Pagyagyag sa Bitin

“Karon miabot ang adlaw sa diha nga ang mga anak sa matuod nga Diyos isulod aron sa pagpahimutang sa ilang dapit atubangan ni Jehova, ug bisan si Satanas misulod sa ilang taliwala.”​—JOB 1:6.

1. (a) Unsa ang sinugdanan ug kahulogan sa ngalang Satanas? (b) Pila ka beses ang “Satanas” makita diha sa Kasulatan, ug unsang mga pangutana ang motungha?

UNSA ang sinugdanan sa ngalang Satanas? Unsay kahulogan niini? Sa Biblikanhong kahimtangan niini, kini naporma gikan sa tulo ka Hebreohanong karakter nga ש (Sin), ט (Tehth), ug נ (Nun). Uban sa ilang mga tumbok sa bokales, kining mga letraha nagporma sa pulong “Satanas,” nga, sumala sa eskolar nga si Edward Langton, “kinuha sa lintunganay nga nagkahulogan ‘pagsupak,’ o ‘pagkahimo o pagsilbing kaaway.’” (Itandi ang 1 Pedro 5:8.) Bisan pag ang ngalang Satanas makita sa kapin sa 50 ka beses diha sa Bibliya, kini makita lamang ea 18 ka bases sa Hebreohanong Kasulatan ug unya diha lamang sa mga basahon sa 1 Cronicas, Job, ug Zacarias. Busa ang pangutana metungha, Kanus-a ba nahibalo ang tawo sa pag-alsa ug kalihokan ni Satanas? Kanus—a ba tin-awng gipadayag si Satanas diha sa Hebreohanong Kasulatan?

2. Unsang pangutana ang wala dayon matubag tapos sa pag-alsa ni Adan ug ni Eva?

² Ang Bibliya nagasaysay sa yano apan undanong mga pulong sa unsang paagi ang sala ug pag-alsa o pagrebelde mitungha sa yuta, didto sa paraisong tanaman sa Tungang Sidlakan. (Tan-awa ang Genesis, mga kapitulo 2 ug 3.) Bisan pag ang tigpasiugda sa pagkamasupilon ni Adan ug Eva gipailang usa ka bitin, walay dihadihang ilhanan ang gihatag bahin sa kon kinsa ang tinuod nga gahom ug intelihensiya luyo sa tingog nga gipagawas sa bitin. Hinuon, si Adan may taas nga panahon sa pagpalandong sa mga hitabo sa Eden nga misangpot sa pagpadlas kaniya gikan sa paraisong parke.—Genesis 3:17, 18; 23: 5:5.

3. Bisan pag wala hilimbongi, sa unsang paagi si Adam nakasala, ug unsa ang sangpotanan alang sa katawhan?

³ Dayag, si Adan nasayod nga ang mga hayop dili makasulti uban sa pangutok sa tawo. Nasayod usab siya nga ang Diyos wala makigsulti kaniya pinaagi sa bisan unsang hayop una sa pagkatental ni Eva. Busa kinsay nagsugo sa iyang asawa sa pagsupak sa Diyos? Si Pablo nag-ingon nga bisan pag ang babaye bug-os nga nalimbongan, si Adan wala hilimbongi. (Genesis 3:11-13, 17; 1 Timoteo 2:14) Tingali si Adan nahibalo nga ang usa ka dili-makitang linalang nagtanyag sa usa ka kapaingnan kay sa pagsugot sa Diyos. Ugaling, bisan pag siya mismo wala duola sa bitin, gipalabi niya nga moduyog sa iyang asawa sa pagsupak. Ang tinuyo ug kinabubut-ong buhat ni Adan sa pagsupak maoy nagbuak sa hulmahan sa kahingpitan, nga nagpaila sa depekto sa sala, ug misangpot sa gitagnang hukom sa kamatayon. Ug busa, pinaagi sa paggamit sa bitin, si Satanas nahimong unang mamumuno.—Juan 8:44; Roma 5:12, 14.

