Aristarko Usa ka Maunongong Kauban

TALIWALA sa daghang sinaligang mga isigkamagbubuhat ni apostol Pablo mao si Aristarko. Unsay mosantop sa imong hunahuna kon madungog nimo ang iyang ngalan? Duna ka bay mahinumdoman? Masulti kaha nimo ang bahin nga iyang gidula diha sa kaugmaran sa kasaysayan sa sayong Kristiyanidad? Bisan pag si Aristarko dili usa sa mga tawo sa Bibliya nga nasinati nato pag-ayo, apan siya nalambigit sa pipila ka yugto nga giasoy sa Kristohanon Gregong Kasulatan.

Busa, kinsa man diay si Aristarko? Unsa man ang iyang kalabotan kang Pablo? Ngano mang ikaingon nga si Aristarko usa ka maunongong kauban? Ug unsang mga leksiyon ang atong makat-onan gikan sa pagsusi sa iyang sumbanan?

Si Aristarko madulaong gipailaila diha sa asoy sa basahon sa Buhat taliwala sa pagsinggit ug kaguliyang sa napungot nga panon sa siyudad sa Efeso. (Buhat 19:​23-41) Ang paghimog platang mga halaran sa bakak nga diyosang si Artemis maoy usa ka maganansiyahong negosyo alang kang Demetrio ug sa uban pang taga-Efeso nga mga platero. Busa, sa dihang ang kampanya sa pagsangyaw ni Pablo sa siyudad nagpahinabo nga gisalikway sa ubay-ubayng tawo ang hugaw nga pagsimba niini nga diyosa, giaghat ni Demetrio ang ubang mga magbubuhat. Siya misulti kanila nga ang pagsangyaw ni Pablo wala lamang maghulga sa ilang pinansiyal nga kasegurohan apan nagpatungha usab sa purohan nga ang pagsimba kang Artemis mawala.

Kay wala makakaplag kang Pablo, ang nasukong panon nagtaral sa iyang mga kauban nga si Aristarko ug Gayo ngadto sa teyatro. Sanglit silang duha diha man sa dakodakong kapeligrohan, ang mga higala ni Pablo mihangyo kaniya nga “dili niya ipameligro ang iyang kaugalingon didto sa teyatro.”

Handurawa ang imong kaugalingon sa maong kahimtang. Sulod sa mga duha ka oras, ang nagkaguliyang nga panon padayong nanagsinggit, “Bantogan si Artemis sa mga taga-Efeso!” Ang ilang bug-os nga pagkanailalom sa gahom sa maong panatikong panon nga wala gani makasulti sa pagdepensa sa ilang kaugalingon maoy tinuod nga makahahadlok nga kasinatian alang kang Aristarko ug Gayo. Sila mahimong nagduhaduha kon maluwas ba sila niini. Ikalipay, naluwas ra sila. Sa pagkatinuod, ang pagkatin-aw sa pag-asoy ni Lucas nagtultol sa pipila ka mga eskolar sa pagsugyot nga iyang gigamit ang mga testimonya sa nakakitang mga testigo, tingali kadtong ila ni Aristarko ug Gayo mismo.

Ang tigtala sa siyudad sa kataposan nakapahilom sa kasamok. Mahimong dakong kahupayan alang kang Aristarko ug Gayo nga madunggan siyang di-mapihigong nag-ila sa ilang pagkadili-sad-an ug unya nakita nga naundang ang kaguliyang sa palibot nila.

Unsa kahay imong bation human sa usa ka kasinatian nga sama niana? Makahinapos ka kaha nga ang pagkahimong kaubang misyonaryo ni Pablo dili alang kanimo, nga kini tuman ka peligroso, ug mas maayo pang maningkamot kang makabaton ug malinawong kinabuhi? Dili sama niana ang panghunahuna ni Aristarko! Tungod kay taga-Tesalonica, malagmit nga daan na siyang nasinati pag-ayo sa mga kapeligrohan sa pagmantala sa maayong balita. Sa dihang si Pablo misangyaw sa iyang siyudad pila pa lang ka tuig ang milabay, mibutho usab ang usa ka kagubot didto. (Buhat 17:1-9; 20:4) Si Aristarko miunong kang Pablo.

Gikan sa Gresya Paingon sa Jerusalem

Pipila ka bulan human sa kagubot sa mga platero, si Pablo didto sa Gresya ug hapit nang molawig agi sa Sirya sa pagbiyahe paingon sa Jerusalem sa dihang “may namugnang laraw ang mga Judio batok kaniya.” (Buhat 20:​2, 3) Kinsa may atong makaplagan nga kauban ni Pablo niining peligrosong mga kahimtang? Si Aristarko!

Kining bag-ong hulga nagpahinabo nga giusob ang mga plano ni Pablo, Aristarko, ug sa ilang mga kauban, nga molawig usa agi sa Macedonia, unya mobiyahe nga hugnahugna subay sa baybayon sa Asia Minor sa dili pa bug-os nga mosakay paingon sa Fenicia sa Patara. (Buhat 20:​4, 5, 13-15; 21:1-3) Ang katuyoan niini nga pagpanaw sa walay duhaduha maoy paghatod sa mga amot sa mga Kristohanon sa Macedonia ug Acaya ngadto sa ilang nanginahanglang mga igsoon sa Jerusalem. (Buhat 24:​17; Roma 15:​25, 26) Daghan ang nag-uban sa pagpanaw, tungod tingali kay gisaligan sila niini nga kaakohan sa nagkadaiyang mga kongregasyon. Walay duhaduha, ang maong dakong grupo makapaneguro usab ug labaw nga panalipod.

