Puwede ba ang Bibliya sa Bisan Unsang Interpretasyon?

“NAGLAKTAWLAKTAW ka lang diha sa Bibliya, namili sa mga kasulatan nga mohaom sa imong interpretasyon,” reklamo pa sa usa ka babaye ngadto sa usa sa mga Saksi ni Jehova nga miduaw sa iyang pultahan.

Apan ang paghisgot ba sa mga teksto sa nagkalainlaing bahin sa Bibliya sa aktuwal maoy usa ka pamatuod nga ang tawo nagsulay sa pag-interpretar niini aron mohaom sa iyang kaugalingong mga ideya? Ug kon mao, nagkahulogan ba kini nga puwede ang Bibliya sa bisan unsang interpretasyon​—ang kada usa niini husto sama sa uban?

Pasagdi nga ang Awtor Niini ang Mopamatuod

Samtang ang Bibliya dunay usa lamang ka Awtor, si Jehova nga Diyos, kini dunay daghang mga magsusulat. Kining duolan sa 40 ka magsusulat sa Bibliya wala magkasumpaki sa usa ug usa​—nga diin, lain pa, maoy usa ka pamatuod sa pagkaawtor sa Diyos—​apan walay bisan usa ka magsusulat sa Bibliya ang naghisgot ug usa lamang ka ulohan. Busa aron masabtan kon unsay gipamulong sa Awtor sa Bibliya bahin sa usa ka ulohan, hinungdanong tigomon ang tanang kasulatan maylabot sa ulohang ginahisgotan. Mao kini ang gihimo sa Saksi nga gihisgotan sa ibabaw.

Makataronganon ang iyang pagpanukad. Pananglitan, buksi ang imong Bibliya sa Roma kapitulo 9. Dinhi imong makita ang usa ka tagsaong pananglitan sa matinumanong Kristohanong si Pablo nga mihimo usab sa samang butang. Diha niining usa ka kapitulo lamang, mikutlo si Pablo ug 11 ka besis gikan sa ubang mga bahin sa Bibliya. Ang ubang mga kritiko tingali moingon nga kanunayng “naglaktawlaktaw” si Pablo. Nagsugod diha sa unang basahon sa Bibliya, milaktaw siya ngadto sa ika-39 nga basahon, sa wala pa magsugod sa ika-2, sa ika-28, ug sa kataposan, sa ika-23 nga basahon sa Bibliya.a

Sa pagkatinuod, sayop alang kang Pablo ang pagkuha sa kasulatan gawas sa ilang konteksto ug tuison kini aron mohaom sa iyang personal nga mga ideya. Apan dili sad-an si Pablo niini. Tingali ang ubang unang mga Kristohanon sad-an, hinunoa, kay naghisgot man si apostol Pedro bahin sa “mga butang nga malisod sabton, nga ginatuis sa mga walay alamag ug sa mabalhinon ug kinaiya, ingon sa ginabuhat usab nila sa ubang Kasulatan, ngadto sa ilang pagkalaglag.”​—2 Pedro 3:16.

Ang “mga butang nga malisod sabton” dali nga masaypan sa pagsabot. Bisan ang mga sinulat sa iladong mga magsusulat sama kang Shakespeare gisabot sa daghang mga interpretasyon​—sa dayag dili tanan kanila husto. Busa, dili ikahibulong nga matuod usab kini sa Bibliya. Kon buhi pa si Shakespeare, kita makapangutana unta kaniya: “Unsa man gayoy buot nimong ipasabot?” Apan, dili kini posible; ug dili usab posible alang kanato sa pagpangutana sa mga magsusulat sa Bibliya alang sa dugang katin-awan. Makalipay, makapangutana gihapon kita sa Awtor niini, kay siya buhi man! (Salmo 90:1, 2) Ug siya nagsaad sa paghatag sa maong espirituwal nga giya ngadto sa mga tawo sa pagtuo kinsa nagapangayo niini kaniya.​—Lucas 11:9-13; Santiago 1:5, 6.

Samtang didto pa sa Ehipto, nakaila ang matinumanong alagad sa Diyos nga si Jose sa bili sa pagpangayog giya sa Diyos sa dihang gipatawag siya sa pag-interpretar sa damgo nga gihatag sa Diyos sa hari sa Ehipto. “Dili ba iya sa Diyos ang paghubad sa kahulogan?” siya nangutana sayo pa niana. Human nga mihatag si Jose sa hustong interpretasyon, napukaw si Paraon sa pagsulti: “Makakaplag ba kaha kita ug usa ka tawo nga ingon niini nga kaniya anaa ang espiritu sa Diyos?” Ug kang Jose siya miingon: “Tungod kay ang Diyos nagpahibalo kanimo niining tanan, walay bisan kinsa nga buotan ug manggialamon nga sama kanimo.”​—Genesis 40:8; 41:38, 39.