4, 5. (a) Unsang matagnaong paghukom ang gihatag batok sa bitin? (b) Unsang mga tanghaga ang gisagukom nianang tagnaa?

⁴ Ang pag-alsa sa Eden misangpot sa matag-naong paghukom gikan sa Diyos. Kadtong hu-koma naglangkit sa usa ka “balaang tinago” nga magkinahanglag libolibong katuigan una bug-os mapadayag. Ang Diyos miingon sa bitin: “Igabutang ko ang panagkaaway tali kanimo ug sa babaye ug tali sa imong binhi ug sa iyang binhi. Ikaw pagasamaran niya sa ulo ug ikaw magasamad kaniya sa tikod.”—Efeso 5: 32; Genesis 3:15.

⁵ Gisagukom niining hinungdanong tagna ang daghang tanghaga. Kinsa ba ang gipasabot “ang babaye”? Si Eva ba kadto, o kadto simbolikong babaye nga labawg kahulogan kay kang Eva? Unya, unsay gipasabot sa ‘binhi sa babaye’ ug ang ‘binhi sa bitin’? Ug si kinsa ba gayod ang bitin kansang binhi ikaaway sa binhi sa babaye? Sumala sa atong hisgotan sa taudtaod, dayag gihukom ni Jehova nga kining mga pangutanaha makabatog mas bug-os nga tubag sa iyang nahaigong panahon.​—Itandi ang Daniel 12:4 ug Colosas 1:25, 26.

Dugang Pamatuod sa Pag-alsa Didto sa mga Langit

6. Unsang ilhanan sa usa ka pag-alsa sa mga langit ang nakita sa dayon na sa Lunop?

⁶ Samtang maugmad ang kasaysayan sa Bibliya, ang laing ilhanan sa pag-alsa sa taastaas nga hut-ong sa kinabuhi kay sa mga tawo gipadayag sa dayon nang Lunop, mga 1,500 ka tuig human sa pagkahulog sa tawo sa sala. Ang talaan sa Bibliya nagasulti kanatong “ang mga anak sa matuod nga Diyos misugod sa pagmatikod sa mga anak nga babaye sa mga tawo, nga sila maanyag; ug sila nanguhag mga asawa alang sa ilang kaugalingon, nga mao, ang tanan nga ilang napilian.“ Ang mestisong mga anak niadtong dili-kinaiyanhong mga panag-ipon nailhang “Nepilim,” ”mga gamhanan sa kakaraanan, ang mga tawong bantog.” (Genesis 6:1-4; itandi ang Job 1:6 alang sa ilhanan sa “mga anak sa matuod nga Diyos.”) Mga 2,400 ka tuig sa ulahi, si Judas mikomentog mubo bahin nianang hitaboa sa misulat siya: “Ug ang mga manulonda nga . . . mibiya sa ilang angay nga puluy-anan iyang gitipigan uhan ang walay-kataposang mga gapos sa bagang kangitngitan alang sa paghukom sa dakong adlaw.”—Judas 6; 2 Pedro 2:4, 5.

7. Bisan pa sa pagkadaotan sa tawo, unsang makaikag nga paglaktaw ang atong makita sa daghan sa makasaysayanhong mga basahon sa Bibliya?

⁷ Niadtong panahona sa wala pa ang Lunop nga “ang pagkadaotan sa tawo hilabihan sa yuta ug ang tanang kiling sa mga hunahuna sa iyang kasingkasing lunlon daotan sa tanang panahon.” Bisan pa niana, si Satanas wala ipaila sa tino diha sa dinasig nga basahon sa Genesis ingon nga mao ang gamhanang implu-wensiya luyo sa pag-alsa sa manulonda ug sa pagkadaotan sa tawo. (Genesis 6:5) Sa pagkamatuod, sa tibuok nga kasaysayan sa mga nasod sa Israel ug Juda, uban ang kanunay nilang pagbalik sa pagsimbag diyosdiyos ug bakak nga pagsimba, si Satanas wala gayod hinganli diha sa dinasig nga mga basahon sa Bibliya sa Mga Maghuhukom, Samuel, ug Mga Hari ingong mao ang dili-makitang impluwensiya luyo niining mga hitaboa—kadto bisan pa sa pag-angkon mismo ni Satanas nga siya “naglibotlibot sa yuta.”—Job 1:7; 2:2.