Si Aristarko may dakong pribilehiyo nga mokuyog kang Pablo gikan sa Gresya paingon sa Jerusalem. Apan, ang ilang sunod nga pagpanaw magdala kanila gikan sa Judea hangtod na sa Roma.

Ang Pagpanaw Paingon sa Roma

Niining higayona ang mga kahimtang lahi na. Si Pablo gibilanggo sa Cesarea sa duha na ka tuig, miapelar kang Cesar, ug hapit nang ipadala sa Roma nga kinadenahan. (Buhat 24:​27; 25:​11, 12) Sulayi ang paghanduraw kon unsay gibati sa mga kauban ni Pablo. Ang pagpanaw gikan sa Cesarea paingon sa Roma dugay ug makapahago sa emosyon, nga dili matagna ang sangpotanan. Kinsay mokuyog kaniya aron sa paghatag ug pagpaluyo ug tabang? Duha ka lalaki ang gipili o nagtanyag sa ilang kaugalingon ingong mga boluntaryo. Sila mao si Aristarko ug Lucas, ang manunulat sa Buhat.​—Buhat 27:​1, 2.

Giunsa pagsakay ni Lucas ug Aristarko sa mao gihapong barko sa unang hugna sa pagpanaw paingon sa Roma? Ang historyano nga si Giuseppe Ricciotti nagsugyot: “Kining duha misakay ingong pribado nga mga pasahero . . . o, malagmit, gipasakay sa kaluoy sa senturyon nga nagpakaaron-ingnon nga iyang giisip sila nga mga ulipon ni Pablo, tungod kay ang balaod nagtugot nga abagan sa pipila ka ulipon ang usa ka Romanong lungsoranon.” Pagkadako gayod sa kalipay ni Pablo tungod sa ilang presensiya ug pagdasig!

Si Lucas ug Aristarko nagpasundayag sa ilang gugma kang Pablo sa ilang kapildihan ug kapeligrohan mismo. Sa pagkatinuod, sila nakasinati ug nag-ungaw-sa-kamatayon nga kahimtang sa dihang, uban sa ilang binilanggo nga kauban, sila nalunod ug nadagsa sa isla sa Malta.​—Buhat 27:​13​–28:1.

“Isigkabinilanggo” ni Pablo

Sa dihang si Pablo misulat sa mga taga-Colosas ug kang Filemon niadtong 60-61 K.P., si Aristarko ug Lucas kauban pa gihapon niya sa Roma. Si Aristarko ug Epafras gitawag nga mga “isigkabinilanggo” ni Pablo. (Colosas 4:​10, 14; Filemon 23, 24) Busa, sa usa ka panahon, si Aristarko dayag nga kauban ni Pablo sa pagkabinilanggo.

Bisan pag si Pablo usa ka binilanggo sa Roma sa dili momenos ug duha ka tuig, siya gitugotang magpuyo nga ginuwardiyahan sa iyang kaugalingong balay nga giabangan, diin siya makasangyaw sa maayong balita ngadto sa mga bisita. (Buhat 28:16, 30) Si Aristarko, Epafras, Lucas, ug uban pa nag-alagad niadto kang Pablo, nga nagtabang ug nag-amoma kaniya.

“Usa ka Makapalig-ong Tabang”

Human nga mausisa ang lainlaing mga yugto diin si Aristarko gipadayag sa inspiradong rekord sa Bibliya, unsa ang gipakita niini mahitungod kang Aristarko? Sumala sa manunulat nga si W. D. Thomas, si Aristarko “nailado ingong usa ka tawo nga makaatubang ug pagsupak ug makasagubang niini nga wala maunsa ang pagtuo ug ang iyang determinasyon nga mag-alagad wala makunhori. Siya nailado ingong usa ka tawo nga nahigugma sa Diyos dili lamang sa maayong panahon, sa dihang nagsidlak ang adlaw sa asul nga kalangitan, kondili sa panahon usab sa pagtamay ug pag-unos.”

Si Pablo nag-ingon nga si Aristarko ug ang uban maoy “usa ka makapalig-ong tabang” (Grego, pa·re·go·riʹa) kaniya, nga sa ato pa, usa ka tinubdan sa kahupayan. (Colosas 4:10, 11) Busa pinaagi sa paghupay ug paglipay kang Pablo, si Aristarko maoy usa ka tiunay nga kauban sa mga panahon sa panginahanglan. Ang pagpakig-uban ug pakighigala sa apostol sulod sa daghang tuig mahimong usa ka makapatagbaw ug makapadato sa espirituwal nga kasinatian.

Dili tingali nato mahiagoman ang mga kahimtang nga sama ka madulaon sa nasinatian ni Aristarko. Walay sapayan, ang susamang pagkamaunongon diha sa espirituwal nga mga igsoon ni Kristo ug sa organisasyon ni Jehova kinahanglanon sa tanan nga anaa sa Kristohanong kongregasyon karon. (Itandi ang Mateo 25:​34-40.) Malagmit nga ang mga isigkamagsisimba nga atong nailhan sa madugay ug madali magaantos ug kalisod o kasakit, tungod tingali sa pagkanamatyan, sakit, o ubang mga pagsulay. Pinaagi sa pag-unong kanila ug pagtaganag tabang, paghupay, ug pagdasig, makakaplag kita ug kalipay ug makapamatuod nga kita mismo maoy maunongon nga mga kauban.​—Itandi ang Proverbio 17:​17; Buhat 20:35.