Gitahod ba Nimo ang Ilang Dignidad?

GIPANGSIKOP nga samag mga mananap ug gipangkarga diha sa sobrang kahugaw ug kabaho, ang lumad nga mga Aprikano gipangdala nga samag mga kargamento ngadto sa kayutaan sa Amerika. Labing menos katunga kanila gidahom nga mamatay bisan una pa makadangat sa ilang destinasyon. Ang mga membro sa pamilya binangis nga gibulag, nga dili na gayod magkita pa pag-usab. Ang patigayon ug ulipon nalakip sa labing mangiob nga mga yugto sa linuog nga pagtratar sa tawo sa iyang isigkatawo. Ang uban pang ingon nianang mga hitabo nahitabo sa dihang ang gamhanang mga mamimihag mabangisong nagsakop sa way-panalipod nga mga lumad.

Ang paglangkat sa dignidad sa usa ka tawo mahimong mas bangis pa kay sa pagpahamtang ug mga sukmag sa lawas. Makadaot kini sa tawhanong kinaiyahan. Bisan tuod ang pagpangulipon gihanaw na sa kadaghanang kayutaan, ang pagpahuyang sa tawhanong dignidad nagpadayon, tingali sa mas malipatlipatong mga dagway.

Ang matuod nga mga Kristohanon, sa laing bahin, maningkamot sa pagtuman sa pagmaymay ni Jesu-Kristo sa ‘paghigugma sa ilang silingan sama sa ilang kaugalingon.’ Busa, suknaon nila ang ilang kaugalingon, ‘Gitahod ko ba ang personal nga dignidad sa uban?’​—Lucas 10:27.

Dignidad Gipasundayag

Ang dignidad, sumala sa usa ka diksiyonaryo, maoy usa ka hiyas o kahimtang sa pagkahimong takos, gipasidunggan, o gitamod. Pagkatukmang paghulagway sa kahimtang sa Unibersal nga Soberano, si Jehova nga Diyos! Sa pagkatinuod, ang Kasulatan sublisubling naglangkit kang Jehova ug sa iyang soberanya uban sa dignidad. Si Moises, Isaias, Ezequiel, Daniel, si apostol Juan, ug ang uban pa nakapribilehiyo nga nahatagag dinasig nga mga panan-awon sa Labing Hataas ug sa iyang langitnong sawang, ug ang ilang kahubitan kanunayng naglarawan sa makalilisang nga kahalangdon ug dignidad. (Exodo 24:​9-​11; Isaias 6:1; Ezequiel 1:​26-​28; Daniel 7:9; Pinadayag 4:​1-3) Sa usa ka pag-ampo sa pagdayeg, si Haring David miingon: “Imo, Oh Jehova, ang pagkadako ug ang pagkagamhanan ug ang himaya ug ang pagkahalangdon ug ang dignidad; kay ang tanan diha sa kalangitan ug kayutaan imo.” (1 Cronicas 29:11) Sa pagkatinuod, walay usang mas takos sa pasidungog ug pagtamod kay kang Jehova nga Diyos mismo.

Sa paglalang sa tawo diha sa iyang dagway ug kasamahan, gitugyan ni Jehova sa mga tawo ang usa ka sukod sa pagkamay-kapuslanan, pagtahod sa kaugalingon, ug dignidad. (Genesis 1:26) Busa, sa atong mga pagpakiglabot sa uban, kinahanglang atong ihatag sa matag tawo ang nahiangayng pasidungog ug pagtahod. Kon atong buhaton kana, kita, sa ingon, nagaila sa Tinubdan sa tawhanong dignidad, si Jehova nga Diyos.​—Salmo 8:​4-9.

Dignidad sa mga Relasyon sa Pamilya

Ilalom sa pagdasig, si apostol Pedro, nga usa ka minyo, nagpahimangno sa Kristohanong mga bana sa paghatag sa ilang mga asawa ug “kadungganan samag ngadto sa usa ka sudlanan nga mas mahuyang.” (1 Pedro 3:7; Mateo 8:​14) “Bisan pa,” mitambag si apostol Pablo, “ang asawa angayng adunay halalom nga pagtahod alang sa iyang bana.” (Efeso 5:​33) Busa, sa kaminyoon, ang pasidungog ug pagtahod alang sa personal nga dignidad sa kapikas sa usa maoy usa ka kinahanglanon sa Bibliya. Sa unsang mga paagi kini ikapakita?

