Pagbuhi-Pag-usab sa Kataposang mga Adlaw ni Jesus sa Yuta
IKAPITONG adlaw kadto sa Hudiyohanong bulan sa Nisan sa tuig 33 K.P. Handurawa nga nangobserbar ka sa mga hitabo sa Romanhong lalawigan sa Judea. Mibiya sa Jerico ug sa lunhawng katanoman niini, si Jesu-Kristo ug ang iyang mga tinun-an nangbaktas sa abogon, naglikolikong dalan. Daghang ubang mga maglalakbay usab nanungas ngadto sa Jerusalem alang sa tinuig nga pagsaulog sa Paskuwa. Apan, labaw pa niining hagong pagtungas ang anaa sa mga hunahuna sa mga tinun-an ni Kristo.
Ang mga Hudiyo nangandoy ug usa ka Mesiyas nga makahatag ug kahupayan gikan sa yugo sa Roma. Daghan ang nagtuo kang Jesus sa Nasaret nga mao ang dugay-nang-gipaabot nga Manluluwas. Sulod sa tulo ug tunga ka tuig, siya naghisgot kanunay bahin sa Gingharian sa Diyos. Iyang gipang-ayo ang mga masakiton ug gipakaon ang mga gigutom. Oo, siya nakahatag ug kahupayan sa mga tawo. Apan ang mga lider sa relihiyon naglagot sa mahapdos nga pagsaway ni Jesus kanila ug naglungotlungot sa pagpatay kaniya. Bisan pa niana, atua siya, nagbaktas sa napagba nga dalan nga nag-una sa iyang mga tinun-an.—Marcos 10:32.
Samtang ang adlaw mitunod sa likod sa Bukid sa mga Olibo sa unahan, si Jesus ug ang iyang mga kauban nakaabot sa balangay sa Betania, diin didto sila magpalabay sa sunod nga unom ka gabii. Didto sa pag-abiabi kanila ang ilang minahal nga mga higalang si Lazaro, Maria, ug Marta. Ang kagabhion nakahatag ug mabugnawng kahupayan gikan sa mainit nga panaw ug nagtimaan sa pagsugod sa Igpapahulay sa Nisan 8.—Juan 12:1, 2.
Nisan 9
Human sa Igpapahulay, ang Jerusalem puliki kaayo sa daghang kalihokan. Libolibong mga bisita nakaabot na sa siyudad alang sa Paskuwa. Apan ang kabanha nga atong madungog dili maoy naandan niining panahona sa tuig. Ang maukit-ukitong panon sa mga tawo nanghugop diha sa hiktin nga mga dalan paingon sa mga ganghaan sa siyudad. Samtang nagdutdotay sila sa paggawas sa naghuot nga mga ganghaan, pagkatalagsaong talan-awon ang ilang nakita! Daghang malipayong mga tawo nanglugsong sa Bukid sa mga Olibo gikan sa Betfage. (Lucas 19:37) Unsay kahulogan niining tanan?
Tan-awa! Si Jesus sa Nasaret miabot nga nagsakay sa nating asno. Ang mga tawo nangbuklad ug mga sapot diha sa dalan nga nag-una kaniya. Giwarawara sa uban ang bag-ong pinutol nga mga palwa sa palma ug malipayong naninggit: “Bulahan siya nga nagaanhi sa ngalan ni Jehova, gani ang hari sa Israel!”—Juan 12:12-15.
Samtang nagkaduol na ang panon sa mga tawo sa Jerusalem, mitan-aw si Jesus sa siyudad ug natandog pag-ayo. Siya mihilak, ug atong madungog siya nga nagtagna nga kining siyudara pagalaglagon. Sa dihang nakaabot si Jesus sa templo sa ulahi niana, iyang gitudloan ang panon sa mga tawo ug giayo ang mga tawong buta ug bakol nga miduol kaniya.—Mateo 21:14; Lucas 19:41-44, 47.
Nakita kini sa pangulo sa mga saserdote ug sa mga eskriba. Pagkadako sa ilang kalagot sa pagkakita sa katingalahang mga butang nga gihimo ni Jesus ug sa kalipay sa panon sa mga tawo! Wala makatago sa ilang kapungot, ang mga Pariseo nagsugo: “Magtutudlo, badlonga ang imong mga tinun-an.” “Ako magasulti kaninyo,” mitubag si Jesus, “Kon kini sila pabiling maghilom, ang mga bato managpaninggit.” Sa wala pa molakaw, namatikdan ni Jesus ang mga kalihokan sa negosyo diha sa templo.—Lucas 19:39, 40; Mateo 21:15, 16; Marcos 11:11.
