Ang Pagsaka sa Langit—Usa ba ka Doktrina nga Gipadayag sa Diyos?

ANG Pagsaka sa Langit​—ang doktrina nga si Maria, ang inahan ni Jesus, mikayab sa langit diha sa unod​—gipakahamal sa minilyong mga Romano Katoliko. Ang historyanong si George William Douglas miingon: “Ang Pagsaka sa Langit, o pagkayab ngadto sa langit, ni Birhing Maria dugay nang gipasidunggan ingong kinadak-an sa iyang mga pangilin ug usa sa dagkong mga kasaulogan sa tuig sa Iglesya.”

Ang Katolikong mga teologo miangkon, hinunoa, nga ang Bibliya wala maghisgot bahin kang Maria nga misaka sa langit. Sa pagkatinuod, pipila lamang ka Katoliko ang nahibalo nga kining gipakamahal nga doktrina nahimong ulohan sa panaglalis ug mainit nga panaglantugi sa daghang kasiglohan. Busa sa unsang paagi nakadangat ang iglesya sa pagdawat sa Pagsaka sa Langit ni Maria ingong doktrina?a Aduna bay bisan unsang katarongan sa paglantaw niini ingong gipadayag sa Diyos? Ang mga tubag niining mga pangutanaha dili sa teoriya lamang. Kini adunay halalom nga mga kahulogan alang kang bisan kinsa nga mga mahigugmaon sa kamatuoran.

Pagtungha sa Doktrina

Tingali makurat ka nga masayod nga sa unang siglo human namatay si Jesus, ang ideya sa Pagsaka sa Langit ni Maria bug-os langyaw gayod sa hunahuna sa mga Kristohanon. Ang Katolikong teologo nga si Jean Galot misulat diha sa L’Osservatore Romano: “Sa sinugdan, ang Kristohanong komunidad wala maghandom sa kamatayon ni Maria.”

Apan, human nga ang pagtulon-an sa Trinidad nahimong opisyal nga doktrina sa iglesya, si Maria gisugdan sa paghatag ug nagdako importanteng papel. Ang magilakong mga termino, sama sa “Inahan sa Diyos,” “gipanamkon nga walay sala,” “Tigpataliwala,” ug “Hara sa Langit,” gisugdan sa pagpadapat kaniya. Sa ulahi, nangatarongan ang teologong si Galot, “ang kawalay gihisgotan sa karaang tradisyon bahin sa kamatayon ni Maria wala gayod makatagbaw sa maong mga Kristohanon nga miila sa pagkahingpit ni Maria ug buot nga mosimba kaniya. Busa, ang kahubitan sa Pagsaka sa Langit, nga maoy produkto sa popular nga mugna sa hunahuna, naporma.”

Sa mga upat ka siglo K.P., ang dili tinuod nga basahon sa mga tiglaban sa pagsaka sa langit gisugdan sa pagpakaylap. Kini nga mga sinulat naghatag ug tinumotumong mga asoy sa gipakaingong pagkayab ni Maria sa langit. Tagda, pananglitan, ang sinulat nga gitawag “Ang Pagkatulog sa Balaang Inahan sa Diyos.” Kadto gipangangkon nga gisulat walay lain kondili ni apostol Juan, apan malagmit kadto gisulat halos 400 ka tuig human nga namatay si apostol Juan. Sumala niining bakak nga asoy, ang mga apostol ni Jesus milagrosong gitigom ngadto kang Maria, diin ilang nakita siya nga nag-ayo sa mga buta, sa amang, ug sa mga bakol. Sa kataposan, ingon sa giangkon niadtong basahona, ang mga apostoles nakadungog sa Ginoo nga misulti kang Maria: “Tan-awa, sukad karon ang imong hamiling lawas igabalhin ngadto sa paraiso, ug ang imong sagradong kalag mahiadto sa mga langit sa mga tipiganan sa bahandi sa akong Amahan sa labawng kahayag, diin atua ang pakigdait ug kalipay sa sagradong mga angel, ug magpabilin diha niana.”