8. Si Job ba sa sinugdan nahibalo sa bahin nga gidula ni Satanas sa iyang pag-antos? Sa unsang paagi kita nahibalo?

⁸ Bisan kon atong tun-an ang bililhong talaan ni Job ug sa iyang mga pagsulay, atong makita nga wala gayod ipasangil ni Job ang iyang mga pagsulay ngadto sa kaaway, si Satanas. Dayag, siya wala masayod niadto sa isyu nga nag-agad sa sangpotanan sa iyang kagawian. (Job 1:6-12) Wala siya makaamgo nga si Satanas maoy nakapadali sa krisis tungod sa paghagit sa integridad ni Job sa atubangan ni Jehova. Busa, sa dihang ang asawa ni Job nagbadlong kaniya pinaagi sa mga pulong: “Nagapabilin ka ba gihapon sa imong pagkamatinumanon? Tungloha ang Diyos ug mamatay!” siya yanong mitubag: “Modawat ba lamang kita sa maayo gikan sa matuod nga Diyos ug dili usab modawat sa daotan?” Nga wala masayod sa tinuod nga tinubdan sa iyang mga pagsulay, lagmit giisip niyang sila gikan sa Diyos ug busa butang pagadawaton. Busa, kadto nahimong grabe kaayong pagsulay sa pagkamatinumanon ni Job.—Job 1:21; 2:9,10.

9. Unsang makataronganong pangutana ang ikapatungha mahitungod kang Moises?

⁹ Karon motungha ang usa ka pangutana. Kon, sumala sa atong pagtuo, si Moises misulat sa basahong Job ug busa nasayod nga si Satanas naglibotlibot sa yuta, ngano mang wala niya nganli si Satanas sa bisan hain sa mga basahon sa Pentateuko, nga iya usab nga gisulat? Oo, nganong si Satanas talagsa ra kaayong gihisgotan diha sa Hebreohanong Kasulatan?a

Limitadong Pagpadayag Kang Satanas

10. Sa unsang paagi si Satanas gihatagag limitado lamang nga pagbutyag diha sa Hebreohanong Kasulatan?

¹⁰ Bisan pag nagsaway sa dinasig-sa-demonyong mga kalihokan, sa iyang pagkamaalamon si Jehova lagmit may maayong mga katarongan sa pagtino nga ang iyang Kaaway, si Satanas, pagahatagag limitadong pagpadayag diha sa Hebreohanong Kasulatan. (Levitico 17: 7; Deuteronomio 18:10-13; 32:16, 17; 2 Cronicas 11:15) Busa, bisan pag ang Hebreohanong mga magsusulat may kahibalo kang Satanas ug sa iyang rebelyosong papel sa mga langit, sila gidasig lamang sa paghubit ug pagladlad sa mga sala sa katawhan sa Diyos ug sa kana-soran alirong kanila ug sa pagtambag batok sa ilang pagkadaotan. (Exodo 20:1-17; Deuteronomio 18:9-13) Talagsa rang gihisgotan ang ngalan ni Satanas.

11, 12. Sa unsang paagi kita nasayod nga ang Hebreohanong mga magsusulat sa Bibliya dili walay alamag bahin kang Satanas ug sa iyang impluwensiya?

