ug makadaot. Ang pagpugas sa unod, nga nagkahulogang pagpugas ug pagkadaotan, may unsang sangpotanan? Si Pablo nagpasidaan: “Ayaw kamo pagpalimbong: ang Diyos dili mabiaybiay. Kay bisan unsay ipugas sa tawo, mao usab kana ang iyang pagaanihon; kay ang magapugas alang sa iyang kaugalingong unod magaani siyag pagkadunot sa unod, apan ang magapugas alang sa espiritu magaani ug kinabuhing dayon gikan sa espiritu.” (Galacia 6:7, 8) Busa gusto natong sa bug-os walay bisag unsang pagpakiglabot sa pagkadaotan. Tinuod, kinahanglan natong dumtan ang tanang pagkadaotan alang sa atong kaugalingong kaayohan ug kalinaw sa hunahuna.
Silang Nagdumot sa Pagkadaotan
8. Kinsa ang nakahatag ug pangunang panig-ingnan sa pagdumot sa pagkadaotan, sumala sa gipakita sa unsang kasulatan?
8 Sa pagdumot sa pagkadaotan, ang Diyos naghatag ug pangunang pananglitan alang sa tanang intelihenteng mga linalang. Siya sa pagkamatarong masuko sa pagkadaotan, ug ang iyang Pulong nag-ingon: “Adunay unom ka butang nga gidumtan ni Jehova; oo, pito nga maoy dulumtanan sa iyang kalag: mapahitas-ong mga mata, usa ka dila nga bakakon, ug mga kamot nga nag-ula sa dugo sa inosente, usa ka kasingkasing nga nagalalang ug daotang mga tinguha, mga tiil nga matulin nga modalagan ngadto sa pagkadaotan, usa ka bakakon nga saksi nga nagapamulong ug mga bakak, ug kadto nga nagapugas ug panaglalis taliwala sa mga igsoon.” Kita usab makabasa: “Ang pagkahadlok kang Jehova maoy pagdumot sa daotan. Ang pagkagarboso ug pagkamapahitas-on ug ang daotan nga dalan ug ang mahugaw nga baba maoy akong gidumtan.” (Proverbio 6:16-19; 8:13) Dugang pa, kita gisultihan: “Ako, si Jehova, nahigugma sa hustisya, gidumtan ko ang pagpangawat duyog sa pagkadili-matarong.”—Isaias 61:8.
9, 10. Sa unsang paagi gipakita ni Jesus nga iyang gidumtan ang pagkadaotan?
9 Si Jesu-Kristo nagsundog sa iyang Amahan sa pagdumot sa pagkadaotan. Mao nga, atong mabasa: “Gihigugma mo ang pagkamatarong, ug gidumtan mo ang pagkadaotan. Busa ang Diyos, nga imong Diyos, nagdihog kanimo sa lana sa kalipay labaw pa kay sa imong mga kauban.” (Hebreohanon 1:9) Si Jesus naghatag kanato ug panig-ingnan niining matanga sa pagdumot. Iyang gipakita ang iyang pagdumot sa pagkadaotan pinaagi sa pagyagyag niadtong sa tinuyo nagabatasan niana—ang mini relihiyosong mga pangulo. Sa masubsob, iyang gisaway sila ingong mga maot. (Mateo, kapitulo 23) Sa laing okasyon giingnan sila ni Jesus: “Kamo gikan sa inyong amahan ang Yawa, ug kamo buot magbuhat sa mga kaibog sa inyong amahan.” (Juan 8:44) Gipakita ni Jesus ang iyang pagdumot sa pagkadaotan bisan sa paggamit ug pisikal nga kusog, sa duha ka higayong gihinloan ang templo gikan sa hakog relihiyosong mga maot.—Mateo 21:12, 13; Juan 2:13-17.
10 Si Jesus usab nagpakita sa iyang pagdumot sa pagkadaotan ug sala pinaagi sa pagpabiling bug-os nga nahigawas gikan niini. Busa, siya nakasukna sa iyang mga magsusupak: “Kinsa kaninyo ang makapamatuod nga ako nakahimog sala?” (Juan 8:46) Si Jesus “matinumanon, walay sala, walay buling, linain gikan sa mga makasasala.” (Hebreohanon 7:26) Nagpalig-on niini, si Pedro nagsulat nga si Jesus “walay nahimong sala, walay hikaplagang limbong sa iyang baba.”—1 Pedro 2:22.
11. Unsang mga pananglitan sa Kasulatan ang atong nabatonan bahin sa mga tawong dili-hingpit nga nagdumot sa pagkadaotan?