Unsay reaksiyon sa mga magtutuo nianang maong mga sinulat? Ang Mariologo nga si René Laurentin mibatbat: “Ang mga reaksiyon nagkalainlain. Ang labing matuotuohon nalimbongan, nga walay dugang pagpamalandong, tungod sa madanihong kaanindot sa sugilanon. Giyubit sa uban kining dili magkatakdo nga mga asoy, nga sagad nagkasumpaki ug walay awtoridad.” Busa ang Pagsaka sa Langit nga teoriya nakigbisog nga ilhong opisyal. Nakadugang sa kalibog mao ang kamatuoran nga ang gituohang mga relikya sa lawas ni Maria ginasimba sa pipila ka dapit. Lisod kadto ipasibo sa pagtuo nga ang iyang unodnong lawas gidala ngadto sa langit.

Sa ika-13ng siglo, si Thomas Aquinas, sama sa daghang ubang mga teologo, mibarog nga imposibleng hubiton ang Pagsaka sa Langit ingong doktrina, sanglit “ang Kasulatan wala magtudlo niini.” Sa gihapon, ang pagtulon-an nagpadayon sa pagkapopular, ug nagdaghan ang mga paghulagway sa gituohang pagsaka sa langit ni Maria sama sa tinamod nga mga magdidibuho sama kang Raphael, Correggio, Titian, Carracci, ug Rubens.

Ang isyu nagpabiling wala masulbad hangtod niining bag-o pa. Sumala sa Heswitang si Giuseppe Filograssi, ingon ka ulahi sa unang katunga sa atong siglo, ang Katolikong mga eskolar nagpadayon sa pagpatik sa “mga pagtuon ug sa mga panaghisgot nga dili kanunayng paborable” sa teoriya nga Pagsaka sa Langit. Bisan ang mga papa, sama kang Leo XIII, Pio X, ug Benedict XV, “nanagana bahin sa maong butang.” Apan sa Nobyembre 1, 1950, ang iglesya sa kataposan mihimog tino nga baroganan. Si Papa Pio XII mideklarar: “Among gihubit kini ingon nga usa ka doktrina nga gipadayag sa Diyos nga ang Imaculadang Inahan sa Diyos, si Maria nagpabiling Birhin, sa dihang natapos ang iyang yutan-ong kinabuhi, gidala sa itaas lawas ug kalag ngadto sa himaya sa langit.”​—Munificentissimus Deus.

Ang pagtuo sa lawasnong pagsaka ni Maria sa langit gipugos na sa pagtuo taliwala sa mga Katoliko​—kini karon doktrina na sa Iglesya. Si Papa Pio XII mideklarar nga “kon adunay . . . mangahas sa paglimod o kinabubut-ong magpasiugdag pagduhaduha sa Among gipatin-aw, angay siyang masayod nga siya wala makaabot sa sukdanan sa Diyos ug sa Katolikong Pagtuo.”

Kon Unsa Gayod ang Giingon sa Kasulatan

Apan sa unsang pasikaranan nga ang iglesya mikuha man niining maisog nga baroganan? Si Papa Pio XII miangkon nga ang Pagsaka sa Langit nga doktrina adunay “kinalig-onang pundasyon diha sa Balaang Kasulatan.” Lakip sa mga teksto nga kanunayng gisitar ingong pamatuod sa pagsaka sa langit ni Maria mao ang Lucas 1:28, 42. Kining mga bersikuloha nag-ingon bahin kang Maria: “Maghimaya ka, puno ka sa grasya, ang Ginoo anaa kanimo: bulahan ikaw sa mga babaye sa ngatanan . . . , ug bulahan ang bunga sa imong tiyan.” (Douay) Ang mga tiglaban sa pagsaka sa langit nangatarongan nga tungod kay si Maria ‘puno sa grasya,’ siya wala gayod mamatay. Ug kay “bulahan” sama sa ‘bunga sa iyang tiyan,’ siya aduna gayoy mga pribilehiyo sama nianang kang Jesus​—lakip na ang pagkayab niya sa langit. Nagtuo ka ba nga maayo kini nga pangatarongan?