Ang daghang nagkasumpaking mga interpretasyon nga atong nakaplagan karong adlawa taliwala sa ginaingong mga Kristohanon dili sayop sa Awtor sa Bibliya, ug dili usab sayop sa mga magsusulat sa Bibliya. Ingong mga propeta sa Diyos, sila “nagasulti gikan sa Diyos nga gitugyan kanila sa balaang espiritu.” (2 Pedro 1:20, 21) Iya ang sayop sa mga magbabasa sa Bibliya kinsa napakyas sa pagsunod sa mga pagtultol sa espiritu sa Diyos sa pagtugot sa Diyos nga maoy mointerpretar sa iyang kaugalingong Pulong. Ilang gitugotan ang personal nga mga ideya nga maoy motabon sa ilang hunahuna nianang gipamulong sa Awtor sa Bibliya. Magkuha kita ug duha ka pananglitan.

Unsay Silot Alang sa Sala?

Ang ubang mga two gitudloan sa pagtuo nga ang silot sa sala mao ang walay-kataposan may-panimuot nga kasakit diha sa impiyernong-kalayo. Kining mga tawhana tingali mobasa sa Pinadayag 20:10, nga naghisgot bahin sa Yawa nga “gitambog ngadto sa linaw nga kalayo ug asupri,” ug ilang gihatagan kinig interpretasyon nga mosuportar sa ilang mga hunahuna. Sa pagkatinuod, kini wala magkauyon sa Ecclesiastes 9:5, nga nag-ingon nga ang patay “walay kahibalo sa bisan unsa”; ug wala usab kini magkauyon sa Roma 6:23, nga nag-ingon nga “ang bayad sa sala mao ang kamatayon,” dili ang may-panimuot nga kasakit. Lain pa, tingali ang pila mahibulong, dili ba nag-ingon ang Pinadayag 20:10 nga si Satanas (ug, ginaingon, mga tawo nga nalimbongan niya) “sakiton sa adlaw ug sa gabii hangtod sa kahangtoran”?

Sa unang siglo, ang Gregong pulong alang sa “pagsakit”​—dinhi gigamit sa magsusulat sa Bibliya nga si Juan—​dunay linain nga gipasabot. Sanglit ang mga binilanggo gisakit man usahat (bisan pa nga supak kini sa kasugoan sa Diyos), ang mga tigbilanggo nailhang mga magsasakit.

Gipunting kini sa laing magsusulat sa Bibliya sa dihang naghisgot bahin sa usa ka dili-matinumanong ulipon nga kansang agalon “nagtugyan kaniya ngadto sa mga magsasakit, hangtod nga makabayad siya sa tanan niyang utang kaniya.” (Mateo 18:34, King James Version) Nagkomento bahin ning tekstoha, ang The International Standard Bible Encyclopedia nag-ingon: “Tingali ang pagkabilanggo mismo giisip nga ‘pagsakit’ (nga sa tino mao gayod), ug ang kahulotan sa ‘mga magsasakit’ walay lain kondili ang mga tigbilanggo.”

Busa atong nakita nga pinaagi sa pagtandi sa mga kasulatan ug sa pagpalandong sa ilang kahulogan diha sa mga pinulongan nga gisulat ang Bibliya, posible ang pagkadangay sa usa ka interpretasyon nga magkauyon sa nahibilin sa Bibliya. Libre gikan sa gihunahuna nang daang mga ideya, dayag natong makita nga ang 20:10 dili usa ka pamatuod sa walay kataposang pagsakit diha sa impiyernong-kalayo. Ang palaabuton sa tanang mga rebelde batok sa Diyos mao ang walay kataposang pagkabilanggo diha sa kamatayon. Ang ilang kalaglagan sama ka bug-os ingon nga daw sila gitambong ngadto sa literal nga linaw nga nagkalayo.

Unsa ang Palaabuton sa Yuta?