Sama nga ang tubig magpatambok sa nagtubong tanom, ang matinahurong sinultihan ug malulotong mga lihok tali sa bana ug asawa, diha sa publiko ug sa pribado, magpalambo sa ilang suod nga relasyon. Sa kasukwahi, ang hinaras, binabang panginsulto o masakit, makantalitahong mga pulong, ingon sa kanunayng madungog diha sa mga akto sa komedya sa TV, makadaot. Magsugnib kini ug makadaot nga mga pagbati sa pagkawalay-kapuslanan, depresyon, ug kasuko; kini makapahinabo ganig emosyonal nga mga kasakit nga dili daling maayo.

Ang pagtahod sa personal nga dignidad sa uban nagkahulogan usab sa pagdawat kanila kon unsa sila, nga dili mosulay sa pagpahiuyon kanila ngadto sa pipila ka naandang sukdanan o paghimog mapihigong mga pagtanditandi sa uban. Ilabinang hinungdanon kini tali sa mga bana ug mga asawa. Kon walay babag sa komunikasyon ug mga ekspresyon ug walay usang mahadlok nga sawayon o kasab-an, ang kasuod molambo. Sa dihang ang usa ka tawo makalihok nga kinaiyanhon diha sa kaminyoon, nan ang panimalay mahimong dangpanan gikan sa bangis, pintas nga kalibotan sa gawas.

Ang mga bata nailalom sa Kasulatanhong sugo sa pagtahod ug pagsunod sa ilang mga ginikanan. Sa baylo, maayo kon ilhon sa maalamon ug mahigugmaong mga ginikanan ang dignidad sa ilang mga anak. Ang mainitong pagdayeg alang sa maayong panggawi, inubanan sa mapailobong disiplina kon gikinahanglan, dakog mahimo sa pagpatuman sa “mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.” Ang sigeng pagpanaway, pagsinggit, ug pagpanginsulto pinaagig makapaulawng mga termino sama sa “hungog” o “kuwanggol” magpalagot lamang kanila.​—Efeso 6:4.

Usa ka Kristohanong ansiyano ug amahan, nga nagmatutog tulo ka batang lalaki ug tulo ka batang babaye, miingon: “Sa Kingdom Hall, hilom namong gihatag ang gikinahanglang disiplina kutob sa mahimo. Ang hinayng pagsiko o ang hait, mapasidan-ong pagsipat kasagarang igo na. Kon gikinahanglan ang mas bug-at nga disiplina, himoon namo kana nga kamikami lamang sa among balay ug halayo gikan sa ubang kabataan. Karong nanagko na ang mga bata, ang disiplina naglakip sa paghatag sa matag usa ug mahigugmaon, maalamong tambag gikan sa Pulong sa Diyos sumala sa ilang indibiduwal nga mga panginahanglan. Among gipaningkamotang mahuptan ang pagka-kompidensiyal niining personal nga mga butang, busa nagapakitag pagtahod sa katungod sa pribasiya ug dignidad sa matag usa ka bata.”

Dili angayng hikalimtan ang panginahanglan sa maayong pamatasan sa pulong ug panggawi sulod sa pamilya. Ang pagkasuod kinahanglang dili magpugong sa mga pulong sama sa “palihog,” “salamat,” “tabi una,” ug “gikasubo ko.” Ang maayong pamatasan maoy pasukaranan sa paghupot sa kaugalingong dignidad sa usa ug sa pagtahod nianang sa uban.

Diha sa Kristohanong Kongregasyon

“Umari kanako, kamong tanan nga nagabudlay ug nabug-atan, ug ako magapalagsik kaninyo,” matod ni Jesus. (Mateo 11:28) Ang dinaogdaog, ang masub-anon, bisan ang gagmayng kabataan, ang tanan nadani pag-ayo kang Jesus. Sila giyubit sa mapahitas-on ug nagpakamatarong-sa-kaugalingong klero ug mga pangulo sa maong panahon. Apan diha kang Jesus ilang nakaplagan ang usa nga naghatag kanilag dignidad nga angay kanila.

