Tinuod nga Tabang Alang sa Pamilya
“Makataronganon ang pag-ingon nga dunay krisis sa pamilya sa Amerika. Imposible ang paghimog laing konklusyon gikan sa gidaghanon sa diborsiyo, mga estadistika sa pagkahimugso nga gawas sa kaminyoon, [ug] mga kaso sa pag-abuso sa kapikas ug sa kabataan.”
KINING mga pulonga sa komentarista sa telebisyon sa Tinipong Bansa nga si Tom Brokaw mapadapat sa kadaghanang mga nasod. Unsay ipasabot niini nga krisis?
Sa daghang paagi ang pamilya mao ang paninugdang pundasyon sa katilingban. Kon samok ang pamilya, samok usab ang katilingban. Dugang pa, ang pamilya maoy tinubdan sa emosyonal ug pinansiyal nga suportar sa kabataan. Dinhi ilang makat-onan ang una ug labing hinungdanong mga leksiyon sa kinabuhi. Kon samok ang pamilya, unsay makat-onan sa mga bata? Hain na ang ilang kasegurohan? Unsa unya silang matanga sa mga adulto inigkadagko?
Duna bay bisan unsang tabang alang sa pamilya niining panahon sa krisis? Oo. Ang pamilya maoy usa ka gambalay nga ang Diyos mismo ang nagtukod. (Genesis 1:27, 28) Ug iyang gihatag ang kinahanglanong giya sa pamilya diha sa iyang Pulong, ang Bibliya. (Colosas 3:18-21) Tinuod, dili nato mabag-o ang katilingban sa kinatibuk-an, apan atong ikapadapat ang tambag sa Bibliya sa atong kaugalingong pamilya. Buot ka namong suginlan sa pipila ka tawo nga naghimo niini ug sa maayong mga resulta nga ilang naangkon.
Pagpugong sa Diborsiyo
Sa daghang nasod mga 50 porsiyento sa tanang kaminyoon matapos sa diborsiyo. Kana maoy dakong kapakyasan sa tawhanong mga relasyon! Tinuod, ang daghan nga tungod niining katarongana nangahimong nag-inusarang mga ginikanan nagahimog bayanihong buhat sa pagmatuto sa ilang mga anak. Apan ang kadaghanan mouyon gayod nga mas maayo kon ang magtiayon makasulbad sa ilang mga suliran ug magpabiling mag-uban.
Ang kaminyoon sa usa ka magtiayon sa Solomon Islands nagpadulong sa katalagman. Ang bana, nga anak sa hepe, pintas ug dunay daghang di-maayong mga batasan. Lisod kaayo ang kinabuhi alang sa iyang asawa nga misulay pa gani siya sa paghikog. Dayon, ang bana miuyon sa pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Iyang nakat-onan nga ang bisan kinsa nga buot mopahimuot sa Diyos kinahanglang dili lamang mahibalo kon unsay sayop apan usab “magdumot kon unsay daotan.” (Salmo 97:10) Kana naglakip sa pagdumot sa maong mga butang sama sa pamakak, pangawat, kapintasan, ug paghuboghubog. Gisunod niya kini ug sa wala madugay nakabuntog sa iyang di-maayong mga batasan ug sa iyang pintas nga temperamento. Ang iyang asawa nahibulong sa kausaban, ug miuswag pag-ayo ang ilang kaminyoon, sa tabang sa impluwensiya sa Pulong sa Diyos.
Sa Habagatang Aprika usa ka babaye nga usa sa mga Saksi ni Jehova nakadungog nga ang iyang amo ug ang bana sa iyang amo naghunahuna sa pagdiborsiyo. Ang Saksi nakigsulti sa iyang amo bahin sa panglantaw sa Diyos sa kaminyoon ug gipakita kaniya ang libro nga nag-ulohang Ang Sekreto sa Kalipay sa Pamilya. Kining libroha, nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova, nagpakita sa mga prinsipyo sa Bibliya nga mapadapat sa kaminyoon, nga ilabinang nagpasiugda kon sa unsang paagi ang Bibliya makatabang sa mga magtiayon sa pagsulbad sa mga suliran. Gibasa sa amo ug sa iyang bana ang libro ug sinserong misulay sa pagpadapat sa tambag sa Bibliya nga gipresentar niini. Ingong resulta, sila nakahukom nga dili na magdiborsiyo—lain pang kaminyoon nga naluwas pinaagi sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya.
Lainlaig Relihiyon
Unsa na man ang bahin sa kaminyoon diin ang mga magtiayon dunay lainlaig relihiyon? Matinud-anong nagtambag ang Bibliya sa mga Kristohanon sa pagminyo ‘diha lamang sa Ginoo.’ (1 Corinto 7:39) Apan, usahay ang kapikas sa kaminyoon mag-usab ug relihiyon. Kinahanglan bang mao na kana ang kataposan sa kaminyoon? Dili gayod.
