Ang Hunahuna sa Bibliya
Pagdepensa-sa-Kaugalingon—Asa Kutob Mahimo Kana sa Usa ka Kristohanon?
“Nganong magkinabuhi sa kahadlok? Pagtuon sa praktikal nga mga paagi sa pagdepensa sa imong kaugalingon ug paglikay sa usa ka mangangatake. Ang sayon ug epektibo nga mga teknik sa pagdepensa gipasundayag nga detalyado. Kining video sa mga instruksiyon mamahimong mao ang kalainan tali sa pagkabiktima o pagkalingkawas.”—Anunsiyo alang sa video sa pagdepensa-sa-kaugalingon.
WALAY usa ang kinahanglan nga magpatin-aw sa pagkahimalitan nianang maong video karong adlawa. Sa siyudad sa Philadelphia, Pennsylvania, U.S.A., ang mga pundok sa mga batan-on nagsumay sa “Beat, beat, beat” samtang ilang gisuroy ang kadalanan sa pagpangitag mga biktima nga sukmagon. “Ang pagkahadlok sa krimen nag-impluwensiya sa kinaiya sa tibuok nga siyudad” sa Rio de Janeiro, mitaho ang magasing Time. Sa Hong Kong ang armadong mga pangawat ug mga pinusilay nagakahitabo diha sa mga dapit nga halos wala hiilhi ang mapintasong krimen—hangtod sa pagkakaron lamang.
Ang susamang mga taho madungog sa tibuok nga kalibotan. Uban ang unsang sangpotanan? “Ang mga lungsoranon nagtulotimbang sa mga kapeligrohan sa pagbalos sa pagpusil,” nag-ingon ang Newsweek. Ang mga Kristohanon dili sinalipdan batok niining “mga panahon nga lisod sagubangon,” apan ang pagbalos sa pagpusil makahimo ba gayod sa “kalainan tali sa pagkabiktima o pagkalingkawas”?—2 Timoteo 3:1.
Atubangon ang Kapintasan Pinaagi sa Kapintasan?
‘Kon ako magdalag pusil,’ nagtuo ang pipila, ‘Mahilayo ako sa peligro. Siya akong mapusil sa dili pa siya makapusil kanako. Labing menos ako siya nga maabog!’ Ugaling, dili ingon niana ka yano.
Si George Napper, komisyonado sa publikong-kaluwasan sa Atlanta, Georgia, U.S.A., nag-ingon: “Ang pagpanag-iyag pusil nagkahulogan sa pagkaandam sa pagkinabuhi uban sa sangpotanan sa pagkanakapatay ug laing tawo.” Andam ba ang usa ka Kristohanon sa pagkinabuhi uban sa maong sangpotanan, nga tingali maglakip pa sa pagkasad-an sa dugo?—Itandi ang Numeros 35:11, 12.
Gawas pa, ang Pulong sa Diyos nagsugo, ‘Salsala ninyo ang inyong mga espada nga mga punta sa daro’ ug, “Pangitaa ang pakigdait ug sunda kana.” (Miqueas 4:3; 1 Pedro 3:11) Sa unsang paagi ang mga Kristohanon makatinguhag panalipod diha sa mga armas ug sa samang panahon magkinabuhi nga nahiuyon sa mga kinahanglanon sa Bibliya? Sa bisan unsang kahimtang, ang tig-atake lagmit nga mas tulin nga motiro kay sa biktima.
Gisalikway ni Jesus ang armadong pagsukol. Tinuod, gisugo niya ang iyang mga apostol sa pagdalag duha ka espada ngadto sa tanaman sa Getsemane, ang dapit diin siya dakpon. Apan nganong gibuhat niya kadto? Ang pagdalag mga hinagiban, apan dili paggamit niana, kusganong mipasundayag nga ang mga sumusunod ni Jesus dili modangop sa paggamit ug unodnong mga hinagiban. Mamatikdan nga kay may hinagiban, si Pedro mahinaykong migamit niana. Gibadlong siya ni Jesus tungod sa maong madalidalion nga buhat pinaagi sa mga pulong: “Ang tanan nga mobakyaw sa espada mamatay pinaagi sa espada.”—Mateo 26:36, 47-56; Lucas 22:36-38, 49-51.
‘Kana mapadapat sa pagpanag-iyag armas,’ may moingon tingali. ‘Apan unsa man ang pagtuon sa martial arts alang sa pagdepensa-sa-kaugalingon, sama sa judo, karate, ug kendo?’ Suknaa ang imong kaugalingon, dili ba ang tumong sa maong instruksiyon mao ang pag-away o pagdaot sa uban? ug dili ba ang maong pagbansay katumbas gayod sa pagsangkap sa kaugalingon sa makapatayng armas? (1 Timoteo 3:3) Bisan ang mga pagbansaybansay misangpot sa grabeng mga kadaot ug sa mga kamatayon.
