Unsa ka Makahuloganon ang Imong mga Pag-ampo?
“Misangpit ako uban sa bug-os ko nga kasingkasing. Tubaga ako, O Jehova.”—SALMO 119:145.
UNSANG matanga sa mga pag-ampo ang dunggon sa Maglalalang, si Jehova nga Diyos? Ang sambingay nga gisugilon ni Jesu-Kristo nagpakita sa usa sa pangunang mga kondisyon sa Diyos sa pagtubag sa mga pag-ampo. Si Jesus miingon nga dihay duha ka tawong nag-ampo sa templo sa Jerusalem. Ang usa mao ang tinahod kaayong Pariseo, ang lain mao ang tinamay nga maniningil ug buhis. Ang Pariseo miampo: “O Diyos, pasalamatan ko ikaw nga ako dili sama sa ubang mga tawo, . . . ug niining maniningil ug buhis. Nagapuasa ako makaduha sa usa ka semana, ug nagahatag ako sa ikapulo sa akong tanang pinangitaan.” Apan ang timawa nga maniningil ug buhis “nagpanampok sa iyang dughan, ug nagkanayon, ‘O Diyos, kaloy-i ako nga makasasala.’”—Lucas 18:9-13.
1, 2. (a) Unsang sambingay ni Jesus ang naghisgot bahin sa pag-ampo? (b) Unsang konklusyon ang gihimo ni Jesus gikan sa duha ka pag-ampo, ug unsay nagpakita niini kanato?
2 Sa pagkomento mahitungod niining duha ka mga pag-ampo, si Jesus miingon: “Sultihan ko kamo, Kining tawhana [ang maniningil ug buhis] mipauli sa iyang balay nga napamatud-ang labi pang matarong kay niadtong usa [ang Pariseo]; tungod kay ang matag usa nga magapahitaas sa iyang kaugalingon, igapaubos, apan ang magapaubos sa iyang kaugalingon, igapahitaas.” (Lucas 18:14) Sa matin-aw, gipakita ni Jesus nga ang yanong pag-ampo sa atong langitnong Amahan dili pa igo. Ang paagi sa atong pag-ampo—ang atong kaisipan—hinungdanon usab.
3. (a) Unsa ang pipila ka pangunang mga lagda bahin sa pag-ampo. (b) Unsang mga porma ang mga pag-ampo?
3 Ang pag-ampo sa pagkatinuod maoy usa ka bililhon, mabug-at, seryoso nga pribilehiyo, ug ang tanang may kahibalong mga Kristohanon sinati sa pangunang mga lagda nga nagamando niana. Ang mga pag-ampo kinahanglang ipahayag ngadto sa usa ka tinuod nga Diyos, si Jehova. Kinahanglang ipahayag sila sa ngalan sa iyang Anak, si Jesu-Kristo. Aron madawat, sila kinahanglang itanyag diha sa pagtuo. Oo, “siya nga magaduol sa Diyos kinahanglang magatuo sa iyang pagkaanaa.” Dugang pa, ang mga pag-ampo kinahanglang nahiuyon sa kabubut-on sa Diyos. (Hebreohanon 11:6; Salmo 65:2; Mateo 17:20; Juan 14:6, 14; 1 Juan 5:14) Ug gikan sa Kasulatanhong mga pananglitan, atong nahibaloan nga ang mga pag-ampo may porma sa pagdayeg, pagpasalamat, pangamuyo, ug pangaliyopo.—Lucas 10:21; Efeso 5:20; Filipos 4:6; Hebreohanon 5:7.
Mga Pananglitan sa Makahuloganong mga Pag-ampo
4. (a) Unsa ang mga pananglitan sa makahuloganong pag-ampo ang gihatag ni Moises ug ni Josue? (b) Unsang mga pananglitan ang gihatag ni David ug ni Haring Ezekias? (c) Unsa ang komung kinaiyahan sa kadaghanan niining mga pag-ampoa?