Sa pagsundog kang Jesus, kita usab buot nga mahimong tinubdan sa kahupayan ngadto sa atong mga isigkamagtutuo. Nagkahulogan kini sa pagpangitag mga kahigayonan sa paglig-on kanila pinaagi sa atong sinultihan ug linihokan. Kanunayng tukma nga dagayang mosulti duyog ang maluloton ug positibong mga komento diha sa atong kabildohay. (Roma 1:​11, 12; 1 Tesalonica 5:​11) Atong ikapakita nga kita mahunahunaon sa mga pagbati sa uban pinaagi sa pagkamabinantayon sa atong isulti maingon man sa kon unsaon nato pagsulti kana. (Colosas 4:6) Ang hustong pamesti ug kaugdang diha sa Kristohanong mga tigom magsumbalik-silaw usab sa halalom nga pagtahod alang sa dignidad sa atong Diyos, sa iyang pagsimba, ug sa atong kaubanang mga magsisimba.

Gitahod ni Jesus ang dignidad sa mga tawo bisan sa dihang siya nag-alagad kanila. Wala siya magpabantog sa iyang kaugalingon sa kaalaotan sa uban o pinaagi sa pagpakaulaw kanila. Dihang usa ka sanlahon miduol kaniya nga gustong maayo, wala papahawaa ni Jesus ang tawo ingong hugaw ug dili-takos, ni siya nagpasundayag pinaagig pagpatagad sa iyang kaugalingon. Hinunoa, sa dihang ang sanlahon nagpakiluoy kang Jesus, “Ginoo, kon buot mo lamang, mapahinlo mo ako,” Iyang gipakitaag dignidad ang sanlahon sa pag-ingong, “Buot ko.” (Lucas 5:​12, 13) Pagkanindot gayod sa dihang kita dili lamang motabang niadtong nanginahanglan apan usab mopasalig kanila pag-usab nga sila dili kabug-at apan gikinahanglan ug gihigugma! Ang maulawon, magul-anon, ug baldado sagad nga gikalimtan, gilikayan, o gipakaulawan sa kalibotan. Apan sila angayng makakaplag ug tinuod nga panag-ubanay ug pagkadinawat sa dihang kauban sa ilang Kristohanong mga igsoong lalaki ug babaye. Kinahanglang buhaton nato ang atong bahin nga makatampo niining espirituha.

Gihigugma ni Jesus ang iyang mga sumusunod ingong “mga iyaha” ug “mihigugma kanila hangtod sa kataposan” luyo sa ilang mga kasaypanan ug managkalahing personalidad. (Juan 13:1) Gitan-aw niya ang ilang putling mga kasingkasing ug bug-os-kalag nga debosyon sa iyang Amahan. Sa susama, dili nato hunahunaag daotang mga motibo ang atong kaubang mga magsisimba tungod lamang kay lahi ang ilang paagi sa pagbuhat sa mga butang kay sa atoa o tungod kay ang ilang mga batasan o mga personalidad makapalagot kanato. Ang pagtahod alang sa dignidad sa atong mga igsoon maoy magtukmod kanato sa paghigugma ug pagdawat kanila kon unsa sila, nga nagsalig nga sila usab nahigugma kang Jehova ug nag-alagad kaniya uban ang dalisay nga mga motibo.​—1 Pedro 4:​8-​10.

Ang mga ansiyano, ilabina, angayng magmabinantayon nga dili sila magpahinabog dili-angayng kabalaka kanilang gisalig sa ilang pag-atiman. (1 Pedro 5:​2, 3) Sa dihang makigtagbo uban sa usa ka membro sa kongregasyon nga nakasala, maayong magmahunahunaon ang mga ansiyano nga magmalumo sa ilang mga pulong uban ang kalulot ug konsiderasyon ug likayan ang dili-kinahanglanong pagsuknag makapaulaw nga mga pangutana. (Galacia 6:1) Bisan kon kinahanglanon ang seryosong pagbadlong o disiplina, sila kinahanglang magpadayon sa pagtuboy sa nahiangayng dignidad ug pagtahod sa kaugalingon sa mamumuhat ug daotan.​—1 Timoteo 5:​1, 2.

Pagmentinar sa Personal nga Dignidad

Sanglit gilalang sa larawan ug dagway sa Diyos, atong isumbalik-silaw, kutob sa maarangan, ang kahibulongang mga hiyas sa Diyos​—lakip ang iyang dignidad​—diha sa atong adlaw-adlawng mga kinabuhi. (Genesis 1:26) Sa susama, masabot diha sa sugo nga “higugmaa ang imong silingan sama sa imong kaugalingon” ang panginahanglan sa usa ka timbang nga sukod sa personal nga dignidad ug pagtahod sa kaugalingon. (Mateo 22:39) Ang tinuod mao nga kon buot natong kita tahoron sa uban ug hatagan kitag dignidad, kinahanglang atong ipakita nga kita angayan niana.