Sa usa ka butang, ang mga eskolar sa pinulongan nag-ingon nga ang ekspresyong “puno ka sa grasya” maoy dili tukma nga hubad ug nga ang orihinal Gregong ekspresyon nga gigamit ni Lucas mas tukma nga gihubad “usa nga pinaboran sa Diyos.” Ang Katolikong Jerusalem Bible sa ingon naghubad sa Lucas 1:28: “Magkalipay, ikaw nga gikahimut-an pag-ayo!” Walay katarongan sa paghinapos nga si Maria misaka nga lawasnon ngadto sa langit tungod lamang kay siya “gikahimut-an pag-ayo” sa Diyos. Ang unang Kristohanong martir, si Esteban, samang gihisgotan diha sa Catholic Douay nga Bibliya ingong gikahimut-an pag-ayo, o “puno sa grasya”​—ug walay giingon nga siya gibanhaw sa lawasnon.​—Buhat 6:8.

Bisan pa niana, dili ba si Maria binulahan o pinaboran? Oo, apan makaiikag, ang babaye nga ginganlan ug Jael balik sa mga adlaw sa mga Maghuhukom sa Israel giisip nga “bulahan taliwala sa mga babaye.” (Maghuhukom 5:24, Dy) Dayag nga walay usa ang makiglalis nga si Jael usab gidala nga lawasnon ngadto sa langit. Gawas pa, ang tibuok nga ideya sa Pagsaka sa Langit gipasukad sa pagtuo nga si Jesus mismo mikayab ngadto sa langit diha sa unod. Apan, ang Bibliya nag-ingon nga si Jesus “gibuhi,” o gibanhaw, “diha sa espiritu.” (1 Pedro 3:18, Dy; itandi ang 1 Corinto 15:45.) Si apostol Pablo sa dugang nag-ingon nga ang “unod ug dugo dili makasulod sa gingharian sa Diyos.”​—1 Corinto 15:42-50, Dy.

Tinuod, ang Bibliya naghisgot bahin sa usa ka langitnong pagkabanhaw alang sa matinumanong mga Kristohanon nga dinihogan sa espiritu. Bisan pa, ang 1 Tesalonica 4:13-17 nagpatin-aw nga kini nga pagkabanhaw dili magsugod hangtod “sa presensiya sa Ginoo,” sa panahon sa kataposang mga adlaw niining daotang panahon. Hangtod unya sa maong panahon, si Maria natulog pa sa kamatayon, duyog sa libolibo pang ubang matinumanong mga Kristohanon.​—1 Corinto 15:51, 52.

Si Maria​—Usa ka Babaye sa Pagtuo

Makasalig kamo nga sa paghisgot sa itaas dili kay kami walay pagtahod kang Maria. Walay duhaduha, si Maria maoy usa ka maayong panig-ingnang babaye​—usa kansang pagtuo takos sundogon. Siya midawat dayon sa hamiling pribilehiyo nga mahimong inahan ni Jesus, uban sa tanang pagsulay ug mga sakripisyo nga gihatag niini. (Lucas 1:38; 2:34, 35) Uban kang Jose, iyang gipadako si Jesus diha sa diyosnong kaalam. (Lucas 2:51, 52) Siya nagpabilin kang Jesus sa panahon sa iyang pag-antos diha sa kahoy sa pagsakit. (Juan 19:25-27) Ug ingong matinumanong tinun-an, siya masinugtanong nagpabilin sa Jerusalem ug nakasinati sa pagbubo sa espiritu sa Diyos sa Pentekostes.​—Buhat 1:13, 14; 2:1-4.