Nisan 10
Sayo nga nakaabot si Jesus sa templo. Kagahapon, dili siya makapugong sa pagkasuko sa hingaping pagnegosyo sa pagsimba sa iyang Amahan, si Jehova nga Diyos. Busa, sa dakong kasibot, iyang gipang-abog kadtong nanagpamalit ug nanagpamaligya diha sa templo. Dayon iyang gipanglintuwad ang mga lamesa sa hakog nga mga tigpailis ug salapi ug ang mga bangko niadtong namaligyag mga salampati. “Nahisulat kini,” si Jesus miingon, “‘Ang akong balay tawgon nga balay ampoanan,’ apan ginahimo ninyo kining usa ka langob sa mga tulisan.”—Mateo 21:12, 13.
Ang pangulong mga saserdote, ang mga eskriba, ug ang mga kadagkoan naglagot sa mga lihok ug pagpanudlo ni Jesus sa publiko. Pagkadako gayod kaayo sa ilang tinguha sa pagpatay kaniya! Apan napugngan sila sa panon sa mga tawo tungod kay ang mga tawo nahibulong sa pagpanudlo ni Jesus ug sila padayon nga “midukot kaniya aron sa pagpaminaw kaniya.” (Lucas 19:47, 48) Samtang nagkakilumkilom na, si Jesus ug ang iyang mga kauban malipayong nanglakaw balik sa Betania alang sa maayong pagpahulay sa gabii.
Nisan 11
Sayo na sa kabuntagon, ug si Jesus ug ang iyang mga tinun-an nakaagi na sa Bukid sa mga Olibo ngadto sa Jerusalem. Sa dihang sila nakaabot sa templo, ang pangulo sa mga saserdote ug ang ubang mga ansiyano dalidaling mikomprontar kang Jesus. Lab-as pa sa ilang mga hunahuna ang iyang gihimo batok sa mga tigpailis ug salapi ug sa mga negosyante diha sa templo. Ang iyang mga kaaway masilagong nangutana: “Pinaagi ba sa unsang awtoridad nga ikaw nagabuhat niining mga butanga? Ug kinsay naghatag kanimo niini nga awtoridad?” “Ako, usab, mangutana kaninyo ug usa ka butang,” si Jesus mitubag. “Kon inyo kining isulti kanako, sultihan ko usab kamo kon pinaagi sa unsang awtoridad nga ginabuhat ko kining mga butanga: Ang bawtismo ni Juan, gikan ba kadto sa unsang tinubdan? Gikan sa langit o gikan sa mga tawo?” Nagtapok, ang mga kaaway nangatarongan: “Kon kita moingon, ‘Gikan sa langit,’ siya moingon kanato, ‘Nan, nganong wala man ninyo siya tuohi?’ Apan, kon kita moingon, ‘Gikan sa mga tawo,’ anaa ang panon sa katawhan nga atong kahadlokan, kay silang tanan nagaila man kang Juan ingong usa ka propeta.” Nasagmuyo, sila mahinayng mitubag: “Wala kami mahibalo.” Si Jesus kalmadong mitubag: “Dili ko usab isulti kaninyo kon pinaagi sa unsang awtoridad ako nagabuhat niining mga butanga.”—Mateo 21:23-27.
Ang mga kaaway ni Jesus karon naningkamot sa pagbitik kaniya aron makasultig butang nga sila may katarongan sa pagdakop kaniya. “Subay ba sa balaod,” sila nangutana, “nga mobayad ug kada-ulo nga buhis ngadto kang Cesar o dili?” “Pakitai ako ug sensilyo,” mitubag si Jesus. Siya nangutana: “Kang kinsa bang dagway ug mga kinulit kini?” “Kang Cesar,” sila miingon. Nagpalibog kanila, klaro kaayong misulti si Jesus aron silang tanan makadungog: “Busa, ibayad ang mga butang ni Cesar ngadto kang Cesar, apan ang mga butang sa Diyos ngadto sa Diyos.”—Mateo 22:15-22.
