Daghan Kaayong Pag-antos

“NGANONG nahitabo kining tanang makalilisang nga tinagsa ug tiningob nga pag-antos . . . ? Ang Diyos gituohan nga mao ang larawan sa tanang katuyoan ug bisan pa niana adunay daghan kaayong butang nga walay kahulogan niining kalibotana, hilabihan ka daghang walay hinungdang pag-antos ug walay-kapuslanang sala. Kini ba nga Diyos tingali ang giakusar ni Nietzsche kaniya ingong: mahariharion, impostor, mangingilad, berdugo?”​—On Being a Christian, ni Hans Küng.

Imong makita nga nagpadayag lamang ang Katolikong teologo nga si Hans Küng ug usa ka problema nga nagpalibog sa daghan​—nganong ang usa ka gamhanan-sa-tanan, mahigugmaong Diyos nagtugot ug hilabihan ka daghang pag-antos? Wala ba kamo makadungog ug mga tawo nga nagpatugbaw ug ingon niana nga pangutana? Ang tanang maluluy-on maguol nianang gibatbat ni Küng ingong “walay kataposang pagbanaw sa dugo, singot ug mga luha, kasakit, kaguol ug kahadlok, kamingaw ug kamatayon.” Kini, sa pagkatinuod, mas kaamgid sa baha, sa pagbuhagay sa kalisang ug kasub-anan nga nagdaot sa mga kinabuhi sa milyonmilyon sa tibuok kasaysayan.​—Job 14:1.

Napuno sa “Kasamok ug Makadaot nga mga Butang”

Hunahunaa ang pag-antos nga maoy resulta sa gubat, ang kasakit gibati dili lamang sa mga biktima mismo kondili usab sa mga tawong nahibilin sa pagkaguol, sama sa mga ginikanan ug mga paryente sa batang mga biktima ug sa uban pa nga giamong-amongan. “Sulod sa miaging 10 ka tuig,” ang Red Cross sa dili pa dugay nag-ingon, “1.5 ka milyong kabataan ang nangamatay sa mga gubat.” Sa Rwanda niadtong 1994, ang Red Cross nagtaho, “ginatos ka linibo ka lalaki, mga babaye ug kabataan ang mananapon ug sistematikong gipamatay.”

Dili usab nato kalimtan ang kasakit nga gipahinabo sa mga mahilayon sa kabataan. Miingon ang usa ka naguol nga inahan, kinsa miingon nga naghikog ang iyang anak nga lalaki human nga giabusohan sa trabahante sa nag-atiman-ug-kabataan: “Ang lalaki nga nag-abusar sa akong anak . . . nagdaot kaniya ug sa ubay-ubay pang ubang kabataang lalaki diha sa labing sistematiko, mahilayong paagi nga mahanduraw.” Ug palandonga usab ang makalilisang nga kasakit nga gibati sa mga biktima sa walay-puangod nga mga mamumuno o mga mamumuno nga daghan nag gipamatay, sama niadtong nadakpan sa Britanya kinsa “nangidnap, nanglugos, nagpanakit ug nagpamatay nga nakaikyas sa silot sulod sa 25 ka tuig”? Sa tibuok kasaysayan daw walay kutokuto ang gipaagom sa mga lalaki ug mga babaye sa usag usa pinaagi sa kasakit ug pag-antos.​—Ecclesiastes 4:​1-3.

Idugang pa niini ang pag-antos nga gipahinabo sa emosyonal ug pisikal nga mga balatian ug sa makalilisang nga kasakit sa kaguol nga nagdaot sa mga pamilya sa dihang ang mga minahal ahat nga mamatay. Anaa usab ang kasubo nga gibati sa mga biktima sa kagutom o sa ubang gitawag nga mga katalagman sa kinaiyahan. Pipila lang ang mosupak sa pulong ni Moises nga ang atong edad nga 70 o 80 puno sa “kasamok ug makadaot nga mga butang.”​—Salmo 90:10.

Bahin ba sa Laraw sa Diyos?

Mahimo ba kaha, ingon sa giangkon sa pipila, nga kining kanunayng pag-antos maoy bahin sa pipila ka dili-masabtang laraw sa Diyos? Kinahanglan bang mag-antos kita karon aron makasabot sa kinabuhi ‘diha sa sunod nga kalibotan’? Tinuod ba, ingon sa gituohan sa Pranses nga pilosopong si Teilhard de Chardin, nga ang “pag-antos nga makapatay ug makadunot, kinahanglanon sa tawo aron kini mabuhi ug mahimong espiritu”? (The Religion of Teilhard de Chardin; italiko amoa.) Dili gayod!

Tuyoon ba sa usa ka mahunahunaong tigdisenyo ang paghimog usa ka makapatayng palibot ug unya mangangkon nga maluluy-on sa dihang luwason niya ang mga tawo gikan sa mga epekto niini? Dili gayod! Nganong himoon kanang butanga sa usa ka mahigugmaong Diyos? Busa nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos? Matapos pa ba ang pag-antos? Hisgotan sa sunod nga artikulo kining mga pangutanaha.

[Hulagway sa panid 3]

WHO nga letrato ni P. Almasy