TAGOANGKAN

Usa ka sangkap sa babaye diin ang bata ginapakaon ug motubo una pa ipanganak. Si Jehova mao ang Maglalalang sa tagoangkan (Gen 2:22), ug siya mao ang Usa nga makahimo niini nga mabungahon (Gen 29:31; 30:22; 49:25) o dili mabungahon. (Gen 20:18) Ang tagoangkan ni Sara ‘patay’ na, o dili na makapanganak, sa dihang gipasig-uli ni Jehova ang katakos sa pagpanganak nganha kaniya. (Rom 4:19; Gen 18:​11, 12; 21:1-3) Gipunting sa Bibliya nga si Jehova mao ang anam-anam nga naghulma sa binhi sulod sa tagoangkan, nga nagpakita nga ang disenyo sa tawo sulod sa tagoangkan maoy sumala sa sumbanan sa Diyos ug dili pinaagig sulagma o ebolusyon. (Job 31:15; itandi ang Job 10:8; Sal 139:13-16; Isa 45:9.) Ang tagoangkan espesipikong gilalang alang sa pagsanay sa rasa, ug ang “pinugngan nga tagoangkan” gitala ingong usa sa upat ka butang nga wala moingon: “Igo na!”​—Pr 30:​15, 16.

Sanglit ang tagoangkan nahimutang sa bahin sa lawas nga nailhan ingong tiyan, ang Hebreohanong pulong alang sa “tiyan” sagad gigamit nga pangunang nagtumong sa tagoangkan, sama sa Genesis 25:23; Deuteronomio 7:13; Salmo 127:3.​—Tan-awa ang TIYAN.

Ang Diyos, ingong Tigdisenyo sa tagoangkan, tukmang makakita usab kon unsay naporma sa sulod niini. Siya makabasa sa mga kinaiya nga gihulma diha sa wala pa matawo nga bata ug makatino kon unsay buot Niyang himoon alang sa maong indibiduwal, kon kini buot Niya.​—Jer 1:5; Luc 1:15; itandi ang Rom 9:10-13.

Si Jehova nagsugo sa Israel: “Balaana kanako ang matag panganay nga lalaki nga nagabukas sa matag tagoangkan taliwala sa mga anak sa Israel, taliwala sa mga tawo ug sa mga mananap. Kini akoa.” (Ex 13:2) Sa mga tawong gipanganak, kini may kalabotan sa unang anak nga lalaki sa amahan.​—Tan-awa ang PANGANAY.

Gipatin-aw ni Jesus nga ang iyang inahan nga si Maria dili angayng pasidunggan nga labaw sa uban nga nag-alagad sa Diyos. Sa usa ka higayon samtang siya nanudlo, may usa ka babaye nga misinggit: “Malipayon ang tagoangkan nga nagsabak kanimo ug ang mga suso nga imong gisusohan!” Si Jesus mitubag: “Dili, hinuon, Malipayon kadtong nagapatalinghog sa pulong sa Diyos ug nagasunod niini!” (Luc 11:​27, 28) Sa ulahi, sa dihang gidala si Jesus aron papas-anon sa estaka sa pagsakit, siya nagtagna mahitungod sa umaabot nga pagkalaglag sa Jerusalem, ug giingnan ang mga babayeng nanghilak tungod kaniya nga ang mga adlaw moabot diin ang katawhan moingon: “Malipayon ang mga babayeng apuli, ug ang mga tagoangkan nga wala manganak.” (Luc 23:27-29) Kini natuman niadtong 70 K.P. sa dihang kapin sa usa ka milyong Hudiyo, lakip ang mga kabataan, ang nangamatay ug libolibo ang gidalang binihag, aron ibaligya ingong ulipon.

Ang Hudiyong magmamando ug Pariseo nga si Nicodemo, sa pagkadungog sa gipamulong ni Jesus nga “Gawas kon ang usa ipanganak pag-usab, dili siya makakita sa gingharian sa Diyos,” nangutana: “Sa unsang paagi . . . ? Siya dili makasulod sa tagoangkan sa iyang inahan sa ikaduhang higayon ug ipanganak, dili ba?” Dayon gipatin-aw ni Jesus nga kining bag-o nga pagkatawo mahitabo dili pinaagi sa tawhanong tagoangkan kondili pinaagi “sa tubig ug sa espiritu.”​—Ju 3:1-8.

Mahulagwayong Paggamit. Ang “tagoangkan” usahay gigamit sa pagtumong sa tinubdan sa usa ka butang. Sa paghisgot bahin sa mga buhat sa paglalang labot sa yuta, si Jehova naghisgot bahin sa dagat ingong misugwak “gikan sa tagoangkan.” (Job 38:8) Si Jehova miingon sa Ginoo ni David nga sa adlaw sa iyang puwersa militar kini siya adunay andam nga mga boluntaryo ‘sama sa mga yamog’ gikan sa “tagoangkan sa kaadlawon” (diin naggikan ang yamog sa kabuntagon).​—Sal 110:1-3.