4 Kon mag-atubang ug dakong mga problema, maugdang nga mga desisyon ang gikinahanglan, nahimo ang dagkong mga kasaypanan, o nameligro ang atong kinabuhi, ang atong mga pag-ampo kinahanglang kinasingkasing ug makahuloganon. Tungod kay ang mga Israelitas mialsa human nga nakadungog sa negatibong taho sa napulo ka dili-matinumanong mga espiya, gisultihan ni Jehova si Moises nga takos laglagon ang mga tawo. Sa matim-os ug sa makahuloganong pag-ampo, mihangyo si Moises kang Jehova sa dili pagbuhat niini tungod kay nalangkit ang Iyang ngalan. (Numeros 14:11-19) Sa dihang napildi ang Israel sa Ai tungod sa kahakog ni Achan, mipahayag usab si Josue ug punog-pagbati nga pangamuyo pinaagi sa ngalan ni Jehova. (Josue 7:6-9) Ang kadaghanang mga salmo ni David maoy kinasingkasing nga mga pag-ampo, ilabina ang makapukawng pananglitan diha sa Salmo 51. Ang pag-ampo ni Haring Ezekias dihang gisulong ni Haring Senacherib sa Asiria ang Juda maoy laing maayong pananglitan sa makahuloganong pag-ampo, ug nalangkit gihapon ang ngalan ni Jehova dinhi.—Isaias 37:14-20.
5. Unsa pa ang atong ubang mga pananglitan sa makahuloganong mga pag-ampo ang gipahayag sa pipila ka mga alagad ni Jehova?
5 Ang basahon sa Lamentaciones ikaingon nga usa ka hataas, kinasingkasing nga pag-ampo ni Jeremias alang sa iyang katawhan, kay masubsob nga gisangpit dinhi si Jehova. (Lamentaciones 1:20; 2:20; 3:40-45, 55-66; 5:1-22) Si Esdras ug si Daniel mipahayag usab ug makahuloganon ug kinasingkasing nga mga pag-ampo alang sa ilang katawhan, nagsugid sa kalapasan sa ilang nasod ug nangayog pasaylo. (Esdras 9:5-15; Daniel 9:4-19) Ug makatino kita nga ang pag-ampo nga gipahayag ni Jonas samtang didto sa ilalom sa tiyan sa dakong isda kinasingkasing ug makahuloganon.—Jonas 2:1-9.
6. (a) Unsang mga pananglitan sa makahuloganong mga pag-ampo ang gihatag kanato ni Jesus? (b) Unsang pangunang butang ang gikinahanglan sa paghimo sa atong mga pag-ampo nga makahuloganon?
6 Sa wala pa pilia ang 12 ka apostoles, gigugol ni Jesus ang tibuok gabii sa pag-ampo aron matuman ang kabubut-on sa iyang Amahan sa paghimog mga pagpili. (Lucas 6:12-16) Anaa usab ang makahuloganong pag-ampo ni Jesus sa gabii sa pagbudhi kaniya, sumala sa girekord sa Juan kapitulo 17. Kining tanang mga pag-ampo naghatag maayong pamatuod sa maayong relasyon kang Jehova nga Diyos nga gipahimuslan niadtong mibungat niana. Sa walay duhaduha, kini ang pangunang butang diha sa atong mga pag-ampo aron sila makahuloganon. Ug kinahanglang kinasingkasing ug makahuloganon ang pag-ampo aron mahimong ‘gamhanan’ kang Jehova nga Diyos.—Santiago 5:16, The Jerusalem Bible.
Mga Sayop Tungod sa Tawhanong Pagkadili-hingpit
7. Unsang mga pangutana ang atong ibangon sa atong kaugalingon mahitungod sa atong mga pag-ampo?
7 Sumala sa nahibaloan na, ilalom sa malisod nga mga kahimtang malagmit kinasingkasing ug makahulogan gayod ang atong mga pag-ampo. Apan komusta ang atong adlaw-adlawng mga pag-ampo? Nagpakita ba kinig ebidensiya sa pagkamainiton, suod nga relasyon nga atong gibating atong nabatonan diha sa atong langitnong Amahan, si Jehova nga Diyos? Kini ang gipahayag na: “Kinahanglang makahuloganon kanato ang atong mga pag-ampo aron mahimong makahuloganon kini sa Diyos.” Gihunahuna ba gayod nato ang atong mga pag-ampo ug gitino nga kini nagagikan gayod sa atong mahulagwayong kasingkasing?