Ang Roma 12:17-19 naghatag ug maalamong tambag niining bahina: “Ayaw balosi ug daotan ang daotan si bisan kinsa. . . . Kon mahimo, samtang magaagad kaninyo, magmadaiton sa tanang tawo. Ayaw kamo pagpanimalos, mga hinigugma, kondili hatagig luna ang kapungot; kay nahisulat kini: ‘Ang panimalos ako; ako ang magabayad, nagaingon si Jehova.’” Ang Gregong pulong nga gigamit ni Pablo alang sa “daotan” (ka·kosʹ) mahimong magkahulogan usab nga “malaglagon, makadaot.” Busa, ang mga Kristohanon dili maghunahuna sa pagdaot o pagsakit sa laing tawo nga mapanimalosnon.
Inay ipahayag nga mapahinaykon ang iyang kaugalingong kapungot, ang usa ka Kristohanon bug-os magasalig sa Diyos, kinsa nag-ingon mahitungod sa iyang katawhan: “Siya nga nagahilabot kaninyo nagahilabot sa akong kalimutaw.” Nahiuyon niini, ang Diyos nagsaad nga ‘pagalaglagon ang mga daotan’ sa nahaigong panahon.—Zacarias 2:8; Salmo 145:20.
Panahon sa Pag-away?
‘Dili nako ihatag ang akong kuwarta nga dili makig-away!’ ang pipila maisogong mopatugbaw. Si Dick Mellard, manedyer sa edukasyon sa National Crime Prevention Institute, nagpasidaan: “Tawhanong kinaiya ang pagsukol, apan ang tawhanong kinaiya makapapatay [kanimo] diha sa sayop nga kahimtang.” Daghang mga tulisan sa kapeligroso armado ug aburido ug gikulbaan. Ang nawalang kuwarta makita ra gihapon, apan unsa man ang nawalang kinabuhi? Angay ba kanang ipameligro?
Si George Napper mihatag niining tambaga: “Tingali ang labing maayong paagi sa pagpanalipod sa imong kaugalingon maoy pinaagi sa pagpameligro sa imong kabtangan inay sa imong kinabuhi. Ang kadaghanang tulisan ug mga manglulungkab anaa aron mangawat, dili aron mopatay.” Sa mga kahimtang diin ang usa ka tawo sa yano hagithagiton o pangayoan sa iyang kuwarta, ang maayong prinsipyo mao: “Ang ulipon sa Ginoo dili kinahanglang makig-away.”—2 Timoteo 2:24.a
Dili kini pasipismo, usa ka polisa sa dili pagsukol ubos sa bisan unsang kahimtang. Sa Exodo 22:2, 3, ang usa ka kahimtang gibatbat diin ang usa ka kawatan gibunalan nga namatay samtang misulod sa balay sa usa ka tawo sa maadlaw. Ang maong lakang sa pagdepensa giisip nga katumbas sa pagbuno, sanglit ang kawatan mailhan man unta ug madala sa hukmanan. Apan, sa magabii, lisod nga makita sa tagbalay ang usa ka manglulungkab ug matino ang iyang mga tuyo. Busa, ang tawong magpatay sa usa ka manglulungkab diha sa kangitngitan giisip nga walay sala.
Busa, ang Bibliya dili mopaluyo sa mapahinaykong mga pagsulay sa pagdepensa-sa-kaugalingon. Bisan pa niana, sa dili pagpaluyo sa pasipismo, ang Bibliya nagpaila nga adunay panahon sa pagdepensa sa kaugalingon. Ang mga Kristohanon mahimong makaabog sa lawasnon sa agresibong mga pag-atake batok sa ilang kaugalingon, sa ilang mga pamilya, o sa uban nga tinuod nagkinahanglan sa depensa.b Apan sila dili mouna sa pag-atake, ni sila sa lawasnon mobalos aron sa pagluwas sa ilang mga kabtangan. Dili sila magdalag mga hinagiban ingong pagdahom sa usa ka pangatake; hinunoa, sila naningkamot nga “magkinabuhing madaiton.”—2 Corinto 13:11.
[Mga footnote]
a Bisan tuod ang konteksto nagpakita nga si Pablo dinhi nagtumong sa mga away sa pulong, ang orihinal pinulongan nga pulong nga gihubad “makig-away” (maʹkhe·sthai) sa kasagaran gilangkit sa armado o kamot-sa-kamot nga away.
b Ang usa ka babaye nga nameligro nga lugoson angay mosinggit ug mogamit sa bisan unsang galamiton aron sa pagsukol sa pakighilawas.—Deuteronomio 22:23-27.
[Hulagway sa panid 12]
Betrayal of Christ, ni Albrecht Dürer, 1508