Pag-ampo Atubangan sa Uban Duyog sa Mapaubsanong Kasingkasing
MATAHOM nga adlaw kadto sa Israelinhong kasaysayan. Nahikay na ni Haring David ang Arka ni Jehova nga dalhon ngadto sa bag-ong kaulohang siyudad, sa Jerusalem. Sa malipayon, iyang gidayeg si Jehova atubangan sa tanang katawhan, lakip sa kinasingkasing nga pag-ampo uban niining mga pulonga: “Bulahan si Jehova nga Diyos sa Israel sukad sa walay kataposan bisan hangtod sa walay kataposan.” Uban sa bug-os nga mga kasingkasing, kadtong namati “miingon ug ‘Amen’ ug mihatag pagdayeg kang Jehova.”—1 Cronicas 16:36, The Bible in Living English.
Sa karaang panahon, komun alang sa usa ka kuwalipikadong tawo sa taliwala sa katawhan ni Jehova ang paghawas sa uban diha sa pag-ampo niining paagiha. Ug mao usab kanay ginahimo sa mga alagad ni Jehova karon. Diha sa mga tigom sa kongregasyon, sa mga asembliya, sa panahon sa pangaon sa pamilya, ug sa mga pagtuon sa Bibliya sa balay kini maoy pipila sa mga okasyon diin ang Kristohanong mga lalaki—ug usahay mga babaye—makapribilehiyo sa paghawas sa uban diha sa pag-ampo. (1 Corinto 11:4, 5) Ang resulta? Sa mga adlaw ni David, kadtong namati ug miingon ug “Amen” nadasig ug mibati nga nalig-on ang ilang relasyon kang Jehova.
Ang paghawas sa uban diha sa pag-ampo maoy usa ka mabug-at nga responsablidad. Ang usa nga nagaampo kinahanglang magpahayag ug mga hunahuna nga tukmang magpabanaag kon unsay anaa sa mga kasingkasing sa nagapaminaw. Ang iyang pag-ampo makaapekto sa ilang espirituwalidad. Busa, kadtong makapahimulos niining pribilehiyoa maayong magpalanog sa pangaliyopo ni David: “Itugot nga ang akong pag-ampo modangat sa atubangan mo ingon sa insenso.”—Salmo 141:2.
Unsaon nato sa pag-andam sa atong mga pag-ampo aron sila mahimong mahumot ingong insenso atubangan kang Jehova? Pinaagi sa pagpalandong pag-una sa mga butang nga atong isulti sumala sa kahayag sa giya nga gitagana ni Jehova. Nasudlan ang Bibliya ug daghang sulondang mga pag-ampo maingon man sa maayong tambag bahin sa ulohan sa pag-ampo. Ang paghatag pagtagad niining impormasyona magatudlo kanato sa hinungdanong mga prinsipyo nga ilabinang makatabang kon kita mag-ampo nga madunggan sa uban ug alang kanila.
Uban sa Mapaubsanong Kasingkasing
Ang usa nianang prinsipyoha mao nga nagapamati si Jehova sa mga pag-ampo nga itanyag sa mga tawong mapaubsanon. (2 Cronicas 7:13, 14) Ang salmista nagtug-an kanato: “Kay bisan pa hataas si Jehova, apan nakita niya ang mapaubsanon; apan sa mapahitas-on iyang makita siya gikan pa sa halayo.” (Salmo 138:6) Ingong pananglitan niini, tagda ang pagkamapaubsanon ni Haring Solomon sa iyang pag-ampo atubangan sa katilingban sa pagpahinungod sa templo. Bag-o pa lang niya natapos ang pagtukod sa usa sa labing matahom nga mga tinukod nga nakita sukad niining yutaa, apan wala kini makahimo kaniya nga mapahitas-on. Hinunoa, siya miampo: “Apan mopuyo ba gayod ang Diyos uban sa mga tawo sa yuta? Tan-awa! Ang langit, oo, ang langit sa kalangitan dili makaparang kanimo; nan, unsa pa kaha, kining balaya nga akong gitukod?”—2 Cronicas 6:18.
