KAROMATA

Ang karomata sa karaang kapanahonan maoy usa ka yanong sakyanan nga sagad ginama sa kahoy, nga may mga ligid nga derayos o solido. (1Sa 6:14) Ang uban maoy salog lamang nga may duha ka ligid nga gitaoran ug guyoranan sa atubangan. Ang uban may mga bungbong, ug ang uban may atop, sama sa unom ka karomata nga may atop (nga gibutad ang kada usa sa duha ka torong baka) nga gigamit sa pagdala sa mga kasangkapan sa tabernakulo. (Num 7:2-9) Ang “mga karwahe” diha sa Pinadayag 18:13 lagmit nagtumong sa upat-ug-ligid nga mga karomata o mga karo.

Sa Israel, ilabina sa karaang kapanahonan, ang karomata sagad gibutad sa mga baka inay sa mga kabayo; gigamit ang mga kabayo ilabina alang sa mga karo ug sa gubat. (2Sa 6:​3, 6; 15:1; 1Cr 13:​7, 9; Pr 21:31) Ang mga karomata gigamit sa pagsakay ug mga tawo (Gen 45:​19, 21, 27; 46:5), pagkarga ug lugas ug ubang mga kargamento. (1Sa 6:7-14; Am 2:13) Kadtong gigamit sa gubat (ingon sa gihisgotan sa Sal 46:9) lagmit maoy mga karomata nga gikargahan sa mga bagahe sa mga sundalo. Sa panahon ni Isaias, sa dihang daghan ug kabayo ang mga Israelinhon (Isa 2:7), ang mga karomata nga gibutad sa mga kabayo maoy gigamit sa paggiok.​—Isa 28:​27, 28.

Ang manalagna nga si Isaias nagpahayag ug kaalaotan nganha sa mga tawong ‘nagabutad sa sala ingon sa mga pisi sa karomata,’ lagmit nagpaila nga ang maong mga indibiduwal nalangkit sa pagpakasala ingon nga ang mga hayop gihigot pinaagi sa mga pisi ngadto sa mga karomata nga gibutad niini.​—Isa 5:18.