Ang sayop nga panglantaw kang Maria wala magpasidungog sa Maglalalang ni kang Maria. Ang doktrina nga Pagsaka sa Langit nagpalig-on lamang sa walay pasikaranang pangangkon nga si Maria maoy usa ka tigpataliwala sa Diyos. Apan giuyonan ba ni Jesu-Kristo sukad ang maong pagtulon-an? Sa kasukwahi, siya miingon: “Ako ang dalan ug ang kamatuoran ug ang kinabuhi. Walay usa nga makaadto sa Amahan gawas kon pinaagi kanako. Kon kamo mangayog bisan unsa sa akong ngalan, kini akong pagabuhaton.” (Juan 14:6, 14; itandi ang Buhat 4:12.) Oo, si Jesu-Kristo lamang, dili si Maria, ang magpataliwala kanato sa Maglalalang. Pinaagi ni Jesus​—dili kang Maria​—nga kita angay moduol sa atong Maghahatag-Kinabuhi alang sa “tabang sa panahon sa panginahanglan.”​—Hebreohanon 4:16, Revised Standard Version, Catholic Edition.

Ang pagdawat sa kamatuoran bahin kang Maria tingali masakit alang sa uban. Sa labing menos, kini mahimong magkahulogan sa pagsalikway sa pipila ka dugay nang gituohang mga pagtulon-an ug gipakahamiling mga ideya. Ugaling, bisan pag masakit usahay, ang kamatuoran sa kataposan ‘magapahigawas sa usa.’ (Juan 8:32) Si Jesus miingon nga ang iyang Amahan nagpangita niadtong kinsa magasimba “diha sa espiritu ug sa kamatuoran.” (Juan 4:24, Dy) Alang sa sinserong mga Katoliko, kining mga pulonga nagsilbi ingong usa ka hagit.

[Footnote]

[Kahon sa panid 27]

NAMATAY BA SI MARIA?

Namatay ba gayod si Maria una pa sa iyang gituohang pagkayab sa langit? Giatubang sa Katolikong mga teologo ang duha ka dili maayong teolohikal nga kapilian niining isyuha. Ang Nuovo dizionario di teologia naghisgot nga “malisod nga pahinungdan si Maria sa pribilehiyo sa pagkadili-mamatay, nga wala gani maangkon ni Kristo.” Sa laing bahin, ang pag-ingon nga si Maria namatay gayod nagbangon ug samang malisod nga isyu. Ang teologo nga si Kari Børresen nag-ingon nga “ang kamatayon mao ang bayad sa orihinal nga sala, nga, sumala sa [doktrina sa “Imaculada Concepcion”], wala makaapektar kang Maria.” Nan, sa unsang pasikaranan nga siya namatay? Dili ikahibulong nga si Papa Pio XII maampingong naglikay sa tibuok isyu bahin sa kamatayon ni Maria sa dihang gihubit ang doktrina sa Pagsaka sa Langit.

Ikalipay, ang pagtulon-an sa Bibliya wala niana nga kalibganan. Walay makita nga kini nagtudlo​—o bisan nagpasumbingay​—nga si Maria maoy produkto sa “imaculada concepcion.” Sa kasukwahi, kini nagpaila nga si Maria maoy usa ka dili hingpit nga tawo nga nagkinahanglan ug pagtubos. Tungod niini nga katarongan, human nga natawo si Jesus, siya miadto sa templo ug nagtanyag ug halad alang sa sala ngadto sa Diyos. (Levitico 12:1-8; Lucas 2:22-24) Sama sa tanang ubang dili hingpit nga mga tawo, si Maria sa kataposan namatay.​—Roma 3:23; 6:23.

Kining yanong kamatuoran bug-os nga lahi kaayo uban sa dili matubag nga mga pangutanang gipatungha sa doktrina sa Pagsaka sa Langit.

[Hulagway sa panid 26]

‘Pagsaka sa Langit sa Birhen’ gihulagway ni Titian (c.1488-1576)

[Credit Line]

Giraudon/Art Resource, N.Y.

[Hulagway sa panid 28]

Pinaagi sa pagdalag halad alang sa sala ngadto sa templo human natawo si Jesus, gipadayag ni Maria ang iyang kaugalingon nga usa ka makasasala nga nagkinahanglan ug pagtubos