Kita usab kinahanglang magmapaubsanon, ilabina kon mag-ampo alang sa uban. Sa ingon, ang pagkamapaubsanon mapakita pinaagi sa tuno sa tingog. Siempre, kinahanglang likayan sa mga Kristohanon ang salingkapawng pagkamapaubsanon o ang dagwayng pagkadiyosnon. Apan ang mapaubsanong mga pag-ampo dili bombastiko o mapasundayaganong pamation. (Mateo 6:5) Makita usab ang pagkamapaubsanon, pinaagi sa atong ipamulong. Kon kita mag-ampo sa pagkamapaubsanon, dili kita mamugos nga buhaton ni Jehova ang pila ka butang. Hinunoa, mohangyo kita nga mouyon siya sa paglihok sa usa ka paagi sumala sa iyang kabubut-on.—Itandi sa Salmo 118:25.
Ang pagkamapaubsanon, usab, motultol kanato sa paglikay sa mga pag-ampo sa pagpamatuod sa usa ka punto kun sa paghatag personal nga tambag sa mga indibiduwal. Kay kon maohon, magapakita kitag espiritu sama sa gipakita sa Pariseo sa usa sa mga sambingay ni Jesus. Naghisgot si Jesus bahin sa Pariseo ug sa maniningil ug buhis kinsa nag-ampo sa samang panahon diha sa templo. Ang Pariseo miingon: “O Diyos, pasalamatan ko ikaw nga ako dili sama sa ubang tawo nga mga tikasan, mga daotan, mga mananapaw, ug dili sama niining maniningil ug buhis. Nagapuasa ako makaduha sa usa ka semana, ug nagahatag ako sa ikapulo sa akong tanang pinangitaan.” Apan ang maniningil sa buhis nagpanampok sa iyang dughan, ug nag-ingon: “O Diyos, kaloy-i ako nga makasasala.” Ang konklusyon ni Jesus? “Kining tawhana [maniningil sa buhis] sa pagpauli sa iyang balay mao hinooy matarong ug dili kadtong usa [ang Pariseo].”—Lucas 18:9-14.
Ang mga alagad ni Jehova nga tinuod mapaubsanon nakaila usab sa ilang posisyon atubangan kaniya. Ubos sila ug diyutay sa mga manulonda, samtang si Jehova walay kataposan, supremo nga Soberano sa uniberso. (Salmo 8:3-5, 9; 90:1-4) Kon ang mga indibiduwal makahigayon sa pagsulti sa mga hari o mga magmamando niining kalibotana, makigsulti sila sa matinahuron ug uban ang dignidad, nga ginapabilhan ug dako ang pribilehiyo. Mas menos ba diay ang atong pagtahod ug pagpabili kon makigsulti sa “buhi nga Diyos ug Hari sa walay kataposan”? (Jeremias 10:10) Siempre dili. Busa, ang mga ekspresyong sama sa, “Maayong hapon, Jehova” o, “Buot kaming makigsulti kanimo, Jehova” dili angay diha sa pag-ampo, sama sa kombersasyonal nga mga pahayag sama sa, “Komusta ka karon?” “Ipadangat ang among gugma ngadto kang Jesus,” o, “Maayong adlaw.”—Itandi sa Ecclesiastes 5:1, 2.
Apan, dili ba miingon si apostol Pablo nga kinahanglang duolon nato si Jehova “uban ang bug-os nga kagawasan sa pagsulti”? (Hebreohanon 4:16; itandi sa 1 Juan 3:21, 22.) Dili ba naghatag kana kanato ug kagawasan sa pagsulti sumala sa atong gusto? Dili gayod. Ang ekspresyon ni Pablo naghisgot sa kamatuoran nga tungod sa halad ni Jesus kita makaduol kang Jehova bisan pa sa atong makasasalang kahimtang. Kita makaduol kaniya diha sa pag-ampo sa bisan unsang panahon ug sa bisan unsang ulohan. Apan samtang magaampo uban sa bug-os nga kagawasan sa pagsulti, kita sa mapaubsanon kinahanglang moila sa atong pagkawalay bili. Busa, si Jehova miingon: “Niining tawhana motan-aw ako, bisan pa kaniya nga kabus ug adunay espiritu nga mahinulsolon ug nagapangurog tungod sa akong pulong.”—Isaias 66:2.