11 Hinuon, si Jesus maoy usa ka tawong hingpit. May mga pananglitan ba kita sa Kasulatan sa mga tawong di-hingpit nga tinuod nga nagdumot sa pagkadaotan? Sa pagkatinuod aduna! Pananglitan, si Moises ug iyang isigka-Levihanon nagpasundayag ug dakong pagdumot sa pagsimbag diyosdiyos pinaagi sa pagpatay sa mga 3,000 ka magsisimba sa diyosdiyos sumala sa sugo ni Jehova. (Exodo 32:27, 28) Si Pinehas nagpakitag dakong pagdumot sa pagkadaotan sa dihang iyang gipatay ang duha ka makihilawason pinaagig bangkaw.—Numeros 25:7, 8.
Pagpahayag sa Pagdumot sa Pagkadaotan
12. (a) Sa unsang paagi nato mapakita ang atong pagdumot sa pagkadaotan? (b) Unsa ang pila ka praktikal nga paagi nga malikayan ang daotang mga hunahuna?
12 Karon sa atong panahon, sa unsang paagi atong ikapakita ang atong pagdumot sa pagkadaotan? Pinaagi sa pagpitol sa atong mga hunahuna, mga pulong, ug mga lihok. Kinahanglan nga ugmaron nato ang batasan sa paghunahuna mahitungod sa makapalig-on nga mga butang sa dihang ang atong mga hunahuna dili okupado sa usa ka buluhaton. Kon kita dili makatulog sa gabii, tingalig mokiling kita sa paghunahuna ug negatibong mga butang, sama sa padayong paghunahuna mahitungod sa mga reklamo o maghanduraw ug seksuwal nga mga butang. Ayaw hatagig luna ang maong mga butang, apan batasana ang paghunahuna ug butang nga makaayo. Pananglitan, sulay sa pagsag-ulo ug mga teksto, ang siyam ka mga kalipay, ug ang siyam ka bunga sa espiritu. (Mateo 5:3-12; Galacia 5:22, 23) Makangalan ka ba sa 12 ka apostoles? Nahibalo ka ba sa Napulo ka Sugo? Unsang pito ka kongregasyon ang gihisgotan diha sa Pinadayag? Ang pagsag-ulo sa awitonon sa Gingharian usab makatabang sa atong mga pangisip sa paghunahuna sa mga butang tinuod, ugdang, matarong, putli, hiligugmaon, maayong dungog, halangdon, dalayegon.—Filipos 4:8.
13. Ang pagdumot sa pagkadaotan mopahinabo kanato sa pagdumot sa unsang matang sa sinultihan?
13 Lain pa, atong ipakita nga kita nagadumot sa pagkadaotan pinaagi sa paglikay sa tanang mahugaw nga sinultihan. Daghang kalibotanong tawo malipay sa pagsugilon ug sa pagpaminaw sa hilas nga mga komedya, apan ang mga Kristohanon kinahanglang dili mokiling bisan sa pagpaminaw kanila. Hinunoa, kita kinahanglang magpalayo ug dili makigbahin sa bisan unsang kabildohay nga mahulog sa maong kangil-aran. Kon dili makapalayo, kita sa labing menos makapakita pinaagi sa atong panagway nga kita wala-makaangay sa maong estorya. Kinahanglan pamation nato kining maayong tambag: “Kinahanglang walay sulting mahilas nga magagula gikan sa inyong baba, kondili kanang maayo lamang nga makapalig-on ug angay sa higayon, aron kini makahatag kaayohan sa mga nagapatalinghog.” (Efeso 4:29) Kinahanglan dili nato hugawan ang atong mga kaugalingon pinaagi sa pagsultig mga malaw-ay o pinaagi sa pagpaminaw niana.
14. Unsang panalipod ang mahatag sa pagdumot sa pagkadaotan kon bahin sa mga pamaagi sa negosyo ug panarbaho?
14 Ang atong pagdumot sa pagkadaotan kinahanglan usab nga ipunting batok sa tanang makasasalang mga paggawi. Ang pagdumot sa pagkadaotan motabang kanato sa paglikay sa lit-ag sa pagkompromiso niining bahina. Ang tinuod nga mga Kristohanon dili magabatasan sa sala. (Itandi ang 1 Juan 5:18.) Pananglitan, kinahanglang dumtan nato ang tanang panglimbong sa pamaagi sa negosyo. Karong adlawa, daghan sa mga Saksi ni Jehova ginapugos sa paglimbong alang sa ilang mga agalon apan nagadumili sa pagbuhat niana. Ang mga Kristohanon ngani andam nga mawad-an sa ilang mga trabaho inay kay sa pagbuhat ug butang nga nagalapas sa ilang nabansay-sa-Bibliya nga tanlag. Dugang pa, buot usab natong ipakita ang atong pagdumot sa pagkadaotan pinaagi sa dili paglapas sa mga balaod sa trapiko ug pinaagi sa dili pagpanikas sa dihang kita kinahanglang mobayad sa buhis o bayranan sa adwana.—Buhat 23:1; Hebreohanon 13:18.