Sa Botswana usa ka babaye nga bag-o lang nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova gisukna kon sa unsang paagi ang iyang bag-ong pagtuo nakapausab kaniya. Iyang gihangyo ang iyang bana sa pagtubag alang kaniya, ug kini maoy gisulti sa bana: “Sukad nga ang akong asawa nahimong usa sa mga Saksi ni Jehova, nakita ko ang daghang positibong mga kausaban diha kaniya. Karon duna na siyay mahilomon, maalamong kusog nga wala kaniya kaniadto. Aduna siyay kusog ug kombiksiyon sa paghunong sa pagpanigarilyo, usa ka sayop nga dili gihapon nako mabuntog. Ang akong asawa nahimong mas mahigugmaon ug mabination sa akong mga anak ug kanako, maingon man sa uban. Mas matugoton siya, ilabina sa mga bata. Nakita ko siyang naggahin ug panahon sa iyang ministeryo, nga naningkamot sa pagtabang sa uban sa pagpauswag sa ilang mga kinabuhi. Nakamatikod usab ako ug positibong mga kausaban sa akong kaugalingon. Ako nagtuo nga sa kinatibuk-an kini maoy tungod sa iyang panig-ingnan.” Pagkamaayong epekto ang nahimo sa mga prinsipyo sa Bibliya niining kaminyoona! Daghang dili Saksi mikomentog susama niana bahin sa ilang Saksi nga mga kapikas.
Sa Dihang ang Amahan Magpasagad sa Iyang mga Kaakohan
Ang relasyon tali sa usa ka amahan ug iyang mga anak maoy usa ka yawi sa pagtukod ug lig-ong mga pamilya. Ang apostol Pablo mitambag: “Kamong mga amahan, ayawg palagota ang inyong mga anak, kundili padayong matutoa sila diha sa disiplina ug mapasiboong pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.” (Efeso 6:4) Busa, masabot nga ang artikulo sa The Wilson Quarterly mibasol sa daghang suliran sa katilingban diha sa mga amahan nga wala magtuman sa ilang papel. Ang artikulo miingon: “Tali sa 1960 ug 1990, ang porsiyento sa mga batang nagkinabuhing bulag sa ilang pursosong mga amahan milabaw pa sa doble . . . Ang pag-us-os sa pagkaamahan maoy usa ka dakong puwersa luyo sa daghan sa labing makapatugaw nga mga suliran nga naghampak sa Amerikanhong katilingban.”
Nagpasabot ba kini nga ang mga anak kansang mga amahan wala maggiya kanila mopadulong gayod sa kapakyasan? Dili. Ang salmista sa karaan miingon: “Kon ang akong amahan ug ang akong inahan mobiya kanako, bisan si Jehova mismo mosapnay kanako.” (Salmo 27:10) Usa ka nuybe anyos nga batang lalaki sa Thailand nakapamatuod niini. Nawad-an siya sa iyang inahan sa bata pa siya, ug ang iyang amahan, nga walay gusto kaniya, nagbilin kaniya uban sa iyang apohang babaye. Mibating wala kinahanglana ug wala higugmaa, ang bata rebelyoso ug nakaangkon sa reputasyon nga usa ka maldito. Gihulga pa gani niya ang iyang apohang babaye. Duha ka bug-os panahong ebanghelisador sa mga Saksi ni Jehova, nakamatikod nga kanunay siyang nagtindog sa gawas sa lokal nga Kingdom Hall, usa ka adlaw niana midapit kaniya ngadto sa ilang pinuy-anan.
Ilang gisuginlan siya bahin sa Diyos—nga Siya, sama sa usa ka amahan, naghigugma sa iyang mga anak. Gisulti usab nila ang bahin sa yutan-ong Paraiso nga gisaad sa Diyos sa matinumanong mga tawo. (Pinadayag 21:3, 4) Kining tanan nakadasig sa batang lalaki, ug mibalik siya kada adlaw aron sa pagkat-on ug dugang. Giingnan siya sa mga Saksi nga angay siyang mohunong sa pagkamaldito kon buot gayod niya nga ang Diyos mahimong iyang Amahan. Uyon kini sa mga pulong ni Pablo ngadto sa mga taga-Roma: “Kutob sa nagaagad kaninyo, magmadaiton sa tanang tawo.” (Roma 12:18) Kinahanglan usab niyang tagdon sa malulotong paagi ang iyang apohang babaye. (1 Timoteo 5:1, 2) Sa wala madugay, iyang gituman ang mga prinsipyo sa Bibliya—sa walay duhaduha nagpalambo pag-ayo sa iyang pamilyahanong kinabuhi uban sa iyang apohang babaye. (Galacia 5:22, 23) Ang mga silingan nakadayeg pag-ayo sa mga kausaban nga ilang namatikdan diha kaniya nga buot nilang ang ilang mga anak magtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova!
Usa ka Makigdaitong Espiritu
Ang apostol Pablo misulat ngadto sa mga taga-Colosas: “Isul-ob sa inyong kaugalingon ang gugma, kay kini usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa. Usab, pagamha ang kalinaw sa Kristo diha sa inyong mga kasingkasing.” (Colosas 3:14, 15) Ang makigdaitong espiritu ug kinasingkasing nga gugma magbugkos gayod sa usa ka pamilya. Ug mag-ayo kini sa dugay nang pagkabahinbahin sa pamilya. Si Rukia, nga nanimuyo sa Albania, wala makigsulti sa iyang igsoong lalaki sa kapin na sa 17 ka tuig tungod sa di-pagsinabtanay diha sa pamilya. Sa dihang siya nagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova, iyang nakat-onan nga ang matag alagad sa Diyos giawhag sa pag-ugmad sa pakigdait ngadto sa uban. “Ipapangita kaniya ang pakigdait ug pangagpason kini.”—1 Pedro 3:11.