Kay napahilom ang iyang mga kaaway sa dili-ikalalis nga mga pangatarongan, puwersadong gipadayag ni Jesus karon ang iyang pagsupak atubangan sa panon sa mga tawo ug sa iyang mga tinun-an. Pamati samtang maisogon niyang gisaway ang mga eskriba ug mga Pariseo. “Ayaw pagbuhat sumala sa ilang mga buhat,” siya miingon, “kay sila nagapanulti apan dili mohimo.” Sa maisogon, iyang gipahayag ang sunodsunod nga mga kaalaotan diha kanila, nagpaila kanila ingong buta nga mga giya ug mga salingkapaw. “Mga halas, kaliwat sa mga bitin,” miingon si Jesus, “unsaon ba ninyo pagkalagiw gikan sa paghukom sa Gehenna?”—Mateo 23:1-33.
Kining mahapdos nga mga pagsaway wala magkahulogan nga buta si Jesus sa maayong mga hiyas sa uban. Sa ulahi, iyang nakita ang mga tawo nga nanghulog ug salapi diha sa mga panudlanan sa bahandi sa templo. Pagkamakapatandog ang pagtan-aw sa usa ka kabos nga babayeng balo nga naghulog sa iyang tanang kahinguhaan sa pagkinabuhi—duha ka gagmayng mga sensilyo nga kubos kaayog bili! Uban sa mainitong apresasyon, si Jesus miingon nga, sa tinuod, siya nakahulog ug mas labaw pa kay sa tanang dagkong mga amot nga “gikan sa ilang mga sobra.” Sa iyang malulotong kahangawa, mapabilhon gayod si Jesus sa bisan unsay arang nga mahimo sa tawo.—Lucas 21:1-4.
Si Jesus karon mibiya sa templo sa kataposang higayon. Ang uban sa iyang mga tinun-an nagsultihanay mahitungod sa katahom niini, nga kini ‘gidayandayanan ug maanindot nga mga bato ug sa napahinungod nga mga butang.’ Sa ilang kahibulong, si Jesus mitubag: “Moabot ang mga adlaw diin walay bato nga magpabilin dinhi nga napatong sa usa ka bato ug dili pagatumpagon.” (Lucas 21:5, 6) Samtang ang mga apostoles misunod kang Jesus sa paggawas sa naghuot nga siyudad, sila nahibulong kon unsay buot niyang ipasabot.
Buweno, wala magdugay sa ulahi si Jesus ug ang iyang mga apostoles nanglingkod ug nagpahimulos sa kalinaw ug kahilom sa Bukid sa mga Olibo. Samtang naghinan-aw sila sa matahom nga talan-awon sa Jerusalem ug sa templo, si Pedro, Santiago, Juan, ug Andres nangayog katin-awan bahin sa makakurat nga tagna ni Jesus. “Sultihi kami,” sila miingon, “Kanus-a man kining mga butanga mahitabo, ug unsa man unya ang ilhanan sa imong pagkaanaa ug sa katiklopan sa sistema sa mga butang?”—Mateo 24:3; Marcos 13:3, 4.
Sa pagtubag ang Dakong Magtutudlo naghatag ug tinuod gayod nga talagsaong tagna. Siya nagtagna ug daghang gubat, mga linog, kakulang sa pagkaon, ug kamatay. Si Jesus usab nagtagna nga ang maayong balita sa Gingharian igawali sa tibuok yuta. “Unya,” siya nagpasidaan, “aduna unyay dakong kasakitan ingon nianang wala pa mahitabo sukad sa sinugdan sa kalibotan hangtod karon, dili, ni mahitabo pa pag-usab.”—Mateo 24:7, 14, 21; Lucas 21:10, 11.
Ang upat ka apostoles namati pag-ayo samtang si Jesus naghisgot sa ubang mga bahin sa ‘ilhanan sa iyang pagkaanaa.’ Iyang gipasiugda ang panginahanglan nga “padayong magbantay.” Ngano? “Tungod kay,” siya nag-ingon, “wala kamo mahibalo kon sa unsang adlawa moabot ang inyong Ginoo.”—Mateo 24:42; Marcos 13:33, 35, 37.
Usa kini ka halandomong adlaw alang kang Jesus ug sa iyang mga apostoles. Kini, sa pagkamatuod, mao ang kataposang adlaw sa publikong pagministeryo ni Jesus una pa sa iyang pagdakop, paghusay, ug pagpatay. Sanglit nagkahalawom na ang gabii, sila nagsugod sa pagbaktas pauli nga nanglaktod diha sa bungtod paingon sa Betania.