Pagdumot sa Seksuwal nga Kahugawan
15. Ang paglalang sa mga tawo uban ang kusganon kinaiyanhong panukmod sa pakigsekso nagtagbaw sa unsang mga maayong katuyoan?
15 Ingong mga Kristohanon, ilabinang atong dumtan ang tanang kahugawan nga nalangkit sa seksuwal nga mga butang. Pinaagi sa paglalang sa tawo uban ang kusganong kinaiyanhong panukmod sa pakigsekso, ang Diyos nagtagbaw ug duha ka maayong katuyoan. Iyang gitino nga ang tawhanong rasa dili mapuo, ug siya usab naghimo ug labing mahigugmaong tagana alang sa kalipay. Bisan ang mga tawong kabos, walay edukasyon, o nahikawan sa pila ka paagi nakakaplag ug dakong kalipay diha sa relasyon sa kaminyoon. Ugaling, si Jehova nagbutang ug mga utlanan nga sulod niini ang relasyon makahatag kalipay. Kining gipahayag sa Diyos nga mga utlanan kinahanglang tahuron.—Genesis 2:24; Hebreohanon 13:4.
16. Unsay kinahanglan natong tinamdan labot sa mahilay nga mga kalingawan ug batasan sa sekso?
16 Kon kita nagadumot sa pagkadaotan, masiboton gayod natong likayan ang tanang mga buhat sa seksuwal nga kahugawan ug mahilay nga kalingawan. Busa atong likayan ang tanang kaduhaduhaan sa moral nga mga libro, magasin, ug mantalaan. Usab, kon kita nagdumot sa pagkadaotan, dili kita motan-aw sa bisan unsang mahugaw nga mga pasundayag, kon kaha sa telebisyon, sa sine, o sa entablado. Kon atong makita nga malaw-ay ang programa, angay nga mapukaw kita sa pagpalong sa telebisyon dihadiha o may kaisog sa pagbiya sa sinehan. Sa susama, ang pagdumot sa pagkadaotan mopabantay kanato batok sa tanang musika nga makapukaw-sa-kaulag sa mga pulong o tuno niini. Dili kita mangitag kahibalo labot sa malaw-ay nga mga butang kondili mahimong ‘mga bata kon bahin sa daotan, apan hamtong diha sa gahom sa pagsabot.’—1 Corinto 14:20.
17. Unsang tambag ang gihatag sa Colosas 3:5 nga makatabang kanato sa pagpabiling hinlo sa moral?
17 Haom kaayo, kita gitambagan: “Busa, patya ninyo ang bahin sa inyong mga lawas nga ania sa yuta kon bahin sa pakighilawas, kahugawan, seksuwal nga kaibog.” (Colosas 3:5) Walay duhaduha nga sa atong bahin gikinahanglan nato ang kusganong mga lakang kon kita determinado nga magpabilin nga hinlo sa moral. Mahitungod sa Gregong berbo nga gihubad “patya” diha sa Colosas 3:5, ang The Expositor’s Bible Commentary nag-ingon: “Kana nagsugyot nga dili lang kita sa yano magpugong o magpitol sa daotang mga buhat o mga tinamdan. Kita gisugo sa pagpapha niini, bug-os wagtangon ang karaang paagi sa pagkinabuhi. ‘Bug-os patyon’ hayan nagapahayag sa puwersa niini. . . . Parehong ang kahulogan sa berbo ug ang puwersa sa tense nagsugyot ug usa ka makusog, masakit nga buhat sa personal nga determinasyon.” Busa kinahanglang atong likayan ang pornograpiya ingon nga daw kana peligroso, makatakod, makamatay nga sakit, tungod kay mao man kana siya kon bahin sa moral ug espirituwal. Si Kristo mipahayag ug samang hunahuna sa dihang siya miingon sa pagputol sa kamot, tiil, o bisan sa paglugit sa mata kon kana makapandol kanato.—Marcos 9:43-48.