Sumala sa 2 Pedro 3:10 (KJ), “ang yuta pagasunogon ug ang mga buhat nga ania niini.” Hatagan kini sa ubang mga tawo ug kahulogan nga ang globo pagalaglagon, tingali sa nukleyar nga gubat. Apan, tungod sa gipamulong sa Awtor sa Bibliya diha, sa unsang paagi mahitabo kana? Diha sa Salmo 104:5 (KJ) ang salmista, ubos sa pagdasig, miingon nga ang Diyos “nagpahaluna sa mga patukoranan sa yuta, aron kini dili na gayod matarog sa walay kataposan.” Ang maalamong si Haring Solomon, nga nagsulti ubos sa pagdasig, miingon diha sa Ecclesiastes 1:4 (KJ) nga ang “usa ka kaliwatan moagi, ug laing kaliwatan moabot; apan ang yuta magpabilin sa walay kataposan.”

Panagsumpaki ba? Dili, ang Awtor sa Bibliya, ang Diyos sa kamatuoran, dili magkasumpaki sa iyang kaugalingon. Nan sa unsang paagi kining duha ka bersikulo mapauyon? Atong tagdon ang konteksto sa 2 Pedro 3:10.

Diha sa mga bersikulo 5 ug 6 naghisgot si Pedro bahin sa Lunop sa mga adlaw ni Noe ug gipakasama kini, diha sa bersikulo 7, sa kalaglagan nga moabot diha “sa adlaw sa panudya ug sa kalaglagan sa mga tawong dili-diyosnon.” Unsay nalaglag diha sa Lunop? Ang bersikulo 6 nag-ingon “ang kalibotan nga naglungtad kaniadto . . . nalaglag.” Kining yutan-ong globo wala malaglag. Hinunoa, ang daotang kalibotanong sistema ang nalaglag. Ug sa dihang misaad ang Diyos kang Noe, diha sa Genesis 9:11 (KJ), nga “wala nay lunop nga magalaglag sa yuta,” siya sa dayag wala maghisgot sa planeta, sanglit kini wala man malaglag. Busa “ang yuta” nga pagalaglagon, sumala sa 2 Pedro 3:10, mao ang samang matang sa “yuta” nga nalaglag sa Lunop​—dili ang planetang Yuta kondili ang daotan yutan-ong katilingban sa katawhan.​—Itandi ang Genesis 11:1, nga diin ang “yuta” gigamit sa samang paagi.

Bisan imo pang susihon, wala kay makitang teksto sa Bibliya nga magkasumpaki niining interpretasyona. Nan, usa gayod kini nga husto gikan sa Awtor sa Bibliya mismo.

Nganong Dili Puwede sa Bisan Unsang Interpretasyon?

Unsay hunahunaon sa usa ka ginang sa panimalay sa usa ka resipe nga libro nga puwede sa bisan unsang interpretasyon? Unsay kapuslanan ang paggastog kuwarta alang sa usa ka diksiyonaryo nga nagtugot sa magbabasa niini sa pag-interpretar sa kahulogan sa mga pulong sa bisan unsang paagi nga iyang gusto? Ingon ba nianang matanga ang libro sa paggiya ang atong madahom nga ihatag sa Diyos alang sa iyang mga linalang? Sa pagkatinuod, diha sa maong kaso, dili ba husto ang pagpunting niini ingong libro sa paggiya?

Ang matinud-anon, mahadlokon sa Diyos nga mga tawo dili interesado sa pagtuis sa Kasulatan “alang sa ilang kaugalingong kalaglagan.” (2 Pedro 3:16) Aron malikayan ang pagbuhat niini, ilang susihon ang tanang kasulatan maylabot sa ulohan nga ilang gipaningkamotang masabtan. Sa dihang ang kasulatan makit-an nga klarong nagkasumpaki sa gihunahuna sa miagi, kadtong maong mga hunahunaa isalikway dayon, kay sila dili man husto.

Sanglit nakatabon niining matanga sa maaghop nga tinamdan, milyonmilyong mga tawo nga niadto nabahin sa relihiyon karong adlawa nakakab-ot ug relihiyosong panaghiusa uban sa mga Saksi ni Jehova. Inay buot interpretahon ang Bibliya aron mosibo sa personal nga mga ideya, sila andam sa pag-uyon sa dayag nga interpretasyon nga gihimo sa Awtor Bibliya mismo.

Pagkamaayo ang pagkasayod nga ang Bibliya dili puwede sa bisan unsang interpretasyon. Kon atong tugotan ang Awtor niini sa pag-interpretar niini alang kanato, kini tinuod gayod nga “mapuslanon alang sa pagpanudlo, alang sa pagpamadlong, alang sa pagtul-id sa mga butang, alang sa pagmatuto sa pagkamatarong.” Nan, diha lamang nga kini mohimo kanatong “bug-os may katakos, masinangkapan sa tanang maayong buluhaton.”​—2 Timoteo 3:16, 17.

[Footnote]