8. Unsay mga sayop sa atong mga pag-ampo tungod sa tawhanong pagkadili-hingpit?
8 Dali kaayong mapasagdan nga mous-os ang atong mga pag-ampo niining mga bahina. Tungod sa atong napanunod nga dili-hingpit nga mga kiling, dali kitang malimbongan sa atong mga kasingkasing, makakuha sa kalidad sa atong mga pag-ampo nga angay mabatonan niana. (Jeremias 17:9) Gawas kon, sa kadaghanang mga kahimtang, mohunong ug magpalandong kita sa dili pa moampo, atong makita nga mokiling ang atong mga pag-ampo nga mahimong mekanikal, ordinaryo, naandang buhat. O balikbalik na kini, nga makapahinumdom sa gipamulong ni Jesus mahitungod sa dili-tukmang paagi ‘sa mga tawo sa kanasoran sa pag-ampo.’ (Mateo 6:7, 8) O ang linangkob nga mga butang lamang ang ginahisgotan sa atong mga pag-ampo inay ang espisipikong mga butang o mga tawo.
9. Unsang ubang mga lit-ag ang mobangon may kalabotan sa atong mga pag-ampo, ug unsa sa walay duhaduha ang usa sa hinungdan niining lit-aga?
9 May mga panahon tingali nga magdalidali kita sa atong mga pag-ampo. Apan bililhon kining obserbasyona: “Kon ikaw puliki ra kaayo aron makaampo, ikaw puliki ra kaayong makaampo.” Dili nato gustong memoryahon ang pipila ka pulong ug balikbalikon sila sa matag panahon nga moampo kita, dili usab angay sa usa ka saksi ni Jehova nga basahon ang iyang pag-ampo, sama diha sa publikong asembliya. Sa walay duhaduha mobangon kining mga lit-aga, labing menos sa usa ka bahin, gikan sa kamatuoran nga dili kita makakita sa pisikal nga paagi kang Jehova nga Diyos, ang Usa nga atong giampoan. Apan, dili kita makalaom nga malipay siya niining mga pag-ampoa, ni makabaton kitag kaayohan gikan sa pagbungat kanila.
Pagbuntog sa mga Sayop
10. (a) Unsang kaisipan ang nagpakita sa kakulang sa pagpabili sa pagkahinungdanon sa pag-ampo? (b) Unsang hitabo sa Kasulatan ang gihatag?
10 Makabantay kita batok sa gihisgotan sa ibabaw nga mga lit-ag kon atong gipabilhan ang kahinungdanon sa atong adlaw-adlawng mga pag-ampo ug may maayong relasyon sa atong langitnong Amahan. Una sa tanan, ang maong apresasyon makatabang kanato sa pagbantay batok sa pagdalidali sa atong mga pag-ampo ingon nga daw may buhaton pa kitang mas importanteng mga butang. Walay mas importante kay sa pakigsulti sa Soberano sa Uniberso, si Jehova nga Diyos. Tinuod, may mga okasyon nga limitado ang panahon. Pananglitan, sa dihang gipangutana ni Haring Artaxerxes ang iyang magtitiing nga si Nehemias, “Unsa ba ang imong pangayoon?” Si Nehemias ‘dihadiha miampo sa Diyos sa langit.’ (Nehemias 2:4) Sanglit naghulat ang hari ug dihadiha nga tubag, dili makadugay si Nehemias nianang pag-ampoa. Apan makatino kita nga makahuloganon kadto ug gikan gayod sa kasingkasing tungod kay gitubag dayon kadto ni Jehova. (Nehemias 2:5, 6) Apan, gawas sa panagsang okasyon, kinahanglang gahinan gayod natog panahon ang atong mga pag-ampo ug pasagding maghulat ang ubang mga butang. Kon dinalidali ang atong mga pag-ampo, wala gayod nato pabilhi sa bug-os ang pagkahinungdanon sa pag-ampo.
11. Unsa ang laing lit-ag nga kinahanglang atong bantayan, ug unsang maayong pananglitan ang gihatag ni Jesus niining bahina?
