Panaghiusa sa Kalibotan-Sa Unsang Paagi Kini Moabot?
SAMA sa usa ka gubaong tinukod nga grabeng gidaot sa dili matinagdanong mga nagpuyo, ang presenteng sistema sa kalibotan angayan lamang sa usa ka butang—gub-on ug pulihag bag-o. Kini dili laing hunahuna lamang sa mga tigmantala ug kalaglagan. Sumala sa Bibliya, kini lamang ang realistikanhong hunahuna. Ngano?
Dili luwas ang mga pundasyon sa presenteng kalibotang kahikayan. Ang tibuok katukoran gipuy-an sa mga anay ug gabok na. Gitaya ang bayanang puthaw. Huyang na ang mga bungbong. Mahugnoay na ang atop. Nagtulo ang tubo. Ang mga linya sa koryente daot na ug peligroso. Ang mga nagpuyo kanunayng nag-away ug tinuyong nagdaot sa tibuok tinukod. Ang tibuok tinukod ug ang mga palibot niini gipuy-an ug mga parasito ug mahimong makamatay o makahatag ug grabeng sakit.
“Nagpadulong sa Pagkapuo”
Tungod sa walay-hunong nga mga panag-away sa politika, kadalo, panghasi, ug halalom-nga-pagkagamot nga mga pagdumot sa tribo ug rasa, “ang tibuok tawhanong rasa,” sama sa paghisgot ni Gwynne Dyer, “nagpadulong sa pagkapuo.” Sa tibuok kalibotan, ang determinadong mga minoriya—namit-os nga mga grupo, mga manggugubat alang sa kagawasan, mga gang sa kriminal, internasyonal nga mga terorista, ug uban pa—nangagpas sa ilang hakog nga mga plano ug daw makahimo kon buot niini sa pagdaot sa bisan unsang mga posibilidad alang sa pakigdait sa kalibotan. Sama sa gubot nga mga nagpuyo, sila makapalisod sa kinabuhi alang sa tanan.
Apan, sumala sa daghang komentarista ang masukihong mga grupo o badlongong mga indibiduwal wala mag-inusara sa pagpugong sa panaghiusa sa kalibotan. Ang kinadak-ang babag mao ang mga nasod-estado mismo. Ang independenteng mga nasod, nag-ingon ang magsusulat bahin sa panaggubat nga si S. B. Payne, Jr., naglungtad diha sa “usa ka kahimtang sa internasyonal nga anarkiya.” Buhaton nila ang bisan unsa nga labing maayo nga magsilbi sa intereses sa ilang nasod, nga may diyutay o walay pagtagad sa uban. Ingong resulta, sa tibuok kasaysayan “ang tawo nagamando sa tawo sa iyang kadaotan.”—Ecclesiastes 8:9.
Tinuod, ang pipila ka nasodnong mga kagamhanan may usa ka sukod sa kalamposan sa pagpakig-away sa inhustisya ug pagdaogdaog sulod sa ilang kaugalingong mga utlanan ug, sa pipila ka gilapdon, diha sa internasyonal nga sukod. Sila nakatukod ug usa ka sukod sa internasyonal nga panaghiusa sa matag panahon. Apan bisan kon ang pipila nagkahiusa sa paglihok batok sa usa ka nanghasing nasod, ang pagsuspetsa sagad magpadayon nga sila milihok tungod sa kaugalingong interes imbes kay sa tinuod nga kaayohan sa uban. Ang kamatuoran mao nga ang tawhanong mga kagamhanan walay malangkobon, mahangtorong sulbad sa kawalay-panaghiusa sa kalibotan. Si Gwynne Dyer nagpasiugda: “Ang ideya nga ang tanang nasod sa kalibotan magkahiusa sa pagsanta o pagsilot sa panghasi sa pipila ka nasod nga independente-ug-hunahuna maoy maayo sa prinsipyo, apan kinsay magtino nga nanghasi ang usa ka nasod, ug kinsay mobayad sa bili sa salapi ug mga kinabuhi nga tingali gikinahanglan sa pagpahunong kaniya?”
Siyempre, ang panghasi sa bisan unsang nasod batok sa lain posible lamang kon ang kinabag-an sa mga molupyo niini dili mosupak niana nga panghasi. Ang kasaysayan sublisubling nagpakita nga dili lamang diha sa pipila ka “independente-ug-hunahuna nga nasod” nga ang mga molupyo nagpaluyo sa ilang mga lider, husto man o sayop. Sa pagkatinuod, ang kinabag-an sa mga molupyo sa yuta nakabuhat niini. Sila sa binuta nagsunod sa “kabakakan, panghaylo sa mga lider ug propaganda,” sama sa paghisgot niini sa magasing Time, gikan sa panon sa politikanhon ug relihiyosong mga lider.