¹¹ Tungod sa mga hitabo sa Eden, ang pagkadaot sa “mga anak sa matuod nga Diyos,” ug ang talaan diha sa basahong Job, ang dinasig nga Hebreohanong mga magsusulat sa Bibliya dili kay walay alamag sa daotan, labaw-kinaiyanhong impluwensiya ni Satanas. Ang propetang si Zacarias, kinsa misulat sa hinapos sa ikaunom nga siglo W.K.P., nakabatog panan-awon sa hataas nga saserdoteng si Josue uban “kang Satanas nga nagbarog sa iyang tuong kamot aron sa pagsukol kaniya. Dayon ang manulonda ni Jehova miingon kang Satanas: ‘Si Jehova magabadlong kanimo, Oh Satanas, si Jehova magabadlong kanimo.’” (Zacarias 3:1, 2) Gawas pa, ang eskribang si Esdras, sa pagsulat sa kasaysayan sa Israel ug sa Juda sa ikalimang siglo W.K.P., miingon nga “si Satanas mitindog aron sa pagsupak sa Israel ug nagsugyot kang David sa pag-ihap sa Israel.”​—Cronicas 21:1.

¹² Busa, sa panahon ni Zacarias, gitugot sa balaang espiritu nga ang papel ni Satanas mahimong mas tin-aw diha sa Kasulatan. Apan ang laing lima ka siglo kinahanglang molabay una mayagyag sa bug-os kining daotang linalang diha sa Pulong sa Diyos. Pinasukad sa Bibliya, unsang hinungdan ang atong hisabtan sa maong pagpaniempo sa bug-os nga pagyagyag kang Satanas?

Ang Yawi sa Tanghaga

13-15. (a) Unsang pangunang mga kamatuoran ang yawi sa pagsabot nganong si Satanas gihatagag limitadong pagbutyag diha sa Hebreohanong Kasulatan? (b) Sa pag-abot ni Jesus, sa unsang paagi si Satanas napadayag?

¹³ Alang sa Kristohanon nga nagtuo sa Pulong sa Diyos, ang pangunang yawi sa pagsabot niini nila ug sa nag-unang mga pangutana uga atong gipatungha dili hikaplagan sa higher criticism o pagsaway sa kasulatan, samag ang Bibliya usa ka obra maestra lamang sa katitikan, nga bunga lamang sa tawhanong pangutok. Ang yawi gipadayag diha sa duha ka pangunang kamatuoran sa Bibliya. Nahauna, sumala sa gisulat ni Haring Solomon: “Ang dalan sa mga matarong nahisama sa madan-agong kahayag nga magkasanag ug magkasanag hangtod sa pagkahingpit sa adlaw.” (Proverbio 4:18; itandi ang Daniel 12:4; 2 Pedro 1:19-21.) Ang kamatuoran inanay gipadayag diha sa Pulong sa Diyos sumala sa panahon sa Diyos, sumala sa panginahanglan ug katakos sa iyang mga alagad sa pagsabot sa maong kamatuoran.—Juan 16:12, 13; itandi sa 6:48-69.

¹⁴ Ang ikaduhang pangunang kamatuoran nasulod diha sa gisulat ni apostol Pablo ngadto sa Kristohanong disipulo si Timoteo: “Ang tanang kasulatan dinasig sa Diyos ug mapuslanon alang sa pagpanudlo, . . . aron ang tawo sa Diyos sa bug-os may-katakos, bug-os masangkapan alang sa tanang maayong buhat.” (2 Timoteo 3:16, 17) Ang Anak sa Diyos, si Jesus, maoy magyagyag kang Satanas, ug kana mahitala sa Kasulatan, nga niana magsangkap sa Kristohanong kongregasyon sa pagbarog nga malig-on batok kang Satanas ingong pagpaluyo sa pagkasoberano ni Jehova.—Juan 12: 28-31; 14:30.