Nisan 12 ug 13
Si Jesus nagpalabay sa Nisan 12 nga malinawon uban sa iyang mga tinun-an. Iyang naamgohan nga ang mga lider sa relihiyon naglungotlungot sa pagpatay kaniya, ug dili niya buot nga mabalda nila ang iyang pagsaulog sa Paskuwa sa pagkasunod gabii. (Marcos 14:1, 2) Sa pagkasunod adlaw, sa Nisan 13, ang mga tawo puliki sa paghimo sa kataposang mga kahikayan alang sa Paskuwa. Sayo nianang hapona, gipadala ni Jesus si Pedro ug Juan sa pag-andam sa Paskuwa alang kanila diha sa usa ka itaas nga lawak sa Jerusalem. (Marcos 14:12-16; Lucas 22:8) Sa hapit nang mosalop ang adlaw, si Jesus ug ang ubang napulo pa ka apostoles nagtigom didto alang sa ilang kataposang pagsaulog sa Paskuwa.
Nisan 14, Human sa Pagsalop sa Adlaw
Mikilumkilom na ang Jerusalem samtang ang takdol nga bulan misubang ibabaw sa Bukid sa mga Olibo. Diha sa usa ka dako sinangkapan nga lawak, si Jesus ug ang 12 nag-irag nga nanglingkod diha sa naandam nga lamesa. “Akong gitinguhag dako ang pagkaon niining paskuwa uban kaninyo sa dili pa ako mag-antos,” siya miingon. (Lucas 22:14, 15) Unya nahibulong ang mga apostoles sa pagtan-aw kang Jesus nga mitindog ug nagbutang sa iyang pang-ibabaw sa sapot diha sa usa ka kilid. Mikuhag tualya ug usa ka plangganang tubig, nagsugod siya sa paghugas sa ilang mga tiil. Pagkahalandomong leksiyon sa mapainubsanong pag-alagad!—Juan 13:2-15.
Apan, si Jesus nahibalo nga usa niining mga tawhana—si Judas Iskariote—nakahikay na sa pagbudhi kaniya ngadto sa mga lider sa relihiyon. Masabot, siya naguol kaayo. “Usa kaninyo magbudhi kanako,” siya mibutyag. Nasubo kaayo ang mga apostoles niini. (Mateo 26:21, 22) Human sa pagsaulog sa Paskuwa, gisultihan ni Jesus si Judas: “Unsay imong ginabuhat himoang mas dali.”—Juan 13:27.
Sa nakalakaw na si Judas, gisugdan ni Jesus ang usa ka pangaon sa pagsaulog sa iyang umaabot nga kamatayon. Siya mikuhag tinapay nga walay lebadura, nagpasalamat diha sa pag-ampo, nagpikas niana, ug gisugo ang 11 sa pagkaon. “Kini nagakahulogan sa akong lawas,” siya miingon, “nga igahatag alang kaninyo. Padayong buhata kini sa paghandom kanako.” Dayon siya mikuhag kopa sa pula nga bino. Human nga nakapasalamat, iyang gipasa ang kopa ngadto kanila, gisultihan sila sa pag-inom gikan niini. Si Jesus midugang: “Kini nagakahulogan sa akong ‘dugo sa kasabotan,’ nga igabubo alang sa daghan sa kapasayloan sa mga sala.”—Lucas 22:19, 20; Mateo 26:26-28.
Sa panahon niadtong hinungdanong gabii, gitudloan ni Jesus ang iyang matinumanong mga apostoles ug daghang hamiling mga leksiyon, ug lakip niini mao ang importansiya sa inigsoong gugma. (Juan 13:34, 35) Iyang gipasaligan sila nga sila makadawat ug “magtatabang,” ang balaang espiritu. Magpahinumdom kini kanila sa tanang butang nga iyang gisulti kanila. (Juan 14:26) Sa ulahi nianang gabhiona, dayag nga nadasig gayod sila pag-ayo sa pagkadungog kang Jesus nga tim-os nga nag-ampo alang kanila. (Juan, kapitulo 17) Human makaawit ug mga alawiton sa pagdayeg, migawas sila sa lawak sa itaas ug misunod kang Jesus ngadto sa mabugnawng hangin sa lalom nga kagabhion.
Mitabok sa Walog sa Kidron, si Jesus ug ang iyang mga apostoles nangadto sa usa sa ilang paboritong mga lugar, ang tanaman sa Getsemane. (Juan 18:1, 2) Samtang naghulat ang iyang mga apostoles, si Jesus nagpalayo ug diyutay aron sa pag-ampo. Ang iyang emosyonal nga kalisod dili ikahubit sa mga pulong samtang kinasingkasing siya nga nangaliyupo sa Diyos nga nangayog tabang. (Lucas 22:44) Ang paghunahuna mismo sa pasipala nga mahan-ok diha sa iyang minahal nga langitnong Amahan kon siya mapakyas hilabihan ka makapasakit.