Ang nasyonalismo nagpukaw sa mga pagbati niadtong sa laing bahin maoy makataronganon ug mahangawaong mga tawo ug nag-aghat kanila sa pagbuhat ug ngilngig nga mga krimen batok sa mga lalaki, babaye, ug kabataan sa laing nasyonalidad. Pananglitan, mahitungod sa Gubat sa Kalibotan I ang magsusulat sa kasaysayan nga si J. M. Roberts mikomento: “Usa sa mga kabalit-aran sa 1914 mao nga sa matag nasod daghan kaayong tawo, sa tanang pundok, pagtuo ug kagikan, daw, sa katingalahan, andam ug malipayong nakiggubat.” Nakakat-on ba ang mga tawo sa ilang leksiyon sukad niadto? Wala! Ang pagkaluog sa “binutang nasyonalismo,” ingon sa pagtawag niana sa usa ka magsusulat nga si Rod Usher, nagpadayon sa pagdaot sa bisan unsang purohan sa panaghiusa sa kalibotan.
Naglihok ang Gawasnong mga Puwersa
Apan, adunay mas dakong babag sa panaghiusa sa kalibotan. Gibutyag sa Bibliya nga naglihok ang gawasnong mga puwersa. Kini gipaila ingong si Satanas nga Yawa ug iyang mga batabata, ang mga demonyo. Sumala sa Bibliya, si Satanas mao “ang diyos niini nga sistema sa mga butang [kinsa] nagbuta sa mga hunahuna sa mga dili-magtutuo,” aron nga ang “mahimayaong maayong balita bahin sa Kristo” dili makaimpluwensiya kanila.—2 Corinto 4:4; Pinadayag 12:9.
Siyempre, kini wala magpahigawas sa mga indibiduwal sa responsabilidad sa ilang mga buhat. Apan kini nagpatin-aw kon nganong ang tawhanong mga kagamhanan dili gayod makapatunghag tinuod nahiusang kalibotan. Hangtod nga padayong maglungtad si Satanas nga Yawa, siya mag-impluwensiya sa mga lalaki ug babaye sa pag-ugmad sa kon unsay gitawag sa Bibliya nga “mga buhat sa unod,” nga naglakip sa ‘mga pagdumtanay, panag-away, mga pagsinta sa kasuko, mga panagkabahin.’—Galacia 5:19-21.
Kagamhanan sa Kalibotan
Nan, unsay sulbad? Mga pito ka gatos ka tuig kanhi, ang iladong Italyanong magbabalak ug pilosopo nga si Dante nagpunting sa tubag. Siya nangatarongan nga ang kagamhanan sa kalibotan lamang ang makapaneguro sa pakigdait ug panaghiusa sa katawhan. Alang sa daghang tawo ang paglaom sa bisan unsang matang sa kagamhanan sa kalibotan maoy usa ka handurawan lamang, dili butang nga katugyanan sa tinuod nga pagsalig. “Ang kagamhanan sa kalibotan,” mihinapos ang awtor nga gihisgotan sa itaas nga si Payne, “maoy imposible niining hugnaa sa kasaysayan.” Ngano? Tungod kay ang bisan unsang malamposong kagamhanan sa kalibotan kinahanglang mogarantiya sa duha ka butang nga daw sa bug-os saylo sa katakos sa tawo, nga mao nga “ang usa ka kagamhanan sa kalibotan magatapos sa gubat ug ang usa ka kagamhanan sa kalibotan dili mahimong tibuok-yutang pagpanglupig.”
Dayag nga walay tawhanong kagamhanan ang makakab-ot niini. Apan, ang Gingharian sa Diyos diha sa mga kamot ni Jesu-Kristo makahimo ug magawagtang sa gubat. (Salmo 46:9, 10; Mateo 6:10) Sa pagkatinuod, wagtangon niini ang tanang manunulsol ug mga gubat. Gipaila sa manalagnang si Daniel nga sa kataposan sa tinudlong panahon sa Diyos alang sa tawhanong pagmando sa yuta, ang tawhanong pagmando “napamatud-ang mabahin” sama sa “puthaw nga nasagol sa umogong yutang-kulonon.” (Daniel 2:41-43) Kini mosangpot sa politikanhong pagkabahinbahin ug sa dili malikayang panag-away. Bisan pa niana, si Daniel nag-ingon nga ang Gingharian sa Diyos “magalaglag ug magatapos niining tanang [nasyonalistikanhon ug nabahing] mga gingharian,” o mga kagamhanan, nga pulihan kini sa dugay-nang-gipaabot nga Gingharian diha sa mga kamot ni Jesu-Kristo.—Daniel 2:44.