Pasidaan nga Tambag
Mihatag si Jesu-Kristo ug dugang tambag bahin sa pag-ampo diha sa iyang Wali sa Bukid. Diha niini siya mipasidaan nga kon kita mag-ampo dili nato “ibalikbalik ug sulti ang mga butang, sama sa ginahimo sa mga nasod.” (Mateo 6:7) Wala kini magpasabot nga dili kita makabalikbalik sa pag-ampo sa mao lang gihapong butanga (kon segurado kita nga mao kini ang hustong butang nga iampo). Kita gisultihan: “Padayon sa pagpangayo, ug kamo pagahatagan; padayon sa pagpangita, ug kamo makakaplag; padayon sa pagpanuktok, ug kamo pagaablihan.” (Mateo 7:7) Hinunoa, nagpasabot ang pasidaan ni Jesus nga dili nato soblisoblion ang mga butang nga mahimo na hinoon kining walay kahulogan. Sa laing pagkasulti, “Ayaw pagyamyam sa mga pulong nga walay kahulogan.” —Mateo 6:7, potnot sa Ref. Bi.
Ang ubang mga tawo naanad sa pagbalikbalik sa mga panabtanan sa pag-ampo nga walay pagpalandong sa mga pulong. Usahay ang pinulongan sa mga panabtanan dili masabtan sa nagaampo. Kini maoy usa ka matang sa ‘walay kahulogan nga pagyamyam.’ Ania pay lain: Handurawa ang usa ka Kristohanon nga sa wala hunahunaa nahimo na niyang batasan ang paggamit sa mao ra gihapong mga ekspresyon sa adlaw-adlaw sa magpasalamat kang Jehova. Sa ulahi, ang mga pulong mahimong walay kahulogan. Bisan ang balaang ngalan, Jehova, magamit niining paagiha. Tinuod, giawhag kita sa pagtawag sa ngalan ni Jehova. (Salmo 105:1) Apan kon atong gamiton kanang ngalana sa kataposan halos sa matag pulong diha sa atong pag-ampo, nan kini mahimong usa ka batasan o usa ka ‘walay kahulogan nga pagyamyam.’
Mitandog si Pablo ug laing bililhong prinsipyo sa misulat siya: “Kay kon ako magaampo pinaagi sa sinultihag dila, ang akong gasa sa espiritu nagaampo man tuod, apan ang akong hunahuna walay bunga. . . . Kon magapasalamat ikaw uban ang gasa sa espiritu, unsaon man sa ordinaryong tawo sa pag-ingon ug ‘Amen’ sa imong pasalamat, sanglit wala man siya makasabot sa imong gipamulong?” (1 Corinto 14:14-16) Sa mga adlaw ni Pablo nakadawat ang pipila ka Kristohanon ug milagrosong gasa sa mga dila, ug hayan ang pila kanila miampo niining mga sinultihana atubangan sa kongregasyon. Apan sumala sa gipakita ni Pablo, ang nanghibilin sa kongregasyon wala makasabot kanila.
Karon, wala nato kanang milagrosong gasa. Apan ang mga Kristohanon nga magaampo alang sa uban kinahanglang mag-ampo sa paagi nga masabtan. Pananglitan, sa sinugdanan sa pakigpulong sa publiko, atong dapiton ang publiko sa pakigduyog sa pag-ampo. Niini nga pag-ampo, siempre makataronganon gayod nga likayan ang bokabularyo o mga butang nga dili masabtan sa bisita.
Unsa ka Tas-a ang mga Pag-ampo?
Ang pribadong mga pag-ampo mahimong tas-on kon buot nato. Sa wala pa pilia ni Jesus ang iyang 12 ka apostoles, miampo siya sa tibuok gabii. (Lucas 6:12) Nan, kinahanglang unsa ka tas-a ang publikong pag-ampo? Buweno, sa wala pa ipasa ang mga emblema sa gisugdan ang Memoryal sa iyang kamatayon, ‘nanalangin’ si Jesus ug ‘nagpasalamat,’ siempre gihimo kini sa mubo nga mga pag-ampo. (Mateo 26:26-28) Sa laing bahin, ang pag-ampo ni Solomon sa dedikasyon sa templo hataas. Maingon man sa pag-ampo ni Jesus sa gabii sa wala pa siya mamatay.—2 Cronicas 6:14-42; Juan 17:1-26.