Ang hinungdanong bahin sa pagmentinar ug pagtahod sa kaugalingon ug personal nga dignidad mao ang pagmentinar ug hinlong tanlag. Ang nahugawang tanlag ug pagtulisok sa pagkasad-an daling motultol sa mga pagbati sa pagkawalay-kapuslanan, kapakyasan, ug depresyon. Busa, kon ang usa ka tawo nakahimog seryosong sala, kinahanglang himoon dayon niya ang hinanaling mga tikang sa paghinulsol ug mangayog espirituwal nga tabang sa mga ansiyano aron mapahimuslan ang “mga panahon sa pagpalagsik . . . gikan sa persona ni Jehova.” Nalakip sa pangpalagsik mao ang pagpasig-uli sa personal nga dignidad ug pagtahod sa kaugalingon sa usa.​—Buhat 3:19.

Mas maayo usab nga maningkamot kanunay sa pagbantay sa atong nabansay sa Bibliyang tanlag, nga dili magtugot sa bisan unsa sa paghugaw o pagpahuyang niana. Ang pagpugong sa kaugalingon diha sa tanang bahin sa atong adlaw-adlawng kinabuhi​—pagkaon, pag-inom, pangabuhi, paglingawlingaw, pakiglabot sa kaatbang nga sekso​—motabang kanato sa paghupot ug hinlong tanlag ug magpaarang kanato sa pagsumbalik-silaw sa himaya sa Diyos ug dignidad diha sa atong mga kinabuhi.​—1 Corinto 10:31.

Komosta kon dili mamenosan ang pagbati sa pagkasad-an sa atong mga kasaypanan? O unsa na man kon padayong nagsakit ang mga handomanan sa giantos nga mga pangabuso? Kini makapahugno sa atong personal nga dignidad ug magpahinabog grabeng depresyon. Pagkamakapahupay ang mga pulong ni Haring David nga makaplagan sa Salmo 34:18: “Si Jehova haduol niadtong mga masulub-on ug kasingkasing; ug niadtong nagmagul-anon sa espiritu siya nagaluwas”! Si Jehova andam ug buot motabang sa iyang mga alagad sa dihang sila mosagubang sa depresyon ug mga pagbati sa pagkawalay-kapuslanan. Ang pagpangamuyo kaniya duyog ang pagpangayo ug tabang niadtong kuwalipikado sa espirituwal, sama sa Kristohanong mga ginikanan, mga ansiyano, ug ubang mga hamtong diha sa kongregasyon, hinungdanon sa pagpasig-uli sa pagtahod sa kaugalingon ug personal nga dignidad.​—Santiago 5:​13-​15.

Sa laing bahin, angay kitang magbantay sa pag-ila sa kalainan tali sa personal nga dignidad ug pagkamapahitas-on. Ang Kasulatanhong tambag mao nga “dili maghunahunag labaw bahin sa iyang kaugalingon kay sa gikinahanglan nga pagahunahunaon; apan sa paghunahuna sa paaging batonan ang mabuot nga panghunahuna, ang matag usa sumala sa giapod sa Diyos ngadto kaniya nga sukod sa pagtuo.” (Roma 12:3) Bisan tuod tukma ang pag-ugmad ug pagtahod sa kaugalingon, dili nato buot nga pasobrahan ang atong kaugalingong bili o masaypan ang tawhanong dignidad pinaagi sa kahakog ug hilabihang paningkamot nga gihimo sa pipila aron panalipdan ang ilang kadungganan atubangan sa uban.

Oo, ang pagtahod sa dignidad sa uban maoy Kristohanong kinahanglanon. Ang mga membro sa atong pamilya ug ang atong kaubanang mga Kristohanon takos ug angayan sa atong pagtahod, pasidungog, ug pagtamod. Si Jehova naghatag sa matag usa kanato sa usa ka sukod sa dignidad ug dungog nga angay natong ilhon ug huptan. Apan labaw sa tanan, angay natong ugmaron ang halalom nga kataha sa kinalabwang dignidad ug kahalangdon sa atong langitnong Amahan, si Jehova nga Diyos.

[Hulagway sa panid 31]

Makapakitag pagtahod ang mga batan-on alang niadtong mga baldado