11 Laing lit-ag nga kinahanglang natong likayan mao kanang pagsoblisobli sa linangkob nga mga butang. Kining mga pag-ampoa wala maghatag ug importansiya sa bililhong pribilehiyo sa pag-ampo. Diha sa iyang sulondang pag-ampo, mihatag si Jesus ug maayong pananglitan alang kanato niining bahina. Iyang gihisgotan ang pito ka lahi nga mga pangamuyo: ang tulo naghisgot bahin sa kadaogan sa pagkamatarong, usa bahin sa atong adlaw-adlawng pisikal nga mga panginahanglan, ug tulo bahin sa atong espirituwal nga kaayohan.—Mateo 6:9-13.
12. Unsang maayong pananglitan ang gihatag ni Pablo bahin sa pagkahimong espisipiko sa atong mga pag-ampo?
12 Mihatag usab si apostol Pablo kanato ug maayong pananglitan niining bahina. Siya mihangyo nga iampo siya sa uban aron ‘ang katakos sa pagsulti uban ang kaisog ikahatag kaniya.’ (Efeso 6:18-20) Espisipiko siya sa iyang mga pag-ampo alang sa uban. “Maoy akong padayong giampo” miingon si Pablo, “nga unta ang inyong gugma mosamot pa sa pagdagaya sa tukmang kahibalo ug sa tanan nga pagpanabot; aron inyong matino ang labi pa ka hinungdanong mga butang, aron maputli kamo ug dili kapangdolan sa uban hangtod sa adlaw ni Kristo, ug mapuno sa matarong nga bunga, pinaagi kang Jesu-Kristo, alang sa himaya ug kadayegan ngadto sa Diyos.”—Filipos 1:9-11.
13. Sa unsang paagi atong ikapahayag ang makahuloganong mga pag-ampo bahin sa atong nagkalainlaing matang sa pag-alagad kang Jehova?
13 Oo, ang atong mga pag-ampo kinahanglang espisipiko sa mga butang, ug kinahanglang atong hunahunaon pag-ayo ang atong mga pag-ampo. (Itandi sa Proverbio 15:28.) Samtang anaa sa pag-alagad sa kanataran, makapangayo kita sa Diyos dili lamang sa iyang panalangin sa atong mga paningkamot kondili sa kaalam, pagkamataktikahon, dakong kamaloloy-on, kagawasan sa panulti, o sa pagtabang bisan hain mokiling ang kahuyangon nga makababag sa atong pagkaepektibo sa pagpamatuod. Dugang pa, dili ba makahangyo kita sa Diyos sa pagtultol kanato sa mga gigutom ug sa mga giuhaw sa pagkamatarong? Sa dili pa mohatag ug pakigpulong sa publiko, o ubang bahin sa Tigom sa Pag-alagad o sa Teokratikanhong Tunghaang Ministeryo, makapangayo kita kang Jehova nga dagayang kunsaran kita sa iyang balaang espiritu. Ngano? Aron makabaton kitag pagsalig ug kaabtik sa hunahuna, nga makasulti sa kinasingkasing ug pagtuo, aron makahimaya sa ngalan sa Diyos ug makalig-on sa atong mga igsoon. Kining mga pag-ampoa maayo usab sa atong pagbaton sa hustong panghunahuna sa dihang magsulti.
14. Unsa ang angay natong tinamdan mahitungod sa kahuyangon sa unod nga malisod buntogon?
14 Kita ba adunay kahuyangon sa unod nga nakig-away sa atong espirituwalidad ug daw malisod nga buntogon? Buot natong hisgotan kana sa espisipikong paagi diha sa atong mga pag-ampo. Ug inay bation ang kaluya, dili kita mohunong sa mapaubsanon ug kinasingkasing nga paghangyo nga tabangan ug pasayloon kita sa Diyos. Oo, ilalom niining mga kahimtanga, nga kita buot moduol kang Jehova sama sa pagduol sa bata sa iyang amahan kon adunay suliran, bisag makadaghang higayong nakaampo na kita sa Diyos sa mao gihapong kahuyangon. Kon kita sinsero, tabangan kita ni Jehova ug iyang ipabati kanato nga kita iyang gipasaylo. Ilalom niini nga mga kahimtang, makalipay usab ang pag-admiter ni apostol Pablo nga siya may problema.—Roma 7:21-25.