Pagdumot sa Bakak nga Relihiyon ug Apostasya
18. Unsaon nato sa pagpahayag sa atong pagdumot alang sa relihiyosong pagkadaotan?
18 Unya, usab, sama sa pagpakita ni Jesus sa iyang pagdumot sa pagkadaotan pinaagi sa pagyagyag sa maot nga mga relihiyonista, mao usab karong adlawa ang mga Saksi ni Jehova nagapakita sa ilang pagdumot sa tanang minaot relihiyosong pagkadaotan. Sa unsang paagi? Pinaagi sa pag-apod-apod ug literatura sa Bibliya nga nagayagyag sa Babilonyang Bantogan kon unsa gayod siya sa pagkatinuod, usa ka relihiyosong bigaon. Kon kita tinuod nga nagadumot sa pagkadaotan sa relihiyosong pagkamaot, kita mahimong prangka sa pagyagyag sa Babilonyang Bantogan, ang tibuok kalibotan nga imperyo sa bakak nga relihiyon. Atong pagabuhaton kana alang sa kaayohan sa mga tawong tim-os-ug-kasingkasing nga iyang gibutaan ug gihuptang binilanggo sa espirituwal. Taman sa gidak-on nga kita sa tinuod nga nagadumot sa pagkadaotan sa Babilonyang Bantogan, sa maong gidak-on nga kita magmasiboton sa pagpakig-ambit sa tanang bahin sa ministeryo sa Gingharian.—Mateo 15:1-3, 7-9; Tito 2:13, 14; Pinadayag 18:1-5.
19. Sa unsang paagi lantawon nato ang mga apostata, ug ngano?
19 Ang obligasyon sa pagdumot sa pagkadaotan mapadapat usab sa tanang kalihokan sa mga apostata. Ang atong tinamdan ngadto sa mga apostata angay nga sama nianang kang David, kinsa nag-ingon: “Wala ba nako dumti kadtong nagdumot ug labihan kanimo, Oh Jehova, ug wala ba nako kasilagi kadtong mialsa batok kanimo? Gidumtan ko sila uban sa hingpit nga pagdumot. Sila nahimong akong tinuod nga mga kaaway.” (Salmo 139:21, 22) Ang modernong-adlaw nga mga apostata nakig-abin sa “tawo sa kalapasan,” ang klero sa Kakristiyanohan. (2 Tesalonica 2:3) Busa, ingong matinumanon nga mga Saksi ni Jehova, kita wala gayoy gikahiusahan kanila. Tungod sa pagkadihingpit, ang atong mga kasingkasing dali nga mokiling sa pagpanaway sa atong mga igsoon. Ingong mga indibiduwal, ang mga sakop sa “matinumanon ug maalamong ulipon” maoy mga tawong di-hingpit. (Mateo 24:45-47) Apan kining matanga maoy matinumanon ug maalamon. Gipasiugda sa mga apostata ang mga kasaypanan o daw mga sayop nga nahimo sa mga igsoon nga nagapanguna. Ang atong kaluwasan nahisandig sa paglikay sa propaganda sa apostata nga daw sama sa hilo, nga sa tinuod mao gayod kana.—Roma 16:17, 18.
20, 21. Sa unsang paagi ikasumaryo ang mga katarongan sa pagdumot sa pagkadaotan?
20 Atong nakita nga ang kalibotan puno sa pagkadaotan, nga samag kahulogan sa sala. Dili paigo alang kanato ang paghigugma sa pagkamatarong; kinahanglan usab natong dumtan ang pagkadaotan. Ang pipila niadtong gipalagpot gikan sa Kristohanong kongregasyon tingali naghunahuna nga sila nahigugma sa pagkamatarong, apan kulang ang ilang pagdumot sa pagkadaotan. Nakita usab nato kon nganong atong dumtan ang pagkadaotan. Dili kita makabaton ug maayong tanlag ug pagtahod-sa-kaugalingon gawas kon ato kanang buhaton. Dugang pa, ang pagkadaotan nagkahulogan sa pagkadi-matinumanon kang Jehova nga Diyos. Ug ang pagkadaotan mopahinabo kanato sa pag-ani ug pait kaayo nga bunga—kagul-anan, pagkadunot, ug kamatayon.
21 Namatikdan usab nato kon sa unsang paagi atong ipakita nga kita nagdumot sa pagkadaotan. Buhaton nato kana pinaagi sa dili pagpakiglabot sa tanang matang sa panglimbong, seksuwal nga imoralidad, o apostasya. Sanglit buot nato nga makig-ambit sa pagbindikar kang Jehova ug nagatinguha sa pagpahimuot sa iyang kasingkasing, kita kinahanglang dili lang mahigugma sa pagkamatarong ug magmapuliki sa pag-alagad kaniya kondili magdumot usab sa pagkadaotan, sama sa gihimo sa atong Pangulo ug Komander, si Jesu-Kristo.
Unsaon Nimo Pagtubag?
◻ Sa unsang paagi gigamit sa Kasulatan ang pulong “pagdumot”?
◻ Unsa ang pila ka maayong katarongan nga atong dumtan ang pagkadaotan?
◻ Unsang maayong mga pananglitan ang atong nabatonan bahin niadtong nagdumot sa pagkadaotan?
◻ Unsaon nato pagpakita sa atong pagdumot sa pagkadaotan?
[Hulagway sa panid 8]
Gihinloan ni Jesus ang templo tungod kay gidumtan niya ang pagkadaotan
[Hulagway sa panid 10]
Kon atong dumtan ang pagkadaotan, atong likayan ang mahilay sa sekso nga kalingawan