¹⁵ Sa maong mga pasikaranan ang mga tanghaga sa Genesis 3:15 inanay napadayag. Ubos sa pagtultol sa balaang espiritu o aktibong gahom sa Diyos, ang Hebreohanong Kasulatan nagtaganag tinagdiyutayng kahayag sa umaabot nga Mesiyas, o Binhi. (Isaias 9:6, 7; 53: 1-12) Ubay niini, kana naundan sa daklit nga mga kahayag bahin sa papel ni Satanas ingong Kaaway sa Diyos ug kaaway sa katawhan. Apan sa pag-abot ni Jesus, si Satanas sa bug-os napadayag kay siya sa dayag ug laktud milihok batok sa sinaad nga Binhi, si Jesu-Kristo. Samtang naugmad ang mga hitabo niadtong unang siglo sa Kristohanong panahon, ang mga papel sa “ang babaye,” ang langitnong espiritung organisasyon ni Jehova, ug ang Binhi, si Jesu-Kristo, natin-aw diha sa Kristohanong Gregong Kasulatan. Sa samang panahon, ang papel ni Satanas, “ang unang bitin,” sa bug-os pa napadayag.—Pinadayag 12:1-9; Mateo 4:1-11; Galacia 3:16, 4:26.

Balaang Tinagoan Napadayag

16, 17. Unsay nalangkit sa “balaang tinagoan ni Kristo”?

¹⁶ Si apostol Pablo daghag gisulat mahitungod sa “balaang tinagoan ni Kristo.” (Efeso 3: 2-4; Roma 11:25; 16:25) Kining balaang tinagoan may kalabotan sa matuod nga “binhi” nga sa kataposan maoy magdugmok sa unang bitin, si Satanas nga Yawa. (Pinadayag 20:1-3, 10) Ang tinagoan naglangkit sa kamatuoran nga si Jesus mao ang una ug pangunang sakop sa maong “binhi” apan siya duyogan sa uban pa, ang “kaubang mga manununod,” nahauna gikan sa mga Hudiyo ug unya gikan sa mga Samarianhon ug mga Hentil, aron sa pagkompleto sa gidaghanon sa maong “ang binhi.”—Roma 8:17; Galacia 3:16, 19, 26-29; Pinadayag 7:4; 14:1.

¹⁷ Si Pablo misaysay: “Sa ubang mga kaliwatan kining tinagoan wala ipaila ngadto sa mga anak sa mga tawo sumala sa pagkapadayag niini karon ngadto sa iyang balaang mga apostol ug mga manalagna pinaagi sa espiritu.” Ug unsa ba kanang tinagoana? “Nga mao, nga ang katawhan sa kanasoran mahimong kaubang mga manununod ug kaubang mga sakop sa lawas ug mga umalambit kauban namo sa saad nga nahiusa kang Kristo Jesus pinaagi sa maayong balita.”—Efeso 3:5, 6; Colosas 1: 25-27.

18. (a) Giunsa pagpakita ni Pablo nga gikinahanglan ang panahon sa pagpadayag sa kahulogan sa “ang balaang tinagoan”? (b) Sa unsang paagi ang maong pagpadayag mag-apektar sa pagsabot bahin sa “unang batin”?

¹⁸ Si Pablo nahingangha nga siya sa tanang tawo pagagamiton sa pagpahayag sa “maayong balita mahitungod sa dili-matugkad nga bahandi ni Kristo ug magapasabot sa mga tawo sa unsang paagi ang balaang tinagoan igapadapat nga sukad sa nangaging panahong waday tino gitagoan diha sa Diyos, kinsa naglalang sa tanang butang.” O sumala sa pagpahayag niya niini ngadto sa mga taga-Colosas: “Ang balaang tinagoan gitagoan sukad sa nangaging mga kahikayan sa mga butang ug sukad sa nangaging mga kaliwatan. Apan karon gipadayag na ngadto sa iyang mga balaan.” Makataronganon, kon ang tinagoan mahitungod sa “binhi” sa kataposan gipadayag, kana maglangkit usab sa bug-os nga pagyagyag sa dakong Kaaway, “ang unang bitin.” Dayag, si Jesus wala mopalabi sa paghimo sa isyu batok kang Satanas nga dako hangtod sa pag-abot sa Mesiyas. Ug kinsa ang mas maayong magyagyag kang Satanas kay sa Binhi, si Kristo Jesus mismo?—Efeso 3:8, 9; Colosas 1:26.