Mga Tabang sa Pagtanyag ug Makahuloganong mga Pag-ampo
15. Unsa ang angay natong kaisipan sa dihang moduol kita kang Jehova nga Diyos diha sa pag-ampo?
15 Aron mahimong makahuloganon gayod ang imong mga pag-ampo, kinahanglang maningkamot kita sa pagsalikway sa tanang mga talagaron sa gawas ug sa pagpalandong sa kamatuoran nga kita nagaduol sa presensiya sa Dakong Diyos, si Jehova. Kinahanglang moduol kita kaniya nga may lalom nga pagtahod, nagapabili sa iyang pagkakatingalahan. Gisultihan ni Jehova si Moises, walay makakita sa Diyos ug mabuhi siya. (Exodo 33:20) Busa kinahanglang moduol kita kang Jehova uban ang angay nga pagpaubos ug kaligdong, nga mao ang punto nga gipasiugda ni Jesus diha sa iyang sambingay sa Pariseo ug sa maniningil ug buhis. (Miqueas 6:8; Lucas 18:9-14) Kinahanglang tinuod gayod si Jehova nga Diyos kanato. Kinahanglang may sama kitag kaisipan ni Moises: “Siya milahutay ingon nga nakakita sa Usa nga dili-makita.” (Hebreohanon 11:27) Kining mga hiyasa nagpamatuod nga kita adunay maayong relasyon sa atong langitnong Amahan.
16. Unsay bahin sa atong mga kasingkasing sa dihang mohatag ug makahuloganong mga pag-ampo?
16 Mahimong makahuloganon usab ang atong mga pag-ampo kon moduol kita kang Jehova nga may mga kasingkasing nga puno sa gugma ug pagmahal kaniya. Pananglitan, gipahayag sa salmistang David ang iyang pagpabili ug gugma kang Jehova nga Diyos diha sa Salmo 23 ug 103! Dili kaduhaduhaan ang maayong relasyon nga nabatonan ni David uban sa iyang Dakong Magbalantay, si Jehova nga Diyos. Diha sa Teokratikanhong Tunghaang Ministeryo, kita gitambagan sa pagsulti nga may kainit ug pagbati. Ilabinang gikinahanglan kini dihang magbasag kita sa kasulatan ug ilabina dihang mag-ampo kita sa atong langitnong Amahan. Oo, buot natong bation ang gibati ni David dihang miampo siya: “Ipakita kanako ang imong mga dalan, O Jehova; itudlo mo kanako ang imong mga alagianan. Tultoli ako sa dalan sa imong kamatuoran ug tudloi ako, kay ikaw mao ang akong Diyos sa kaluwasan.” Aron ipakita usab kon unsay angay natong bation mahitungod niini mao ang mga pulong sa laing salmista: “Misangpit ako uban sa bug-os ko nga kasingkasing. Tubaga ako, O Jehova.”—Salmo 25:4, 5; 119:145.
17. Sa unsang paagi atong mapugngan ang atong mga pag-ampo nga dili mahimong pabalikbalik?
17 Aron magpabiling makahuloganon ang atong mga pag-ampo ug aron malikayan nga mahimong pabalikbalik, maayong atong ilainlain ang diwa niini. Ang teksto sa Bibliya nianang adlawa o ang ubang Kristohanong publikasyon nga atong nabasa mohatag ug diwa. Ang tema sa leksiyon sa ang Bantayanang Torre, sa pakigpulong sa publiko, sa asembliya o sa kombensiyon nga atong gitambongan makatabang nianang katuyoana.
18. Aron mahimong makahuloganon ang atong mga pag-ampo, unsay atong buhaton aron mosibo sa mga pulong ug sa mga pananglitan sa Bibliya?