Busa, walay lagda kon unsa ka tas-a ang publikong pag-ampo. Apan walay tagsaong hiyas ang hataas nga mga pag-ampo. Sa pagkatinuod, gibadlong ni Jesus ang mga eskriba nga ‘nagasubad sa katigayonan sa mga babayeng balo ug nagpakaaron-ingnong naghatag ug hataas nga mga pag-ampo.’ (Lucas 20:46, 47) Kon mag-ampo alang sa uban dayag nga hisgotan ang ilang mga kahimtang o mga panginahanglan ug kinahanglang tukma ang katas-on sumala sa okasyon. Dili kinahanglang motanyag kita ug taas, saksak-sinagol nga mga pag-ampo nga hisgotan ang walay labot nga mga punto. Kon mag-ampo sa pangaon, mahimong mub-on ang pag-ampo. Dili usab kinahanglang tas-on ang pag-ampo aron sa pagbukas sa Kristohanong tigom. Ang usa nga magahawas sa pamilya sa pagsugod sa adlaw o sa kataposan sa adlaw, o ang usa nga motiklop sa asembliya diha sa pag-ampo, mahimong makakobre ug daghang punto nga angay sa okasyon.
Ang pag-ampo nga itanyag alang sa uban mohatag ug maayong epekto kon magatubod kini sa mapaubsanong kasingkasing ug ginapahayag ang tukmang pagkatimbang ug konsiderasyon. Kini makadasig sa espirituwalidad niadtong nagapaminaw ug makalig-on sa ilang relasyon kang Jehova. Ingong resulta, sama kanila nga nakigbahin nianang kinasingkasing nga pag-ampo ni David sa gidala ang arka sa pakigtugon ngadto sa Jerusalem, ang tanan nga nagpatalinghog natukmod sa ‘pag-ingon ug “Amen” ug sa kadayegan ni Jehova.’—1 Cronicas 16:36.
[Kahon sa panid 22]
Angay ba alang sa mga mamiminaw sa pagsultig madunggang “Amen” human sa publikong pag-ampo?
Oo, kon gusto nila o mapukaw sa pagbuhat niini. Gihisgotan ni Pablo ang “Amen” nga gipahayag niadtong naminaw sa pag-ampo, bisag wala siya sa espisipiko nag-ingon kon kini nadungan, o sa hilom, diha sa ilang mga kasingkasing. (1 Corinto 14:16) Apan, ubos sa Moisesnong Kasugoan, dihay okasyon nga espisipikong gisugo ang mga Israelitas sa pag-ingon ug “Amen!” sa makusog. (Deuteronomio 27:14-26) Busa, kon ang tawo nga nagaampo mopaila sa kataposan sa iyang pag-ampo pinaagi sa pag-ingon ug “Amen,” angay alang sa mga mamiminaw sa pag-ingon ug “Amen” sa ilang mga kasingkasing o sa madunggan o sa hinay nga tingog. Maayong bansayon sa mga ginikanan ang ilang mga anak sa pagpakitag tukmang pagpabili sa paagi sa ilang pagpahayag sa mahinayng “Amen.”
[Kahon sa panid 23]
Kon mohilak ang bata, o mobagting ang telepono, o mahitabo ang ubang kabaldahan sa panahon sa pag-ampo sa kongregasyon, pagpakita bag pagkawalay pagtahod kon atimanon sa usa ka mamiminaw ang emerhensiya?
Dili. Sa pagkatinuod, kini maoy pagpakitag gugma alang sa ministeryal nga alagad sa pagbiya sa nagaampong kongregasyon sa mahilom ug sa pag-atiman sa emerhensiya sa mahusay nga paagi. (1 Corinto 14:40) Busa, ang nanghibilin sa kongregasyon makapadayon nga dili mabalda. Kon kinsa man ang moatiman sa emerhensiya makaduyog pag-usab sa pag-ampo kon maatiman na ang emerhensiya.