Halos wala pa makatapos si Jesus sa pag-ampo sa dihang miabot si Judas Iskariote uban sa panon sa mga tawo nga nagdalag mga espada, mga puspos, ug mga sulo. “Maayong adlaw, Rabbi!” miingon si Judas, nga malulotong gihalokan si Jesus. Mao kini ang signal alang sa mga lalaki sa pagdakop kang Jesus. Sa kalit, gihulbot ni Pedro ang iyang espada ug gitigbas ang usa ka dalunggan sa ulipon sa hataas nga saserdote. “Ibalik ang imong espada sa nahimutangan niini,” miingon si Jesus samtang iyang giayo ang dalunggan sa tawo. “Ang tanang mogamit sa espada mamatay pinaagi sa espada.”—Mateo 26:47-52.
Kalit nga nahitabo ang tanan! Si Jesus gidakop ug gigapos. Sa kahadlok ug sa kaguliyang, gibiyaan sa mga apostoles ang ilang Agalon ug mikalagiw. Si Jesus gidala ngadto kang Anas, ang hataas nga saserdote kanhi. Dayon gidala siya ngadto kang Caifas, ang hataas nga saserdote niadtong higayona, aron pagahusayon. Sa sayong mga oras sa kabuntagon, bakak nga gisumbong si Jesus sa Sanhedrin ug pasipala. Sunod, gipadala siya ni Caifas ngadto sa Romanong gobernador nga si Poncio Pilato. Iyang gipadala si Jesus kang Herodes Antipas, ang magmamando sa Galilea. Gibugalbugalan ni Herodes ug sa iyang mga guwardiya si Jesus. Dayon gipadala siya ug balik ngadto kang Pilato. Ang pagkawalay-sala ni Jesus gipamatud-an ni Pilato. Apan gipugos siya sa Hudiyohanong mga lider sa relihiyon sa pagsilot kang Jesus ug kamatayon. Human sa grabeng berbal ug pisikal nga pag-abuso, si Jesus gidala ngadto sa Golgotha diin siya walay-kaluoy nga gilansang sa sakitanang estaka ug nag-antos sa usa ka masakit kaayong kamatayon.—Marcos 14:50–15:39; Lucas 23:4-25.
Kinadak-an unta nga katalagman sa kasaysayan kon ang kamatayon ni Jesus nagdalag dumalayong kataposan sa iyang kinabuhi. Makapalipay, dili mao kana ang nahitabo. Sa Nisan 16, 33 K.P., nahibulong ang iyang mga tinun-an sa pagkakaplag nga siya gibanhaw gikan sa mga patay. Sa ulahi, kapin sa 500 ka tawo ang nakapamatuod nga si Jesus nabuhi pag-usab. Ug 40 ka adlaw human sa iyang pagkabanhaw, usa ka pundok sa matinumanong mga sumusunod nakakita kaniya nga mikayab sa langit.—Buhat 1:9-11; 1 Corinto 15:3-8.
Ang Kinabuhi ni Jesus ug Ikaw
Sa unsang paagi apektado ka niini—sa pagkamatuod, kitang tanan? Buweno, ang ministeryo, kamatayon, ug pagkabanhaw ni Jesus nagbayaw kang Jehova nga Diyos ug hinungdanon sa katumanan sa Iyang dakong katuyoan. (Colosas 1:18-20) Kini hinungdanon kanato sa pagkaagi nga mapasaylo ang atong mga sala pinasukad sa halad ni Jesus ug sa ingon makabaton ug personal nga relasyon uban kang Jehova nga Diyos.—Juan 14:6; 1 Juan 2:1, 2.
Bisan ang mga patay apektado. Ang pagkabanhaw ni Jesus nagbukas sa dalan sa pagpabalik kanila sa kinabuhi diha sa gisaad sa Diyos nga Paraisong yuta. (Lucas 23:39-43; 1 Corinto 15:20-22) Kon buot ka pang mahibalo bahin sa maong mga butang, among gidapit kamo sa pagtambong sa Memoryal sa kamatayon ni Kristo sa Abril 11, 1998, sa Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova sa imong dapit.