Kawang lamang ang pagmugnag maayong kalikopan alang sa katawhan kon ang yuta padayong pagapuy-an sa manunukob nga mga indibiduwal nga padayong naghimo sa kinabuhi nga malisod alang sa uban. Apan, “ang mga mamumuhat ug daotan mismo pagaputlon.” (Salmo 37:1, 2, 9, 38; Proverbio 2:22) Busa, laglagon ni Kristo ang tanang kinabubut-ong mosalikway sa mga sukdanan sa Diyos o magpaluyo sa gubot nga mga awtoridad sa kalibotan. Siya magalaglag sa tanang nagalaglag niining yutaa. Ang Diyos nagasaad ‘sa paggun-ob niadtong mga nagagun-ob sa yuta.’—Pinadayag 11:18.
Dili kini usa ka matang sa tibuok-yutang pagpanglupig. Si Jesu-Kristo molihok “sa kawsa sa kamatuoran ug pagkamapaubsanon ug pagkamatarong” sa dihang siya maglain sa maayo gikan sa daotan. (Salmo 45:3, 4; Mateo 25:31-33) Dili usab kini negatibo ug malaglagon, usa ka pag-abuso sa gahom. Dili! Dili kini ingon sa daw usa ka matahom karaang tinukod nga pagagub-on sa usa ka hakog ug kabtangang debelaper. Kini sama gayod sa kalaglagan sa usa ka gubaong tinukod aron pulihan sa usa ka maanindot, hinlo nga palibot.
Apan komosta ang gawasnong mga puwersa nga nagpahinabo sa maong kawalay-panaghiusa sa nangagi? May kagawasan pa ba silang magdaot niining bag-ong sistema aron ang mga molupyo niini magsugod sa pagdaot pag-usab sa proseso, nga makig-away sa ilang kaubang mga molupyo ug magpalisod sa kinabuhi alang sa tanan? Dili gayod. Kini nga pagpalagpot ug pagbag-o pag-usab maoy kataposan ug bug-os. “Ang kalisod dili na motungha sa ikaduhang higayon.”—Nahum 1:9.
Gipakasama sa Bibliya ang bug-os nga kalaglagan ni Satanas sa pagsunog sa basura. Kini nag-ingon nga “ang Yawa kinsa nagpahisalaag [sa mga molupyo sa yuta] gitambog ngadto sa lanaw nga kalayo ug asupre.” (Pinadayag 20:10) Pagkagamhanang simbolo! Hunahunaa, kalaglagan nga gipakasama dili lamang sa yanong sunoganan nga may limitadong kapasidad kondili sa usa ka tibuok nga lanaw sa kalayo, nga mag-ut-ot ug magwagtang sa tanang daotan ug nahugawan. Walay usa, tawo man ni demonyo, ang tugotan nga magpadayon sa pagbuhat sa mga butang nga maghulga sa kahusay sa uniberso, nga maglapas sa mga sukdanan sa Diyos sa matarong ug sayop, o magpahinabog kasakit sa ilang isigkatawo. Ang tanang mga tigpukgo sa panaghiusa mahanaw!—Salmo 21:9-11; Sofonias 1:18; 3:8.
Usa ka Nahiusang Katawhan Gikan sa Tanang Kanasoran
Ang maluwas niining dakong paghinlo maglangkob sa “usa ka dakong panon . . . gikan sa tanang kanasoran ug mga tribo ug katawhan ug mga dila.” (Pinadayag 7:9) Ang mga kasungian sa nasod ug tribo dili magbahin kanila. Sila makakat-on sa pagkinabuhi nga hiusa diha sa malinawong harmonya. (Isaias 2:2-4) Ang labaw pa nga kahibulongan, kini duyogan sa nangaging mga nagpuyo sa yuta nga papuy-on pagbalik sa nahinloang yuta pinaagi sa katingalahang tagana sa pagkabanhaw.—Juan 5:28, 29.
Buot ba nimong mopuyo sa maong kalibotan? Kadtong makakab-ot lamang sa mga kinahanglanon sa Diyos ang makapuyo diha niana, ug ang iyang mga kinahanglanon tin-awng gipadayag diha sa Bibliya. (Juan 17:3; Buhat 2:38-42) Ang mga Saksi ni Jehova malipay sa pagtabang kanimo nga makakat-on kon unsa ang mga gikinahanglan sa Diyos aron ikaw makalaom sa pagtagamtam sa kinabuhi sa walay kataposan diha sa tinuod nahiusang kalibotan.
[Hulagway sa panid 7]
Ang kagamhanan diha sa mga kamot ni Jesu-Kristo ang mogarantiya sa usa ka nahiusang kalibotan