Giyagyag ni Jesus ang Kaaway

19. Giunsa pagyagyag ni Jesus ang Kaaway?

¹⁹ Sayo sa iyang ministeryo, hingpit gisalikway ni Jesus ang Manenental pinaagi sa mga pulong: “Pahawa ka, Satanas! Kay nahisulat na, ‘Si Jehova nga imong Diyos ang imong pagasimbahon, ug kaniya ka lamang magahatag ug balaang pag-alagad.’” (Mateo 4:3, 10) Sa laing okasyon, giyagyag ni Jesus ang iyang mapasipalahong relihiyosong mga kaaway nga may tuyo sa pagpatay kaniya pinaagi sa pagsaway ug pagyagyag kaniya ingon nga mao ang gahom nga nagpaluyo sa bitin sa Eden, nga miingon: “Kamo nagagikan sa inyong amahan ang Yawa, ug buot ninyong buhaton ang mga tinguha sa inyong amahan. Kana siya usa ka mamumuno sa iyang pagsugod, ug siya wala magpabiling malig-on sa kamatuoran, tungod kay ang kamatuoran wala man kaniya. Sa dihang siya magasulti sa bakak, siya nagasulti sumala sa iyang kinaiya mismo, kay siya bakakon ug ang amahan sa bakak.”—Juan 8:44.

20. Unsang pasikaranan ang nabatonan ni Jesus sa pagyagyag kang Satanas?

²⁰ Sa unsang paagi si Jesus nakatino pag-ayo sa iyang paghukom kang Satanas? Sa unsang paagi siya nakaila kaniyag maayo? Kay siya naglungtad kauban ni Satanas sa mga langit! Bisan sa wala pa kana siya magarbohong moalsa batok sa Soberanong Ginoo si Jehova, si Jesus, ingong ang Pulong, nakaila na kaniya. (Juan 1:1-3; Colosas 1:15, 16) Napanid-an niya ang iyang malansisong mga lihok pinaagi sa bitin sa Eden. Nakita niya ang iyang malinglahong impluwensiya diha sa mopatay-ug-paryenteng si Cain. (Genesis 4:3-8; 1 Juan 3:12) Sa ulahi, sa dihang si Jesus presente didto sa langitnong hukmanan ni Jehova “sa dihang ang mga anak sa matuod nga Diyos misulod . . . , ug bisan si Satanas misulod usab sa ilang taliwala.” (Job 1:6; 2:1) Ay, oo, si Jesus nahibalo sa lintunganay ug andam sa pagyagyag kaniya kon unsa siya—usa ka bakakon, mamumuno, mapasipalahon, ug kaaway sa Diyos!—Proverbio 8:22-31; Juan 8:58.

21. Unsang mga pangutana ang nagapabiling wala matubag?

²¹ Tungod nianang gamhanang kaaway nga nagaimpluwensiya sa katawhan ug sa kasaysa-yan niini, ang mga pangutana karon mao: Sa unsang dugang gidak-on si Satanas giyagyag diha sa Kristohanong Gregong Kasulatan? Ug sa unsang paagi kita makasukol sa iyang ma-lansisong mga laraw ug makahupot sa atong Kristohanong integridad?—Efeso 6:11, Kingdom Interlinear.

[Footnote]

Nahinumdom Ka Ba?

◻ Unsang mga tanghaga may kalabotan sa Genesis 3:15 ang kinahanglang ipatin-aw?

◻ Unsang ebidensiya sa pag-alsa sa mga langit ang anaa sa Hebreohanong Kasulatan?

◻ Unsang duha ka kamatuoran ang motabang nato sa pagsabot nganong si Satanas talagsa ra nga gihisgotan diha sa Hebreohanong Kasulatan?

◻ Unsa ang kalabotan sa “ang bataang tinagoan ni Kristo” sa pagpadayag kang Satanas ug sa iyang papel?

[Hulagway sa panid 9]

Ang impluwensiya ni Satanas dayag sa taliwala sa katawhan sa una-Lunop nga kalibotan

[Hulagway sa panid 10]

Si Satanas—usa ka tinuod nga persona—maoy naghagit sa Diyos kon bahin sa pagkamatinumanon ni Job