18 Aron matabangan kita nga makabaton ug maayong kaisipan diha sa pag-ampo ug sa paghimo sa atong mga pag-ampo nga labi pang makahuloganon, maayong usbon nato ang atong posisyon sa lawas. Diha sa mga pag-ampo atubangan sa publiko, siyempre atong iduko ang atong mga ulo. Apan alang sa mas personal nga mga pag-ampo, nakita sa uban nga maayong magluhod atubangan kang Jehova dihang mag-ampo nga mag-inusara o ingong pamilya tungod kay ilang nakita nga kanang posisyona maayo alang sa ilang pagbaton ug mapaubsanong kaisipan. Diha sa Salmo 95:6 kita giawhag: “Umari kamo, simbahon nato ug yukboan ta siya; managluhod kita atubangan ni Jehova nga atong Magbubuhat.” Si Solomon miluhod sa dihang miampo siya sa pagpahinungod sa templo ni Jehova, ug gibatasan ni Daniel ang pagluhod sa dihang nag-ampo.—2 Cronicas 6:13; Daniel 6:10.
19. Maayo alang niadtong may kaakohan sa mga pag-ampo sa publiko sa paghinumdom sa unsang mga kamatuoran?
19 Tungod sa pagkaimportante sa pag-ampo, ang tinudlong mga ansiano kinahanglang mogamit ug maayong paghukom kon kinsay ilang tawgon sa pag-ampo sa publiko alang sa kongregasyon. Ang lalaking bawtismado nga nagahawas sa kongregasyon kinahanglang hamtong nga Kristohanong ministro. Ang iyang pag-ampo kinahanglang magpakita nga siya may maayong relasyon sa Diyos. Ug kadtong makapribilehiyo sa paghatag ug mga pag-ampo kinahanglang ibutang sa hunahuna nga kini madunggan, tungod kay sila nagaampo dili lamang alang sa ilang kaugalingon kondili alang usab sa tibuok kongregasyon. Kay kondili, unsaon sa nanghibilin sa kongregasyon sa pagduyog sa pag-ingon ug “Amen” inigtapos sa pag-ampo? (1 Corinto 14:16) Siyempre, aron ang tanan makapahayag ug makahuloganong “Amen,” kinahanglang mamati gayod sila pag-ayo, dili tugotang maglaaglaag ang ilang mga hunahuna kondili himoon ang pag-ampo nga ilang kaugalingon. Laing pulong sa pahimatngon nga mahimong idugang mao nga sanglit kining mga pag-ampoa gihalad man alang kang Jehova nga Diyos, kinahanglang dili kini gamiton ingong katarongan sa pagwali sa mga mamiminaw o sa paghatag ug lonlon personal nga mga ideya.
20. Sanglit ang makahuloganong mga pag-ampo nga gipahayag sa makusog makahatag ug panalangin sa mga mamiminaw, unsang sugyot ang gihimo?
20 Kon ang atong mga pag-ampo nga gipahayag sa makusog nga tingog tinuod nga makahuloganon, kini makahatag ug panalangin sa mga mamiminaw. Kon mao, maayong may komun nga pag-ampo labing menos kausa sa usa ka adlaw ang mga magtiayon ug mga pamilya. Niini, ang usa ka tawo, sama sa ulo sa panimalay, makasulti alang sa uban o sa nanghibilin.
21. Aron mahimong makahuloganon ang atong mga pag-ampo, unsang laing butang nga takos tagdon?
21 Aron mahimong tinuod nga makahuloganon ang atong mga pag-ampo, adunay laing butang nga nagkinahanglan sa atong pagtagad. Mao kining kamatuorana nga kita kinahanglang masubayon mahitungod sa atong mga pag-ampo, unsay buot ipasabot niini? Nga kita magkinabuhi nga nahiuyon sa atong mga pag-ampo ug buhaton kanang atong ginaampo. Mao kining bahina sa atong mga pag-ampo ang tagdon sa sunod nga artikulo.
Unsay Imong Tubag?
◻ Unsa ang pipila ka makahuloganong mga pag-ampo ang girekord sa Kasulatan?
◻ Tungod sa tawhanong pagkadili-hingpit, sa unsang paagi sayop ang atong mga pag-ampo?
◻ Sa unsang paagi atong mabuntog ang pipila ka sayop natong mga pag-ampo?
◻ Unsa ang pipila ka tabang sa atong paghatag ug makahuloganong mga pag-ampo?