Nakaamgo si Rukia nga kinahanglang makigdait siya sa iyang igsoong lalaki. Nag-ampo siya sa tibuok gabii, ug sa pagkabuntag, nga gikulbaan pag-ayo, siya miadto sa balay sa iyang igsoon. Giablihan sa pag-umangkon ni Rukia ang pultahan ug misukna sa katingala: “Nag-unsa ka dinhi?” Si Rukia malumong mihangyo sa pagpakigkita sa iyang igsoon, nagsaysay nga buot siyang makigdait kaniya. Ngano? Tungod kay nakaamgo siya karon nga kini maoy kabubut-on sa Diyos. Mauyonon ang iyang igsoon, ug ang ilang pag-uliay napuno sa mga gakos ug mga luha sa kalipay—usa ka pamilyang nagkauliay tungod sa pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya.
Daotang Panagkauban
“Karong adlawa, ang kasagarang bata motan-awg pito ka oras sa telebisyon matag adlaw. Inigkahuman na sa elementarya nakakita na siyag kapin sa walo ka libong pagbuno ug usa ka gatos ka libong buhat sa kapintasan.” Mao kanay giingon sa librong The 7 Habits of Highly Effective Families. Unsay epekto sa maong pagkaladlad diha sa bata? Ang “mga eksperto” wala magkauyonay sa ilang kaugalingon bahin niana, apan ang Bibliya kusganong nagpasidaan batok sa daotang panagkauban. Kini nag-ingon, pananglitan: “Siya nga dunay pakiglabot sa mga hungog mosangpot sa kadaot.” (Proverbio 13:20) Kini usab nag-ingon: “Ang daotang pakig-uban nagadaot sa mapuslanong mga batasan.” (1 Corinto 15:33) Ang pamilyahanong kinabuhi molambo kon maalamon natong lantawon kining prinsipyoha nga mapadapat gayod kon kaha ang daotang panagkauban maoy personal nga pakig-uban sa mga tawo o diha sa programa sa telebisyon.
Usa ka inahan sa Luxembourg nagtuon sa Bibliya uban sa usa sa mga Saksi ni Jehova. Usa ka adlaw niana iyang giingnan ang Saksi nga sa magabii ang iyang duha ka anak nga babaye nga may pito ug walo ka tuig ang panuigon palaaway kaayo ug agresibo. Ang Saksi misukna kon unsay ginahimo sa mga babaye panahon sa kagabhion. Ang inahan miingon nga sila nanan-aw ug telebisyon samtang siya naghinlo sa kosina. Unsang mga programaha? “Aw, mga salidang karton,” tubag sa inahan. Sa dihang gihisgotan sa iyang bisita nga ang maong mga programa kasagarang mapintas, ang inahan sa mga babaye misaad sa pagpaniid kanila.
Pagkasunod adlaw mismo, mitaho ang inahan nga siya nakugang sa mga salidang karton nga gitan-aw sa iyang mga anak nga babaye. Naghulagway kini sa hinandurawng mga mangtas gikan sa kawanangan nga mapintasong naglaglag sa tanang butang nga ilang maagian. Iyang gisaysay sa iyang mga anak nga babaye nga gidumtan ni Jehova ang kapintasan ug dili malipay sa dihang kita motan-aw sa maong kabangis. (Salmo 11:5) Ang mga babaye, nga buot mopahimuot kang Jehova, miuyon nga magdrowing ug magdibuho inay motan-aw ug telebisyon. Dihadiha, ang ilang agresibong panggawi nausab, ug ang atmospera sa pamilya milambo.
Kini maoy pipila lamang ka pananglitan sa pagpakita nga ang pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya magpalambo sa pamilyahanong kinabuhi. Ang tambag sa Bibliya nagkobre sa tanang matang sa mga kahimtang. Kini tinuod ug dunay puwersadong epekto alang sa ikaayo. (Hebreohanon 4:12) Sa dihang ang mga tawo magtuon sa Bibliya ug sinserong mosulay sa pagpadapat sa ginasulti niini, ang mga pamilya mapalig-on, ang mga personalidad mapalambo, ug ang mga kasaypanan malikayan. Bisan kon usa lamang ka membro sa pamilya ang mosunod sa tambag sa Diyos, ang mga kahimtang moarang-arang. Sa pagkatinuod, diha sa tanang bahin sa kinabuhi, kinahanglang atong lantawon ang Pulong sa Diyos sama sa salmista nga misulat: “Ang imong pulong maoy lamparahan sa akong mga tiil, ug kahayag sa akong alagianan.”—Salmo 119:105.
[Hulagway sa panid 5]
Ang mga suliran sa pamilya nasulbad pinaagi sa pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya